تلاش ایران و ترکیه برای توسعه همکاریهای منطقه ای

به گزارشافکارنیوز،کارشناسان امور راهبردی در آنکارا همزمانی سفر اردوغان به تهران با برگزاری نشست ژنو ۲ در باره سوریه، نشست اقتصادی داووس و پیش از سفر ˈحسن روحانیˈ رییس جمهوری ایران به ترکیه را تکاپویی برای توسعه دوباره همکاری ها در پی بروز سردی در روابط و از سوی دیگر تدوین رئوس سیاستی جدید در راستای تحولات اخیر منطقه ای و جهانی ارزیابی کردند.

مناسبات ترکیه با ایران که به علت استقرار سامانه رادار سپر موشکی ناتو در خاک ترکیه و سیاست های خصمانه آنکارا علیه سوریه و عراق رو به تیرگی گذاشته بود، با بروز نشانه هایی از تغییر سیاست خارجی ترکیه در اواخر سال گذشته میلادی(۲۰۱۳) و با به قدرت رسیدن دولت حسن روحانی در ایران رو به گسترش گذاشت.

گفت و گوهای روسای جمهوری ایران و ترکیه در مجمع عمومی سازمان ملل و متعاقب آن رایزنی های وزرای امور خارجه ایران و ترکیه در مورد تحولات منطقه ای و مناسبات دو جانبه و سپس سفر ˈمحمدرضا نعمت زادهˈ وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران به ترکیه برای شرکت در نشست کمیته دائمی همکاری های اقتصادی کشورهای عضو همکاری اسلامی(کمسک) در استانبول و سفر ˈمحمد جواد ظریفˈ وزیر امور خارجه ایران به استانبول و دیدار وی با مقامات عالیرتبه ترکیه، زمینه های بهبود و توسعه مناسبات میان تهران و آنکارا را فراهم آورد.

نشست کمسک در اواخر سال ۲۰۱۳ میلادی در فضایی گرم در میان تهران و آنکارا برگزار شد.

در حاشیه این نشست نیز نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران در دیدار با جودت ییلماز وزیر توسعه و عمران ترکیه، از تمایل تهران برای گسترش هر چه بیشتر روابط با آنکارا در بخش های مختلف خبر داد.

وی اظهار داشت: دیدار روسای جمهوری ایران و ترکیه در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، نقش مهمی در توسعه روابط دو کشور دارد.

ییلماز نیز در این دیدار از ایران به عنوان کشوری بسیار مهم در منطقه یاد کرد و گفت: ایران و ترکیه دو بازیگر بزرگ منطقه هستند، از نظر جمعیت ۱۵۰ میلیون نفر جمعیت دارند، درآمدهای ملی دو کشور بسیار بالا است و اگر مناسبات اقتصادی دو کشور افزایش یابد، کل منطقه از این توسعه بهره مند خواهند شد.

وی با اشاره به اینکه ۳۰ میلیارد دلار برای توسعه مناسبات دو کشور هدف گذاری شده است، افزود: همه ما برای تحقق این هدف باید کمک کنیم.

ˈعلیرضا بیکدلیˈ سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکیه در این باره می گوید: در دوران جدید، تلاش گسترده ای برای توسعه همکاری های ایران و ترکیه آغاز شده است.

سفیر ایران در آنکارا تصریح کرد: روابط با ترکیه جایگاه خاص خود را برای ایران دارد و موضوع افزایش صادرات بحثاصلی ایران و ترکیه است، دولت آنکارا نیز نسبت به گذشته برای همکاری با ایران تمایل بیشتری از خود نشان داده است.

ناظران آگاه عقیده دارند که تلاش ترکیه برای گسترش روابط با ایران و بهبود روابطش با دیگر کشورهای همسایه که در سالهای اخیر به دلیل موضع گیریهای آنکارا علیه دمشق و بغداد با چالش هایی مواجه شده، نشان می دهد که این کشور به منظور جبران زیانهای ناشی از مواضع خود تلاش دارد تا موقعیت خود را در خاورمیانه بهبود بخشد.

