کاهش تعداد سیمرغ‌های جشنواره فجر

به گزارشافکارنیوزبه نقل از فارس، جشنواره فیلم فجر مورد توجه سینماگران و علاقمندان به هنر هفتم است. امسال پس از برگزاری جشنواره فیلم ویدیویی و همزمان با انتصاب دبیر جشنواره کودک و نوجوان، دبیر جشنواره فیلم فجر نیز مشخص شد.

«محمدرضا عباسیان» مدیرعامل موسسه رسانه‌های تصویری با حکم رئیس سازمان سینمایی، دبیر سی و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر شد. هشت ماه قبل از برگزاری جشنواره فیلم فجر دبیر این جشنواره مشخص شد و کارشناسان و اهالی سینما با این انتصاب توقع دارند جشنواره‌ای با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و منسجم‌تر از دوره‌های گذشته برگزار شود. درباره برنامه‌های وی در این دوره از جشنواره گفت‌و‌گویی با وی ترتیب داده‌ایم.

مشروح گفت‌وگوی فارس با عباسیان در ادامه می‌‌آید:

* امسال برای اولین بار دبیر جشنواره فیلم فجر هشت ماه زودتر از برگزاری جشنواره فیلم فجر معرفی شد، چه کارهایی تا کنون صورت گرفته است و چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کنید؟

همان‌طور که شما هم اشاره کردید، امسال اتفاق خوبی رخ داد و رئیس سازمان سینمایی مسئول برگزاری جشنواره را نسبت به سال‌های قبل زودتر مشخص کردند، البته نسبت به سال گذشته، زیرا پیش از آن که آقای مسعودشاهی مسئولیت جشنواره را برعهده بگیرند، مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی هر سال مسئولیت برگزاری جشنواره را برعهده می‌گرفت.

نکته حائز اهمیت در مورد جشنواره فجر این است که جشنواره فجر بزرگ‌ترین جشنواره فیلم در کشور ما است و به لحاظ سابقه و اهمیتی که برای فیلمسازان دارد، در صدر جشنواره‌های دیگر قرار می‌گیرد. البته شناخته شده بودن جشنواره در پیشبرد کارها و حضور گسترده سینماگران بسیار موثر است. سینماگران در انتظار برگزاری جشنواره هستند و سعی می‌کنند آثارشان را به گونه‌ای آماده کنند که به جشنواره برسد. از سوی دیگر برگزاری جشنواره سختی‌های خاص خود را هم دارد، زیرا توقعات از فجر زیاد است و حساسیت‌ها روی این جشنواره بالا است. حساسیت‌ها روی فجر یک دغدغه و پاشنه آشیل است، شاید لازم باشد سیاستگذاران سینمایی کشور فکری جدی برای این مسئله کنند. طبیعتا دبیران جشنواره فجر در مقایسه با جشنواره‌های خارجی طول عمر زیادی ندارند و همین امر استقلال لازم برای سیاستگذاری را از دبیر جشنواره می‌گیرد، به طور مثال دبیر جشنواره برلین سال‌هاست که این مسئولیت را برعهده دارد و سال گذشته نیز اعلام شد که تا سال ۲۰۱۶ این سمت را برعهده دارد؛ طبیعتا ایشان می‌توانند سیاستگذاری کنند، به گونه‌ای که حتی روی ساخت آثار فیلمسازان و مخاطبین هم تاثیرگذار خواهد بود و مسیر حرکت جشنواره را مشخص می‌کند. دبیر جشنواره‌ فضایی را ترسیم می‌کند که فیلمسازان در این فضا فیلم بسازند و به این سمت بروند، اما جشنواره فجر از این خاصیت دور است، زیرا دبیرانش تنها نقش برگزار‌کننده جشنواره و مجری را دارند. سیاستگذاری در مورد آثار و به‌خصوص در مورد محتوای آن در جشنواره برعهده نهادهای دیگر است، نه برعهده دبیر جشنواره.

با این شرایط که در بالا ذکر آن رفت، توانایی دبیر جشنواره فجر می‌تواند منجر به برگزاری بسیار منظم جشنواره باشد یا ایجاد بخش‌هایی در جشنواره که به نگاه سینماگران کشورمان کمک کند، همچنین ‌در دقت و ‌انتخاب و ترکیب درستی از هیئت‌های انتخاب و داوری که قضاوت‌ها هرچه صادقانه‌تر باشد و این هیئت‌های داوری آن‌قدر معتبر باشند و استقلال آن‌ها قبلا به اثبات رسیده باشد که آراء‌شان مورد تشکیک واقع نشود.

