شبکه دو به نام کودک؛ به کام والدین!

به گزارش افکار به نقل از مهر: دوران کودکی از تاثیرگذارترین و تعیینکنندهترین دوران عمر هر فرد است. دورانی که خوب، بد، زشت و زیبا زندگی آینده تمام کودکان را رقم میزند، به همین علت رسانههای عمومی به ویژه صدا و سیما به عنوان فراگیرترین رسانه ارتباط جمعی باید به این دوران توجه ویژه داشته باشند.
اکنون که به دوران کودکی هم نسلانمان نگاه می‌کنیم و برنامه‌های تلویزیون آن زمان را با برنامه‌هایی که امروز برای بچه‌ها پخش می‌شود، مقایسه می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که شاید از لحاظ فرم در این برنامه‌ها تفاوت و گاهی پیشرفت حاصل شده باشد، ولی عشق و علاقه‌ای که در آن دوران در برنامه‌سازان دیده می شد، اکنون آشکارا کمتر شده و در تولید برنامه‌های کودکان به رج زدن تعدادی موضوع از پیش تعیین شده اکتفا می‌شود. در حالی که کار هنری خصوصاً برای کودکان بیش از هر چیز کار دل است.

نزدیک به سه سال پیش و از زمان مرتضی میرباقری معاون سابق سیما، شبکه دو به عنوان شبکه کودک معرفی شد. از آن زمان تاکنون مخاطب انتظار دارد روزی فرا برسد که این شبکه واقعاً برای کودکان تعریف شود و شاهد برنامه‌هایی درباره کودکان باشد، اما هنوز بعد از گذشت سه سال و تاکید علی دارابی، معاون فعلی سیما اتفاقی نیفتاده است.

البته معاون سیما نشستی با برنامه‌سازان کودک برگزار کرد و از آنها خواست تولیدات فاخری درباره کودکان تهیه کنند، اما با وجود تاکید وی همچنان اتفاق خاصی نیفتاده است. وقتی شبکه‌ای برای کودک تعریف می‌شود، مسلماً انتظار می‌رود در آثار نمایشی یا ترکیبی کودک و نوجوان نقش محوری داشته باشند تا بچه‌ها را برای تماشای برنامه‌ها ترغیب کنند، نه اینکه آثار بیشتر برای والدین کودک باشد تا خود کودک!

گاهی برخی از سریالهایی که این شبکه پخش می شود کاملا متفاوت از فضای کودک است. به عنوان نمونه تا یک ماه پیش روزهای دوشنبه مجموعه " بربام شهر " از تولیدات مرکز یزد پخش می‌شد که اصلاً ارتباطی به کودک و نوجوان نداشت، مسلماً جای چنین تولیداتی در شبکه‌ای مثل کودک مناسبت نیست و بهتر است از شبکه یک که به عنوان شبکه ملی تعریف شده است، پخش شود.

اما بایستی در همین رابطه عنوان کرد که سریالهایی با موضوع کودک و نوجوان هم از این شبکه پخش می شود مانند سریال " امروز فردا " به تهیه‌کنندگی داود قچاق که البته انتظار می رود تعداد این سریالها نیز همراه با کیفیت آنها بیشتر شود.

در میان برنامه‌های کودکان و نوجوان شبکه دو برنامه ای همچون " فیتیله‌ ۲ " با استقبال زیاد کودکان و نوجوانان روبرو شد. این برنامه به کارگردانی و بازیگری محمد مسلمی و بازی علی فروتن و حمید گلی بچه‌ها را سرگرم می‌کند و به شیوه نمایشی آموزش هم می دهد هر چند که ایراداتی نیز به این برنامه از سوی منتقدان وارد بود که پرداختن به آن مجالی دیگر می خواهد.

دست اندرکاران این برنامه با استفاده از شیوه های نو و ایده های تازه به افزایش مخاطبانشان نیز اهمیت می دهند. از جمله این ایده ها، دعوت از بازیگران و مجریان به همراه خانواده‌هایش همچون رضا رویگری به همراه نوه‌اش، بهمن هاشمی با خانواده، خاله سارا با برادرزاده‌اش و … جذابیت زیادی به برنامه بخشیده بود. بچه‌ها در این برنامه از ته دل می‌خندیدند و علاوه بر آن با ترفند فیتیله‌ای‌ها بزرگترها در این برنامه کودک می‌شوند و همپای بچه‌ها شادی می‌کنند.

