به گزارش افکارنیوز، شش ماه از روزی که بهترین خبر زندگی اش را شنیده بود می گذشت. دیگر طاقت نداشت و دلش می خواست سه ماه آینده هم هر چه زودتر بگذرد تا بتواند جگر گوشه اش را در آغوش بگیرد. شوهر و مادر شوهرش موقع رفتن به خرید سفارش کرده بودند که از جایش بلند نشود. اصلاً از روزی که خبر بارداری اش را فهمیده بود، همه حسابی نازش را می کشیدند و نمی گذاشتند دست به سیاه و سفید بزند. الان هم که ماه های آخر است و محکوم به استراحت مطلق. حوصله اش سر رفته، ‌تلویزیون را روشن کرد ولی هنوز تا شروع شدن سریال مورد علاقه اش ۴۰ دقیقه ای مانده. با بی حوصلگی روزنامه و مجله های اطرافش را ورق زد ولی چه فایده؟ هوس کرد آلبوم های قدیمی اش را نگاه کند؛ عکس های مربوط به نوزادی و کودکی اش را اما از شانس اش آلبوم ها در قفسه بالایی کتابخانه چیده شده بودند. مجبور شد تا جایی که می توانست بدنش را بکشد تا بلکه دستش به آلبوم ها برسد چون جرات نداشت روی صندلی یا نردبان بایستد. وقتی بالاخره موفق شد احساس کرد شکمش تیر می کشد. همان موقع صدای فریاد مادر شوهرش را شنید که می گفت: «دختر مگه زده به سرت؟ می خوای بند ناف بپیچه دور گردن بچه ات؟» متوجه برگشتن شان نشده بود. یخ کرد؛ یعنی ممکن بود جان بچه اش را به خطر انداخته باشد؟ نظر شما چیست؟ آیا این باور حقیقت دارد؟ اینجا ۱۰ باور تندرستی را با کمک متخصصان مختلف بررسی کرده ایم.

۱. ترس شدید باعثسکته قلبی می شه

هم درست است و هم نادرست. دکتر سینا مرادمند، متخصص قلب و عروق معتقد است: «اینکه آیا ترس زیاد می تواند باعثبروز سکته قلبی شود بستگی به فرد دارد. معمولاً در اثر ترس ضربان قلب بالا می رود. افزایش ضربان قلب هم نیاز قلب به اکسیژن را افزایش می دهد. به طور کلی در یک قلب طبیعی و سالم، عروق کرونر توانایی افزایش ظرفیت خون رسانی را دارند؛ یعنی در زمانی که به هر دلیلی مانند ترس ضربان قلب افزایش پیدا می کند، عروق کرونر از ظرفیت ذخیره خود استفاده می کنند و میزان خون رسانی به ماهیچه قلب را افزایش می دهند. با این حساب با افزایش تقاضای قلب برای اکسیژن، میزان اکسیژن رسانی به قلب نیز افزایش می یابد؛ بنابراین بعید است فردی با عروق کرونر طبیعی و سالم در اثر ترس دچار سکته یا ایست قلبی شود اما از سوی دیگر، در افراد دارای تنگی های مهم در عروق کرونر این افزایش خون رسانی در مواقع لزوم، به میزان افراد طبیعی نیست و ذخیره کافی وجود ندارد. بنابراین عروق کرونر قلب در بیماران مبتلا به تنگی عروق هنگام ترس و افزایش نیاز قلب به اکسیژن بیشتر، نمی توانند میزان جریان خون مورد نیاز را که در این حالت افزایش یافته تامین کنند؛ در نتیجه فرد ممکن است دچار درد ناحیه قفسه سینه شود. به همین دلیل توصیه می شود بیماران قلبی حتماً از استرس های زیاد مانند ترسیدن، شنیدن اخبار ناگوار و ناراحت کننده و همچنین فعالیت های شدید بدنی اجتناب کنند. با این حساب سکته قلبی ناشی از ترس به طور مستقیم با سلامت و گرفتگی یا عدم گرفتگی عروق کرونر قلب ارتباط دارد و هیچ گاه در افراد سالم رخ نمی دهد.»