*شما اولین سال است که دبیری جشنواره فیلم فجر را برعهده گرفتید، چگونه به این شرایط خواهید رسید؟

سال‌هاست که با جشنواره فجر در ارتباط هستم و سال گذشته برای اولین بار بعد از اینکه سال‌ها فارابی این جشنواره را برگزار می‌کرد، موسسه رسانه‌های تصویری به عنوان حامی و اسپانسر اصلی در جشنواره حاضر بود، زیرا در سازمان سینمایی این‌گونه در نظر گرفته شده است که موسسه امور جشنواره‌ها به صورت مستقل راه‌اندازی شود و تا زمانی که آن موسسه ثبت حقوقی‌اش صورت بگیرد و راه‌اندازی شود، مسئولیت‌هایش به عهده ما در موسسه رسانه‌های تصویری است. سی‌امین جشنواره فیلم فجر را به لحاظ حمایت و اسپانسرینگ، کارهایش را ما انجام دادیم و بر همین اساس ارتباط من با جشنواره نزدیک‌تر و دقیق‌تر شد.

* صرفه‌جویی در هزینه‌های برگزاری جشنواره

* با این اوصاف چه برنامه‌ای برای برگزاری هرچه بهتر جشنواره فجر دارید؟

یکی از برنامه‌های اصلی ما صرفه‌جویی در هزینه‌ها برای جشنواره فیلم فجر است. متاسفانه فرهنگی در کشور باب شده که با ولخرجی و هزینه کردن هرچه بیشتر سعی می‌کنیم رنگ و لعاب جشنواره‌ها را زیاد کنیم و شو جشنواره‌ها را بیش از پیش کنیم و القاء می‌کنیم جشنواره بسیار خوبی برگزار کردیم. من با این مطلب مخالفم، نگاه من این است که ما باید به این سوال پاسخگو باشیم که هدف‌‌مان از برگزاری جشنواره فیلم فجر چه چیز است؟ زمانی جشنواره‌ای را برگزار می‌کنید که الزاما محل رقابت فیلمسازان باشد، یک زمان این جشنواره را به عنوان یک جشن برگزار می‌کنید که مردم را به نوعی درگیر کند. این مطلب شاید در دنیا مصداقی ندارد و جشنواره تنها محل گردهمایی سالانه فیلمسازان و سینماگران است که در جریان تولیدات مختلف قرار بگیرند، اما در جشنواره فیلم فجر ترکیبی از همه این‌هاست. به هر حال شأن نزول جشنواره فیلم فجر برگزاری جشن‌های پیروزی انقلاب اسلامی و نام این جشنواره هم از این محل برمی‌آید و می‌توان گفت مهم‌ترین جشن فرهنگی هنری سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی جشنواره فیلم فجر است، زیرا سینمای ما بزرگ‌ترین افتخار فرهنگی انقلاب است و پیشانی فرهنگ و هنر پس از انقلاب، سینما است؛ به همین خاطر جشنواره فجر هم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. طبیعتا با این ویژگی‌ها تلاش کنیم جشنواره فجر را به گونه‌ای برگزار کنیم که به جشن شباهت داشته باشد و مردم حضور حداکثری داشته باشند. این خود یک مسئولیت برای دبیر به بار خواهد آورد.

همین امر باعثمی‌شود که فضای جشنواره و اهدافی را که یک جشنواره در آن دنبال می‌کند، مقداری کمرنگ‌تر باشد.

عرض کردم سختی برگزاری جشنواره فجر این است که ترکیبی از چند خواسته منتج به برگزاری جشنواره فیلم فجر می‌شود.

* فجر به ویترین سینمای ایران تبدیل شده است / تعداد زیاد فیلم یکی از آسیب‌های جشنواره است

* برآورده کردن این خواسته‌ها، روی انتخاب فیلم‌ها هم موثر خواهد بود؟ باید فیلم‌هایی انتخاب شود که هم مردم را درگیر جشنواره کند و هم آثار هنری باشند که بتواند سطح جشنواره را بالا ببرد، این نوع نگاه در انتخاب به نظر شما آسیب نمی‌رساند؟

در تمام دنیا این نوع چینش مرسوم است که برای برگزاری جشنواره هرچند که جشنواره هنری و تخصصی باشد، باز هم آثار عوام‌پسند و مردمی هم در آن می‌گنجانند. مثلا در جشنواره کن علاوه بر آثار مطرح و هنری، فیلم انیمیشن از جمله «ماداگاسکار» یا فیلم سرگرم‌کننده «دزدان دریایی کارائیب» هم شرکت داده می‌شود، این درحالی است که طیف مخاطبین آن دسته از جشنواره‌ها بسیار تخصصی‌تر است و مخاطبین بین‌المللی را در برمی‌گیرد. به هر حال ما سینمای ایران را داریم، بخش عمده ای از مردم سینمای ایران را دوست دارند و آن را دنبال می‌کنند.

