به گزارش افکارنیوزبه نقل از مهر: پس از آنکه در ۲۱ مردادماه امسال زمین لرزه های به قدرت ۶ و ۶.۲ دهم ریشتر شهرهای اهر، ورزقان و هریس را لرزاند، بار دیگر حادثه تلخ زلزله بم برای مردم ایران زنده شد و مردمی که تا ماه ها در چادرهای هلال احمر زندگی کردند. این تجربه تلخ باعثشد که افکار عمومی با حسایت بالا خبرهای مربوط به بازسازی مناطق زلزله زده را دنبال کند و حتی بخش زیادی از مردم خود برای کمک به سمت این مناطق بروند. براساس آخرین آمار پزشکی قانونی، در زلزله آذربایجان ۳۰۶ نفر کشته شدند که بنا به گفته مقامات محلی، اگر زلزله در شب اتفاق می افتد بیش از ۳۰ هزار کشته به دنبال داشت اما این دو زلزله در ساعات ۱۷ و ۴ دقیقه و ۱۶ و ۵۳ دقیقه اتفاق افتاد که اغلب مردان و زنان در خانه های کاه گلی و قدیمی خود نبودند.

هفته گذشته خبرنگاران بازدیدی را از روستاهای سرند، گوویج، عباس آباد، افشرد، باجه باج، وربین، گونجیک، شهرک پایین، دایلار و شارلی در منطقه ارسباران داشتند. در این مناطق اغلب خانه ها به صورت کاه گلی و خشتی بنا شده اند و خیلی به ندرت می توان ساختمانی را پیدا کرد که به شیوه جدید و با سنگ و آجر ساخته شده باشد که البته عمده این ساختمان‌‍ها هم مربوط به مخابرات و یا مدارس است که در زلزله هم هیچ گونی آسیبی ندیدند. در واقع تمامی خانه های کاهگلی در این زلزله فروریختند و به دلیل اینکه مردم هر بار برای تعمیر خانه از کاهگل استفاده می‌کردند آواربرداری برخی از این خانه ها چندین روز به طول انجامیده است به طوریکه در طول این مدت ۹۰ هزار کامیون آوار، از این مناطق خارج شده است و مردم تمایلی به ساخت خانه های جدیدتر نداشتند.

عدم استقبال روستاییان از طرحهای مقاوم سازی
براساس آخرین آمار اعلام شده در بنیاد مسکن آذربایجان شرقی، از ابتدا تا پایان سال ۹۰ در روستاهای شهرستان اهر ۱۹۰ خانه برای دریافت وام قرض الحسنه تعمیر خانه روستایی مراجعه کردند که تنها ۲ نفر به بانک معرفی شده اند و در نهایت هیچ یک از آنها به مرحله عقد قراداد نرسیدند. همچنین در روستاهای شهرستان ورزقان ۲۳۰ مورد به بنیاد مسکن آذربایجان شرقی مراجعه کردند که از میان آنها، ۱۰۸ پرونده به بانک معرفی شد و ۵۸ پرونده به مرحله عقد قرارداد رسید.

در روستاهای شهرستان هریس هم ۳۰۰ خانه به بنیاد مسکن مراجعه کردند که ۱۵۸ پرونده به بانک معرفی شد و ۱۵۰ پرونده به مرحله عقد قرارداد رسید که این ارقام نشان دهنده عدم استقبال روستاییان از تسهیلات تعمیر مسکن روستایی بنیاد مسکن است. براساس طرح بنیاد مسکن، خانه های روستایی می توانند علاوه بر دریافت تسهیلات قرض الحسنه تعمیر خانه روستایی، وام کم بهره ۱۲.۵ میلیون تومانی را برای مقاوم سازی خانه روستایی دریافت کنند اما این طرح به جز در برخی از مناطق کشور با استقبال چندانی مواجه نشده است و هنوز هم بخش زیادی از روستاها در کشور نیاز به مقاوم سازی دارند.

در کشور ما بیش از ۶۰ هزار روستای بالای ۵۰ خانوار وجود دارد که در حدود ۴ میلیون واحد مسکونی در این روستاها با مشکل اساسی فرسودگی و بی دوامی بر اثر حوادثطبیعی مانند سیل و زلزله روبرو هستند، ضمن آنکه روستاهای کمتر از ۵۰ خانوار شامل طرح بنیاد مسکن نمی شوند.! یکی از مسئولان بنیاد مسکن آذربایجان شرقی در این باره می گوید: دو سال پیش با اجرای طرح خانه به خانه به این روستاها مراجعه کردیم و از آنها درخواست کردیم تا با دریافت وام بازسازی و نوسازی، خانه های خود را بازسازی کنند اما متاسفانه روستاییان از این طرح استقبالی نکردند. وی می افزاید: اما الان حتی نسبت به خانه های ساخته شده هم نگرانی دارند و می ترسند که بازهم زلزله بیاید و این خانه ها ویران شود.