۲. خوردن بستنی زیاد باعثدل درد می شه

نادرست است. به احتمال زیاد بسیاری از خوانندگان گرامی که ۳۰ تا ۴۰ سال پیش بچه بودند کاملاً یادشان هست که چطور بیشتر ما در حسرت یک دل سیر بستنی خوردن می ماندیم چون تا می خواستیم یک قاشق بیشتر از بستنی وانیلی یا شکلاتی مورد علاقه مان بخوریم با اخم پدر و مادرمان مواجه می شدیم که ما را از دل درد گرفتن می ترساندند. البته بسیاری از آنها کاملاً باور داشتند که خوردن بستنی زیاد باعثبروز دل درد می شود. بنابراین خوردن بستنی زیاد باعثبروز دل درد می شود. بنابراین خوش به حال کودکان امروز که حداقل پدر و مادرشان می دانند که این باور نادرست است.
چرایی اش را دکتر علی کشاورز، متخصص تغذیه توضیح می دهد: «دل درد معمولاً دلایل متفاوتی دارد و هنگام بروز نمی توان بالافاصله و به راحتی درباره دلیل اصلی ایجاد آن نظر داد. از نظر علمی ارتباط بین خوردن بستنی زیاد و بروز حتمی دل درد وجود ندارد. با این وجود، اگر فردی با خوردن بستنی احساس دل درد می کند، به احتمال زیاد به دلیل پرخوری است وگرنه بستنی که معمولاً از شیر، شیرین کننده ها و پایدارکننده ها ساخته می شود، نمی تواند باعثبروز دل درد شود. البته گاهی پیش می آید که فرد به لاکتوز حساسیت دارد و سیستم گوارشش قادر به هضم لاکتوز شیر نیست؛ بنابراین به مواد غذایی ای که حاوی شیر است واکنش نشان می دهد. از سوی دیگر، گاهی هم افراد به سرما حساس هستند، در نتیجه سرمای بستنی باعثبروز دل درد در آنها می شود؛ به عبارتی دیگر بدن شان نمی تواند سرما را تحمل کند. با این حال، این مشکلات عمومی نیست و در همه افراد دیده نمی شود؛ بنابراین اگر با خوردن بستنی دل درد می گیرید دلیل اصلی آن را شناسایی کنید و تا حد امکان کمتر بستنی بخورید.»

۳. سرطان در افراد زیر ۳۰ سال کشنده تره

نادرست است. خیلی ها تصور می کنند سرطان برای افراد زیر ۳۰ سال کشنده تر است. شاید این باور به این دلیل رواج پیدا کرده است که به طور کل دیدن و برخورد با افرادی که در این سنین دچار سرطان شده اند از نظر احساسی بیشتر افراد را تحت تاثیر قرار می دهد و در ذهن مان می ماند؛ وگرنه به گفته دکتر محسن رضوی، انکولوژیست کشنده بودن یا نبودن سرطان ها هیچ ربطی به سن و سال ندارد: «مهلک بودن سرطان ها به نوع و زمان تشخیص داده شدن شان مربوط است. بعضی از آنها در سنین پایین کشنده ترند و بعضی ها در سنین بالاتر. با این وجود، برخلاف باور عمومی ابتلا به سرطان در افراد میانسال و سالمندان به دلیل محدودیت ها و ضعف های جسمی و همچنین پایین آمدن سیستم ایمنی خطرناک تر است، عوارض بیشتری دارد و گاهی حتی آغاز درمان را نیز با مشکل مواجه می کند. بنابراین احتمال مرگ و میر ناشی از سرطان در سنین بالا بیشتر از افراد جوان است. با این وجود، امکان بقا در هر فردی نسبت به فرد دیگر متفاوت است.»

۴. بالا بردن دست در دوران بارداری باعثپیچیدن بند ناف دور گردن جنین می شه

نادرست است. بزرگترهای فامیل به خانم های باردار توصیه می کنند دست ها را بالای سر نبرند زیرا ممکن است بند ناف به دور گردن جنین بپیچد. آیا متخصصان با این نظر موافقند؟ دکتر فرامرز مصباح، جراح و متخصص زنان و نازایی معتقد است: «گردش بند ناف به دور گردن جنین هیچ ارتباطی با وضعیت و یا حرکت مادر ندارد و این یکی از باورهای نادرست قدیمی است. بلند بودن بند ناف باعثمی شود گاهی به طور اتفاقی بند ناف لای دست و یا دور گردن جنین قرار بگیرد که این مسئله نیز کاملاً اتفاقی رخ می دهد و وضعیت و حرکت های روزمره و حتی روش خوابیدن مادر تاثیری در بروز این مشکل ندارد. در بیشتر مواقع بند ناف به اندازه کافی بلند است و معمولاً پیچیدن آن به دور گردن جنین فشار زیادی روی آن نمی آورد؛ بنابراین خطر جدی برای جنین ندارد؛ مگر در موارد خاصی که بند ناف خیلی محکم به دور گردن جنین بپیچد که آن هم خوشبختانه نادر است.»

