چشم انداز صنعت پتروشیمی پس از تصویب خوراک ۱۳ سنتی

به گزارش افکارنیوز،اگرچه مصوبه اخیر مجلس درخصوص افزایش نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی جنجال برانگیزترین خبر در صنعت پتروشیمی بود، اما به نظر میآید که این مصوبه در طول ایام توانست جای خود را در این صنعت باز کند. محمدحسن پیوندی، معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، در شرح واقعیت صنعت، قبل و بعد از اصلاحات نرخ خوراک گازی در گفت وگو با ایران موضوعاتی را بیان کرد که تأییدکننده تأثیر بسیار اندک اصلاح نرخ خوراک گازی بر سود پتروشیمی است. در بخشی دیگر از مصاحبه با مهندس پیوندی میخوانید که وی از برنامه آتی شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای سرمایه گذاری ۷۰ میلیارد دلاری در صنعت پتروشیمی طی ۸ الی ۱۰ سال آینده خبر می دهد که به گفته وی از ابتدای سال ۹۳ وارد مرحله عملیاتی خواهد شد.

به نظر شما نرخ ۱۳ سنتی خوراک گازی چه تأثیری بر صنعت پتروشیمی در سال ۹۳ خواهد گذاشت؟

اول از همه باید بگویم در تعیین نرخ خوراک برخوردی علمی و منطقی اتفاق نیفتاد، اما نتیجه قابل قبولی به دست آمد و نگرانی ها را برای صنعت پتروشیمی برطرف کرد. اگرچه نرخ ۱۳ سنت برای خوراک واحدهای پتروشیمی که اصطلاحاً از خوراک گاز استفاده میکنند در نظر گرفته شد، اما باید بگویم که این واحدها از سوخت گاز با نرخی پایینتر بهره مند میشوند. قیمت سوخت گازی فاصله زیادی با قیمت تعیین شده برای خوراک دارد و می توان گفت عددی که یک مجتمع پتروشیمی که خوراک اصلی آن گاز است برای هر متر مکعب گاز مصرفی خود می پردازد نرخ مناسبی خواهد شد که به نظر من متوسط این دو نرخ بیشتر از ۱۰ یا ۱۱ سنت نخواهد شد و در مورد این نرخ هم ما به عنوان پتروشیمی قبلاً نرخی مناسب مطرح کرده بودیم، اما من در حاشیه این موضوع حرف هایی برای گفتن دارم.

در اکثر محصولاتپتروشیمی، گاز طبیعی به عنوان خوراک استفاده نمی شود. به طور کلی ما از ۸۰ محصول صنعت پتروشیمی در دو محصول اوره و متانول از گاز طبیعی به عنوان خوراک استفاده میکنیم و از سوی دیگر این نوع خوراک که ما از آن تحت عنوان گاز طبیعی یاد میکنیم در تعریف علمی با گاز طبیعی متفاوت است چراکه گاز طبیعی ترکیبی است که از ۸۵ درصد به بالا متان دارد و مابقی آن از اتان تشکیل شده اما این دو محصول پتروشیمی تنها از گاز متان به عنوان خوراک استفاده میکنند و اگر خوراک آنها اتان داشته باشد برای تولید اوره و متانول مناسب نخواهد بود و به همین خاطر ما در پارس جنوبی قبل از آنکه خوراک را به این واحدها تحویل دهیم متان را از مابقی ترکیبات از جمله اتان جدا می کنیم. پس این ۱۳ سنت برای خوراک متان در نظر گرفته شده است که آن هم تنها در دو محصول پتروشیمی یعنی متانول و اوره کاربرد دارد و در تولید دو اتیل هگزانول و ایزوسیاناتها مصرف جزئی دارد.

سهم این دو محصول در میان تولیدات پتروشیمی چقدر است؟

سهم این دو محصول در زنجیره محصولات پتروشیمی کم است و هر یک حدود ۱۰ درصد است. مابقی محصولات از نوع دیگر خوراک مانند میعانات گازی و اتان استفاده میکنند که این افزایش نرخ خوراک به ۱۳ سنت برای آنها صادق نیست و تنها مربوط به محصول متانول و اوره می شود.

