در جلسه خصوصی روحانی و البرادعی چه گذشت؟

به گزارش افکارنیوز، کتاب امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای که شرح عملکرد و نیز خاطرات دوران تصدی حسن روحانی به عنوان مسئول پرونده هسته‌ای ایران و در مقام دبیری شورای عالی امنیت ملی است، چگونگی تصمیم‌گیری در ساختار سیاسی ایران، نقش نهادهای عالی‌رتبه در پرونده هسته‌ای و تمام مراحل مذاکرات با اروپایی‌ها را با ذکر مستندات روایت می‌کند. کتاب امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای، در دوازده فصل و هفت پیوست در ۱۲۰۹ صفحه نگارش شده است.

این کتاب بازگو کننده دیدگاه‌های وی در موضوع برنامه و پرونده هسته‌ای ایران است. او در این کتاب، خاطرات خود از مسائل و حوادثبه وجود آمده در ۶۷۸ روز مسئولیت خود و همکارانش(۱۳۸۲/۷ / ۱۴ تا ۱۳۸۴/۵ / ۲۴) حول موضوع انرژی هسته‌ای ایران و چالش‌های بوجود آمده توسط کشورهای غربی به خصوص آمریکا و سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا را بیان می‌کند.

در بخشی از کتاب روحانی، شرحی از ملاقات خصوصی با البرادعی، دبیرکل وقت آژانس بین المللی انرژی اتمی در تهران و در تاریخ ۲۴، تیر ۸۲ ارائه شده است. در این ملاقات البرادعی قول های به حسن روحانی مبنی بر تصویب توافق هسته ای ایران با کشورهای اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل می دهد تا به صورت قطعنامه الزام آور در آید و خیال مسئولان کشور ایران نیز از این بابت راحت شود:

«البرادعی در یک جلسه خصوصی به من گفت کشورهای اروپایی و حتی انگلیس از تصمیمات احتمالی آمریکا بسیار نگران هستند و می دانید که اسرائیلی ها تهاجم تبلیغاتی وسیعی را علیه شما به راه انداخته اند و این فناوری جدید شما را مساوی با نابودی خودشان می دانند. او گفت در اروپا، با فیشر و جک استراو صحبت کرده و همه نگرانند که فاجعه دیکر در منطقه رخ دهد و حتی انگلیس هم این نگرانی را دارد. وی افزود که اوضاع، خطرناک است و باید کاری کنیم تا از این خطر عبور کنیم. البرادعی اضافه کرد اگر اقدامی جدی صورت نگیرد، در اجلاس بعدی این خطر وجود دارد که پرونده هسته ای شما به شورای امنیت ارجاع شود و ممکن است در آنجا قطعنامه ای تصویب شود که شما را از همه فعالیت های هسته ای محروم کند و حتی احتمال دارد دست روس ها را هم برای تکمیل نیروگاه بوشهر ببندد. البرادعی همچنین گفت: نمی دانم با سازمان انرژی اتمی شما چه کنم؟ گیچ شده ام. یک زمان سازمان می گفت، فناوری ما بومی است، پس از کندو کاو و سوالات زیاد گفت ۷۰ هزار قطعه وارداتی در سال ۱۹۹۵ داشته است. پس از مدتی گفت بخشی از این قطعات در سال ۱۹۸۵ وارد ایران شده است. بعد گفت که به هیچ عنوان تزریقی در سانتریفیوژها انجام نداده است. بعد از لابلای صحبت ها مشخص شد که تزریق هم انجام شده است! با این جو بی اعتمادی، چگونه به سازمان اعتماد کنیم؟!»

