به گزارش افکارنیوز، افزایش قدرت تعادل، تمرکز، یادگیری، قدرت، کاهش استرس و تنش، خواب راحت و… تنها نمونه ای از ده ها ادعایی است که در مورد دستبند تعادل یا همان پاور بالانس در سایت های اینترنتی مطرح شده است. این وسط مشاهده تصویر چند هنرپیشه و فوتبالیست ایرانی و اروپایی در حالی که این دستبند را به مچ شان بسته اند هم باعثشده تا خریدار حتی یک لحظه هم در خرید این دستبند تردید نکند و به شرکت فروشنده سفارش تهیه دستبند با رنگ مورد علاقه اش را هم بدهد. اما مهمترین ادعایی که باعثشده تا شرکت توزیع کننده حسابی جولان بدهد، بحثحفظ تعادل در هر موقعیتی است.
ببینیم متخصصان حوزه های مختلف در مورد این ادعاها چه می گویند.
دکتر محمدعلی اکبریان / متخصص مغز و اعصاب
ادعا: این مچ بند در حفظ تعادل بدن موثر است.
نظر کارشناس: به هیچ وجه این دستبند مورد تایید ما نیست و هیچ نقشی در ایجاد تعادل ندارد. یکسری شرکت ها با ساخت این وسایل و به کار بردن ترفندهایی، این حس را در افراد ایجاد می کنند که با به کارگیری ابزارهایی که از جمله این دستبند می توانند تعادل شان را در هر وضعیتی حفظ کنند. شخصاً این موضوع را از طریق منابع و مقالات علمی و سایت های معتبر اینترنتی بررسی کردم و متوجه شدم که ادعاهایی که این شرکت سازنده در مورد دستبند مطرح می کند، اصلاً مبنا و پایه علمی ندارد و فقط تلقین و یک حقه تجاری برای فروش بیشتر است. یک دهه پیش هم شرکت هایی با تبلیغ دستبندهای مسی، آهنیف نقره ای و حتی
انگشترهای مغناطیسی و گفتن این ادعا که با استفاده از این ابزار عصبانیت تان را کنترل می کنید، مدتی مردم را سرگرم کردند، اما در عمل هیچ اتفاقی نیفتاد. بدن نیازی به استفاده از این ابزار ندارد، چرا که در مخچه و گوش چنین سیستمی تعبیه شده است و هر دوی این اعضا با همکاری یکدیگر تعادل بدن را حفظ می کنند. به جای استفاده از دستبند تعادل، با انجام یکسری حرکات مشخص مثل لی لی کردن با یک پا، می توان حس تعادل را تقویت کرد.
دکتر غلامرضا رئیسی / متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
ادعا: دستبند تعادل نقش مهمی در رفع درد و ناتوانی های حرکتی دارد.
نظر کارشناس: چنین ادعایی به لحاظ علمی اثبات نشده است و در مقالات علمی هیچ اشاره ای به موثر بودن این دستبند نشده است. در مورد رفع دردها و ناتوانی های حرکتی، روش های علمی و اثبات نشده ای وجود دارد؛ به طور مثال در مورد رفع درد، دستگاه های خاص مغناطیسی بسیار پیشرفته ای وجود دارد که شبیه دستگاه ام. آر. آی است و به صورت پالسی عمل می کنند و روی درد تاثیر می گذارند. در حالی که مغناطیس های ثابت مثل همین دستبند، هرگز نمی تواند چنین تاثیری بگذارد. در خصوص ناتوانی های حرکتی هم باز هم ابزارهای پیشرفته ای وجود دارند که با استفاده از آنها سلول های مغزی تحریک مغناطیسی می شوند.
دکتر خسرو جدیدی / چشم پزشک
ادعا: این دستبند مثل چشم به شما در حفظ تعادل تان کمک می کند.
