آیا انگلیس به دنبال تجزیه افغانستان است؟

به گزارشافکارنیوز، بن‌بست اقدامات نظامی آمریکا و ناتو در افغانستان و اطمینان از این که از روزنه جنگ راه به جایی نمی‌برند آنان را واداشته به طرحی به نام طرح C و تجزیه افغانستان و اداره برخی مناطق پشتون نشین توسط طالبان فکر کنند.

تاکنون ۳ طرح B, A و C در مورد حل بحران افغانستان مطرح شده است.

طرح A همان مبارزه با طالبان و شکست این گروه شبه‌نظامی بود که حتی در دوران جرج بوش به ناکارآمدی این طرح اذغان شده بود.

طرح آمریکایی

پس از به بن بست رسیدن جنگ بین نظامیان ناتو به سرکردگی آمریکا با طالبان، «رابرت بلک ویل» دیپلمات بازنشسته آمریکایی طرحی را ارائه کرد که مقبولیت نسبی داشت، وی این طرح را در سال ۲۰۱۱ در نشریه معتبر «فارن افیرز» منتشر کرد.

بلک ویل در حاضر عضو اندیشکده «Council on Foreign Relations» است که بر سیاست خارجی آمریکا تمرکز کرده است.

وی از اعضای ارشد این اندیشکده است و علاوه بر آن سفیر آمریکا در هند و از همکاران نزدیک «کاندولیزا رایس» وزیر خارجه آمریکا بوده است.

بر اساس استدلال وی تنها علت جنگ پرهزینه کنونی برای این است که طالبان می‌خواهند مناطق پشتون‌نشین را در کنترل خود داشته باشند و به همین دلیل وی پیشنهاد کرد که مناطق پشتون‌نشین جنوب و شرق افغانستان از «قندهار» تا «لغمان» به طالبان واگذار شود.

لازم به ذکر است که پس از رابرت بلک ویل، «پیتر گالبرایت» معاون نماینده سابق سازمان ملل در افغانستان هم بر طرح تجزیه مناطق پشتون‌نشین افغانستان تأکید کرده بود.

طرح انگلیسی

روزنامه «ایندیپندنت» انگلستان در تابستان ۱۳۹۱ از طرحی جدیدی برای افغانستان خبر داد که به زودی این خبر نظر تمامی سیاست‌مداران و رسانه‌های مرتبط با افغانستان را به خوبی جلب کرد.

این طرح توسط «توبیاس ال وود» نماینده حزب محافظه کار انگلیس و مشاور وزارت خارجه این کشور تهیه شده است.

بر اساس این طرح، افغانستان به هشت بخش که در اطراف مراکز اقتصادی این کشور شامل «کابل»، «قندهار»، «هرات»، «مزار شریف»، «قندوز»، «جلال آباد»، «خوست» و «بامیان» شکل می‌گیرند، تقسیم می‌شود و کنترل تعدادی از این بخش‌ها در دست طالبان خواهد بود.

هر یک از این بخش‌ها به وسیله شورایی که نماینده گروه‌های مختلف موجود در افغانستان هستند اداره شده و بوسیله یک یا ۲ کشور خارجی تحت‌نظر قرار می‌گیرد، در طرح وی یک نخست‌وزیر قدرتمند هم پیشنهاد شده است.

در آن زمان عنوان شد که طرح ال وود به مقامات آمریکایی و پاکستانی هم ارائه شده است.

وی چندی پس از آن در مصاحبه دیگری اعلام کرد این گزارش بر اساس سلایق مردم افغانستان تنظیم شده است.

نگاه کلی

مروری بر طرح‌های ارائه شده توسط کارشناسان انگلیسی و آمریکایی نشان می‌دهد که محور این طرح‌ها ناکارآمدی جنگ و نظامی‌گری است و برای پایان دادن به وضعیت موجود امتیاز دادن به طالبان پیشنهاد شده است.

در روزهای اخیر و به خصوص پس از افتتاح دفتر طالبان در قطر مقامات افغانستان و شخص حامد کرزی اعلام می‌کنند تلاش‌هایی برای ایجاد «نظام ملوک‌الطوایفی» در جریان است.

وی به طور مشخص گفت که پیشنهاد شده است تا ۲ ولایت به طالبان واگذار شود.

معاون وزیر امور خارجه افغانستان نیز هفته گذشته اعلام کرد که «سرتاج عزیز» مشاور نخست وزیر پاکستان در دیداری که با سفیر افغانستان در پاکستان داشت، نظام فدرالی را تنها راه حل بحران افغانستان دانست.

هر چند سخنگوی وزارت خارجه پاکستان این ادعا را رد کرد اما این گزارش توسط «عمر داوودزی» به کابل ارسال شده و داوودزی به دلیل اعتمادی که کرزی به وی داشت، به اسلام‌آباد اعزام شده است.

از سوی دیگر منبع این خبر معاون وزیر امور خارجه افغانستان است و ممکن نیست چنین مطلب مهمی بی‌پایه و اساس رسانه‌ای شود.