تحلیلگران عقیده دارند که تحولات منطقه ای و موازنات سیاسی جدید در سیاست جهانی سر آغازی دیگر برای توسعه مناسبات ترکیه با ایران را فراهم آورده است ولی تداوم و تحکیم آن نیاز به تقویت اعتماد متقابل و برنامه ریزی طرحهای اقتصادی زیر بنایی دارد.

جمیل چیچک رییس مجلس ملی ترکیه در دیدار هیات پارلمانی ایران با وی، تبادل هیات ها وگفت وگوهای مقامات دو کشور را مثبت ارزیابی کرد.

حسینی صدر رییس طرف ایرانی گروه دوستی پارلمانی ایران و ترکیه نیز حضور هیات پارلمانی ایران در کشور دوست و برادر ترکیه را نشانه ای از اهمیتی دانست که دولت و ملت ایران به توسعه وتعمیق روابط با ترکیه می دهند.

او با اشاره به مشترکات فرهنگی، تاریخی و آداب و رسوم، باورها و خواسته های مشترک دو ملت ایران و ترکیه گفت: رساندن سطح مبادلات تجاری دو کشور تا سال ۲۰۱۵ میلادی به ۳۵ میلیارد دلار مرحله اول هدف گذاری آنکارا و تهران است.

وی گفت: با توجه به ظرفیت های دو کشور، ارتقای مبادلات تجاری به ۵۰ میلیارد دلار در یک دوره بلند مدت دور از دسترس نیست و با هماهنگی و همکاری لازم می توان به این هدف دست یافت.

نتایج سفر محمد جواد ظریف در اوایل سالجاری میلادی به ترکیه را می توان ترسیم افق های مناسبات دوجانبه دو کشور و چگونگی همکاری های آتی منطقه ای ارزیابی کرد.

وزیر امور خارجه کشورمان که برای دیدار با مقامات ترکیه به استانبول سفر کرده بود در مصاحبه مطبوعاتی مشترک با ˈاحمد داوداوغلوˈ وزیر امور خارجه ترکیه خواستار عدم دخالت کشورهای ثالثدر روابط ایران و ترکیه شد.

وی گفت: ضروری است که کشورهای ثالت در روابط دو کشور همسایه ایران و ترکیه که به سود مردم دو کشور و صلح و ثبات در منطقه است، خودداری کنند تا این روابط سیر صعودی خود را داشته باشد.

وزیر امور خارجه کشورمان روابط ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم و تاثیر گذار در منطقه حساس خاورمیانه را مهم و بر لزوم تبادل نظر و هماهنگی دائمی و مستمر بین مقامات دو کشور تاکید کرد.

وی گفت: از آغاز استقرار دولت جدید در ایران، ارتباطات مقامات دو کشور گسترش یافته است و در آینده نزدیک ˈ رجب طیب اردوغان ˈ نخست وزیر ترکیه به تهران سفر خواهد کرد.

ظریف افزود: در این سفر بسیاری از تفاهم های صورت گرفته بین مقامات دو کشور نهایی خواهد شد.

وی گفت: از جمله این توافقات می توان به توافق تعرفه های ترجیحی دو کشور اشاره کرد که دستاورد بسیار مهمی برای ایران و ترکیه خواهد بود.

ظریف اضافه کرد: افزون بر آن دو کشور درخصوص تشکیل شورای عالی همکاری ایران و ترکیه به تفاهم رسیده اند که این امر نشان دهنده روابط خوب دو کشور است.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه به سفر دکتر حسن روحانی رییس جمهوری ایران به ترکیه در اوایل سال جاری میلادی نیز اشاره کرد و گفت: به هنگام این سفر نیز بسیاری از توافقات صورت گرفته اجرایی خواهند شد.

ظریف با بیان اینکه بستر مناسب برای گسترش روابط دو کشور ایران و ترکیه در بخش های مختلف ازجمله حوزه های انرژی، بازرگانی، حمل و نقل و تجارت فراهم شده است، تصریح کرد: دو طرف همچنین خواستار گسترش همکاری های کنسولی شده اند و با افزایش همکاری های کنسولی دو کشور شاهد نزدیکی دو ملت در بخش های مختلف خواهیم بود.

وی در باره مباحثمطرح شده در دیدار با نخست وزیر و وزیر امور خارجه ترکیه اظهار داشت: در این دیدارها در باره موضوعات منطقه ای به تبادل نظر پرداختیم.

