آمریکا هنوز در پرونده مصر «گیج» است

به گزارش افکارنیوز، حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه کشورمان بعدازظهر امروز(یکشنبه) در نشست «ایران و مدیریت بحران‌های منطقه‌ای» که مرکز مطالعات عالی بین‌المللی دانشگاه تهران برگزار شد، تصریح کرد که در سال‌های اخیر خاورمیانه آزمایشگاهی برای تغییر بوده است.

وی در بخشی از سخنان خود با اشاره به خطاهای راهبردی آمریکا در منطقه عنوان کرد که آمریکایی‌ها در پرونده مصر هنوز گیج هستند و هنوز برای آنها خطوط مبهمی وجود دارد.

امیرعبداللهیان همچنین در خصوص عربستان گفت: رابطه سلسله مراتبی دهه‌های گذشته که بر اساس آن عربستان برادر بزرگ‌تر و در صدر منطقه قرار داشت در حال تغییر است.

وی با اشاره به حضور جنگجویانی از ۷۴ کشور در سوریه تصریح کرد: حتی یک جنگجوی ایرانی در سوریه نیست.

امیرعبداللهیان همچنین عنوان کرد که مستشاران نظامی ایران در سوریه به حکومت سوریه برای مبارزه با تروریسم کمک کرده‌اند.

معاون وزیر خارجه در این نشست با ذکر این نکته که در تحولات منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا علی‌رغم اینکه برخی تصور می‌کنند تحولات منطقه و بیداری اسلامی و یا به قول دوستان عرب «بهار عربی» به مرحله پاییز و زمستان خود نزدیک شده، گفت: ولی واقعیت این است که تحولات در منطقه خاورمیانه از نوعی به نوعی دیگر در حال تحول و دگرگونی است.

معاون ظریف عنوان کرد: موج اول حرکت‌ها در حوزه غرب آسیا و شمال آفریقا در حال سپری شدن و در حال ورود به موج دوم هستند. اگر در موج اول شاخصه اول حرکت، انقلاب، حضور مردم در خیابان‌ها و اقدام علیه برخی نظام‌ها را در حوزه خاورمیانه و شمال آفریقا رقم زدند، در موج دوم آن ظاهر هیجانی و انقلابی را کم‌تر شاهد هستیم، اما در لایه‌های عقلانیت، در سطوح سیاسی و نخبگی و حتی در سطوح مردمی حرکت‌ها به شکل نرم‌افزاری‌تر و دقیق‌تری در حال تداوم یافتن است.

امیرعبداللهیان همچنین گفت که الگوی مشخصی هم برای این تحولات و حرکت‌ها در منطقه ارائه شده است.

وی در ادامه با بیان اینکه تحولات بیداری اسلامی از نظر شکل و الگو مشترکاتی داشت، خاطرنشان کرد: الگوی همه، تجمع در یک میدان بزرگ در پایتخت بود و الگو در همه این کشورها استفاده از فضای مجازی برای دعوت و فراخوان‌ به این طغیان‌ها، شورش‌ها و … بود. حضور جوانان به عنوان اولین صف و گروه در تمام این کشورها مطرح بود و پس از جوانان، حضور بانوان در همه این حرکت‌ها شاخص و مورد توجه است و پس از بانوان نیز شاهد حضور توده‌های مردم در مصر، بحرین، تونس و یمن بودیم.

معاون وزیر خارجه آخرین گروهی که وارد این تجمعات شدند را نخبگان و رهبران احزاب سیاسی ریشه‌دار و با سابقه ده‌ها سال مبارزه اسلامی در این کشورها عنوان کرد و افزود: آن‌ها در انتخابات توانستند بیشترین رای را به دست آورند، اما جوانان که در خط مقدم بودند امروز شاهد کم‌ترین نمود و ظهور آنها هستیم.

امیرعبداللهیان عنوان کرد: اینکه چرا نخبگان به جای اینکه در صف مقدم باشند در آخرین صف قرار گرفتند دلایل متعددی دارد که نیازمند بررسی محافل دانشگاهی است.

وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر خاورمیانه آزمایشگاهی برای تغییر بوده است، ادامه داد: آمریکا و برخی بازیگران غربی با تمام توان از همه امکانات نظامی و غیرنظامی برای پیشبرد اهدافشان استفاده کرده‌اند و هیچ موضوع و برگه‌ای نداریم که آمریکایی‌ها در ارتباط با تحولات منطقه از آن استفاده نکرده باشند.