تلاش آشکار و نهان انگلیس

هر چند دلیل و مدرک خاصی وجود ندارد تا بر اساس آن بتوان گفت تلاش می‌شود طرح C انگلیسی‌ها اجرایی شود اما شریک ساختن طالبان در قدرت و دادن جغرافیا به آنان از منابع مختلف خارجی و افغان مطرح می‌شود.

پس از افتتاح دفتر طالبان در قطر، انگلیس از جمله معدود کشورهایی بود که حمایت خود را از آن مطرح کرد.

تعداد زیادی از کشورهای منطقه و اروپایی مانند روسیه، هند، ایران، چین، آلمان و ایتالیا مخالفت علنی خود را با روند در پیش گرفته شده عنوان کردند اما لندن از حامیان این روند بود زیرا بر اساس اخبار منتشر شده، روند قطر منتج به برگزاری کنفرانسی شبیه کنفرانس بن می‌شود که طالبان از بازیگران عمده آن خواهد بود.

پس از مخالفت کرزی با برافراشته شدن پرچم و نصب تابلوی «امارت اسلامی» در دفتر قطر، «دیوید کامرون» بلافاصله با وی تلفنی گفت‌وگو کرد و علاوه بر آن در کمتر از ۱۰ روز به افغانستان و پاکستان سفر و از نزدیک با سران این ۲ کشور دیدار کرد.

«احمد سعیدی» کارشناس افغان در مطلب جدیدی که منتشر کرده نوشته است که طرح واگذاری چند ولایت جنوبی به طالبان نتیجه تحقیق گروه شش نفره اعضای مجلس نمایندگان انگلیس است که از ۳ سال پیش آغاز شده و در این زمینه با حامد کرزی هم مشورت شده بود.

به نوشته سعیدی این گروه افغانستان را به هشت منطقه تقسیم کرده‌اند؛ چهار منطقه برای پشتون‌ها و چهار منطقه برای سایر اقوام.

وی افزوده است که زمستان سال گذشته انگلیسی‌ها این موضوع را با عده‌ای از رهبران سیاسی نیز مطرح کرده و حتی جزئیات این طرح را برای آنان افشا کردند اما به دلیل این که آمار جمعیت این ولایت‌ها کاذب قید شده بود، با این طرح مخالفت کردند که انگلیسی‌ها وعده دادند تا اطلاعات خود را اصلاح کنند.

وی افزوده است که در ملاقات کرزی با فرمانده ارتش پاکستان و همچنین در ملاقات ۳ جانبه با رئیس جمهور پاکستان و نخست وزیر انگلیس در لندن نیز این موضوع مطرح شده بود.

به عقیده این کارشناس افغان این طرح انگلیسی است و دولتمردان افغانستان قبلا در جریان آن بوده‌اند.

پاکستان و انگلیس علاوه بر آن که دوستان استراتژیک هستند، در مورد طالبان موضع مشترک دارند و هر ۲ به دنبال احیای قدرت طالبان هستند.

روابط مخفیانه انگلیسی‌ها و طالبان از «موسی قلعه» ولایت «هلمند» مطرح است و کارشناسان معتقدند که نظامیان انگلیسی هرگز در هلمند با طالبان به طور جدی وارد نبرد نشدند.

در روزهای اخیر هم همسویی خاصی بین مقامات انگلیسی و سران سیاسی، نظامی و مذهبی پاکستان دیده می‌شود. به عنوان مثال مولانا «فضل الرحمان» رهبر «جمعیت علمای اسلام» پاکستان در اظهارات اخیر خود از سخنان دیوید کامرون مبنی بر این که باید ۱۰ سال پیش طالبان را وارد روند سیاسی افغانستان می‌کردند، حمایت کرده است.

می‌توان گفت که طرح دادن جغرافیا به طالبان اکنون به طور جدی از سوی انگلیس و پاکستان پیگیری می‌شود. آمریکا از روی ناچاری تن به طرح انگلیسی داده است زیرا با وضعیت موجود که طالبان در سراسر افغانستان جولان می‌دهد، خروج از این کشور برای واشنگتن شکست بزرگی محسوب می‌شود.

این طرح برای طالبان هم خوشایند نیست اما ناچار خواهد بود تحت فشار پاکستان تن به آن دهد.

دولت افغانستان سرسختانه با این طرح مخالفت می‌کند اما در میان احزاب سیاسی، طرح فدرالی شدن حامیان معدودی دارد.

اگر دولت افغانستان بتواند با حربه «پیمان امنیتی دوجانبه» دل آمریکایی‌ها را تسخیر کند و واشنگتن را از این طرح منصرف کند، طرح انگلیسی بدون آمریکایی‌ها به پیش نخواهد رفت.

در این میان مخالفت کشورهای منطقه از جمله ایران، چین، روسیه و هند هم بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

ابعاد مختلف طرح انگلیسی تاکنون ناشناخته است و مشخص نیست که لندن چه اهداف بلند مدتی را با این طرح پیگیری میکند.