فاجعه جمعیتی چین به واسطه سیاست تک‌فرزندی

به گزارشافکارنیوز،کشور چین که به علت اقتصاد پویا و جمعیت بالای نیروی کار خود توانسته به یکی از قطب‌های اقتصادی و حتی سیاسی دنیا تبدیل شود، از اواخر دهه ۱۹۷۰ سیاست محدودیت تعداد فرزندان را به اجرا گذاشت و خانواده‌هایی که مقررات محدودیت تعداد فرزند را نادیده بگیرند با جریمه نقدی و تنبیه‌های دیگری در زمینه اشتغال و امکانات رفاهی مواجه می‌شدند.

در آن زمان مقامات چینی اجرای سیاست تک فرزندی را موفقیتی برای خود قلمداد کردند و آن را یکی از عوامل رشد سریع اقتصادی این کشور در سال‌های اخیر دانستند برای همین هم شاید هیچ کشوری مثل چین، کنترل جمعیت را جدی نگرفته باشد اما اجرای این سیاست‌ به طور تقریبا همزمان باعثبروز نگرانی در میان اقتصاددانان شده بود، چرا که با بهبود شرایط اقتصادی و افزایش امید به زندگی در میان جمعیت چین، در آینده نزدیک هر فرد شاغل در این کشور با بار تکفل سنگینی مواجه خواهد بود زیرا کار او باید معاش پدر و مادر بازنشسته و احتمالاً والدین آنان را نیز تأمین کند.

این سیاست چندین سال اجرا شد تا آنجا که در سال‌های اخیر، برخی از زوج‌های چینی با انجام آزمایش‌های پزشکی در زمان بارداری زن و آگاه شدن از دختر بودن جنین، به سقط جنین مبادرت می‌ورزیدند تا تنها فرزند خانواده پسر باشد اما این وضعیت می‌توانست باعثبرهم خوردن تناسب جنسیتی جمعیت این کشور در آینده شود و همین هم شد، به طوری که کارشناسان چینی اعلام کردند در چین در مقابل هر ۱۲۰ پسر، ۱۰۰ دختر وجود دارد این به آن معنی است که حدود ۳۰ میلیون پسر چینی نمی‌توانند دختری برای ازدواج بیابند.

با این حال تخمین زده می‌شود این سیاست از سال ۱۹۸۰ از ۴۸۰ میلیون مورد زاد و ولد جلوگیری کرده باشد اما هم‌اکنون چین به سرعت در مسیر سالمندی حرکت می‌کند و کاهش نیروی کار، تهدیدی برای تولید ارزان کالا در این کشور پرجمعیت محسوب می‌شود. باید این نکته را هم در نظر داشت که نیروی کار ارزان، چند دهه‌ای است که به خصیصه اصلی اقتصاد چین تبدیل شده است. بر همین اساس هم سال ۲۰۱۲ چین با کاهش ۴ میلیون نفری در بخش نیروی کار روبه‌رو شد و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۲۰۲۳ به ۸ میلیون نفر برسد.

پس از گذشت ۴ دهه از انجام سیاست تک‌فرزندی در کشور چین سیاست‌مداران وبرنامه‌ریزان متوجه عواقب این سیاست شدند به طوری که میزان رشد موالید آنها به ۷ دهم فرزند رسید و این یعنی یک فاجعه بزرگ برای کشور پرجمعیت دنیا که نظام خویشاوندی و آینده جمعیت خودش را در خطر می‌دید و همین باعثشد بار دیگر سیاست دو فرزندی در این کشور مورد توجه قرار گیرد. البته قابل ذکر است که سیاست تک فرزندی توسط دولت چین در سال ۲۰۱۱ لغو شد و حال زوجین می‌توانند حداکثر دو فرزند داشته باشند. دلیل این کار نیز بالا رفتن میانگین سن در این کشور، و در نتیجه ایجاد بحران در آینده اعلام شده است.

پایین آمدن نرخ باروری و جانشینی در کشور ما هم خطرات همچنینی به دنبال خواهد داشت و همانطور که رهبر معظم انقلاب در ۱۴ سخنرانی خود در باره جمعیت به این نکته متذکر شدند و در گفتاری عالمانه به این موضوع پرداختند؛ "آن طوری که اهل علم و اهل تحقیق بررسی کردهاند و جوانب قضیه را ملاحظه کردهاند و آمارها را مورد مداقه قرار دادهاند، ما اگر چنانچه با این شیوهای که امروز داریم حرکت میکنیم پیش برویم، در آیندهی نه چندان دور، یک کشور پیری خواهیم بود که علاج این بیماری پیری هم در حقیقت در دسترس نیست؛ حالا نه در دسترس ما نیست، در دسترس هیچکس نیست؛ یعنی امروز کشورهایی که در دنیا دچار پیری شدهاند و قدرت زاد و ولد خودشان را از دست دادهاند، به دشواری میشود گفت که راه علاجی برای حل این مشکل دارند. ما هم طبعاً با همین مشکل مواجه خواهیم شد؛ و نباید بگذاریم به اینجا برسد. البته مبانی اسلامی و تفکر اسلامی در زمینه جمعیت و افزایش جمعیت و با توجه به وضع جغرافیای سیاسی منطقه و کشور جمهوری اسلامی یک چیزهای روشن و واضحی است. یک نگاه مقلدانهای به زندگی یا به زندگی اروپایی وجود داشته که به اینجاها منتهی شده و میراث آنها به ماها رسیده؛ ما هم در یک برههای از زمان غفلت کردیم، کاری که باید انجام بدهیم انجام ندادیم. در حالی که امروز در همین کشورهای غربی از کاهش باروری دارند زیان میبینند و پشیمانند".