پایان ساخت خانه ها در مناطق زلزله زده تا ماه آینده

براساس مشاهدات خبرنگار مهر از این روستاها، اغلب خانه ها در مناطق زلزله زده از سوی بنیاد مسکن و ستادهای معین این بنیاد که از سایر شهرها به محل اعزام شده اند، در مراحل پایانی قرار دارد و تا پایان این ماه به بهره برداری می رسد و حتی در اغلب روستاها یک یا دوخانوار در خانه های خود ساکن شده اند. در واقع برخی از خانوارها برای اینکه کار ساخت و ساز خانه های آنها با سرعت بیشتری تمام شود، در کار ساخت و ساز مشارکت می کنند؛ بنابراین خانه های آنها زودتر تکمیل شده است اما دیگر خانوارها هم می توانند به زودی وارد خانه های جدید و مقاوم خود شوند.

در کنار ساخت خانه ها که اغلب به مساحت ۶۰ متر هستند، کانکس های ۱۲ متری برای ساکنان این روستاها تامین شده است تا در سرمای هوا که در شب بیشتر هم می شود، در آنجا زندگی کنند، ضمن آنکه برخی از اهالی، چادرهای خود را در داخل این کانکس ها بنا کردند تا از گزند سرمای هوا در امان بمانند. از سوی دیگر، کانکس‌های دیگری هم برای دام روستاییان به محل آورده شده است و تمامی خانوارها می توانند از این کانکس ها برای نگه داری دام های خود استفاده کنند. به گفته علیرضا تابش رئیس بنیاد مسکن، در زلزله اخیر به ۳۰۰ روستا آسیب وارد شد که در ۵۰ روستا تخریب بالای ۶۰ درصد بوده است و ۱۸ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی تخریب شدند که از بین ۹ هزار و ۵۴۵ با تخریب بالای ۶۰ درصد بودند که در دستور کار بازسازی قرار گرفت.

در واقع بخش زیادی از این خانه ها مربوط به ساکنان فصلی است که در زمستان در شهرها زندگی می کنند و تابستان‌ها را در منطقه روستایی ساکن هستند؛ بنابراین ساخت خانه ها با اولویت خانوارهای ساکن انجام گرفت و ساخت خانه برای خانوارهای فصلی هم در مراحل پایانی است.

تشکر روستاییان از مردم ایران
یکی از روستائیان که استقبال گرمی هم از خبرنگاران می کند، در این باره می گوید: در این مدت از همه جای ایران به ما کمک کردند و حتی در برخی از اقلام خوراکی مانند قند بیشتر از نیاز دریافت کردیم و شرمنده همه مردم ایران هستیم. وی که دو خانه ۶۰ متری درکنار هم را در خانه ویران شده قبلی خود ساخته است، می افزاید: یکی از این خانه ها برای خودم و دیگری را برای پسرم ساخته اند زیرا قبل از زلزله ما در کنار هم زندگی می کردیم اما الان تصمیم گرفتیم که دو خانه ۶۰ متری در کنار یکدیگر بسازیم.

البته برخی از روستاییان هم از نبود سرویس بهداشتی مناسب در کنار چادرهایشان گله مند بودند، زیرا در مناطقی که چادرهای مردم برپاست گاهی یک سرویس بهداشتی وجود دارد که این موضوع ساکنان را با مشکلاتی روبرو کرده است؛ به همین جهت مسئولان قول داده اند که تا پایان ماه، خانه ها به بهره برداری برسد تا از مشکلات روستاییان هم کاسته شود.

سرعت ساخت و ساز در مناطق زلزله زده
در این مدت ۱۸ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی مصالح تهیه شده است به طوری که بیش از ۷۰ هزار تن فولاد، ۵۰ هزار تن سیمان، ۲۷ هزار سرویس آجر، ۶۳۰ هزار تن شن و ماسه وارد منطقه شد و روزانه هزار ماشین در منطقه مشغول به کار است. در واقع تحویل این تعداد خانه در مدت زمان حدود ۳ ماه یک اقدام بزرگ بوده است زیرا در شهر بم یکسال پس از زلزله، کار ساخت و ساز شروع شد و در زلزله اخیر در استان لرستان نزدیک به ۳۰ هزار واحد مسکونی در عرض ۸ ماه به ساکنین منطقه تحویل داده شد که این موضوع سرعت بالای ساخت و ساز در منطقه ارسباران را نشان می دهد.