۵. مو رو باید آنقدر بشوری تا صدای جیر جیر تمیزی بده

نادرست است. موها ظرف و ظروف نیستند که برای پاک شدن نیاز به صدای جیرجیر داشته باشند. دکتر همایون مژدهی آذر، متخصص پوست و مو توضیح می دهد: «در کنار ریشه موها غدد چربی وجود دارد. وقتی مو از ریشه رشد می کند، هنگام حرکت به سمت سطح پوست به چربی این غده ها آغشته می شود و وقتی از پوست خارج می شود، روی آن کاملاً با این چربی پوشیده شده است. وجود این لایه چربی روی موها باعثمی شود تا آنها شکننده نشوند و این چربی برای آنها مانند یک ماده ضدعفونی کننده عمل می کند چون آلودگی های موجود در هوا و محیط اطراف در واقع جذب چربی روی مو و پوست سر می شوند. به همین دلیل است که پس از مدتی موها ظاهری کثیف و نامرتب پیدا می کنند. هنگام شستن موها در واقع این لایه چربی همراه با آلودگی های روی آن پاک می شود. هر قدر بیشتر موها را بشویید، به همان نسبت این لایه چربی بیشتر از روی آنها پاک می شود. پاک شدن لایه این چربی باعثمی شود تا موها به طور موقتی خشک شوند و دقیقاً همین جاست که اگر با انگشت روی موها دست بکشید صدای جیرجیر به گوش می رسد که در واقع صدای اصطکاک ایجاد شده بین دو سطح خشک است نه صدای تمیزی! البته این حالت کاملاً موقتی است و وقتی از حمام بیرون می آیید و موهایتان را شانه می زنید این لایه چربی دوباره روی آنها بر می گردد.»

۶. استرس باعثچروک شدن پوست می شه

درست است. به احتمال زیاد این جمله را حداقل یک بار شنیده یا خودتان به دیگران گفته اید که «بابا این قدر غصه نخور پیر می شی» این باور حداقل درباره پیری پوست کاملاً درست است زیرا استرس باعثایجاد چین و چروک روی پوست صورت می شود. اگر چه استرس به صورت مستقیم باعثایجاد این تغییرات نمی شود اما هنوز یکی از دشمنان درجه یک شادابی و جوانی پوست محسوب می شود. دکتر داریوش دائر، متخصص پوست و مو نیز این باور را تایید می کند و می گوید: «استرس های مداوم و طولانی باعثپایین آمدن سیستم ایمنی بدن و کاهش حساسیت آن می شوند. همین مسئله باعثمی شود عوامل آسیب رسان فرصت و قدرت بیشتری برای تاثیرهای منفی خود داشته باشند. در صورت ادامه این وضعیت، بدن به سختی می تواند در برابر این عوامل مقاومت کند و دقیقاً همین جاست که علائم مشکلات مختلف زودتر از موعد بروز پیدا می کنند. یکی از این علائم پیری زودرس پوست و بروز چین و چروک ها روی آن است. به همین دلیل است که استرس های شدید مانند مرگ عزیزان، به خطر افتادن آبروی فردی و خانوادگی، آسیب دیدن حیثیت اجتماعی، از دست دادن شغل، شکست های ناگهانی عشقی و عاطفی، تنهایی، بی وفایی، خیانت های غیرقابل پیش بینی و دور از انتظار و مواردی از این دست به پوست رحم نمی کنند و می توانند موجب پیری زودرس آن شوند.» نیازی به گفتن نیست که برای پیشگیری از این مشکل باید از استرس ها تا حد امکان دوری کرد اما از آنجا که معمولاً ما توان کنترل همه جنبه زندگی را نداریم و در هر صورت مشکلات و بحران در زندگی هر فردی پیش می آید، بهترین روش برای مقابله با عوارض استرس ورزش کردن است. اگر دقت کنید می بینید که پس از یک ورزش مناسب رنگ پوست برافروخته می شود؛ این خون رسانی مناسب در دراز مدت به ساختار بهتر پوست و جلوگیری از بروز پیری زودرس آن کمک می کند. فعالیت جسمانی و ورزش مناسب باعثمی شود جریان خون اندام های گوناگون بدن، به ویژه پوست افزایش یابد. از دیگر روش های پیشگیری از ایجاد چین و چروک پوست می توان به استفاده از کرم های ضدآفتاب، دوری از آلودگی ها، مرطوب نگه داشتن پوست، عدم استفاده طولانی مدت از مواد آرایشی، به خصوص انواع تقلبی و بی کیفیت، داشتن رژیم غذایی مناسب، خواب کافی و… اشاره کرد.

