به گزارش افکارنیوز، در روز چهارشنبه و در جریان سفر رئیس جمهور به استان گلستان، شاهد افتتاح پروژه خط آهن ایران - ترکمنستان و قزاقستان در نقطه صفر مرزی اینچه برون، مرز مشترک ایران و ترکمنستان با حضور روسای جمهوری سه کشور بودیم. این پروژه بزرگ مسیر حمل و نقل تجارت جهانی میان شرق از چین تا آسیای مرکزی و غرب جهان به ویژه اروپای غربی را حدود ۱۰ هزار کیلومتر راه زمینی کاهش می دهد و اکنون احیای آن با تدبیر مسؤولان جمهوری اسلامی ایران تحقق یافته و زمینه رونق اقتصادی و سیاسی این منطقه را فراهم کرده است.
این کریدور مهم که تداعی کننده جاده ابریشم در دوران باستان است، می تواند باعثرشد و توسعه این مناطق از طریق امکانات ترانزیت ریلی - جاده ای شود.
در واقع، رهگذر ریلی شمال - جنوب نوید بخش تحول و توجه استراتژیک به آبادسازی شرق و نوار ساحلی جنوب کشور است چراکه این کریدورِ مهم، یکی از عوامل اصلی رشد و توسعه این مناطق از طریق امکانات ترانزیت ریلی - جاده ای است.
با راه اندازی خط ریلی ایران - ترکمنستان - قزاقستان، بیش از ۶۰۰ کیلومتر از طول مسیر حمل و نقل بین المللی کشورهای مشترک المنافع تا خلیج فارس و اروپا کاسته می شود.
طول راه آهن جدید الاحداثحدود ۹۲۰ کیلومتر است که از این میزان حدود ۸۵ کیلومتر در خاک جمهوری اسلامی ایران، ۷۰۰ کیلومتر در خاک ترکمنستان و ۱۴۰ کیلومتر نیز در خاک قزاقستان قرار دارد.
خط ریلی جدید، کشورهای ترکمنستان و قزاقستان را از طریق خاک جمهوری اسلامی ایران به آبهای آزاد خلیج فارس متصل می کند. این خط علاوه بر کشورهای مذکور، به عنوان خط ریلی جدید برای کل منطقه حائز اهمیت است و حمل و ترانزیت بار را میان کشورهای منطقه تسهیل کرده، زمان و هزینه های حمل بار را کاهش می دهد.
این نکته را نباید فراموش کرد که در شرایط تحریم، ساخت خط آهنی که بخشی از کریدور شمال به جنوب را تکمیل می کند، شاید از توان اکثر کشورها خارج باشد، اما خوشبختانه با توان متخصصان داخلی اکنون این پروژه بزرگ آماده راه اندازی است.
در واقع راه اندازی این پروژه عظیم، بر بی اثربودن تحریم های ظالمانه بین المللی و یک جانبه بر خواست کشورهای منطقه برای توسعه همکاریها با ایران و استفاده از موقعیت ژئوپلتیکی کشورمان تأکید دارد؛ موضوعی که نمی توان آن را انکار کرد.
بنابراین، با توجه به اتصال خطوط ریلی ایران به ترکیه در غرب و امتداد خطوط ریلی کشور تا بندر عباس در خلیج فارس، هم چنین اتصال به پاکستان در جنوب شرق، اتصال به عراق در جنوب غرب و خطوط ریلی قزاقستان به روسیه در شمال، خطوط ریلی ترکمنستان به ازبکستان در شمال شرق(و کشورهای قرقیزستان و تاجیکستان)، می توان گفت که خط ریلی جدید تأثیر قابل توجهی در ترانزیت و رشد حجم تجارت در کشورهای منطقه خواهد داشت.
با راه اندازی خط آهن مذکور که راهگذر ریلی «شمال - جنوب» نیز نامیده می شود، زمان حمل و نقل و ترانزیت کالا از این مسیر ریلی، دو شبانه روز و هزینه های بخش حمل و نقل به صورت قابل ملاحظه کاهش می یابد.
اینچه برون از آن جهت اهمیت دارد که بخشی از کریدور شمال به جنوب در این پروژه به اتمام می رسد، چراکه ایران شاهراه های مهمی در ارتباط با شرق آسیا، آسیای میانه و به سمت اروپا دارد که راه آهن اینچه برون یکی از تکمیل کنندگان این کریدور است. «راه آهن خلیج فارس - ایران - ترکمنستان - قزاقستان» مسیر سبزی است که موجب تقویت پیوندهای تجاری، رونق اقتصادی، ایجاد اشتغال در مسیر مراودات فرهنگی و مردمی و ثبات و آرامش منطقه می شود.
بهره برداری از خط آهن گرگان - اینچه برون در افزایش ترانزیت کالاها، کاهش هزینه های حمل بار، رونق پایانه ها، ظرفیت سازی اشتغال و در نهایت اقتصادی کردن منطقه و تحول جدی در صنعت حمل و نقل کشورهای منطقه اکو بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
در واقع راه آهن گرگان - اینچه برون بخشی از پروژه بزرگ ریلی سه کشور ایران، قزاقستان و ترکمنستان است که از ناحیه اوزن قزاقستان آغاز می شود و پس از عبور از شرق دریای خزر به ترکمنستان رسیده و بعد از گذر از محدوده اترک در منطقه داشلی برون از این کشور خارج شده و از طریق مرز اینچه برون به شمال گنبدکاووس و در نهایت به ایستگاه راه آهن گرگان متصل می شود.
