دست های پشت پرده سعودی عامل شکست نشست دوحه

اطلاعات موجود بیانگر آن است که محمد بن سلمان وزیر جنگ سعودی، علی‌رغم حضور نداشتن در نشست نفتی دوحه موجبات شکست آن را فراهم کرده است، زیرا در تماس با اعضای هیات سعودی حاضر در این نشست، از آنان خواسته بود که در صورت عدم مشارکت ایران در توافقنامه ثابت نگه داشتن سطح تولید نفت، این هیات نیز از نشست دوحه خارج شود.

این در حالی است که خبرهای متعددی از اختلافات میان محمد بن سلمان و علی النعیمی وزیر نفت سعودی به علت سیاست های نفتی این شاهزاده منتشر شده و گفته می شود این روند ممکن است به برکناری النعیمی منجر شود.

این اطلاعات در مقاله ای در شماره روز دوشنبه روزنامه "فایننشال تایمز" منتشر شد و به این ترتیب برای نخستین بار جزئیات گفت وگوهای دشوار مقامات بزرگ ترین تولید کنندگان نفت در دوحه پایتخت قطر فاش گردید.

این روزنامه نوشت: محمدبن سلمان که در نشست اخیر اعضای سازمان تولیدکننده نفت (اوپک) و غیراوپک در قطر با هدف توافق برای ثابت نگه داشتن تولید نفت، حضور نداشت، در تماس تلفنی با هیات سعودی در دوحه، تنها چند ساعت قبل از آغاز گفت وگوها، از اعضای این هیات خواست به ریاض برگردند، اما این هیات در نهایت در نشست دوحه شرکت کرد و به این ترتیب سرنوشت این نشست از قبل رقم خورد.

این شاهزاده 30 ساله سعودی که سمت جانشین ولی عهد و وزیر جنگ عربستان را به عهده دارد، از طریق شورای امور اقتصادی و توسعه، بر چند وزارتخانه دیگر از جمله وزارت دارایی، نفت و اقتصاد نیز نظارت دارد؛ فرمان حمله به یمن را نیز وی صادر کرد و برنامه تحول اقتصاد سعودی در دوران پس از نفت را هم او ترسیم کرده است.

به نوشته فایننشال تایمز به نظر می رسد که اکنون در مقایسه با گذشته، بهای نفت نقش اندکی در سیاست نفتی عربستان ایفا می کند و کارشناسان عقیده دارند که نفت به سلاحی در دست عربستان برای مقابله با ایران تبدیل شده است.

نشست نفتی دوحه روز یک‌شنبه گذشته تنها پس از گذشت حدود دو ماه از توافق عربستان، روسیه، ونزوئلا و قطر برای ثابت نگه داشتن سطح تولید نفت اعضای اوپک و غیر اوپک، برگزار شد؛ اما به علت زیاده‌خواهی سعودی شکست خورد.

علی النعیمی وزیر نفت سعودی ریاست هیات عربستانی شرکت کننده در نشست دوحه را به عهده داشت و به گفته منابع آگاه، به دنبال تشدید اختلاف میان وی و محمد بن سلمان، زمان بقای النعیمی در این سمت بسیار محدود خواهد بود.

اکنون تولید نفت ایران به دلیل تحریم های ظالمانه اعمال شده علیه این کشور به یک میلیون بشکه در روز کاهش یافته که از سهمیه در نظر گرفته شده برای این کشور از سوی سازمان اوپک یعنی 2.4 میلیون بشکه بسیار کمتر است و توقف فرآیند تولید به معنای آن است که ایران باید بر اساس میانگین در نظر گرفته شده در دوران تحریم تولید خود را متوقف کند و این موضوع به سود ایران نیست.

وقتی عربستان در سال 1990 پذیرفت که در سازمان اوپک نقش بازیکن آزاد را برعهده گیرد، سهمیه اش 5 میلیون بشکه در روز بود، اما الان تولید این کشور به ده میلیون بشکه افزایش یافته است. این افزایش تولید به دلیل تحریم نفتی عراق که سهمیه اش 3.5 میلیون بشکه بود و همچنین تحریم ایران از سوی آمریکا و غرب، شکل گرفت.

عربستان دو سال پیش خود عامل بحران (کاهش قیمت نفت) بود، زیرا حاضر نشد برای افزایش قیمت نفت تولید خود را کاهش دهد. قیمت هر بشکه نفت در گذشته (3 سال پیش) بین 118 تا 120 دلار در هر بشکه بود. عربستان با این اقدام می خواست قیمت نفت کاهش یابد تا بدین ترتیب اقتصاد ایران و روسیه را به دلیل حمایت از سوریه و حزب الله لبنان فلج کند؛ ریاض تصور می کرد که میزان کاهش قیمت نفت از 70 دلار در هر بشکه برای یک مدت کوتاه فراتر نخواهد رفت، اما ارزیابی اش کاملا اشتباه بود؛ زیرا قیمت هر بشکه نفت به مرز 30 دلار در هر بشکه رسید و عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس بیش از همه ضرر کردند و میزان ضرر و زیان آنها به مرز 370 میلیارد دلار در سال رسید.

از سوی دیگر بر پایه همین گزارش شاهزاده محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و مرد قدرتمند رژیم سعودی و رییس کمیته اقتصادی این کشور در گفت وگو با خبرگزاری بلومبرگ تهدید کرد که اگر نشست دوحه به توافق دست نیابد و یا ایران به این توافق پایبند نماند، عربستان میزان تولید نفت خود را یک یا دو میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد. اگر او تهدید خود را عملی کند در این صورت قیمت نفت به کمتر از 20 دلار در هر بشکه و چه بسا کمتر از آن خواهد رسید.

به گفته تحلیل‌گران عربستان با در پیش گرفتن چنین اقدامی همانند کسی خواهد بود که بر سر شاخه نشسته و آن را می بُرد.