۷. سکته مغزی فقط در افراد مسن رخ می ده

نادرست است. شاید اغراق نباشد اگر ادعا کنیم بیشتر باورهای مربوط به سکته مغزی و قلبی بیشتر از اینکه ناشی از افکار قدیمی ها باشدف در اثر اشتباه های فنی در فیلمنامه های فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی است. در بیشتر این آثار تنها افراد سالمند دچار سکته مغزی می شوند؛ به خصوص پیرمردها اما دکتر مهرداد پازوکی، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات این باور را کاملاً رد می کند و می گوید: «به هیچ وجه چنین موضوعی صحیح نیست؛ سکته مغزی تنها مختص افراد سالمند نیست. متاسفانه امروز جوانان نیز ممکن است با این مشکل مواجه شوند. زیاد مشاهده شده است که جوانان به دلایل مختلف، به خصوص بیماری های التهابی عروق دچار سکته مغزی شده اند. البته یکی از تفاوت های سکته مغزی در جوانان و سالمندان این است که سکته مغزی در جوانان بیشتر به دنبال وارد شدن یک ضربه بسیار شدید به سر ایجاد می شود که این نوع حتی گاهی بسیار شدیدتر از سکته در افراد مسن تر است.»
بترس!
سکته نمی کنی
توصیه می شود بیماران قلبی حتماً از استرس های زیاد مانند ترسیدن، شنیدن اخبار ناگوار و ناراحت کننده و همچنین فعالیت های شدید بدنی اجتناب کنند. با این حساب سکته قلبی ناشی از ترس به طور مستقیم با سلامت و گرفتگی یا عدم گرفتگی عروق کرونر قلب ارتباط دارد و هیچ گاه در افراد سالم رخ نمی دهد.

۸. صمغ برای نرم کردن سینه موقع سرفه خوبه

درست است. قدیمی ها اگر ببینند پس از سرماخوردگی هنوز سرفه شما قطع نشده و به اصطلاح سینه تان خشک است کلی دوا برایتان تجویز می کنند. یکی از این درمان ها استفاده از صمغ برای نرم کردن سینه است که از قضا متخصصان طب سنتی هم آن را تایید می کنند. هادی شفتیان نیک، کارشناس طب سنتی می گوید: «استفاده از صمغ برای نرم کردن سینه از قدیم مورد استفاده بوده و هنوز هم طرفداران خاص خودش را دارد. اگر می خواهید از صمغ برای نرم کردن سینه استفاده کنید باید حتماً صمغ اصل تهیه کنید. برای کسب بهترین نتیجه باید از صمغ عربی استفاده کنید. اگرچه استفاده از صمغ روش مناسبی برای نرم کردن سینه است اما هیچ تاثیری در درمان و بهبود گلودرد ندارد. برای درمان و کاهش علائم گلودرد می توانید از عسل و آویشن استفاده کنید. همچنین ترکیب لیموترش، عسل و آب گرم نیز در درمان گلودرد بسیار خوب عمل می کند.»