نکته دیگری که در روشن شدن وضعیت این دو محصول که اصطلاحاً از خوراک گازی استفاده میکنند باید بگویم این است که این دو محصول عمدتاً صادراتی هستند. البته اوره که در تولیدات کشاورزی کشور از آن استفاده می شود حدود ۲میلیون تن آن صرف مصرف داخل می شود و مابقی آن صادر خواهد شد. در مورد متانول نیز از ۵ میلیون تن تولید آن در سال فقط ۲۰۰ الی ۳۰۰ هزار تن آن در داخل مصرف و مابقی صادر خواهد شد.

در بحثصادرات نرخ فروش اصلاً ارتباطی با نرخ خوراک ندارد؛ زیرا قیمت صادراتی را بازار بین المللی مشخص میکند. در برایند این شرایط می توان مطمئن شد که مشکلی برای این بخش وجود نخواهد داشت و شرایط مساعد خواهد بود و اینکه کشور تا این حد با این موضوع درگیر شد در تناسب نبود. تمام صحبت ها که این اواخر بر سر نرخ خوراک گازی شاهد بودیم تنها به خاطر دو محصول بود. بنابراین من می گویم که سود این دو محصول خوب خواهد بود و مشکلی پیش نخواهد آمد.

قیمت صادراتی این دو محصول چقدر است. آیا سود تولیدکنندگان آن متأثر از افزایش نرخ خوراک است؟

قیمت صادراتی این دو محصول تابع بازار جهانی است و در شرایط فعلی در بازه ۳۰۰ الی ۴۰۰ دلار است در نهایت سود حاصل از فروش این محصولات معقول است و خوراک ۱۳ سنتی در آن نقشی نخواهد داشت.

عده ای معتقدند ارزان فروشی گاز به صنعت پتروشیمی در سالهای اخیر موجب ویژه خواری در این صنعت شده است. نظر شما در این خصوص چیست؟

در خصوص بحثرانت و ویژه خواری باید بگویم اتفاقات اخیر در این زمینه ناشی از تحولات اقتصادی بود نه از ارزان فروشی. شاید دلیل اصلی اینکه تصمیم گرفتند نرخ خوراک را بر اساس سنت محاسبه کنند نه ریال، همین موضوع باشد.

در یک مقطع زمانی دلار به طور غیر معمول از ۱۲۲۶ تومان به نرخی بالاتر از ۳ هزار تومان رسید اما در آن زمان به این مورد توجه نشد که انرژی کالایی مانند پول است؛ ما باید همان روز نرخ خوراک را افزایش می دادیم چون این نرخ خوراک با تغییر ساختار اقتصادی کشور مرتبط بود. علاوه بر آن ما کالایی را که از این خوراک گازی تولید می شود می توانیم صادر کنیم و به ازای آن دلار بگیریم.

با تمام اینها در حال حاضر که خوراک گازی را ۱۳ سنت کرده ایم با در نظر گرفتن شرایط صادراتی و دریافت سوخت گاز ارزانتر از خوراک گازی وضعیت صنعت در این بخش کاملاً مساعد خواهد بود و در ضمن از بروز ویژه خواری که در این مورد تعریف «سود بردن غیرمتعارف است» جلوگیری خواهد شد.

با تمام اینها چرا سهام پتروشیمی تحت تأثیر نرخ ۱۳ سنتی خوراک گازی قرار گرفت؟ به نظر شما در آینده سهام پتروشیمی دوباره به دوران طلایی خود باز خواهد گشت؟

در مورد تضعیف جایگاه سهام پتروشیمی و کاهش شاخص بورس لازم است بگویم که رسانه ها نقش بسیار زیادی در این مسئله داشتند؛ در طول این جریان، رسانه ها که در اصل باید فقط اطلاع رسانی میکردند در مورد وضعیت صنعت و آینده آن تعیین تکلیف میکردند و این بر بورس که مردم عادی در آن سهم دارند، مؤثر بود.

