به گزارشافکارنیوزبه نقل از خبرآنلاین، اعظم طالقانی، دبیرکل جامعه زنان انقلاب اسلامی و دختر مرحوم آیت الله طالقانی، اگرچه بیشتر یک چهره سیاسی است اما ما با او درباره ویژگی های اخلاقی آیت الله طالقانی، تفسیر قرآن او و رفتارهای یک روحانی در مقام پدر به گفت وگو نشستیم. متن کامل گفت و گوی خبرآنلاین با او را می خوانید:
ویژگی اخلاقی برجسته ای که آیت الله طالقانی را در مقام پدر قرار می داد چه بود؟
مرحوم آیت الله طالقانی، پدر معنوی همه کسانی بود که با اندیشه ایشان مشترک و همراه بودند. آن طور که من ایشان را شناخته ام، ایشان یک انسان چند بُعدی بود. واقعاً هر کلام و هر جمله ای که بیان کرده یا هر فعالیتی که می کرد، همه مسائل و ابعاد مختلف آن را به طور جامع می سنجید و محاسبه دقیقی در گفتار، رفتار و انتخاب هایش داشت. اهل مشورت و عمل کردن به رأی جمعی هم بود.
به نظر شما چه عواملی باعثشد آیت الله طالقانی، انسانی چند بُعدی با اخلاقی پدرانه برای مردم باشد؟
در کتاب «علی بن ابی طالب(ع)» نوشته عبدالفتاح عبدالمقصود مصری که مرحوم طالقانی جلد اول آن را ترجمه کرده و ۷ جلد دیگرش را دکتر سید محمد مهدی جعفری ترجمه نموده اند، چند بُعدی بودن حضرت علی(ع) در تاریخچه زندگانی آن حضرت کاملاً مشهود است و من این طور استنباط می کنم که مرحوم طالقانی با شناختی که از رفتارها، گفتارها، نگاه ها و نگرش های حضرت علی(ع) و برخورد آن حضرت با دوست و مخالف داشت، از این آموزه ها به خوبی درس آموخته بود و البته ایشان استعداد فراگیریِ چند بُعدی بودن را در رفتار و گفتار داشت. می توان گفت مرحوم طالقانی با تساهل و تسامح رفتار می کرد و با اندیشه چند سویه
نگری رفتار و مسائل را تحلیل می کرد.
ایشان در رفتار و آثار خود، تأکید زیادی بر توجه به کرامت انسان ها داشت، نظر شما در این زمینه چیست؟
وقتی عملکرد ایشان را در شرایطی که قرار داشت می سنجیم و بررسی می کنیم، با توجه به این که خودمان هم در آن شرایط بودیم و واقعیت ها را می دیدیم، مرحوم پدرم روی عقلانیت، عواطف و کرامت انسانی تأکید داشت و داشتن نگاه کرامت گونه به انسان ها بر همه وجوه دیگر خلق و خوی او غلبه داشت. ایشان فقط نسبت به شاه و افراد ظالم و ملوّن به شدت خشمگین می شد، ولی نسبت به افراد دیگر نگاه بسیار کریمانه داشت. می دیدم که ایشان با حوصله زیاد و ظرفیت وسیع با مردم رفتار کرده و سختی ها را تحمل نموده و گذشت می کرد.
هدف ایشان، لقاء الله بود و به خاطر این هدف متعالی، ظرفیت و پتانسیل زیادی داشت. من وقتی از ایشان سوال می کردم که فرضاً فلانی که با شما ملاقات کرد چطور آدمی بود؟ ایشان محاسن و توانایی های او را بر می شمرد و به تعریف و تمجید از او می پرداخت و حتی یک نقطه ضعف از آن فرد پشت سرش مطرح نمی کرد و اگر هم نسبت به کسی می خواست اشکالی وارد کند، مستقیماً به خودشان می گفت، آن هم با ملاحظاتی که تحقیر در آن نباشد. از تحقیر انسان ها بسیار رنج می برد.
تفسیر قرآن آیت الله طالقانی دارای چه ویژگی های خاصی است؟
تفسیر ایشان هم مثل نگاه و رفتار ایشان، چند وجهی و چند بُعدی است. در تفسیر ایشان، مسائل اجتماعی به طور وسیع دیده می شود. همچنین نکات ادبی، سیاسی، فلسفی، عرفانی، نوآوری های اجتهادی در تفسیر ایشان وجود دارد.
با توجه به مطالعات وسیعی که در ابعاد اجتماعی و سیاسی داشت، نکات ریز، اجتهاد و نوآوری های خاصی در تفسیر قرآن طرح می کند. اگر بخواهیم نکات اجتماعی تفسیر قرآن ایشان را که ۶ جلد است، دربیاوریم و در قالب یک رساله اجتماعی، سیاسی و فلسفی جمع کنیم، کار بسیار دقیق و اهل فن را می طلبد.
نکات بدیع زیادی در تفسیر قرآن ایشان است که با تفسیر و نگاه سایر مفسران متفاوت است. البته ایشان همه تفاسیر فارسی و عربی دیگر مفسرین را مطالعه کرده بود، ولی نگاهش در مجموع، بیشتر به جمع بندی و نتیجه گیری از آنها بود و در عین حال بدون این که اسمی از کسی ببرد نگاه مفسرین را مطرح کرده و بعد دلایلی در تأیید یا رد آن ها می آورد. این ویژگی ها در ۶ جلد کتاب «پرتوی از قرآن» مشهود است.
آیا کتاب پرتوی از قرآن آیت الله طالقانی تجدید چاپ هم می شود؟
جلدهای اول و دوم «پرتوی از قرآن» با ویراستاری و مستندسازی و توضیحات لازم زیر نظر رئیس کمیته علمی مجتمع فرهنگی آیت الله طالقانی(دکتر سید محمد مهدی جعفری) به عنوان مجموعه آثار ۲ و ۳ هم اکنون توسط شرکت انتشار به چاپ و در مراسم سالگرد آیت الله طالقانی رونمایی می شود.
جلد اول مجموعه آثار ایشان، درس های قرآنی دوران زندان های سال ۴۲ ، ۴۳ و ۴۴ و مباحث قرآنی دیگر و مجموعه آثار ۸ مربوط به مباحث اقتصادی هم انتشار یافته است.
