چای‌کاران در تنگنای نسیه‌فروشی

به گزارش افکارنیوز، مدت‌هاست که نمایندگان حوزه‌های انتخابیه گیلان، به تاخیر هر ساله در پرداخت پول چای به باغ‌داران اعتراض دارند.

چای‌کاران می خواهند برای زمین‌هایشان کود بخرند، ‌ باید برای چیدن برگ سبز و رساندنش به کارخانه، آن هم نهایتا در۴۸ ساعت، پول کنار بگذارد و به جز این‌ها زندگی خودشان هم باید بچرخد.

کار کرده‌اند و محصول باغ‌های چای‌شان را به چیدن رسانده‌اند، ‌ بعد طبق قرار آن را به تنها خریدار موجود فروخته‌اند، دولت، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان چای را دخیل کرده است، اما کشاورزان دولت را طرف حساب خود می‌دانند و می گویند دو سال است که تا دولت دست بجنباند و پول محصول را بدهد دیر می شود، ‌ پول وقتی پرداخت می شود که می شود حکایت نان داشتن و دندان نداشتن.

احمد مظفری، ‌عضو اتحادیه چای‌کاران شمال می گوید هم در سال ۹۰ و هم در سال ۹۱ کشاورزان پول سه چین خود را برای مدت ها طلب کار بوده اند، زندگی مردم گیر این پول است، چون اگر به موقع به دستشان نرسد نمی توانند کود لازم برای زمین‌هایشان را بخرند، زمین بدون کود محصول خوبی نمی دهد و باغدارها می‌افتند در چرخه‌ی محصول نداریم، ‌ پول نداریم، پول نداریم، ‌محصول نداریم.

در دو سال گذشته ماجرای پرداخت مطالبات چای کاران مدام در پیچ وعده ها چرخیده است، ایرج ندیمی نماینده مردم لاهیجان در مجلس می گوید قرار بود کل بدهی تا پایان بهمن ماه سال گذشته تسویه شود، بعد کار به آخر اسفند کشید و گفتند که دهم فرودین ماه همه‌ی کشاورزان پول خود گرفته‌اند؛ حالا در نهایت پول چای‌کاران بالاخره در اواسط اردیبهشت ماه پرداخت شده است؛ آن هم در شرایطی که مظفری می گوید دیر است، بارندگی های مناسب برای باغ های چای شروع شده است و باغ‌داران آن موقع که لازم بوده پولی برای خرید کود مورد نیازشان نداشتند.

پول چای، ‌ یا پول کود؟

پولی که تنها خریدار چای کشور باید به باغ‌داران بپردازد، ‌قاعدتا باید از مجموع یارانه های دولتی، سود حاصل از فروش مجوز های واردات چای و سود حاصل از فروش خود چای تامین شود.

مهرداد لاهوتی، ‌ نمانیده مردم لنگرد که طلب چای کاران را خیلی همم سفت و سخت پیگیری می کند، ‌ می گوید بخشی از مشکل پرداخت نشدن طلب چای‌کاران به خاطر این است که در آمد حاصل از فروش چای به کلی نادیده گرفته شده است.

نعمت یاورزاده عضو سندیکای کارخانه‌های چای شمال می گوید علت نادیده گرفتن درآمد حاصل از فروش چای درهم خریدن است.

مردم ایران به خوردن چای خوب، عادت دارند، یعنی چای کهنه، ‌شکسته، ‌دیر دم و درجه چندم را نمی خرند، در حالی که بخش زیادی از محصول چای باغ های شمال ایران، کیفیت درجه یک ندارد، ‌ یا در طول فرآیند فراوری کیفیت خود را از دست می دهد و به جای حرکت به سمت بازار، تبدیل به کود کشاورزی می‌شود، این در حالی است که قیمت محصول درجه یک و درجه چندم در مصوبه ی خرید چای دولت یکی است‌، ‌ انگیزه ای برای افزایش تولید محصول بهتر نیست و بخش زیادی از بودجه ی در نظر گرفته شده برای خرید چای از کشاورزان عملا به جای چای توی قوری به کود کیاهی زمین های کشاوزی تبدیل می شود.

چای خارجی‌، ‌ درد یا درمان؟

چای نوشیدنی اصلی مردم ایران است، هر ایرانی در طول سال حدود یک و نیم کیلو گرم چای خشک مصرف می‌کند، این به تنهایی از تمام تولید چای داخلی بیشتر است، کشور در هر صورت به واردات چای نیاز دارد اما از آنجا که تولید نباید بخوابد، برای دادن مجوز واردات چای فرایندی تعریف شده است که به ازای تولید هر یک کیلو چای در کارخانه چای‌خشک‌کنی، کارخانه می‌تواند دو کیلوگرم چای خارجی وارد کند، یعنی اگر اصولی نگاه کنیم یک سوم مصرف چای باید داخل کشو تامین شود و دو سوم آن از آن طرف مرز ها بیاید.