فجر به ویترین سینمای ایران تبدیل شده است و همه برداشت‌شان این است که همه پتانسیل و توان سینمای ایران آن چیزی است که در فجر شاهد آن هستند. بسیاری از افراد در طول سال نه تنها سینما نمی‌‌روند بلکه ممکن است در خانه‌های‌شان هم فیلم ایرانی نبینند!(از مسئولین و مقامات گرفته تا سینماگران طیف‌های مختلف جامعه این‌گونه هستند) اما این افراد اصرار دارند که در ایام جشنواره فجر، فیلم‌ها را ببینند و متاسفانه قضاوت‌شان در مورد سینمای ایران فقط آن چیزی است که در فجر اتفاق می‌افتد. به طور مثال ممکن است فیلمی در فجر با ممیزی کمتری مواجه شود اما در اکران با ممیزی اصلی نمایش داده شود اما تمام قضاوت‌ها حتی در زمان اکران همان نسخه جشنواره است‌. با همان نسخه فیلم را تایید یا تقبیح می‌کنند و نسخه فیلم در جشنواره فجر پیچیده می‌شود؛ به نظر من این یک آفت است! تصمیم درباره‌ اکران شدن یا نشدن آن‌ها در فجر مشخص می‌شود. فضای مطبوعاتی، تبلیغاتی و تخصصی پخش یک فیلم در فجر بسته می‌شود، این یک آفت است و همه این آفت نشأت گرفته از این است که حجم بسیار بالایی از فیلم‌های سینمای ایران وارد جشنواره فجر می‌شود، به عقیده من این امر لازم نیست! اگر می‌گویم دبیری جشنواره نیاز به مدت طولانی دارد به این دلیل است که باید این مطالب را در فضای سینمای کشور جا انداخت، اما در کوتاه مدت این امر میسر نخواهد شد.

متاسفانه همه فیلمسازان ما اصرار دارند حتما فیلم‌شان در فجر باشد که به عقیده من اتفاق بدی است. همه فیلم‌ها در جشنواره امتیاز‌بندی می‌شوند، این هم اتفاق خوشایندی نیست. این امتیاز‌بندی آسیب جدی در زمان اکران به فیلم می‌زند. شاید فیلمی به دلایل مختلف در فجر دیده نشود، اما پتانسیل جذب مخاطب را داشته باشد اما با این امتیاز‌بندی‌ها اکران موفقی در طول سال نخواهد داشت.

از سوی دیگر من با تعدد آثار در جشنواره به شدت مخالف هستم و تا جایی که امکان دارد تلاش می‌کنم اصراری به تعداد زیادی فیلم در جشنواره نداشته باشیم. کاری به میزان تولید سینمای ایران ندارم اما معتقدم فیلم‌هایی باید در جشنواره حاضر شوند که صلاحیت حضور در یک جشنواره مرجع سینمایی کشور را داشته باشند.

* با همان مشخصه‌ها که در بالا گفتید، یعنی هم بتوانند مردمی باشند و هم فرهنگی.

باید فیلم به لحاظ محتوا و ساختار مناسب یک جشنواره مرجع سینمایی باشد. بنده بسیار مصر هستم و یکی از دغدغه‌های شخصی‌ام این است، فیلمی که صلاحیت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را ندارد، صلاحیت ایام ۲۲ بهمن را ندارد، صلاحیت نام فجر را ندارد، اصلا در جشنواره حاضر نشود؛ هر قدر هم فیلم کارگردان بزرگ و مطرحی باشد.

