دکتر سید حسن هاشمی، وزیر بهداشت، در سخنران پیش از خطبههای نماز جمعه تهران، گفت: با توصیههای رهبر معظم انقلاب برای افزایش جمعیت در کشور و با تمهیدات دولت ازجمله رایگان شدن هزینههای زایمانهای طبیعی، آمارها حاکی از بهبود روند افزایش جمعیت در کشور است.
طبق آمارهای منتشرشده از سوی سازمان ثبت احوال کشور، خیزش همچنان بهآرامی رو به افزایش است و از سال 90 تا پایان 93 رقم تولد با افزایش 9.91 درصدی از 1382229 به 1534362 نفر رسیده است و بنا بر آمارهای نه ماه نخست امسال عدد 1189128 نفر را نشان میدهد؛ آماری که بر اساس آن پیشبینی میشود که تا پایان سال 94 نمودار متولدین همچنان افزایش را نشان داده و نسبت به سالهای اخیر بیشترین آمار تولد را داشته باشیم؛ در مدت چهار سال گذشته و نه ماه نخست امسال، همواره آمار تعداد تولد مردها از زنان بیشتر بوده و متولدین شهری حدود پنج برابر روستاییان بوده است.
این در حالی است که میزان وفات مردم ایران که در سال 90 رقم 422133 بود ابتدا طی سال 91 کاهش داشته و در سال 92 با افزایش اندکی همراه بوده است؛ سپس این آمار در سال 93 افزایش چشمگیری از خود نشان داده و به عدد 446333 نفر رسیده است.
طبق آمارهای منتشره از سوی نهادهای ذیربط، تعداد فوتشدگان نه ماه نخست امسال عدد 277745 نفر هستند که اگر به همین روند ادامه یابد، آمار فوتیهای امسال نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری خواهد داشت.
در این میان به جز در سال 93، در تمام طول این مدت پنجساله، آمار وفات زنان نسبت به مردان کمتر بوده است و همواره تعداد فوتشدگان شهری، تقریباً سه برابر فوتشدگان روستایی را تشکیل میدهد.
با نگاهی دقیقتر میتوانیم دریابیم که در سالهای اخیر همواره میزان تولد در میان ایرانیان حدود سه برابر وفات بوده است که این مسئله با توجه به جمعیت جوان ایران به نظر میرسد که این میزان قابلقبول نبوده و تعداد تولدها باید بسیار بیشتر از این مقدار باشد.
مسئلهای که محمد اسماعیل مطلق، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، در پایان آذرماه امسال در مورد آن گفت: کارشناسان بهداشت در سراسر دنیا معتقدند وقتی جمعیتی به زیر حد جایگزینی میرسد خطر بزرگی سلامت آن جمعیت را تهدید میکند، ازاینرو باید برای مداخله و ارتقای وضعیت سلامت جمعیت فعلی کشور چارهای اندیشید... نرخ باروری کلی، متوسط تعداد فرزندانی است که یک زن میتواند در طول دوران باروری خود به دنیا آورد که نرخ باروری کشور 1.8 اعلامشده است. این در حالی است که برای پیشگیری از منفی شدن رشد جمعیت این میزان باید حداقل به 2.1 برسد. علاوه بر این، انتخاب همسر در سن مناسب یک انتخاب اولویت گراست، ولی هرچه سن ازدواج بالاتر رود انتخاب تناسب گرا شده و فرد مجبور است به تناسب شرایط دست به انتخاب بزند که خود این مسئله میتواند آسیبزا باشد.
افزایش تعداد تولدها در کنار توقف و کاهش میزان مرگومیرها در کشور از افزایش اندک امید به زندگی در میان مردم ایران و تأثیرگذاری برخی سیاستهای درست برای تشویق جامعه به افزایش جمعیت مانند رایگان شدن هزینه زایمان طبیعی، خبر میدهد؛ تأثیری که با توجه به هشدار کارشناسان در خصوص بحران جمعیتی در ایران، باید بسیار بیش از این باشد و مشوقهای بیشتری برای فرزند دار شدن خانوادههای ایرانی ارائه شود.
تغییر سبک زندگی به سمت شیوه زندگی غربی از یکسو سبب افزایش سن ازدواج و آمار طلاق و از سوی دیگر کاهش میزان باروری در جامعه شده است که این مسئله کار بسیار سختی را در پیش روی دولتمردان قرار داده است؛ کارشناسان معتقدند که باید باسیاستهای دقیقتر و با موشکافی عمیقتری نسبت به مسائل موجود در جامعه عمل شود تا بتوانند در مقابل بحران جمعیتی که جمعیت 62 میلیونی در سال 1480 را برای کشور رقم میزند، بایستند.
به هر حال روند نه ماه نخست امسال، روندی امیدوارکننده است اما باید به خاطر داشته باشیم که مسئله افزایش جمعیت و خروج از بحران جمعیتی مانند حلقههای یک زنجیر به دو واژه ازدواج و کار وابسته است و در صورتی که برای این دو مسئله بااهمیت اقدامی انجام نگیرد و طرح جامعی برای حل مشکل ازدواج و بیکاری جوانان یافت نشود، این آمارهای رشد جمعیتی موقت و بیفایده خواهند بود.