البرادعی در ادامه گفتگوی خصوصی خود با دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی کشور ضمن ابراز خوشحالی از حضور روحانی در این پست می گوید:

«من خوشحالم شما مسئول این پرونده شده اید، امیداورم به این داستان خاتمه دهید و تا زمانی که یک تصور کامل از کلیه فعالیت های هسته ای به ما نداده اید، ما نمی توانیم هیچ اظهار نظری بکنیم. شما یو. سی. اف اصفهان را می سازید و سازمان می گوید بدون پایلوت در حال ساختن است. مگر می شود که کشوری برای کارخانه ای این همه هزینه کند، بدون اینکه پایلوتی داشته باشد؟! به ما می گویند که تزریق مواد انجام نداده اند، ولی کارشناسان آژانس اجماع دارند که آنچه در نطنز مشاهده می شود، بدون تست غنی سازی هسته ای، امکان پذیر نیست! وی گفت سازمان انرژی اتمی شما امکانات لیزری فراوانی از روسیه و چین خریداری کرده است که ما اطلاعات آنها را داریم، ولی سازمان به ما اطلاع نداده است. در مجموع به نظر می رسید البرادعی نسبت به مسئولین ما که تا آن زمان با آنها مراوده خوبی داشت، بی اعتماد شده بود.»

اما نکته اصلی در این خاطرات، قول البرادعی درباره قطعنامه الزام آور شورای امنیت درباره توافق هسته ای و فشار بر ایران برای اجرای پروتکل الحاقی است. وی همچنین از قول اروپایی ها برخی از امتیازاتی را که قصد داشتند به ایران بدهد را با روحانی در میان می گذارد:

«البرادعی همچنین می گفت نامه ای که اروپایی ها برای شما نوشته اند و اینک دعوت شما را برای سفر به تهران پذیرفته اند، بدون چراغ سبز آمریکا نبوده است و آنها با آمریکا هماهنگ کرده اند. راجع به پروتکل الحاقی هم اظهار داشت این اظهارات توأم با نگرانی شما برای چیست؟ هشتادکشور از جمله کشورهایی مانند ژاپن و کانادا، پروتکل را امضاء کرده اند؛ چند ماه دیگر اتحادیه اروپا هم به این پروتکل ملحق خواهد شد و ملزم به اجرای مفاد آن خواهد بود. اگر اجرای پروتکل نگرانی داشت که این همه کشور آن را امضاء و تصویب نمی کردند. چرا مطبوعات شما از پروتکل غولی ساخته و مردم را نگران کرده اند؟ البرادعی افزود شرایط فعلی فرصت خوبی برای شما ایجاد کرده است که می توانید تمامی تکنولوژی های لازم را در زمینه انرژی هسته ای از جمله نیروگاه های اتمی را از غرب بگیرید. این برای شما فرصت طلایی است. قبلا هیچ کشور اروپایی حاضر نبود به شما نیروگاه اتمی بدهد. اما اکنون معامله خوبی می تواند صورت گیرد. شما فعالیت غنی سازی ابتدایی را کنار بگذارید و در عوض، فناوری های بهتری دریافت کنید. این معامله پرسودی برای شما خواهد بود. اگر نسبت به نیات اروپایی ها در مورد تحویل نیروگاه های اتمی و سوخت آن شک دارید، من حاضرم توافق شما و اروپا را به شورای امنیت ببرم، تا در آنجا به صورت قطعنامه الزامی تصویب شود که شما نگرانی نداشته باشید. هر تضمینی می خواهید من برای شما آماده می کنم.»

ایران در ادامه مذاکرات خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی، در سال ۸۲، گفتگو با سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه را نیز آغاز کرد به این امید که بتواند پرونده هسته ای خود را در آژانس مختومه کند و با توجه به قول هایی که البرادعی به ایران داده بود، مسیر برنامه هسته ای در بعد بین المللی به روند مطلوبی بازگردد. اما با وجود تعلیق غنی سازی از سوی ایران و قبول پروتکل الحاقی، هیچ تغییر به وجود نیامد و پس از مدتی و با گزارش های بدبینانه آژانس بین المللی انرژی اتمی، پرونده اتمی ایران به شورای عالی امنیت ارجاع شد.