چرا باید انرژی هسته ای داشته باشیم؟

به گزارش افکارنیوز، رهبر انقلاب در دیدار خود با مداحان و ذاکرین اهل‌بیت(ع) به نکات مهمی درباره موضوع هسته‌ای اشاره کردند اما شاید یکی از مهمترین بحث‌ها اهمیت موضوع انرژی هسته‌ای برای کشورمان بود.
اشاره رهبری به سخنان آن عده از روشنفکران بود که با توجه به برخورداری کشورمان از منابع گسترده انرژی فسیلی اشاره می‌کنند که نیازی به بهره‌برداری ایران از انرژی هسته‌ای نیست.


رهبر معظم انقلاب در سخنان خود گفتند: عده‌ای از روشنفکران می‌گویند که انرژی هسته‌ای برای چه است؟ مثل قاجارها که می‌گفتند به نفت این ماده سیاه بد‌بو؛ عفن را برای چه می‌خواهیم بدهید به انگلیس‌ها برود.


این برای اولین‌بار نبود که ایشان به اهمیت موضوع هسته‌ای اشاره کردند، پیشتر نیز این موضوع در بیانات رهبر معظم انقلاب مورد توجه قرار گرفته بود بطوری که یکی از از محورهای بحثمقام معظم رهبری در جمع مردم آذربایجان مسئله هسته‌ای کشورمان بود. ایشان در آن زمان تاکید کردند که «دشمنان سعی می‌کردند مسئله هسته‌ای را در کشور ما از چشم مردم بیندازند.


یک عده هم شروع کردن به اینها کمک کردن. همین آدم‌های کوته فکر و سطحی‌نگر، احیانا هم بعضی‌شان دلداده به آن سوی مرزها، می‌گویند: انرژی هسته‌ای را می‌خواهیم چه کار کنیم؟ … مسئله هسته‌ای مسئله امروز کشور ما نیست مسئله فرداهای کشور و آینده کشور است. مسئله سرنوشت کشور ماست.»


با توجه به همین مواضع قاطعانه همگان اذعان دارند که پیشرفت و توسعه فناوری هسته‌ای ایران مرهون حمایت‌ها و پیگیری رهبر معظم انقلاب است. فناوری هسته‌ای در نزد رهبر معظم انقلاب جزء منافع ملی و خط قرمز نظام محسوب می‌شود. از همین‌رو برنامه هسته‌ای ایران قابل معامله نیست. مردود شدن طرح‌ها و پیشنهادهای غربی‌ها در‌خصوص برنامه هسته‌ای ایران ریشه در همین نکته دارد.


غرب تاکنون بسیار کوشیده است تا ایران را از برنامه هسته‌ای منصرف سازد اما به دلیل جایگاه این مسئله در منافع ملی کشور مورد قبول نظام جمهوری اسلامی قرارنگرفت. رهبر معظم انقلاب تصریح دارد که «کسی حق ندارد حق ملت را در این جا(مسئله فناوری هسته‌ای) مورد معامله قرار بدهد.»


اهمیت این موضوع به قدری است که باید در برابر هر نوع فشاری حتی اقدام نظامی ایستاد.


«اگر متجاوزی منافع علمی، طبیعی، انسانی و فنآوری ایران را مورد تعرض قراردهد، ملت ایران دست او را بی‌درنگ قطع خواهد کرد. ایران اسلامی در مقابل هر قدرتی خواهد ایستاد.»(۱۵/۴ / ۸۳)

موازنه قدرت


فناوری هسته‌ای که فقط در انحصار چند کشور خاص می‌باشد دارای مزایای بی‌شماری است که با توجه به اهمیت و لزوم بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای در حال حاضر و آینده، کشورهای دارای این فناوری تلاش گسترده‌ای را برای حفظ انحصار آن و جلوگیری از دستیابی ایران به این فناوری به کار بستند ولی در نهایت دانشمندان ایرانی ثابت کردند که ذهن خلاق ایرانی معجزه می‌کند و کارشکنی‌های قدرت‌های استکباری هم نمی‌تواند مانع عزم و اراده ملت ایران شود.