* بزرگ‌ترین آفت سینمای ما تعداد بالای فیلم در جشنواره است

* فیلم باید چه ویژگی داشته باشد که صلاحیت حضور در فجر را داشته باشد؟

نمی‌توانم کد بدهم یا لیست کنم‌. سعی می‌کنیم با اصرار و فشارهایی که باید فیلم در جشنواره فجر حاضر شود، تا جایی که امکان داشته باشد مقاومت کنیم. بزرگ‌ترین آفت سینمای ما تعداد بالای فیلم در جشنواره است. به دلیل حجم بالای فیلم برخی از فیلم‌ها با اقبال مخاطب در جشنواره مواجه نمی‌شود و همین امر باعثقضاوت نادرست و زودهنگام درباره فیلم می‌شود. این امر هم به حیثیت و هم به کیفیت جشنواره آسیب می‌زند، از سوی دیگر چرخه اکران فیلم را در طول سال دچار آسیب می‌کند. از فیلمی استقبال نمی‌شود، زیرا فیلمساز مطرحی نداشته یا از بازیگران مطرح استفاده نکرده است، در حالی که فیلم خوب و شاید ارزشمندی هم باشد. از همان ابتدا سنگ بنای آن بر روی عدم توجه مخاطب قرار می‌گیرد و این هم به خود جشنواره آسیب می‌زند و هم به فیلم.

نمایش همه تولیدات ما در گستره بزرگ و سراسری خودش آسیب است. دلیلی وجود ندارد، ما همه داشته‌های یک سال سینمایی‌مان را در سینماهای سراسر کشور در مدت زمان ۱۰ روز به نمایش بگذاریم.

سال گذشته آقای خزاعی هم به این آسیب‌ها اشاره داشتند اما در نهایت فیلم‌های بخش مسابقه سینمای ایران از ۲۲ به ۲۶ فیلم افزایش یافت، این درحالی بود که ایشان از مدیران سینمایی هم نبودند و احساس می‌شد استقلال عمل بیشتری در برگزاری جشنواره خواهند داشت.

* قبول ندارم خزاعی جزو مدیران سینمایی نیست / هرکس حکم می‌گیرد مدیر دولتی است

این نکته که آقای خزاعی از مدیران نبودند را بنده قبول ندارم، وقتی که حکمی را از معاونت سینمایی وقت دریافت کردند جزء مدیران به شمار می‌آیند. این مطلب بارها عنوان شده بود، برای همین اینجا از این فرصت استفاده کردم و این مطلب را عنوان کردم.

* بالاخره ایشان بیرون از حلقه مدیران سینمایی قرار داشتند.

من هم بیرون از حلقه مدیران بودم و روزی حکم گرفتم، نمی‌دانم چه اصراری است که این تعابیر به کار می‌رود. هر فردی که حکم می‌گیرد مدیر دولتی به شمار می‌آید‌.

* ایشان سابقه مدیریت در این دولت را نداشته است

بنده هم سابقه مدیریت نداشتم. با اولین حکمی که دریافت می‌کنم، سابقه مدیریت پیدا می‌کنم. آقای خزاعی سابقه دولتی بودن‌شان بیشتر است، زیرا ایشان جشنواره کیش را مستقیما از سوی دولت برگزار کردند.

* جشنواره فجر پذیرای فیلم‌هایی که با اعتقادات منافات دارد، نخواهد بود

* بازگردیم به سوالمان، این که دبیر جشنواره سی‌ام هم به این آسیب‌ها اشاره کردند اما باز هم با تعداد زیادی فیلم در بخش‌های مختلف از جمله مسابقه مواجه بودیم.

در عرایضم به این نکته اشاره کردم تا جایی که امکان‌پذیر باشد. پیش از این نیز گفتم طراحی جشنواره فیلم فجر به گونه‌ای است که دبیر تنها برگزار‌کننده جشنواره است و مجری ‌طرح و مدیر اجرایی به شمار می‌آید. جشنواره ذیل تصمیمات مقامات بالاتر صورت می‌گیرد، این یک واقعیت است. هر یک از دبیران جشنواره تلاش می‌کنند با وجود توانمندی‌ها و امکانات و در کنار آن محدودیت‌ها و مشکلات، جشنواره را به بهترین شکل ممکن برگزار کنند، اما همان‌گونه که گفتید آقای خزاعی بارها در جشنواره سال گذشته گفتند بنده درباره محتوای جشنواره هیچ نقشی ندارم. بنده هم می‌توانم این حرف را بگویم. اما من به عنوان دبیر سی و یکمین جشنواره فیلم فجر تلاش می‌کنم فیلم‌هایی را که با اعتقادات شخصی بنده منافات دارد(فیلم‌هایی که در شأن نظام، انقلاب و نام فجر نیستند) در جشنواره ‌پذیرای‌شان نباشم، تا چه حد این توانایی وجود دارد این به فراخور زمان باز‌می‌گردد.

