در این روزها که لایحه دخل و خرجهای سال آینده از پاستور به بهارستان رسیده است جا دارد وکلای ملت وظیفه خود در زمینه بررسی دقیق بودجه آینده کشور را به بهترین نحو ممکن انجام دهند تا با توجه به بهبود شرایط اقتصادی در دوران پساتحریم، دست دولتمردان برای عملی کردن سیاست‌های اقتصادی و متعاقب آن تسهیل معیشت مردم بازتر شود. از آنجا که برنامه‌ریزی و محاسبات از اصلی‌ترین ارکان تنظیم بودجه است، لذا می‌طلبد مجلس با بررسی عملکرد بودجه در سنوات پیشین برنامه‌ای دقیق‌تر و کارآمدتری را برای سال 95 تصویب کند.
دیوان محاسبات کل کشور به عنوان حسابرس مستقل در قوه مقننه و متولی این امر موظف است با "تفریغ بودجه " گزارشى مشروح از روند چگونگى اجرای بودجه را در پایان همان سال تقدیم مجلس کند. در واقع تفریغ بودجه نتیجهٔ نهایی نظارت قوهٔ مقننه نسبت به دخل و خرج یکساله کشور است.
گزارش تفریغ بودجه چگونه تدوین می‌شود؟
مجلس برای تأمین نیازهای مردم به دولت مأموریت می‌دهد قانون بودجهٔ کل کشور را مطابق با مقررات مربوط اجرا کند، از سوی دیگر دولت باید گزارش صورت حساب عملکرد بودجهٔ سالانهٔ کشور را به دیوان محاسبات ارسال کند و سپس دیوان محاسبات پس از ارزیابی‌های لازم ملزم است گزارش تفریغ بودجه را به مجلس تقدیم کند.
اما این پایان ماجرا نیست و هیئت‌رئیسه مجلس باید گزارش کامل تفریغ بودجه را به کمیسیون برنامه و بودجه به عنوان کمیسیون اصلی و به چند کمیسیون فرعی ارجاع دهد تا حداکثر ظرف یک ماه گزارش خود را به کمیسیون اصلی تقدیم کنند و بعد از این مراحل کمیسیون برنامه و بودجه موظف است حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم گزارش به مجلس، گزارشی از بررسی نهایی خود تهیه و به هیئت رئیسه مجلس ارائه کند.
علی لاریجانی پس از قرائت این گزارش ضمن قدردانی از دیوان محاسبات گفت: "گزارش تفریغ بودجه" به نمایندگان مردم کمک می‌کند در بررسی بودجه سال آینده نسبت به کاستی‌ها و نقاط قوت اجرای بودجه کاملاً وقوف داشته باشند و بودجه دقیق‌تری را برای سال 95 به تصویب برسانند.
مباحث مطروحه به خوبی اهمیت تفریغ بودجه را نشان می‌دهد و حتی می‌توان گفت اهمیتش از خود لایحه بودجه نیز مهم‌تر است، چرا که تفریغ بودجه آمار و ارقام واقعی است که چقدر درآمد داشته‌ایم و چقدر مصرف؛ ارائه کند. این در حالی است که لایحه بودجه درآمد‌های سال آینده را پیش بینی می‌کند.
در واقع مجلس که در همه امور ناظری دقیق و بی‌بدیل است تنها به تصویب بودجه اکتفا نکرده و با اهرمی به اسم دیوان محاسبات، عملکرد دولت در یک سال مالی را بررسی می‌کند تا هزینه‌های بودجه از میزان معین شده تجاوز نکند و هر وجهی در محل خود صرف شود و سپس نتیجه را با تفریغ بودجه به اطلاع عموم می‌رساند.
ضمناً باید گفت که گزارش تفریغ بودجه نه تنها ابزاری برای حفظ شأن نظارتی مجلس بلکه دستاویزی است برای دولتمردان و وکلای ملت چرا که دولت مطابق با آن و مبتنی بر عملکرد سال گذشته خود می‌تواند بودجه یک سال خودش را درست و دقیق تنظیم کند و مجلس نیز مبتنی بر همین گزارش می‌تواند اقدام به تصویب بودجه کند.