یکی از سوالاتی که معمولا از سوی مردم مطرح می‌شود، این است که لزوم دستیابی به این فناوری چیست و آیا با توجه به فشارها و تهدیدهایی که از سوی دشمنان ایران مطرح می‌شود، پافشاری برای دستیابی به این فناوری توجیه عقلانی دارد یا نه؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت: علاوه بر مزایای گوناگون اقتصادی، علمی، زیست‌محیطی، پزشکی، تامین انرژی و… که استفاده از انرژی هسته‌ای به همراه دارد، در حال حاضر شرایط نظام بین‌الملل به گونه‌ای است که برای حفظ و ارتقای موقعیت خود استفاده از علوم استراتژیکی مانند فناوری هسته‌ای، اجتناب‌ناپذیر است.


در حقیقت بعد از حوادثیازده سپتامبر فضای جهان به شدت امنیتی شده و با مطرح شدن انواع تهدیدات جدید، اکثر قدرت‌ها به دنبال تجهیز خود در مقابل این تهدیدات می‌باشند. با توجه به موقعیت منحصر به فرد کشور ما در منطقه و جهان و همچنین اهداف بلند مدت نظام، که براساس چشم‌انداز ۲۰ ساله که با هدف تبدیل شدن به برترین قدرت در سطح منطقه و همچنین تبدیل ایران به یک قطب پیشرو در زمینه علمی، اقتصادی و فرهنگی می‌باشد، دستیابی و بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای به عنوان یکی از علوم پیچیده و استراتژیک اجتناب‌ناپذیر می‌باشد.


از سوی دیگر در دنیای کنونی مفهوم امنیت تغییر یافته است و کشورهایی که می‌خواهند در قرن ۲۱ به عنوان پایگاه قدرت مطرح شوند، دستیابی به نظام دفاعی و اقتصادی مبتنی بر تکنولوژی‌های برتر را که بر محور قدرت نرم‌افزاری قرار دارد به عنوان مهم‌ترین کانال امنیتی برای خود جست‌وجو می‌کنند.


در حقیقت بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای می‌تواند به عنوان کلیدی برای دستیابی به دیگر اهداف استراتژیک مورد استفاده قرار گیرد. همچنین با توجه به تهدیداتی که از سوی دشمنانی مانند اسرائیل و زرادخانه‌های مخفی این رژیم و همچنین دشمنان فرامنطقه‌ای، در مورد ایران مطرح می‌باشد، با ارتقای موقعیت و وجهه کشورمان، دستیابی و بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای حتی در مقیاس صلح‌آمیز آن تا حدودی موجب ظهور موازنه قدرت و یا بازدارندگی و در نتیجه تغییر و تعدیل تهدیدات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای می‌شود.



رقابت برای بهره برداری از اورانیوم


همچنین عواملی مانند رو به اتمام بودن منابع سوخت فسیلی، بی‌ثباتی در بازار نفت و گاز، افزایش بی‌سابقه تقاضا برای انرژی به دلیل نیاز و وابستگی اقتصادهای رو به رشد کشورهایی مانند چین، افزایش قیمت نفت و از همه مهم‌تر نداشتن تصور روشنی از شرایط بازار نفت و انرژی در آینده به دلیل سیاست‌های تهاجمی و یکجانبه‌گرایانه امریکا در کانون اصلی نفت جهان یعنی خاورمیانه، موجب شده است که کشورها برای حفظ امنیت و منابع خود رقابت گسترده‌ای را برای تامین انرژی مورد نیاز خود شروع کنند.


برای مثال می‌توان به قراردادهای بلند‌مدت چین با روسیه برای تامین منابع انرژی خود از این کشور و همچنین تمایل هند و پاکستان برای انتقال گاز ایران به این کشورها اشاره کرد. همچنین با توجه به وابستگی شدید کشورهای اروپایی به گاز روسیه، این کشورها تلاش گسترده‌ای را برای تنوع بخشیدن به منابع تامین و کاهش وابستگی خود به کار بسته‌اند.


در چنین شرایطی کشورهای هسته‌ای نیز برای حفظ برتری خود در صحنه بین‌الملل و همچنین انحصار تکنولوژی و منابع اورانیوم، به انعقاد قراردادهای تعهدآور مختلفی رو آورده‌اند. در حقیقت این کشورها با آگاهی از شرایط بازار انرژی و افزایش نیاز کشورها در استفاده از انرژی هسته‌ای، درصددند با حفظ انحصار منابع این انرژی ارزشمند موقعیت خود را در نظام بین‌الملل حفظ کنند.