حساسیت روی جشنواره‌های مرجع بالاست

*با توجه به مطالبی که عنوان کردید ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم جشنواره مستقل داشته باشیم، مستقل از سیاستگذاری‌ها و کاملا تخصصی و حرفه‌ای …

ما چند جشنواره مرجع در کشور داریم که توسط سازمان سینمایی برگزار می‌شود. جشنواره فیلم فجر که در مورد سینمای ایران است، جشنواره مرجع ماست. جشنواره فیلم کودک که در حوزه کودک مرجع است. جشنواره فیلم کوتاه تهران که در حوزه فیلم کوتاه و مستند کوتاه مرجع است‌، جشنواره سینما حقیقت که در حوزه مستند مرجع است و جشنواره فیلم ویدیویی تهران که امسال اولین دوره‌اش برگزار شد و جشنواره مرجع ویدیویی است. اما در کنار این جشنواره‌ها، ده‌ها جشنواره به صورت مستقل و نیمه‌مستقل هم توسط نهادها و سازمان‌های دیگر برگزار می‌شود اما نمی‌توانند جشنواره مرجع کشور باشند، آن‌ها نمی‌توانند تمام توجه فیلمسازان را به خود معطوف کنند؛ به همین دلیل حساسیت روی این جشنواره‌‌های مرجع بالاست.

* خب این جشنواره‌های مرجع که در کشور برگزار می‌شوند، هیچ‌گاه نمی‌تواند در مسیری حرکت کنند که به دور از سیاستگذاری‌های مدیران سینمایی و تنها تخصصی برگزار شوند؟

قطعا همین‌طور است و به این سمت در حال حرکت هستند. اتفاقی که در گذشته رخ می‌داده و به عقیده من نباید صورت می‌گرفت این بود که نهادهایی که متولی تولید هستند صلاحیت برگزاری جشنواره را ندارند. ما در جشنواره فیلم ویدیویی این امر را به وضوح حس کردیم. موسسه تولیداتی داشت که نگران بودیم اگر در بخش مسابقه راه یابند، چه شائبه‌ای ممکن است برای فیلمسازان پیش بیاورد‌. برای اینکه از این شائبه‌ها فاصله بگیریم تولیدات موسسه را(که یکی از آن‌ها برای حضور در بخش مسابقه انتخاب شده بود) خارج کردیم‌.

قدم اول به سمت برگزاری جشنواره مستقل ایجاد موسسه امور جشنواره‌ها است

* در حال حاضر فارابی متولی امر تولید است و سال‌ها جشنواره کودک و فیلم فجر را برگزار کرده است و هم‌اینک نیز جشنواره کودک را برگزار می‌کند.

به عقیده من این ایراد است. نگاهی که در سازمان سینمایی وجود دارد این است که با ایجاد موسسه جشنواره‌ها به صورت مستقل این مشکلات را مرتفع کند و جشنواره‌ها به سمت استقلال بیشتری در برگزاری حرکت کنند. این قدم اول است که به آرامی در حال برداشتن آن هستیم.

* قرار نیست کودتا شود

* چرا با پایه‌گذاری این نهاد، جشنواره کودک هنوز در فارابی برگزار می‌شود؟

هنوز این نهاد به صورت کامل شکل نگرفته است و بخشی از مسئولیت‌هایش را ما به صورت موازی در موسسه رسانه‌های تصویری انجام می‌دهیم. بالاخره نمی‌توان به یک‌باره کارها و وظایف را محول کرد. سنتی سی سال ادامه داشته است، قرار نیست کودتا شود. نفس اینکه برگزاری فجر پس از سی سال استقلال پیدا کرد، این امر بود. این کار یک نوع جراحی است و با درد همراه خواهد بود. به هر حال سختی‌ها و تبعاتی را به همراه خواهد داشت. تیم بسیار حرفه‌ای در بنیاد فارابی مشغول به کار هستند و تجربه برگزاری سال‌ها جشنواره فجر و کودک را داشته و دارند. این تجربه گران‌قیمتی است، شاید از بعد دیگر به این قضیه نگاه کنیم بگوییم این چه اشتباه بزرگی است؛ اگر این تجربه و تخصص وجود دارد، چرا نباید از آن استفاده کنیم اما همان که در بالا گفتم، با این کار به سمت استقلال در برگزاری جشنواره‌ها پیش خواهیم رفت.

