سه گروهی که اذن شفاعت دارند

سرویس مذهبی افکارنیوز- علم و دانش در اسلام، دارای منزلت فراوانی است و دانستن و آگاهی ستایش شده است، قرآن می فرماید:
«آیا آنان که می دانند با کسانی که نمی دانند برابرند.» ۱

از دیدگاه اسلام، دانش ملاک و معیار ارزش است و انسان ها به قدر دانش خود، قدر و قیمت دارند.
پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

«کسی که دانش او از همه کمتر است ارزش او از همه کمتر و کسی که دانش او از همه بیشتر است منزلت او از همگان برتر است.» ۲

دانش صحیح در کنار «جهاد» است، زیرا دانشمندان با دانش خود، رسالت و محتوای پیام پیامبران را برای مردم بیان می کنند و مجاهدان با تیغ های خود از آن حمایت می کنند، آن گاه اگر این دو گروه در مسیر خود به درجه رفیع شهادت برسند، گویی که مرتبت عالمان و اندیشمندان از شهدا برتر است، از این رو پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود:

«در روز قیامت، خداوند به سه دسته، اذن شفاعت می دهد: پیامبران، عالمان و شهیدان.» ۳
با آن همه فضیلت های کم مانندی که در باب شهادت وارد شده است، مقام «دانش» صحیح از آن هم برتر رفته و جایگاه رفیع تری یافته است، همین امر باعثشده که «مداد علما» از «خون شهدا» فضیلت بیشتری یابد. ۴

در اسلام، ملاک و معیار هر کاری دانش و آگاهی است؛ حتی پرستش و عبادت با جهل به معبود،قدر چندانی ندارد، از این رو پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود:

«برای شیطان، یک فقیه و دانشمند از هزار عابد زاهد، ناگوارتر و تسلط بر او دشوارتر است.» ۵

یا آن حضرت فرمود:
«کسی که مرگش در حالی فرا رسد که در جستن دانش است که با آن، اسلام را حیات بخشد. در بهشت، میان او و پیامبران یک درجه، تفاوت است.» ۶

روشن است که منظور از علم و عالم در این گونه روایات، دانش و دانشمندانی هستند که باعثحیات اسلام می شود و این معیار برای تشخیص دانش واقعی از غیر واقعی بسیار مناسب است. اگر طلبه، دانشجو و عالمی با نیت پاک و خالص با انگیزه و گسترش نیکی ها و پاکی ها و اعتلای کلمه «توحید» به دنبال علم باشد، در صراط مستقیم است و علم او مفید و نافع خواهد بود.

منبع:
۱. سوره زمر، آیه۹.
۲. امالی صدوق، ص۱۹.
۳. المحجة البیضاء، ج۱، ص۱۶.
۴. سفینة البحار، ج۲، ص۲۲۰.
۵. المحجة البیضاء، ج۱، ص۲۱.
۶. شهید ثانی، منیة المرید، ص۱۰۰.
۷. اخلاق اسلامی، ص۲۵۸.