به گزارشافکارنیوز،جذابیت ساخت نیروگاههای هسته ای برای تولید برق ارزان و حفظ منابع نفت و گاز برای صادرات باعثشده برخی کشورهای دیگر از جمله ترکیه، اردن و عربستان نیز در حال بررسی ساخت رآکتور هستهای باشند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده که کشورهای خاورمیانه و جنوب آسیا در سال ۲۰۱۱ حدود ۱.۸ درصد برق مورد نیاز خود را با استفاده از انرژی هستهای و ۸۷.۳ درصد را نیز با استفاده از نفت، گاز و زغال سنگ تولید کردند که البته با توجه به ذخایر بالای نفت و گاز خاورمیانه، وابستگی این منطقه به تولید برق از طریق منابع حرارتی مسئله عجیبی نیست.
تولید کنندگان عمده نفت و گاز از قبیل عربستان، امارات و ایران باید ذخایر خود را تا حد ممکن برای صادرات حفظ کنند. برای تولید کنندگان عمده نفت و گاز صادرات این دو ماده ارزش بیشتری نسبت به استفاده از آنها در نیروگاههای حرارتی داخل کشور دارد.
از آنجا که رشد جمعیت و افزایش درآمدها نیاز به برق را به صورت قابل توجهی افزایش می دهد، فشار مالی به کشورهای تولید کننده و نیز وارد کننده نفت و گاز در آینده تشدید خواهد شد. برای مثال عربستان بیش از ۳۰ گیگاوات برق را با استفاده از نفت و گاز تولید می‌کند ولی نیاز داخلی برق این کشور هشت درصد در سال افزایش می‌یابد و طبق پیش‌بینی ها تا سال ۲۰۲۰ به ۶۰ گیگاوات خواهد رسید.
اتحادیه هستهای جهان که یک گروه تجاری است اعلام کرد: تولید برق امارات به صورت کامل با استفاده از گاز صورت می‌گیرد که بخشی از این گاز از محل واردات تامین می‌شود. پیش‌بینی‌ها نشان می دهد نیاز به برق در این کشور سالانه ۹ درصد افزایش خواهد یافت و تا پایان دهه کنونی به ۴۰ گیگاوات خواهد رسید.
براساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تنها کشور خاومیانه که نیروگاه هسته ای غیرنظامی در اختیار دارد ایران است. فعالیت رآکتور بوشهر در سال ۲۰۱۱ میلادی آغاز شد و به این ترتیب ایران جدیدترین عضو باشگاه برق هستهای غیرنظامی در ۱۵ سال اخیر لقب گرفت.
چند کشور دیگر نیز در حال ساخت یا طراحی نیروگاههای هستهای جدید هستند. در این میان امارات متحده عربی از دیگران جلوتر است. این کشور یک قرارداد ۲۰ میلیارد دلاری را برای ساخت چهار رآکتور هستهای با توان تولید ۱.۴ گیگاوات برق تا سال ۲۰۲۰، به یک کنسرسیوم به ریاست شرکت برق کره جنوبی واگذار کرده است.
کار ساخت اولین رآکتور امارات در ژوئیه ۲۰۱۲ آغاز شد و قرار است در سال ۲۰۱۷ به بهره برداری برسد. سه رآکتور دیگر نیز بعد از این تاریخ هر سال به ترتیب وارد شبکه تولید برق امارات خواهد شد.
ترکیه نیز که نیمی از برق مورد نیاز خود را از طریق گاز وارداتی از روسیه و ایران تولید می کند برنامه ساخت چهار راکتور ۱.۲ گیگاواتی را در منطقه آک کویو نزدیک بندر مِرسین در ساحل دریای مدیترانه دنبال می‌کند.
قراردادهای اولیه ترکیه در این خصوص در فوریه ۲۰۱۳ تکمیل شد و این راکتورها قرار است در سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ میلادی به بهره برداری برسند.
از سوی دیگر اردن در حال مطالعه ساخت یک راکتور یک گیگاواتی است تا نیاز روزافزون برق خود را که طبق پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۳۰ دو برابر خواهد شد، تامین کند.
عربستان بلندپروازانه ترین طرح‌ها را در این زمینه دنبال می‌کند. این کشور قصد دارد در دو دهه آینده حدود ۱۶ راکتور بسازد. براساس دستور که در سال ۲۰۱۰ میلادی در عربستان صادر شد این کشور برای تامین نیاز روز افزون به انرژی به منظور تولید برق، تصفیه آب و تولید آب شیرین و همچنین کاهش وابستگی به منابع رو به کاهش هیدروکربن به انرژی هستهای نیاز دارد.
البته تمام این طرح‌ها پیشرفت نخواهند کرد. برخی از این طرح‌ها در لیبی، سوریه و مصر تحت تاثیر ناآرامی های سیاسی قرار گرفته است.
عربستان اگرچه منابع مالی لازم برای احداثتعدادی نیروگاه هسته ای را در اختیار دارد پیشرفتی در این زمینه نداشته است. اردن نیز ممکن است اراده و تمایل لازم را داشته باشد ولی منابع مالی مورد نیاز و محلی مناسب برای ذخیره سازی کافی آب در اختیار ندارد.
ولی تا پایان دهه کنونی، احتمالا چهار راکتور در امارات و دست‌کم تعداد دیگری در ترکیه ساخته خواهد شد و در طول دهه آینده نیز تعداد دیگری از این راکتورها احتمالا در عربستان عملیاتی خواهد شد.
بسیاری از رقبای منطقه ای ایران و نیز آمریکا و اروپا از مدتها قبل با هدف ایجاد فشار، ایران را به تلاش برای ساخت تسلیحات هسته ای در پوشش برنامه هسته ای متهم می‌کنند.
امارات موافقت کرده با صرفنظر از غنی سازی در داخل کشور ضمانت‌های طولانی مدتی را برای تامین سوخت هستهای و حمل و نقل و نیز دفع سوخت مصرف شده کسب کند.
قدرتهای غربی در ابتدا امیدوار بودند ایران را نیز وادار کنند به شکل مشابهی ضمن کنار گذاشتن فعالیتهای غنی سازی، سوخت مورد نیاز را از طریق کشورهای دیگر تامین کند. در شرایط کنونی به نظر نمی‌رسد ایران از بحثغنی‌سازی در داخل کشور چشم پوشی کند. اهداف غرب نیز ظاهرا تغییر کرده است و کشورهای غربی قصد دارند به ایران اجازه غنی سازی محدود را در داخل کشور بدهند.
به رغم دشواریهای آشکار سیاسی و نظامی، توجیه اقتصادی برای تولید برق هسته ای در خاورمیانه بسیار منطقی و توجیه پذیر است. ارزش ذخایر نفت و گاز خاورمیانه بسیار بیشتر از آن است که در روند تولید برق حرارتی بسوزد و از بین برود. انرژیهای هستهای و خورشیدی روشهای جایگزین مناسبی برای تولید برق در این کشورها به شمار میرود.