نظر کارشناس: چشم یکی از بخش هایی است که چه به صورت باز و چه به صورت بسته در حفظ تعادل بدن نقش مهمی دارد. در مورد این دستبند هم خب ممکن است اثراتی هم داشته باشد، اما تاثیرش آنقدرها نیست که به چشم بیاید. البته یکسری درمان های آلترناتیو(طب جایگزین) وجود دارد که فرعی هستند و می توانند کمک کننده باشند. ممکن است این دستبند هم نوعی درمان جایگزین باشد به طوری که وقتی روی مچ و روی نقاط حساس مثل اعصاب دست قرار می گیرد، تحریک های صورت گرفته را به مغز منتقل می کند و همین مسئله باعثمی شود تا فرد تعادل خودش را بهتر حفظ کند. اما در هر صورت تاثیرش را نباید جدی گرفت. راه های مختلفی برای
دانستن میزان تعادل وجود دارد و یکی از راه ها این است که روی یک پا در حالی که دستان تان از هر دو طرف کشیده شده است بایستید. در صورتی که سالم باشید باید بین ۵۰ تا ۶۰ ثانیه بدون اینکه تعادل تان بهم بخورد، این حالت را حفظ کنید.
دکتر خسرو صادق نیت / دانشیار دانشگاه تهران و فلوشیب خواب
ادعا: با دستبند تعادل خواب راحتی را تجربه کنید.
نظر کارشناس: از نظر علمی به هیچ وجه تایید نشده است و اگر کسی در این زمینه ادعایی دارد، باید با ارائه مدارک علمی آن را ثابت کند. به اعتقاد من ادعای داشتن یک خواب راحت فقط با استفاده از یک دستبند یک حقه و سوءاستفاده از اعتماد مردم است. برای داشتن خواب راحت چند مولفه مهم لازم است. اول اینکه شرایط فیزیکی مناسب خواب از نظر گرما، سرما، نور و سروصدا باید مهیا باشد تا ترشح هورمون ها و ریتم بیولوژیکی بدن با مشکل مواجه نشود. بدوم، بدن افراد از ساعت ۱۱ به بعد خواب آلود می شود و اگر این ریتم بهم بخورد، طبیعی است که روند صحیح خواب هم بهم می خورد. سوم، فرد به اندازه کافی باید بیدار
مانده باشد. یعنی اگر ساعت ۶ تا ۸ بعدازظهر بخوابد، احتمال اینکه شب راحت بخوابد کم است. اگر ۲ یا ۳ ساعت قبل از خواب شبانه فرد فعالیت فیزیکی داشته باشد، این تحرک در داشتن یک خواب راحت به او کمک خواهد کرد. مصرف برخی داروها و مواد خوراکی مثل چای یا قهوه هم خواب شبانه را با اختلال مواجه می کند. با رعایت موارد گفته شده، می توان خواب راحتی در طول شبانه روز داشت و نیازی به استفاده از دستبند نیست.
دکتر منوچهر قارونی / متخصص قلب و عروق
ادعا: با این مچ بند گردش خون خوبی خواهید داشت.
نظر کارشناس: قبل از هر چیزی این سوال مطرح می شود که در این دستبند چه نوع مکانیسمی به کار رفته است که باعثافزایش گردش خون می شود؟ شرکت توزیع کننده اگر پاسخ علمی دارد توضیح بدهد. برای افزایش گردش خون در بدن مولفه های مختلفی مثل غلظت خون کافی، هموگلوبین و قند مطلوب و همچنین نداشتن چربی خون دخالت دارند. بنابراین من این ادعا را تایید نمی کنم.
دکتر ابراهیم رزم پا / متخصص گوش و حلق و بینی
ادعا: دستبند تعادل، حس تعادل را در گوش های شما تقویت می کند.