اما به نظر من بورس دوباره خوب خواهد شد و مردم باید بدانند تمام جدالهای خوراک ۱۳ سنتی برای دو محصول است نه کل صنعت پتروشیمی.

برنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای آینده چیست؟

اکنون ما یک برنامه ۷۰ میلیارد دلاری برای ۸ الی ۱۰ سال آینده داریم که حدود ۳۰ میلیارد دلار آن طرحهایی است که در نقاط مختلف کشور پخش شده است و بجز طرح خط لوله غرب یادگار سفرهای استانی است. این طرح های زخمی شده ناشی از تمایل سرمایه گذار بخش خصوصی که اکثراً مشکلات بانکی و تأمین مالی دارند، هستند و در بسیاری از نقاط کشور شروع شده اند.

اما اضافه بر این ما حدود ۴۰ میلیارد دلار طرح بر اساس منطق و واقعیت های عملی، قابل اجرا و خارج از هرگونه دستور، تکلیف و مصوبه تهیه کردهایم که احتمالاً از اوایل سال ۹۳ شروع خواهد شد.

۴۰ میلیارد دلار طرح که از ابتدای دولت جدید آن را بررسی کرده ایم از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی و وزارت نفت نهایی شده است و ما در حال بررسی آن دسته از طرح هایی هستیم که متقاضیان درخواست اجرای آن را در نقاطی غیر سواحل دارند. این بررسی در وزارت نیرو به منظور اطمینان از آب موردنیاز و در شرکت ملی گاز به لحاظ امکان تأمین خوراک مورد نیاز صورت میگیرد.

از نظر من باید تمامی طرح های پتروشیمی به جهت سهولت دسترسی به منابع آبی در سواحل دریای خلیج فارس اجرایی میشد، اما چون شهرستان ها و همینطور مسئولان خواهان اجرا شدن آن در نقاط مختلف کشور به لحاظ اهمیت اشتغالزایی صنعت هستند و وزارت نفت هم با این موضوع مشروط به وجود آب و خوراک موافق است که این توسعه در سطح کشور عملی شود، ما بر حسب دستور وزیر نفت در حال بررسی این موضوع هستیم که در کجا منابع آبی مورد نیاز وجود دارد تا بدون آنکه به محیط زیست آسیبی برسد، طرح را اجرایی کنیم و اشتغال منطقه ای هم داشته باشیم.

به نظر شما با لغو تحریم ها استقبال از طرح های صنعت پتروشیمی به چه میزان خواهد بود؟

هنوز این۴۰ میلیارد دلار طرح جدید عرضه نشده است اما مطمئن هستیم در صورت لغو تحریمها سرمایه گذاریهای عظیمی بخصوص از سمت کشورهای اروپایی انجام خواهد شد، چون اروپاییان که هم صاحب دانش فنی هستند و هم توانایی فاینانس را دارند از سرمایهگذاری در این صنعت سود خوبی خواهند داشت. دلیل آن هم این است که اول، وام های خارجی بسیار ارزانتر از وامهای داخلی است و دوم اینکه آنها در نظر دارند به واسطه این تأمین مالی کارخانه های خود را در جریان تولید نگه دارند، زیرا زمانی که اقدام به تأمین مالی در کشورها می کنند شرطی میگذارند که به ازای چند سال اول سرمایه گذاری که پولی دریافت نمیکنند کشور میزبان از تولیدات کارخانه های آنها خرید کند. آنها نیازی به دریافت سود بانکی ندارند اما در نظر دارند که این پول باید بچرخد و به ازای آن شغل ایجاد شود. البته نوع شغلی که در کشور ما به ازای این تأمین مالی ایجاد میشود فرق دارد ما در مسیر توسعه، شغل ایجاد میکنیم