معاون ظریف با ذکر این نکته که ویژگی جدیدی در وضعیت فعلی تعارضات ما با آمریکا و وضعیت دهه گذشته تعارضات ما با آمریکا وجود دارد، به ذکر مثالی در این زمینه پرداخت و گفت: به عنوان نمونه در موضوع عراق، آمریکایی‌ها خطاهای راهبردی فراوانی داشتند، یکی از ریشه‌های خطاهای آن‌ها به این برمی‌گشت که شناخت دقیقی از منطقه نداشتند. خطای راهبردی انگلیس به مراتب کم‌تر از خطاهای راهبردی آمریکا بوده است. انگلیسی‌ها حتی علی‌رغم اینکه در اشغال عراق تنها متحد آمریکا بودند و به همراه آن عراق را اشغال کردند، اما به گونه‌ای در عراق رفتار کردند که وقتی انگلستان خواست از عراق خارج شود، خروج این کشور از عراق برای دولت انگلستان حیثیتی نبود و کم‌ترین کشته را داده و کمترین صدمه را متحمل شدند.

امیرعبداللهیان ادامه داد: در پیچیدگی‌های حوزه منافع ملی آمریکا و انگلیس، انگلیسی‌ها برخی از تجاربی که از حضورشان در دهه‌های قبل به ویژه در منطقه و عراق داشتند را در اختیار آمریکایی‌ها قرار ندادند. ضمن آنکه با آمریکا بودند و نیروهای نظامی آمریکا و انگلیس مشترک عمل کرده و عراق را با هم اشغال کرده و می‌گفتند با همدیگر همپیمان هستیم، اما در حوزه‌هایی تجاربشان را در اختیار آمریکایی‌ها قرار نمی‌دادند.

وی یادآور شد: در یک حوزه‌هایی حتی نیروهای مدیریتی و فرماندهان انگلیس در عراق مشورت و اطلاعات غلط به آمریکایی‌ها می‌دادند و آمریکایی‌ها بیش از حد طبیعی صدمه و ضربه می‌خوردند. نتیجه این شد که وقتی آمریکایی‌ها می‌خواستند از عراق بیرون بروند، موضوع خروج آنها از عراق یک مسئله کاملا حیثیتی بود، زیرا آمریکا با حدود ۱۸۰ هزار نیروی نظامی وارد عراق شده بود.

* اکنون قواعد بازی به شدت پیچیده است / آمریکایی‌ها در پرونده مصر هنوز گیج هستند

معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه در تشریح نوع مدیریت ایران در قبال تحولات منطقه گفت: در یک دهه گذشته قواعد بازی به مراتب ساده‌تر از اکنون بوده است. اکنون قواعد بازی به شدت پیچیده است. اکنون آمریکایی‌ها تجربه چندین سال حضور در سخت‌ترین شرایط در افغانستان، عراق و در پرونده‌های مختلف مرتبط با منطقه را دارند. به همین خاطر مدیریت پرونده برای ایران هم با پیچیدگی‌های خاصی مواجه است، هرچند ما کماکان شاهد تداوم خطاهای راهبردی آمریکا در پرونده‌های جدید منطقه هم هستیم.

معاون ظریف اضافه کرد: به عنوان نمونه در پرونده مصر هنوز آمریکایی‌ها گیج هستند، اما برخی از کشورهای منطقه تکلیف خود را می‌دانند. برخی از کشورهای عرب منطقه می‌دانند که در تحولات مصر باید کجا بایستند و از چه جریانی در راستای منافع و امنیت ملی خود استفاده کنند، ولی برای آمریکایی‌ها خطوط مبهمی در این رابطه وجود دارد. ولی با همه اینها بازی که امروز غربی‌ها و آمریکایی‌ها در منطقه ارائه می‌دهند با استفاده از تجارب قبلی‌شان در منطقه، ‌بازی پیچیده‌ای است که دارای قو اعد ساده‌ای نیست.

وی در ادامه با بیان اینکه در تحولات منطقه اتفاقات جدیدی در حال رخ دادن است که آن تغییر بازیگران است، عنوان کرد: بازیگرانی وارد عرصه شدند که از نظر مقیاس کشوری و شاخصه‌های حاکمیتی در ضعیف‌ترین وضعیت قرار دارند، اما این بازیگران از این توانایی برخوردار شدند که در کشور مهمی همچون مصر وارد شده و تاثیرگذار باشند.