این اتفاق در عمل نمی‌افتد؛ یاورزاده‌، ‌ یادآوری می‌کند هزینه تولید برای کارخانه‌های چای بسیار زیاد است، هزینه سوخت، سرمایه در گردش و حقوق و مزایای کارگران، دست به دست هم داده است تا کارخانه‌های چای طلبکار، مجبور به فروش حواله های واردات چای خودشان بشوند، پول اندکی دستشان را می گیرد که کارخانه شان را از تعطیلی نجات بدهد، به جایش سود اصلی نصیب خریدار حواله می‌شود که با حقوق ورودی کم‌تر می تواند چای خارجی وارد کند.

مجوزهای واردات چای را سازمان چای صادر می‌کند که زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی کار می کند.

مهرداد لاهوتی به تازگی درخواست تحقیق و تفحص از این سازمان را داده است
و می‌گوید در مورد واردات چای تخلف‌هایی در حال وقوع است، با وجود این که قرار است سازمان چای در برابر تولید هر کیلو چای خشک، مجوز واردات دوکیلو چای خارجی را به کارخانه ها بدهد، برخی کارخانه ها هستند که مجوز واردات سه کیلو چای خارجی به ازای هر کیلو تولید داخل را گرفته‌اند، چنین اقدامی سهم تولید داخلی را از یک سوم به یک چهارم کاهش می‌دهد و لاهوتی تصور می کند که این جا کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه است‌.

هر چند که هنوز دقیقا مشخص نیست که آیا تخلفی رخ داده است یا نه، لاهوتی به صراحت می گوید که در شرایط ارزی فعلی که هم واردات و هم قاچاق چای به داخل کشور بسیار گران تمام می شود وقت آن شده است که دولت برای حفاظت از اشتغال هم که شده تعرفه‌های واردات چای را افزایش دهد و با حمایت از تولید داخلی جلوی نابودی چای‌کاری در شمال کشور را بگیرد.

ناصر عاشوری نماینده مردم فومن و شفت هم می گوید اگر هر چه زودتر فکری به حال چای کاری در شمال کشور نشود، همین یک سوم و یک چهارم تولید داخلی چای را هم نخواهیم داشت، ‌ چرا که باغ‌داران ضرر دهی را تا آستانه ی مشخصی تحمل خواهند کرد و همان طور که خیلی ها تا به حال زمین هایشان به استخر پرورش ماهی، باغ مرکبات یا ویلا تبدیل کرده اند، اگر وضعیت پرداخت نشدن بدهی های چای‌کاران ادامه پیدا کند این روند همچنان ادامه پیدا خواهد کرد.

نوش داروها در انتظار بیمار

مشکل چای، مساله امروز و دیروز نیست، ‌ همین که بر عکس این همه محصول کشاورزی برای این یکی سازمان مستقل تشکیل شده است و این همه حاشیه دور و برش را گرفته، ‌ نشان می دهد که مشکل سابقه تاریخی دارد، عاشوری با اشاره به این که حتی قبل از انقلاب هم سامان دادن به تولید چای در شمال کشور مساله کشاورزی کشور بوده است می گوید مساله تولید چای در کشور‌، مساله مدیریت است.

وی به اشاره به این که به تازگی در جریان سفر محمد رضا رحیمی معان اول احمدی‌نژاد به گیلان، قرار شده است به استاندارد گیلان اختیار لازم برای ورود به مساله چای‌کاران و هدایت سازمان چای داده شود، می گوید حتی اگر اختیار تام هم به کسی داده شود، این به معنی علم تام نیست، هر طرحی باید سبقه کارشناسی داشته باشد، متولی اجرای آن مشخص و ناظر آن معرفی شود تا چای‌کاران بدانند که دقیقا با چه طرحی طرف هستند، باید رسیدگی به مسولیت را از چه کسی بخواهند و اگر کار ها به موقع انجام نشد به چه کسی شکایت کنند.

این عضو اتحادیه چای‌کاران همچنین می گوید که دولت باید دست از تصدی‌گری بردارد و اجازه دهد که سیستم حراج چای، ‌ فروش متمرکز چای، ‌ با همکاری سندیکای کارخانه های چای شمال کشور و اتحادیه چای‌کاران به مجری‌گری سازمان چای عملی شود. تا کارخانه ها مجبور به فروش مفت محصولات خود نشوند.

یاورزاده، عضو سندیکای کارخانه‌های چای شمال هم با تایید لزوم ایجاد سیستم حراج چای تاکید می کند که در حال حاضر دولت چای درجه یک و درجه پنج را به یک قیمت می خرد که این اتلاف منابع است، در صورتی که اگر درجه بندی برگ سبز چای انجام شود از این هدر رفتن سرمایه ها جلوگیری می شود، ‌درآمد حاصل از فروش چای ایرانی به صنعت چای تزریق می شود، ‌ بازار اشتغال و تولید گرم می شود و وضعیت چای کاران بهتر می شود.

لاهوتی، ‌ نماینده مردم لنگرود اما بیشترین تاکید را بر لزوم کاهش واردات و افزایش تعرفه‌های ورودی چای خارجی می گذارد و می گوید اگر واردات منطقی شود بازار برای محصولات داخلی فراهم می شود.

قیمت بستههای نیم کیلویی چای خارجی گاهی تا بیست هزار تومان و بیشتر هم میرسد، با چشمهای متعجب به قیمتها نگاه نکنید، این هزینه اشتغال چایکارن خارجی است که باید به دستشان برسد، چراغی که به خانه رواست فعلا در مسجد روشن می شود.