در چنین شرایطی طبیعی است که کشورهای پیشرو به سادگی فضا را برای دیگر کشورها باز نمی‌کنند و تلاش می‌کنند برای حفظ برتری خود اقدام به قراردادهای تعهدآور در جهت در اختیار گرفتن این ماده ارزشمند نمایند.

تولید برق

یکی از مهم‌ترین موارد استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، تولید برق از طریق نیروگاه‌های اتمی است. در یک راکتور هسته‌ای، سوخت هسته‌ای یا «اورانیوم» شکافته می‌شود و در اثر این فرآیند انرژی آزاد می‌شود که این انرژی در نهایت به گرما تبدیل می‌شود و گرمای تولید شده صرف تولید بخار و به کار انداختن توربین برق می‌شود. به عنوان مثال نیروگاه اتمی بوشهر درحال حاضر قادر است سالانه هزار و ٢ مگاوات برق تولید کند که در صورت احداثنیروگاه‌های اتمی دیگر برق مورد نیاز کشور به خوبی تامین خواهد شد. درحال حاضر فرانسه حدود ٨ درصد برق تولیدی خود را از طریق انرژی هسته‌ای به دست می‌آورد و کشورهایی مانند آمریکا، انگلستان و روسیه و… نیز در این زمینه اقدامات گسترده‌ای انجام داده‌اند.

کاربرد در پزشکی


امروزه یکی از مهم‌ترین عرصه‌هایی که دانش هسته‌ای نقش گسترده و مهمی در آن ایفا می‌کند، عرصه پزشکی است به طوری که در حال حاضر در کشورهای پیشرفته صنعتی از فناوری هسته‌ای در سطح بسیار گسترده استفاده می‌شود. در عرصه پزشکی در مواردی مانند رادیوگرافی، گاما اسکن، تولید رادیوداروها، رادیوبیولوژی، استریلیزه کردن هسته‌ای و میکروب‌زدایی وسایل پزشکی از پرتوهای هسته‌ای استفاده می‌شود.


همچنین راکتورهای تحقیقاتی متشکل از یک چشمه نوترون قوی هستند که با استفاده از آن می‌توان بسیاری از مواد را به مواد پرتوزا تبدیل کرد که این مواد پرتوزا در عرصه پزشکی و به ویژه مواردی مانند تشخیص و درمان کاربرد دارند.

موارد بسیاری کاربرد انرژی هسته‌ای در پزشکی وجود دارد که از جمله کمترین آنها می‌توان به در درمان تومورهای سرطانی، تشخیص سرطان‌ها، تصویربرداری بیماری‌های قلبی، تشخیص عفونت‌ها و التهابات مفصلی، تشخیص کم‌خونی و تشخیص و درمان بیماری‌های تیروئیدی و… اشاره کرد.

کشاورزی پیشرفته


درحال حاضر صنعت کشاورزی نیز به همان اندازه که علم پزشکی از فناوری هسته‌ای بهره‌مند شده است از این فناوری در بخش‌های مختلف استفاده می‌کند. به کمک فناوری هسته‌ای این امکان فراهم می‌شود که کیفیت محصولات تولیدی و میزان محصول افزایش یابد و بروز برخی مخاطرات در این عرصه از جمله آفت‌زدگی و‌… با استفاده از این فناوری به حداقل می‌رسد. به علاوه ایجاد موتاسیون در ژن‌های گیاهان و ایجاد جهش‌های مفیدی که می‌تواند منجربه تولید محصولات مقاوم در برابر سرمازدگی، آفت‌زدگی و‌… شود، از جمله دیگر کاربردهای انرژی هسته‌ای در عرصه کشاورزی است. کنترل حشرات و آفات با پرتوهای هسته‌ای، جلوگیری از جوانه زدن برخی محصولات مانند پیاز و سیب‌زمینی با استفاده از اشعه گاما، افزایش طول عمر محصولات کشاورزی و امکان انبارکردن طولانی‌مدت محصولاتی مانند انواع میوه و‌… نیز دیگر موارد قابل ذکر در این عرصه است.

دسترسی به منابع آب


تکنیک‌های هسته‌ای برای شناسایی حوزه‌های آب زیرزمینی، هدایت آب‌های سطحی و زیرزمینی، کشف و کنترل نشت و ایمنی سدها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به علاوه در شیرین کردن آب‌های شور نیز انرژی هسته‌ای نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.