معاون رئیس دستگاه دیپلماسی در امور کشورهای عربی و‌ آفریقایی اضافه کرد: اگر در گذشته در حوزه غرب آسیا؛ عربستان و مصر دو کشور عربی مهم و تاثیرگذار بودند، اما امروز مصر محتاج حمایت برخی کشورهای کوچک در منطقه ماست و حتی برخی کشورهای کوچک تعیین‌کننده مسیر حرکت مصر هستند.

امیرعبداللهیان به نقش عربستان در منطقه اشاره کرد و گفت: زمانی عربستان در منطقه به عنوان برادر بزرگ‌تر حداقل در حوزه خلیج فارس عمل می‌کرد، اما مجموعه تحولات منطقه و مجموعه شرایط داخلی عربستان سعودی اوضاع را به سمتی هدایت کرده که امروز عربستان کماکان کشور مهم و دارای اقتصاد قوی و ظرفیت بالا در منطقه هست، اما رابطه سلسله مراتبی دهه‌های گذشته که عربستان برادر بزرگ‌تر و در صدر بود و دیگر در کشورها در ذیل، در حال تغییر است.

معاون وزیر خارجه ادامه داد: در موضوع سوریه وقتی تصمیم گرفته می‌شود که سفرای سوریه از کشورهای حوزه عربی و به ویژه حوزه خلیج فارس اخراج شوند، کشوری مثل یمن که حوزه امنیتی عربستان محسوب می‌شود نه سفارت سوریه را تعطیل و نه سفیر سوریه را اخراج کرد.

امیرعبداللهیان گفت: در بایکوت کردن قطر و فراخوانی برخی سفرای کشورهای حوزه خلیج فارس از قطر شاهد بودیم که به استثنای امارات، عربستان و بحرین، سه کشور دیگر حوزه خلیج فارس حاضر نشدند سفرای خود را فرابخوانند، این بدین خاطر است که هر کدام از این کشورها نقش جدیدی برای خودشان در منطقه پیدا کرده و در حال تبدیل به بازیگر توانمندی می‌شوند که می‌خواهند خودشان در ظرفیت موجود سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایفای نقش کنند.

معاون عربی و آفریقای وزیر ادامه داد: متاسفانه شاهدیم عربستان به عنوان کشور مهم در منطقه در برخی از پرونده‌ها رفتاری شتابزده و بعضا عصبی از خود بروز داده است. در ریشه‌یابی ما از رفتار عربستان شاهد این هستیم که بسیاری از این رفتارهای شتاب‌زده و عصبی ریشه در تصمیم برخی افراد افراطی در عربستان دارد، والا همچنان نظام سیاسی عربستان از تجربه و عقلانیت لازم برای اداره امور چه در داخل و چه در سطوح منطقه‌ای برخوردار است؛ ولی به دلیل تحولات سریع در منطقه، گاهی اوقات در سطوح فردی یا سازمانی تصمیمات مستقلی گرفته می‌شود که تاثیرات آن را به صورت سلبی و منفی در منطقه می‌بینیم.

معاون وزیر خارجه اضافه کرد: در تمام تحولاتی که رخ می‌دهد ایران در منطقه در حال برآمدن است. در مجموعه مناسبات و تحولات به دلیل رویکرد عقلانی، مدیریت فعالانه پرونده‌ها توسط همه بخش‌های ذیربط در نظام و در عین حال به دلیل استفاده به موقع از بسیاری از فرصت‌ها توانسته‌ایم دست برتر را داشته باشیم.

امیرعبداللهیان مهمترین پرونده‌های ایران با غرب و آمریکا را مربوط به پرونده‌های منطقه‌ دانست و گفت: اکثر مشکلات ما با عربستان مربوط به مسائل منطقه است تا مشکلات دوجانبه. اما در عین حال گفتمان انقلاب اسلامی و نفوذ معنوی ایران نکته مهم و قابل توجه بوده است.

وی اضافه کرد: در مذاکرات دیپلماتیک با کشورهای منطقه گفته می‌شود که شما در عراق، بحرین، سوریه و دیگر کشورها دخالت می‌کنید ولی ما می‌گوییم ما در هیچ یک از این جاها دخالتی نمی‌کنیم ولی نفوذ داریم، ما نفوذ منطقه‌ای داریم که به فرهنگ، تاریخ و ارزش‌های انقلابی و رفتار خردمندانه ما بر می‌گردد.

معاون ظریف تصریح کرد: ما حتما از نفوذ خود در منطقه در راستای تامین حداکثری منافع و امنیت ملی خود تاکنون استفاده کرده و در آینده نیز استفاده خواهیم کرد.