ظریف با بیان اینکه نقاط مشترک بسیاری در مواضع دو کشور ایران و ترکیه وجود دارد؛ گفت: ضرورت رسیدن به راه حل های مورد قبول، احترام به آرای مردم، مخالفت با خشونت، درگیری و جنگ و تقویت برادری بین دو کشور از نقاط مواضع مشترک دو طرف است.

وزیر امور خارجه ایران به ادامه همکاری های دو کشور در خصوص تحولات سوریه نیز اشاره کرد و گفت: مذاکرات دو کشور برای رسیدن به یک راه حل که مردم سوریه به تفاهم برسند، ادامه خواهد داشت.

وی تصریح کرد: دولت های خارجی نیز باید برای رسیدن به تفاهم در سوریه و پایان بخشیدن به درگیری ها در این کشور کمک کنند ضمن اینکه به آرای مردم سوریه نیز بایستی احترام گذاشته شود.

وی در ادامه به مواضع مشترک ایران و ترکیه اشاره و انجام دیدارهای مقامات دو کشور را زمینه ساز کاهش اختلافات دانست و گفت: گسترش این روابط امنیت را در منطقه در پی خواهد داشت.

وزیر امور خارجه ایران به حجم مبادلات دو کشور نیز اشاره کرد و افزود: رسیدن به ۳۰میلیارد دلار تبادلات تجاری بین ایران و ترکیه قابل دسترسی است.

احمد داوداوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز پیش از سخنان ظریف در سخنانی گفت: دو کشور تصمیم به تشکیل شورای عالی همکاری گرفته اند که این توافق در سفر نخست وزیر ترکیه به تهران و سفر دکتر حسن روحانی به ترکیه نهایی خواهد شد.

وی در باره مباحثمطرح شده در دیدار با وزیر امور خارجه ایران نیز گفت: در این دیدار دو طرف با افزایش حجم تبادلات تجاری دو کشور به مرز ۳۰ میلیارد دلار و سپس ۵۰ میلیارد دلار موافقت کردند.

ناظران آگاه در آنکارا، سفرهای حسین امیر عبداللهیان معاون امور عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه ایران و ˈبیژن نامدار زنگنه ˈ وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران به ترکیه در آُستانه سفر اردوغان به تهران را مهم ارزیابی کردند.

حسین امیر عبداللهیان معاون امور عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه ایران در دیدار ۲۶ دی با عمر اونهان معاون وزیر امور خارجه ترکیه در امور منطقه ای، خواستار رایزنی های نزدیک میان دو کشور درباره تحولات اخیر در منطقه خاورمیانه شد.

وی در پایان این دیدارگفت: مقامات ارشد ایران و ترکیه بر اهمیت تلاش به منظور توقف اقدامات افراطی و تروریستی و همچنین خونریزی در منطقه خاورمیانه تاکید کرده اند.

زنگنه اخیرا در سفر به ترکیه با ˈ رجب طیب اردوغانˈ و ˈ تانر یلدیزˈ نخست وزیر و وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه در مورد همکاریهای دو کشور در زمینه انرژی گفت و گو کرد.

وزیر نفت ایران در ارزیابی نتایج سفر خود گفت: ˈرجب طیب اردوغان ˈ نخست وزیر ترکیه بزودی به تهران سفر خواهد کرد و با مقامات کشورمان در خصوص مباحثمختلف به گفت وگو خواهد پرداخت، به همین علت و برای هر چه موفق تر بودن این سفر برای دیدار با مقامات ترکیه به آنکارا سفر کردم.

وی متذکر شد: در سفر نخست وزیر ترکیه به تهران دو طرف تفاهم نامه هایی در بخش های مختلف تجاری و در حوزه انرژی و نفت و گاز منعقد خواهند کرد و هم اکنون تیم های مذاکره کننده درباره جزییات به گفت وگو می پردازند.

وزیر نفت ایران از ترکیه به عنوان یک شریک راهبردی برای کشورمان نام برد و گفت : با افزایش تبادلات تجاری بین دو کشور ، در بخش فرهنگی و اجتماعی نیز شاهد گسترش روابط دو ملت خواهیم بود.