اما برای اینکه کودک مسئله ای را بپذیرد در مرحله اول باید با او همدلی ایجاد کنیم و به همین دلیل باید تصاویری را مقابل چشمانش بنشانیم که او از دیدن آنها شاد شود و احساس کند عروسک یا کودکی که در تلویزیون می‌بیند، از جنس خود اوست. گرچه برنامه‌های عروسکی تا دوره‌ای جزو بهترین برنامه‌های کودک و حتی بهترین برنامه‌های تلویزیون بودند. شادی و سرزندگی کودکانه از اولین نشانه‌هایی بود که این برنامه‌های عروسکی قادر به بخشیدن آن به مخاطبان هستند، چیزی که در انواع دیگر برنامه‌های شبکه دو نشانی چندانی از آن نمی‌بینیم.

در سال‌های گذشته خلق عروسک‌های شیرین و دلچسب با خصوصیات اخلاقی و رفتاری باورپذیر از مهمترین اتفاقات صدا و سیما بود. البته گروه‌های مشخص و محدودی در این حیطه فعالیت می‌کردند. در گذشته آنها ساعات وسیعی از روز را به خود اختصاص می‌دادند و جالب اینجاست که توانایی جذب مخاطب را در این زمان طولانی داشتند.

اما بدنبال توقف روند تولید برنامه های پر مخاطب عروسکی، شبکه دو سیما به شیوه ای دیگر، این بار با دعوت از گروه‌های قدیمی همچون ایرج طهماسب در نوروز سال ۹۰ در شبکه دو، یاد و خاطره برنامه پر مخاطب کلاه قرمزی را نه تنها برای والدین کودکان زنده کرد بلکه در جذب مخاطب کودک هم موفق شد، که نشان از آن دارد که جای خالی تولید چنین برنامه‌هایی درشبکه کودک همچنان خالی است.

از دیگر مواردی که می‌توان در شبکه دو به آن اشاره کرد برنامه‌های ترکیبی این شبکه است که می‌توان به برنامه " حباب " اشاره کرد. این برنامه هم درباره اعتیاد است و قرار است سری دوم این برنامه هم ساخته شود. اما درباره این برنامه بایستی عنوان کرد که اگرچه سوژه بسیار خوبی دستمایه این برنامه قرار گرفته است اما با توجه به جنس مخاطب این شبکه یعنی کودک و نوجوان نمی باشد و اگر این موضوع با نگاه به سطح مخاطب شبکه ساخته می شد قطعا تاثیرگذاری بیشتری داشت.

یکی دیگر از امتیازات شبکه دو پخش انیمیشن " شکرستان " است. این مجموعه انیمیشن روایتگر قصه‌های ایرانی با زبانی شیرین و دلچسب است. این مجموعه نه تنها جنبه سرگرم‌کننده برای کودکان و نوجوانان و حتی خانواده‌ها دارد، بلکه بچه‌ها را با فرهنگ غنی ادبیات ایران آشنا می‌کند. مسلماً با تدابیر مدیر شبکه دو و تولید چنین آثاری این شبکه می‌تواند رونقی خوبی به محصولات‌اش ببخشد.

اما برخی برنامه های این شبکه نیز با کودکان فاصله زیاد دارد از جمله برنامه " جمع ما " که حتی گاهی میهمانان دعوت شده به این برنامه این فاصله را بیشتر هم می کند مانند دعوت از مرد سه زنه! همچنین برنامه " جهان سیاست " که روزهای پنجشنبه ساعت ۱۸:۱۵ از این شبکه پخش می‌شود چه ارتباطی می‌تواند به کودکان داشته باشد!

البته برنامه " خانه ما " به تهیه‌کنندگی رضا داستانی با داشتن آیتم‌هایی همچون امپراطور کوچک با اجرا و کارگردانی گیتی خامنه یا آیتمی که ایرج میلانی اجرای آن را بر عهده دارد توانسته درباره کودکان باشد که با وجود دست اندرکاران موفق و با تجربه این برنامه ها، قطعا موفقیت این برنامه‌ها در آینده بیشتر هم خواهد شد. همچنین از چندی پیش پخش سریال خارجی " بچه‌های بازیگوش " از شبکه دو شروع شده است که جذابیت‌های لازم را برای کودکان و نوجوانان دارند. مسلماً این شبکه در پخش تولیدات خارجی می‌تواند با وسواس بیشتر در انتخاب‌هایش به نتایج مطلوبی برسد.

امید است مدیران شبکه دو در آینده با تصویب برنامههایی درباره کودکان این شبکه را به ماموریتی که برایش تعریف شده، نزدیکتر کنند.