ببه گزارشافکارخبر،رای تشخیص مزاج انسان‌ها چه باید کرد؟ در کتب معتبر طب سنتی ایران از عوامل ۱۰گانه‌ای برای تشخیص مزاج نام برده شده است.
حمیدالله افراسیابیان متخصص طب سنتی بر این عقیده است که عوامل ۱۰گانه به ۲ گروه اصلی «ساختار یا آناتومی بدن» و «رفتار یا فیزیولوژی» تقسیم بندی می‌شود.
عوامل ۱۰گانه تشخیص مزاج
۱. ملمس: یا آنچه در لمس فرد معاینه شونده از گرمی و سردی یا نرمی و خشونت پوست، احساس می‌کنیم.
۲. شحم و لحم: یعنی وضعیت میزان چربی و عضلات بدن، کمی یا زیادی و نسبت آنها در بدن.
۳. شَعر یا مو: وضعیت رشد، پُرپشتی، خشونت، نرمی، رنگ و حالت مو.
۴. لَونُ البَدَن: رنگ پوست بدن، سفیده چشم و زبان.
۵. هیأت الأعضا: وضعیت هیکل فرد، درشتی اندام و اعضا یا ریز بودن آنها.
۶. سرعت انفعال: سرعت تأثیر پذیری از گرما و سرمای محیط، رطوبت و خشکی آن.
۷. خواب و بیداری: میزان خواب و بیداری و کیفیت آنها.
۸. دلایل افعال: سرعت عملکرد اعضا، مانند سرعت راه رفتن یا تکلم.
۹. کیفیت فضول بدن: رنگ، غلظت و بوی مواد دفعی.
۱۰. وضعیت قوای نفسانی: یا ویژگی عصبی و روانی.
عوامل شناخت مزاج بر اساس ساختار(ساختمان بدن، آناتومی)
۱ هیکل
۲ رنگ پوست، چشم و زبان
۳ وضعیت موها
۴ وضعیت عروق بدن
۵ نبض
۶ لمس.
عوامل شناخت مزاج بر اساس رفتار
۱. رفتار دستگاه گوارش(اعمال دستگاه هاضمه)
۲. رفتار سیستم عصبی حرکتی(اعمال دِماغ(مغز) و اعصاب حرکتی)
۳. رفتار سیستم عصبی روانی(اعمال دِماغ و روان)
۴. رفتار سیستم تناسلی یا جنسی(اعمال دستگاه تناسلی).