این نگاه در سازمان سینمایی به وجود آمده که برگزار‌کنندگان جشنواره‌ها باید مستقل از تولید‌کنندگان باشند و در حال حاضر بزرگ‌ترین جشنواره مرجع کارهایش خارج از بازوی اجرایی و تولید سازمان در حال انجام است. به مرور قرار است که برگزاری دیگر جشنواره‌ها نیز به موسسه امور جشنواره‌ها سپرده شود. البته باید زیرساخت‌های مناسب برای این کار فراهم شود، طبیعتا این کار نیاز به زمان مناسب دارد و قطعا از سوی نهادهایی که برگزاری جشنواره‌ها را برعهده داشتند مقاومت وجود خواهد داشت، البته حق طبیعی‌شان است.

قدم اول رسیدن به استقلال جشنواره در این حوزه برداشته شده و موسسه جشنواره‌ها همه تولیدات را با یک نگاه ارزیابی خواهد کرد و همه تولیدات، تولیدات سینمای ایران هستند.

قدم بعدی این است که دبیر جشنواره استقلال رای کامل داشته باشد که این امر ممکن است محقق نشود و شاید به صورت صددرصد نیاز نباشد، زیرا جشنواره ذیل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی برگزار می‌شود. جشنواره دبیر نیست و با پول بیت‌المال برگزار می‌شود، اما استمرار دبیری جشنواره کمک می‌کند تا دبیر توان جایگاه و وجه اصلی خود را بیابد و سیاست‌های برگزاری جشنواره را به درستی اجرایی کند. مشکلی که ما در جمهوری اسلامی داریم این است که هر مدیری که می‌آید علاقمند است تا عملکرد مدیر قبلی را زیر سوال ببرد و کارهای نیمه کاره را رها کرده و سنگ بنای کارهای جدید را می‌گذارد. این امر در همه بخش‌ها و مدیریت‌ها وجود دارد و در جشنواره نیز باعثآسیب جدی می‌شود، اگر هم آسیب نزند آن اتفاقات خوبی که در استمرار دبیری جشنواره ممکن است رخ دهد به تحقق نمی‌پیوندد. منظور من از ‌استمرار حضور دبیر جشنواره یک سال یا دو سال نیست بلکه یک دوره هشت ساله است تا دبیر با اطمینان بتواند کار خود را انجام دهد و تصمیماتی مناسب اتخاذ و اجرایی کند؛ از سوی دیگر نگران قضاوت‌ها نباشد. به طور مثال ممکن است امسال بخواهم درمورد تعامل با خبرنگاران تغییراتی را ایجاد کنم اما به شدت نگران عکس‌العمل‌ها هستم، اگر دبیر برای چند دوره در نظر گرفته شود و ایمان داشته باشد که کارش صحیح و کارشناسی شده است، نگران‌ ایجاد تنش در سال اول نخواهد بود.

* درخت چند ساله خیانت در سینمای ایران

* این در همه بخش‌ها صدق می‌کنند، ممکن است شما بخواهید تغییراتی را اعمال کنید اما نگران واکنش‌ها و تنش‌ها باشید؟

در حوزه فرهنگ تداوم مدیریت می‌تواند تاثیرگذار باشد. دوره بازده کارهای فرهنگی طولانی مدت است. نمی‌توان امروز تصمیم گرفت و فردا به نتیجه رسید. اگر امروز با تعدادی فیلم با موضوع خیانت مواجه هستیم، محصول سال نود و دولت آقای احمدی نژاد نیست در دوره‌های گذشته شروع شده، رشد کرده و به این مرحله رسیده است. ما در حال حاضر شاهد درخت چند ساله خیانت در سینمای ایران هستیم، محصول یک سال یا چهار سال اخیر نیست! تغییر این فضا نیز کار یک سال و دو سال نیست.

* من با این مطلب موافق نیستم، پس وظایف شورای پروانه ساخت در اینجا چه می‌شود. این افراد می‌توانستند تعدد فیلم‌ها با این موضوع را به فیلمسازان گوشزد کنند.

من به وظایف شورا کاری ندارم، شاید سهل‌انگاری کردند و نباید می‌پذیرفتند اما فرهنگ نویسندگان فیلمنامه و فیلمسازان به این سمت رفته است که در طول یک سال این امر محقق نمی‌شود. این آثار سفارش سازمان سینمایی نبوده است و به فیلمساز سفارش داده نشده است، طبعا در طول سال‌ها به این سمت و سو سوق داده شده‌اند که این فضا را تغییر دادن نیز نیاز به پروسه زمانی طولانی مدت خواهد داشت.

