سرویس بین الملل افکار نیوز - نیکولا سارکوزی رییس جمهور فرانسه چندی پیش در پاریس نسبت به افزایش مصرف کنندگان کوکایین در اروپا و دو برابر شدن میزان آن در ۱۰ سال گذشته هشدار داد. در حال حاضر شمار مصرف کنندگان به ۴ میلیون نفر می رسد و این تعداد در حال افزایش است. با توجه به این موضوع، نمایندگان G۸ و ۱۴ مقام رسمی از دیگر کشورهای اروپایی،آفریقا و آمریکای جنوبی در پاریس گرد هم آمدند تا پیشنویس طرحی را برای توقف تجارت کوکایین از آنسوی آبهای اقیانوس اطلس امضاء کنند.
این توافق نامه در حال حاضر به امضای نمایندگان ۲۲ کشور دیگر که متاثر از تجارت کوکایین هستند رسیده است و انتظار می رود در نشست بعدی G۸ ۲۶می در Deauville فرانسه که هم اکنون ریاست این گروه را برعهده دارد تصویب شود.
کوکایین، از تولید تا مصرف
کوکایین از گیاهی به نام کوکا به دست می آید که عمدتا در کشورهای حاشیه رشته کوه آند مانند کلمبیا، پرو و بولیوی کشت می شود. در سالهای اخیر اصلی ترین مسیر قاچاق این ماده به اروپا از طریق آفریقا می باشد.
انبارها، مسیرها و نحوه قاچاق کوکایین همیشه آنچنان ماهرانه و پیچیده صورت می گیرد که کشورهای امضاء کننده توافق نامه ضد قاچاق مواد مخدر در اجلاس جی ۸ خواهان گسترش همکاری ها بین نیروهای دریایی این کشورها و نیز ظرفیت های اطلاعاتی خود هستند. این کشورها همچنین به دنبال راهکارهایی قانونی برای انتقال دارایی های ضبط شده قاچاقچیان به یک صندوق بین المللی هستند تا بتوانند عملیاتهای ضد قاچاق مواد مخدر را در کشورهای در حال توسعه از لحاظ مالی حمایت نمایند.
همانند دیگر تجارتها، قانونی یا غیر قانونی، تجارت مواد مخدر نیز متاثر از نظام عرضه و تقاضا می باشد. تیم گرشل(Tim Pfeiffer - Gerschel) عضو مرکز کنترل مواد مخدر آلمان(DBDD) همانند بسیاری از کارشناسان امر معتقد است بودجه های اختصاص یافته برای پیشگیری و درمان اعتیاد در مقایسه با مبالغ اختصاص یافته برای مبارزه با قاچاق کوکایین بسیار ناچیز است.
گرشل در گفتگو با دویچه وله افزود: ۱۰ درصد از بودجه آلمان به امر مبارزه با مواد مخدر اختصاص می یابد و تنها در حدود ۲ درصد برای پیشگیری و درمان هزینه می شود.
اما Gregor Burkhart عضو مرکز کنترل اعتیاد و موادمخدر اروپا(EMCDDA) نظر دیگری دارد. او بر اهمیت تقویت برنامه ریزی های امنیتی تاکید دارد که به گفته وی هرچند بسیار هزینه بر است ولی در حال حاضر بهترین روش برای مبارزه با کارتل های قاچاق مواد مخدر است.
بریتانیا و اسپانیا در صدر جدول
شاید نگران کننده ترین موضوع این باشد که در حال حاضر اروپا دومین بازار فروش کوکایین بعد از آمریکای شمالی است. میزان مصرف به سرعت در حال افزایش بوده و تا سال ۲۰۰۸ میلادی ارزش تجارت مواد مخدر در اروپا ۳۴ میلیارد دلار تخمین زده شده است که تنها ۳میلیارد دلار کمتر از آمریکای شمالی است. در حدود نیمی از این سود به دست دلالان و توزیع کنندگان اروپایی می رسد.
به گفته کارشناسان، اکنون میزان مصرف کوکائین در انگلیس و اسپانیا از آمریکا و کانادا هم پیشی گرفته است. ایتالیا، آلمان و فرانسه در رده های بعدی جدول مصرف کوکایین قرار دارند. پس از حشیش، کوکایین دومین ماده مخدر غیرقانونی مصرفی در اروپا به ویژه در غرب این قاره می باشد، پس از آن اکستازی، آمفتامین ها و افیون ها بویژه هرئیین قرار دارد.