۹. همه محصولات پوست و مو باید از یه مارک باشن

نادرست است. مدتی است این باور رواج پیدا کرده است که برای داشتن پوست و مویی سالم و شاداب باید قبل از هر چیز یک مارک تجاری معتبر و سازگار با پوست و موهایتان را انتخاب کنید و از آن به بعد فقط از همه محصول های همان مارک استفاده کنید. فرمول ساده و منطقی ای به نظر می رسد؛ محصول های یک مارک تجاری با هم هماهنگ ترند؛ بنابراین بیشتر از پوست و موهایتان محافظت می کنند. فرمول منطقی ای است اما حیف که درست نیست، این را دکتر همایون مژدهی‌ آذر، متخصص پوست، مو و زیبایی می گوید: «برخلاف نظر خیلی ها برای مراقبت از پوست و مو، به طور کلی استفاده از محصول های یک مارک تجاری مهم نیست. البته نمی توان این مسئله را انکار کرد که مارک های معتبر تا حد زیادی می توانند تضمین کننده استاندارد بودن محصول ها و کیفیت بهتر آنها باشند اما با این وجود، کیفیت همه محصول های یک مارک یکسان نیست. متخصصان پوست و مو معمولاً براساس تجربه خود ممکن است بعضی از محصول های یک مارک تجاری را که برای درمان مشکل بیماران مناسب ترند و بهتر جواب می دهند به آنها توصیه کنند اما هیچ گاه همه محصول های یک مارک را توصیه نمی کنند. به طور کلی هر یک از مارک های معتبر، یک محصول بسیار قوی و با کیفیت دارد که توقع های تخصصی پوست و مو برای درمان مشکلات را تامین می کند اما کمتر پیش می آید که تمام محصول های یک مارک تجاری خاص بتوانند نظر همه متخصصان پوست و مو را از نظر کیفی تامین کنند.» شرکت های معتبر تولیدکننده محصول های آرایشی بهداشتی بخشی از بودجه سالانه شان را خرج پژوهش ها و مطالعه روی محصول های جدید و کارآمدتر می کنند و گاهی به نتایج بسیار خوبی هم دست پیدا می کنند. با این حال، هیچ شرکتی تاکنون موفق نشده است در همه پژوهش ها موفق عمل کند و دقیقاً به همین دلیل است که بعضی از محصول های آنها از کیفیت بالاتری نسبت به سایر محصول هایشان برخوردارند. توصیه می شود در قید و بند یک مارک تجاری نباشید و برای کسب بهترین نتیجه در مراقبت از پوست و موهایتان، بهترین محصول های هر مارک تجاری را با توجه به جنس پوست و موها و نوع مشکلی که با آن مواجه اید، انتخاب کنید.

۱۰. شکلات تلخ برای سلامتی خوبه

درست است. تا بحثشکلات به میان می آید، کمتر کسی پیدا می شود که نسبت به آن بی تفاوت باشد و به قول معروف دهانش آب نیفتد اما چند سالی است که شکلات تلخ حسابی برای خودش طرفداران جدی پیدا کرده است زیرا این باور رواج پیدا کرده که برخلاف شکلات معمولی نه تنها ضرری ندارد بلکه برای بدن مفید هم هست. دکتر علی کشاورز، متخصص تغذیه نیز این باور را تایید می کند: «شکلات تلخ برا یبسیاری از سیستم ها و بخش های مختلف بدن مفید است؛ برای مثال ثابت شده است که ترکیب های ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی موجود در شکلات تلخ، خطر ایجاد سکته قلبی را تا حد زیادی کم می کنند. از سوی دیگر، شکلات تلخ می تواند فشار خون افراد مبتلا به فشار خون بالا را تا حدی پایین بیاورد. متخصصان پوست و مو نیز تا حدی مصرف شکلات تلخ را مانع از بروز پیری زودرس پوست می دانند زیرا تا حدی از تاثیر اشعه ماوراءبنفش خورشید می کاهد. پژوهش های بسیاری نیز نشان داده اند خوردن شکلات تلخ برای سلامتی و نشاط روح بسیار مفید است و مصرف روزانه ۴۰ گرم از آن می تواند به فرد کمک کند تا نشانه های ناشی از استرس ها و نگرانی های روزمره را تا حدی کنترل کند. بعضی از پژوهش ها نیز خاصیت ضد سرطانی و ضد افسردگی شکلات تلخ را تایید کرده اند؛ البته به شرطی که به صورت خالص و بدون نوشیدن شیر مصرف شود زیرا شیر خاصیت آنتی اکسیدانی شکلات تلخ را خنثی می کند. با این حساب، خوردن متعادل این نوع شکلات توصیه می شود. البته این توصیه شامل مصرف شکلات معمولی و طعم دار نیست زیرا هنگام تولید شکلات های معمولی و طعم دار به آنها شکر زیاد و افزودنی های دیگری اضافه می کنند که هم چاق کننده اند و هم برای افرادی که مبتلا به بیماری ریفلاکس معده هستند، مضر است و باعثتشدید بیماری شان می شود.»

تندرستي/ شماره ۱۰۱/ ۲۲ فروردين ماه ۹۲/ سودا ماركاريان / صفحه ۳۲