تفکری که موجب عذاب بنی اسرائیل شد

به گزارشافکارنیوز،در آیه ۸۵ سوره مبارکه بقره خداوند بنی اسرائیل را مورد عتاب قرار می دهد که پیمان شکنی کردند و به قتل و بیرون راندن همدیگر از سرزمین هایشان پرداختند. بعد در ادامه آیه اینطور آمده که شما وقتی اسیری می گیرید با پرداخت فدیه آزادش می کنید چون در تورات اینگونه حکم شده ولی عجیب اینست که چرا وقتی همین تورات دستور به حرام بودن قتل و تبعید می دهد گوشتان بدهکار نیست! و در انتهای آیه می گوید که آرى، شما تسلیم فرمان خداوند نیستید، بلکه آیات الهى را هر جا مطابق میل و سلیقه‏ خودتان باشد مى‏پذیرید و هر کجا نباشد، زیر بار نمى‏روید.

هشدار این آیه به خطری است که در هر زمانی ممکن است دینداران دچار آن شوند و آن خطر التقاط است. امروز نیز شاهدیم که عده ای از مسلمانان وقتی پای احکام فردی به میان می آید اگر هزینه بر و بی دردسر باشد می پذیرند؛ مثلاً اقامه نماز و گرفتن روزه و رفتن به خانه خدا. اما اگر هزینه بر باشد عده ای از آن سر باز می زنند؛ برای نمونه پای خمس و زکات و انفاق که به میان میاید کمی لنگ می زنند! صدقه را هم به گونه ای می دهند که خیلی مورد فشار واقع نشوند به این صورت که هرچه پول خُرد و پاره و کم ارزش دارند صدقه می دهند و با خود هم گمان می کنند چه کار بزرگی کرده ایم!

تازه همه اینها مربوط به احکام فردی بود. پای احکام اجتماعی و رعایت مصالح اجتماع و حکومت اسلامی و در شرایط و وظایف حاکم و حکومت که به میان می آید اوضاع بدتر هم می شود. در این شرایط بجای حرکت در مسیر پیشرفت اجتماع فقط به منافع و مصالح فردی خویش می نگرند.

«ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَکُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَرِیقاً مِنْکُمْ مِنْ دِیارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَیْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ إِنْ یَأْتُوکُمْ أُسارى‏ تُفادُوهُمْ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَیْکُمْ إِخْراجُهُمْ أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتابِ وَ تَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ مِنْکُمْ إِلاَّ خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یُرَدُّونَ إِلى‏ أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ.»

«امّا این شما هستید که یکدیگر را به قتل مى‏رسانید و جمعى از خودتان را از سرزمینشان(آواره و) بیرون مى‏کنید و بر علیه آنان، به گناه و تجاوز همدیگر را پشتیبانى مى‏کنید. ولى اگر همانان به صورت اسیران نزد شما آیند، بازخریدشان مى‏کنید(تا آزادشان سازید) در حالى که(نه تنها کشتن، بلکه) بیرون راندن آنها(نیز) بر شما حرام بود. آیا به بعضى از دستورات کتاب آسمانى ایمان مى‏آورید و به برخى دیگر کافر مى‏شوید؟ پس جزاى هر کس از شما که این عمل را انجام دهد، جز رسوایى در این جهان، چیزى نخواهد بود و روز قیامت به سخت‏ترین عذاب بازبرده شوند و خداوند از آنچه انجام مى‏دهید، غافل نیست.»(سوره بقره، آیه ۸۵)

سه نکته کوتاه در خصوص این آیه:


*** گمان نکنیم بنی اسرائیل بد بودند و ما بندگان شایسته خداییم! آنها هم دقیقاً با همین تفکر در منجلاب نافرمانی الهی فرو رفتند. این نوع طرز تفکر و عملکرد در روزگار ما هم کم نیست!

*** قرآن، به جاى انتقاد از اینکه چرا بعضى دستورات را عمل مى‏کنید و بعضى را رها مى‏کنید، فرموده است: «أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتابِ وَ تَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ؟» چرا به بعضى ایمان مى‏آورید و به بعضى کفر مى‏ورزید. یعنی عمل نکردن به بعضی دستورات شرع با کفر ورزیدن نسبت به آنها فرمان یکی است.

*** مغازه داری که اهل نماز و عبادت فردی است ولی برای کسب سود بیشتر کاری می کند که به مردم و حکومت اسلامی ضرر وارد شود، یا آنکه حتی نذری می دهد ولی در مواقع کمبود برخی اجناس، آنها را نگه می دارد به امید اینکه گران تر شود و سود زیادتری ببرد (غافل از اینکه با این کار به مسلمانان فشار اقتصادی وارد می آید)، یا آن کس که برای چندر غاز سود دنیا و کمی منفعت افزون تر دروغ می گوید و خیلی های دیگر از این قبیل، آیا این ها جزو مصادیق امروزی آیه فوق نیستند!؟ آیه فقط می خواهد بگوید بنی اسرائیل پیمان شکن بودند و نعوذ بالله تاریخ را تنها برای سرگرمی بیان نماید!؟