به گفته گرشل، در اروپای شرقی الکل مدتها بیشترین مصرف را به خود اختصاص داده بود اما اکنون با ورود مواد مخدری از این دست این روند به سرعت در حال تغییر است و با اینکه هرویین و کوکایین بسیار گران بوده و کمتر در دسترس است اما این مانع از روند رو به رشد مصرف آن نشده است.
در حال حاضر شبکه های قاچاق مواد مخدر گستره نفوذ خود را تا مناطق شرقی اروپا گسترش داده اند. مصرف کوکایین در اروپای شرقی هنوز کمتر از اروپای غربی است با این وجود مصرف هرویین در کشورهایی مثل روسیه افزایش یافته و این کشور تبدیل به دومین بازار بزرگ مواد مخدر در منطقه شده است.
به گزارش مرکز کنترل مواد مخدر اروپا، طبق تحقیقات انجام گرفته، بین ۳۵ تا ۱۰۰ درصد از مرگهای مربوط به مصرف مواد مخدر در ۲۲ کشور اروپایی مربوط به هروئین بوده است. بسیاری از این موارد به علت مصرف بیش از حد هروئین در میان استفاده از چندین ماده مخدر دیگر بویژه کوکایین می باشد.
طبق آمار ارائه شده در گزارش جهانی ۲۰۱۰ مرکز کنترل مواد مخدر اروپا، از ۶۴۰۰ تا ۸۵۰۰ مرگ سالانه که مربوط به مصرف مواد مخدر در اروپا می باشد، نیمی از آن در بریتانیا و آلمان رخ داده و در حدود ۱۰۰۰ مورد آن به مصرف کوکایین مربوط می شود.
مبارزه ای طولانی علیه کوکایین
به اعتقاد Gregor Burkhart برنامه های پیش گیری از اعتیاد و آگاه سازی افراد در مدارس و رسانه ها به اندازه ای نیست که بتواند جلوی این معضل را بگیرد.
متاسفانه گاهی رسانه ها به گونه ای عمل می کنند که استعمال مواد مخدر امری معمول بوده و شیوع آن را بیش از آن مقداری که هست نشان می دهند. به عنوان مثال بعضی از شعارها و فعالیتهایی که در حوزه سلامت در آمریکا و اسکاتلند وجود دارد به گونه ای عمل میکنند که باعثتشویق مصرف مواد مخدر می شود و نه پیش گیری از آن.
در راستای پیشگیری از این معضل، در بریتانیا، آلمان، لهستان، پرتغال، اسپانیا و سوئد برنامه های ویژه ای برای آگاه سازی خانواده ها و افرادی که نسبت به مصرف مواد مخدر از آسیب پذیری بیشتری برخوردار هستند اجرا می شود. هدف از این برنامه ها برحذر داشتن جوانان از هرگونه ماده اعتیاد آور است و نه تنها کوکایین و هروئین.
قوانین مربوط به فروش و مصرف الکل و دخانیات نیز در موفقیت چنین طرح هایی نقش مهمی دارند اما به گفته Burkhart عواملی مانند عدم توازن اجتماعی مانند تبعیض ها در خدمات آموزشی و بهداشتی و نیز میزان درآمد نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
کلینیک های تخصصی ترک اعتیاد سرپایی نیز در حال تاسیس اند. مرکز Kohon برلین نمونه ای از این کلینیک ها است که خدماتی را خارج از ساعات معمول اداری ارائه کرده و در مراکز خاصی از شهر که آسیب پذیری بیشتری دارد تمرکز دارد. هدف این مرکز رسیدگی به معتادان حرفه ای و هم معتادان به اصطلاح تفریحی می باشد که در مواقع خاصی مواد استعمال می کنند. به نظر گرشل تعداد این مراکز بسیار کم بوده و حتی در کشورهای ثروتمند هم تا حد مطلوب فاصله زیادی دارد.
اما اکنون در راستای مبارزه با قاچاق مواد مخدر در چه جایگاهی قرار داریم؟ در سال ۱۹۹۸، مجمع عمومی سازمان ملل زمان هدفی را برای " حذف یا به حداقل رساندن " قاچاق و مصرف مواد مخدر تعیین کرد که مورد موافقت اتحادیه اروپا و کشورهای عضو جی۸ و نیز اغلب دولتهای آمریکای مرکزی و جنوبی قرار گرفت. اما در سال ۲۰۰۸ باتوجه به پیشرفتهای ضعیفی که در این زمینه وجود داشت این زمان هدف تا سال ۲۰۱۹ تمدید شد.
نویسنده: Roza Munoz Lima