با بررسی این مسائل، صرف‌نظر کردن از تکنولوژی هسته‌ای و فواید گسترده آن اعم از تولید برق، رادیوداروها و صنعت کشاورزی، چشم‌پوشی از این انرژی، خطایی استراتژیک برای کشورها به حساب می‌آید و کشورها را در آینده به سوی وابستگی انرژی سوق خواهد داد.


عوض حیدرپور، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با اشاره به اینکه سوخت‌های فسیلی پایان‌پذیر است، می‌افزاید: به هر حال سوخت فسیلی یک روز تمام می‌شود. بنابراین ما چاره‌ای نداریم و باید یک روزی جایگزینی برای سوخت‌های فسیلی پیدا کنیم. یکی از منابعی که ما در ایران داریم و در عین حال دانش فنی لازمش را هم در ایران داریم سوخت هسته‌ای است. بنابراین عقل حکم می‌کند که ما فرآیند تامین انرژی از سوخت هسته‌ای را در دستور کار قرار دهیم و به طور جدی آن را تعقیب کنیم و این تحلیل که چون سوخت هسته‌ای نیز مانند سوخت فسیلی تمام می‌شود پس نباید به سراغ سوخت هسته‌ای رفت، قطعا تحلیل محکمی نیست.

حیدرپور تاکید می‌کند: به هر حال دست‌یابی به فناوری پیشرفته هسته‌ای در دل خود بخش عظیمی از تکنولوژی، دانش‌ها و علوم بالا را دارد. از این روست که غربی‌ها با پیشرفت جمهوری اسلامی مخالفند. نگرانی‌شان این است که اگر ایران در این زمینه به دانش بالا دست یابد در رسیدن به قله‌های علمی مقام خود را بیشتر ارتقاء دهد. لذا بیشتر مخالفت آنها به دلیل مخالفت و دشمنی با اصل نظام جمهوری اسلامی ایران است. و آنها علاقمند هستند ایران به علوم و فنون و تکنولوژی بالا دسترسی پیدا نکند که البته اراده ملت و رهبران آن این نیست.


همچنین اما ابراهیم نکو، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس دراین‌باره می‌گوید: کشور ما به حدی توانمند است که بتواند به پیشرفت‌های بزرگتری هم دست پیدا کند و درجا نزند. از این‌رو ما نباید به استفاده از سوخت‌های فسیلی اکتفا کنیم. از کشوری مثل ایران بعید است که فقط به این منابع اکتفا کند. با توجه به توانمندی‌ها و مزیت‌های دیگری که سوخت هسته‌ای دارد باید تلاش کنیم تا به دستاوردهای بزرگتر دست پیدا کنیم. ما نباید به راحتی سوخت‌های فسیلی و منابع را خرج کنیم. بجای آن سوخت هسته‌ای برای ما هر چند هزینه‌هایی هم داشته باشد اما به هر حال نیاز کشور است و در ابعاد مختلف هم قابلیت استفاده دارد و تنها برای یک منظور نیست. ضمن آنکه سبد انرژی خود را تکمیل‌تر می‌نماییم.


این نماینده مجلس با اشاره به دستاوردهای مهم انرژی هسته‌ای می‌افزاید: همه آنچه که با فناوری هسته‌ای به دست می‌آوریم صرفا بحثانرژی برق نیست و در حوزه‌های مختلف از جمله پزشکی و صنعتی به فناوری‌های بسیار مهم و پیشرفته‌ای دست یافته ایم و این مسیری دنباله دار پیش‌روی کشور است.


ابراهیم نکو در پاسخ به این پرسش که چرا غربیها تا این اندازه در مقابل برنامه هستهای ما مانع تراشی میکنند؟ میگوید: غربیها فکر میکردند که ما هرگز نتوانیم به این دستاورد برسیم و این موفقیت بزرگ را به دست آوریم اما وقتی ما زودتر از موعد به موفقیتهای دیگر رسیدیم، همه متعجب شدند.تحملش برای غربیها خیلی سخت بود که کشوری مثل ایران که الگویی است برای کشورهای منطقه بتوانند به این دستاورد دست یابد. غربیها فکر میکنند که منافعشان با این پیشرفتها به خطر میافتد و دوست هم ندارند کشوری که همه چیز در آن در حال بومی شدن است به رشد دست یابد تحملاش برای غربیها سخت است و لذا غربیها به مانعتراشیها و خصومتشان ادامه میدهند.