نظر کارشناس: این ادعا پایه و مبنای علمی ندارد. من به همراه همسر و تعدادی از همکارانم دستبند تعادل را امتحان کردیم. اما اصلاً آن چیزی نبود که ادعا می کردند. اصل این دستبندها متعلق به یک شرکت آمریکایی است و پس از مدتی به کشورهای دیگر هم راه پیدا کرد. با تبلیغات وسیع و دامنه داری که انجام شد، گروهی از محققان استرالیایی در دسامبر ۲۰۱۰ تصمیم گرفتند تا صحت و سقم ادعاها را با انجام آزمایش «دو سوی کور» روی دو گروه از افراد بررسی کنند. به یک گروه دستبند اصل و به گروه دیگر نوع مشابه اش را دادند. هیچ یک از اعضای شرکت کننده در این آزمون از تقلبی یا اصل بودن دستبندهایی که به دست
شان بسته بودند خبر نداشتند. بعد از مدتی شاید بین شش ماه تا یک سال محققان به این نتیجه رسیدند که دستبندهای تعادل حتی نوع اصل آن هیچ تاثیری روی افراد ندارند. شرکت پخش کننده استرالیایی محکوم شد و در متن بالا بلندی اعتراف کرد که هیچ یک از تبلیغات گفته شده در مورد دستبند، مبنا و پایه علمی ندارد و عوام فریبی کرده و از مردم عذرخواهی کرد. اما ماجرا به همین جا ختم نشد و شرکت استرالیایی علاوه بر پرداخت ۱۵۰ هزار یورو، به حذف تبلیغات دستبند از روی سایت های اینترنتی هم محکوم شد. پس از محکومیت شرکت استرالیایی، این بار نوبت دو کمپانی توزیع کننده دستبند تعادل در کشور ایتالیا در
دسامبر ۲۰۱۲ بود که مورد بازخواست قرار بگیرند. هر دو کمپانی به سرنوشت شرکت استرالیایی گرفتار شده و یکی به پرداخت ۵۰ و دیگری به پرداخت ۳۰۰ هزار یورو محکوم شدند. همین اتفاق برای یک شرکت هلندی توزیع کننده دستبندها افتاد و تبلیغات این شرکت هم از روی سایت ها حذف شد و دادگاه نیز به آنها اعلام کرد که از این به بعد حق تبلیغ ندارند. این شرکت، ۳۵ یورو نیز به عنوان غرامت به تمام کسانی که این دستبند را خریده بودند، پرداخت کرد. گذشته از اینها بدن به طور طبیعی از یک سیستم تعادل برخوردار است. گوش داخلی به همراه مخچه و سیستم مغزی، چشم ها، حس عمقی(شامل تاندون ها و مفاصل) و در نهایت گوش
داخلی نقش مهمی در حفظ تعادل بدن دارند.
دکتر پرویز رزاقی / روانشناس و مدرس دانشگاه آزاد تهران
ادعا: با بستن این مچ بند خستگی و عدم تمرکز را از خود دور کنید.
نظر کارشناس: هیچ شرکتی نمی تواند ادعا کند که بستن یک دستبند به دور مچ باعثافزایش قوا، رفع استرس، خستگی، تمرکز و به طور کلی تغییرات نوروفیزیولوژیکی در بدن می شود. برای داشتن تمرکز، رفع استرس، خستگی و باقی موارد مکانیسم هایی لازم است و این شرکت براساس چه مکانیسم هایی چنین ادعاهایی را مطرح می کند؟ آیا از فلز خاصی در این دستبند استفاده شده است؟ آیا مهندسان پزشکی تشخیص داده اند که این دستبند قادر است چنین تغییراتی را در بدن ایجاد کند؟ مثلاً در تمرکز، بحثحذف محرک های مزاحم محیطی مطرح است، وسایل، افراد و موضوعاتی که ذهن افراد را به خود معطوف می کند، کسانی که پرش افکار
دارند و نمی توانند فکرشان را روی چیزی متمرکز کنند(مثل دانشجویی که در پارک درس می خواند) و فراموشی های کوتاه مدت، اینها نشانه های عدم تمرکز است و استفاده از این دستبند کمکی به ایجاد تمرکز نمی کند. حل این مشکل بسته به خصوصیات فردی متفاوت است و به تکنیک های مختلفی نیاز دارد. من معتقدم چنین چیزی نه ۹۹ که ۱۰۰ درصد دروغ و غلط است و شرکت هم هیچ استدلال قانع کننده ای برای مفید بودن این دستبند ندارد. با این اوصاف جنبه تجاری بودن این وسیله کاملاً مشخص است و فقط به این دلیل چنین ادعاهایی را مطرح کرده است که فروش بالایی داشته باشد، چرا که هیچ وسیله ای نمی تواند به طور همزمان پنج
کار را با هم انجام بدهد.
تندرستي/ شماره ۱۲۰/ ۳۱ مرداد ماه ۹۲/ ليلا حسين زاده/ صفحه ۲۲