* برای جشنواره فجر نمی‌توان شعار تعیین کرد

* بازگردیم به موضوع بحث‌مان که برگزاری سی و یکمین جشنواره فیلم فجر است. در بخش‌ها و تعداد جوایز جشنواره تغییری خواهیم داشت یا خیر؟

ما تلاش می‌کنیم تا بازنگری در مورد چرایی بخش‌های موجود جشنواره داشته باشیم. اضافه کردن بخش‌ها نشان از تخصصی‌تر بودن جشنواره نخواهد بود، صرفا افزودن بخش‌های جشنواره کمک به کیفیت و در نتیجه اعتبار آن نخواهد کرد و بیشتر به شعار دادن شبیه است و ماندگار نیست و تنها به شوی جشنواره کمک می‌کند که متاسفانه چشم بسیاری از منتقدین و خبرنگاران و مسئولین به این شوها است. ما نمی‌توانیم بر اساس شعار جشنواره فیلم‌ها را انتخاب کنیم‌. برای جشنواره فجر نمی‌توان شعار گذاشت، برای اینکه جشنواره فیلم فجر قرار است سینمای ایران را بررسی کند، قرار نیست یک ژانر خاص را بررسی کنیم. این امر در جشنواره‌های موضوعی ممکن است محقق شود اما برای جشنواره فجر اجرایی نمی‌شود.

* بازنگری در جشنواره فیلم فجر و بخش‌های آن‌ / تعداد سیمرغ‌ها را کم می‌کنیم

با بازنگری که درباره جشنواره صورت گرفته است بخش‌هایی از جشنواره را کم خواهیم کرد و تعداد سیمرغ‌ها را هم کم می‌کنیم. ورودی فیلم‌ها را کاهش می‌دهیم و قصد داریم آن را کم کنیم. همچنین فراخوان جشنواره را ظرف روزهای آتی اعلام خواهیم کرد.

* پس جشنواره امسال فیلم فجر شعاری نخواهد داشت؟

نه ما شعار نداریم. همانگونه که گفتم فجر شعارش معرفی سینمای ایران است. شعاری که نتیجه نداشته باشد در حد شعار باقی می‌ماند.

* چه تعداد سیمرغ و بخش کم شده است؟

دقیق نمی‌دانم اما درباره آن ساعت‌ها بحثکردیم. ظرف دو ماه گذشته بیش از ۱۰ جلسه چندین ساعته گروهی داشتیم و درباره بند بند مقررات جشنواره صحبت کردیم.

* جلسات با حضور شورای سیاستگذاری جشنواره بود؟

نه تیمی از مشاورین و کارشناسان جمع شدیم و بخش‌های مختلف جشنواره را ارزیابی کردیم، روی جزئیات آن ساعت‌ها بحثکردیم.

نیمی از هزینه‌ها را در جشنواره سی و یکم کاهش می‌دهیم

* درباره کاهش هزینه‌ها که در ابتدای صحبت به آن اشاره کردید بفرمایید.

ما اصرار داریم که حداقل هزینه‌ها را تا ۵۰ درصد کاهش دهیم‌.

* یکی از مباحثی که درباره هزینه‌ها در سال گذشته مطرح است، این است که جشنواره از فارابی منفک شد که هزینه‌هایی را برای جشنواره سی‌ام فجر به همراه داشت.

سال گذشته از همکاران فارابی در برگزاری جشنواره استفاده شد، در بخش بین‌الملل، بخش فروش بلیت، بخش‌های پشتیبانی، لابراتوار و… از نیروهای فارابی استفاده شد. همه ما زیرمجموعه سازمان سینمایی هستیم و همه در برگزاری جشنواره کمک کردند.

* هزینه افتتاحیه و اختتامیه برابر با تولید یک فیلم

* چگونه هزینه‌ها را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهید؟

از برگزاری مراسم‌های زاید اجتناب می‌کنیم و در برگزاری جشنواره دقت لازم را در بحثهزینه‌ها خواهیم کرد. چه اصراری است برای مراسم افتتاحیه و اختتامیه که قرار است دو یا سه ساعت برگزار شود، هزینه‌ای گزاف معادل تولید یک فیلم صرف کرد. با این مسئله کاملا مخالف هستم. در جشنواره ویدئویی هم این کار را نکردیم باید زمانی هزینه کنیم که کار ماندگاری صورت گیرد.