هدف اصلی از اجرای پروژه خط آهن گرگان - اینچه برون، تسریع در ترانزیت و جابه جایی بار و کالا در این محور به سمت خلیج فارس و اقیانوس هند است که این امر می تواند در رونق اقتصادی ایران به خصوص استانهای همجوار گلستان و خراسان شمالی اثرات مطلوبی داشته باشد.
قزاقستان سالانه ۱۳ میلیون تن انواع غله تولید می کند که ۷ میلیون تن آن قابلیت صادرات دارد و چون کشورهای حوزه خلیج فارس بازار اصلی غلات این کشور هستند، راه آهن شمال با صرفه ترین مسیر برای رساندن این غلات به حاشیه خلیج فارس به حساب می آید و با اتصال راه آهن گرگان به اینچه برون، ترانزیت غلات از طریق ایران به کشورهای منطقه افزایش قابل توجهی خواهد داشت.
منابع لازم برای اجرای این طرح بزرگ ملی بیش از ۱۴۰ میلیارد تومان و از محل بخشی از اعتبار راه آهن ایران - قزاقستان - ترکمنستان پیش بینی شده است. عملیات اجرایی این خط آهن تیر ماه سال ۹۱ با حضور وزیر راه و و شهرسازی دولت دهم آغاز شد.
برای احداثاین خط آهن ۱۰ هزار تن ریل استاندارد و حدود ۱۵۰ هزار تراورس بتنی استفاده شده است. در فاز نخست، میزان جابه جایی بار در این محور بیش از سه میلیون تن پیش بینی شده، ضمن آن که قطارها می توانند با شیب فراز ۱۵ در هزار و شعاع قوسی مسیر ۱۵۰۰ متری، قطارهای باری تا ۱۲۰ کیلومتر در ساعت و مسافری تا ۱۶۰ کیلومتر بر روی این خط آهن سیر کنند.
در فاز اول راه اندازی این خط، ظرفیت ۲ تا ۳ میلیون تن جابجایی بار در سال پیش بینی شده، لیکن به تدریج امکان افزایش ظرفیت سالانه تا ۱۲ میلیون تن بار نیز وجود دارد و در همین ارتباط جمهوری اسلامی ایران طرح هایی را برای توسعه ظرفیت این خط در دست دارد. بهره برداری از خط جدید علاوه بر تقویت پیوندهای تجاری و رونق اقتصادی، ایجاد اشتغال در مسیر تعامل فرهنگی، دوستی میان ملتها و ثبات و آرامش منطقه را در پی خواهد داشت.
پیش بینی می شود با افتتاح این خط آهن میزان ترانزیت کالا در مسیر شمال به جنوب و شرق به غرب افزایش یابد و کشورهای چین، روسیه و برخی از کشورهای آسیای میانه متقاضیان اصلی استفاده از این مسیر با صرفه اقتصادی خواهند بود.
کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی(اکو) با جمعیت بیش از ۴۵۰ میلیون نفری خود نیازمند افزایش سرمایه گذاری ها در بخش احداثخط آهن و شبکه حمل ونقل جاده ای هستند که با افتتاح این خط آهن تا حدودی نیازهای حمل و نقل برخی از کشورهای عضو اکو در این مسیر برآورد می شود.
منطقه اکو با بیش از ۵۶ هزار کیلومتر خط آهن و قرار گرفتن در کریدورهای شمال - جنوب و شرق - غرب یکی از مهم ترین مناطق ترانزیت کالا و مسافر در منطقه است و از جایگاه ویژه ای در سطح بین المللی برخوردار است.
از سوی دیگر، شرق ایران درحال دیگرگونی است؛ از تحولات درکشورهای اقیانوس هند و اقیانوس آرام گرفته تا سرمایه گذاری چند ده میلیارد دلاری استراتژیک درکشورهای همجوار ایران در حوزه انرژی و از آنجا تا حضور دیگران در افغانستان تا تحولات توسعه ای آسیای میانه و قفقاز و پیشرفت های کشورهای حوزه دریای خزر همگی موید این ادعا هستند.
لذا ایران با تحولاتی استراتژیک در منطقه روبه رو است، موضوعی با ابعاد سرزمینی که برای آن از خوزستان تا جاسک و چابهار و اینچه برون باید برنامه داشت.
در همین راستا، رشد و توسعه نوار ساحلی جنوب و شرق، «خوزستان تا خراسان بزرگ»، با تعامل از کویت و عمان تا کشورهای همسایه شمالی اهمیت ویژه ای دارد. افتتاح این پروژه بزرگ، ثابت می کند که تحریم های ظالمانه بین المللی و یک جانبه، بر خواست کشورهای منطقه برای توسعه همکاری ها با ایران و استفاده از موقعیت ژئوپلتیکی کشورمان تأثیرگذار نبوده و نخواهد بود.