* امسال با مراسم ویژه و خاصی در افتتاحیه و اختتامیه جشنواره فیلم فجر مواجه نخواهیم شد؟

مراسم ویژه الزاما معنای آن خرج زیاد نیست. بنده با برگزاری دوره گذشته مخالفتی ندارم اما امسال قطعا با وضعیت و شرایط اقتصادی که درگیر آن هستیم نباید هزینه‌های گزافی در جشنواره داشته باشیم. ما می‌خواهیم در این جهاد اقتصادی به فرمایشات مقام معظم رهبری عمل کنیم. ما در جشنواره ویدئویی با توجه به سخنان مقام معظم رهبری به تولید ملی توجه کردیم و به طور مثال برای تهیه هدیه برای مهمانان و مدعوین از کیف خارجی استفاده نکردیم و با تولید‌کننده داخلی قرارداد بستیم. کیف هدیه را از تولیدات ملی و با کیفیت تهیه کردیم که هزینه آن به مراتب از خرید کیف خارجی با کیفیت نازل پایین‌تر بود. یا در بحثپذیرایی در جشنواره ویدیویی از خبرنگاران با غذای سرد پذیرایی کردیم و در این جشنواره هم تلاش می‌کنیم هزینه‌ها را کاهش دهیم.

* از میزان جوایز هم کم خواهید کرد؟

سال گذشته جشنواره فجر اسپانسر داشت و جوایز آن اهدا شد. بستگی به اسپانسر امسال دارد؛ اگر حمایت‌کننده مالی داشته باشیم که مشکلی نخواهد بود، اگر اسپانسر نداشته باشیم در حد بضاعت‌مان قطعا جایزه خواهیم داد.

* سال گذشته حمایت‌کننده مالی جشنواره فیلم فجر موسسه رسانه‌های تصویری بود. در بخش هزینه‌ها دخالتی از سوی این موسسه صورت نگرفت؟

نه‌. وقتی آقای خزاعی حکم‌شان از سوی آقای شمقدری دریافت کردند، در سطح یکی از مدیران معاونت قرار گرفتند و اختیار عمل داشتند. ما نظارت کامل داشتیم اما همکاری کردیم و فرآیند اجرایی را تسهیل کردیم. بر اساس سیاست‌های دبیر جشنواره هزینه می‌شد و من معتقدم ایشان هم تلاش کردند تا در بخش‌های مختلف تخفیف‌های بسیار خوبی بگیرند و ایشان هم سعی کردند با کمترین هزینه جشنواره را برگزار کنند. هزینه جشنواره سی‌ام نسبت به سال قبل‌تر رشد چشمگیری نداشت اما ما تلاش می‌کنیم هزینه‌ها را تا ۵۰ درصد کاهش دهیم.

* برای برگزاری جشنواره امسال از فارابی منفک می‌شوید یا مانند سال گذشته از نیروهای کارآمد فارابی بهره خواهید برد؟

همه موسسات، ذیل سازمان سینمایی و خانواده هستیم. برگزاری جشنواره فجر مهم‌ترین اتفاق خانواده سینمایی سینمای ایران است، طبیعتا همه اعضای خانواده با حداکثر توان به برگزاری جشنواره کمک می‌کنند‌. من اگر دبیر جشنواره هستم، نقش هماهنگ‌کننده بین این کمک‌ها را دارم. فارابی برادر بزرگ این خانواده است، همیشه حمایت کرده و خواهد کرد. همه بخش‌های سینمایی از جمله سینما شهر هم بسیار کمک می‌کند، سینمای جوان امکانات و اختیاراتی دارد که می‌تواند به برگزاری جشنواره کمک کند‌. ما براساس نیاز از توان تمام موسسات استفاده می‌کنیم و تمام موسسات قول همکاری دادند و جلسات هم برگزار شده است. به تدریج با نزدیک شدن به برگزاری جشنواره ستاد جشنواره به صورت هرمی گسترده می‌شود و بر اساس نیاز از بخش‌های مختلف موسسات استفاده خواهیم کرد.

*شورای سیاستگذاری چند نفر هستند و چه زمانی تشکیل می‌شوند؟

اعضای شورای سیاستگذاری مشخص شدند اما هنوز حکم آن‌ها از سوی رئیس سازمان سینمایی صادر نشده است.