امروزه به عصر ارتباطات و رسانه ها تبدیل شده و در این بین ارتباطات فضای مجازی هم به حد زیادی جای خود را در بین خانواده ها باز کرده است. برخلاف گذشته که تنها افراد بسیار کم و خاصی به فضای مجازی و اینترنتی دسترسی داشتند؛ اما امروز بسیاری از افراد به خصوص نوجوانان و جوانان تنها با یک تلفن همراه زمینه حضورشان را در فضای مجازی فراهم می کنند. در حالی استفاده از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی رو به گسترش است که کاربران آن آگاهی و شناخت بسیار کمی از این فضا دارند و اصلا با آسیب ها و تهدیدات آن آشنا نیستند.
فضای مجازی حامل بسیاری از فرصت ها و تهدیدات است که برای بسیاری از کاربران نا آشناست و زمانی این تهدیدات را می شناسند که دچار مشکل شده باشند.
یکی از کاربران تلگرام که آقایی 38 ساله است در گفتگو با خاورستان؛ اظهارکرد: اخیرا فرد ناشناسی در شبکه تلگرام، چت های قبلی بنده را برای خانواده و همکارانم ارسال کرد. در واقع بنده با خانمی به نام شهره در تلگرام آشنا شدم. شهره با فریب من و درخواست دوستی هایی که داده بود؛ چت های مستهجنی را با هدف مچ گیری با من انجام داد. وی با عنوان برادر شهره، این چت ها را برای خانواده و همکارانم ارسال کرد و سعی کرده بود که بنده را فردی بدکار و فاسد معرفی کند.
وی افزود: پس از این موضوع بنده برای شکایت به پلیس فتا مراجعه کردم که با تحقیقات فنی و سایبری انجام شده مشخص شد که شهره برای ارتباط از شماره های جعلی و بی نام و نشان استفاده کرده است. وقتی تحقیقات کامل تر شد مشخص شد که فردی که خود را شهره و برادر شهره معرفی کرده، همسر سابقم است که چند ماه پیش از هم طلاق گرفتیم. وی از این طریق می خواست از من انتقام بگیرد و آبروی من را ببرد.
خانمی 20 ساله که از کاربران تلگرام هم در گفتگو با خاورستان؛ بیان کرد: احساس کردم که فرد دیگری به فضای تلگرام بنده نفوذ کرده است و به همین دلیل به پلیس فتا مراجعه کردم. پس از ارائه شکایت و بررسی های پلیس معلوم شد که فردی که به تلگرام من نفوذ پیدا کرده صاحب کار قبلی ام است. در واقع دو هفته پیش صاحبکارم پس از افشای مطالبی بین من و یکی از شرکت های رقیبش، بنده را از کار اخراج کرد. و پس از این موضوع پلیس وی را شناسایی و پرونده او را به دادسرا ارسال کرد.
خانمی 18 ساله یکی از کاربران شبکه لاین نیز در گفتگو با خاورستان؛ گفت: فرد ناشناسی در شبکه لاین اقدام به انتشار و ارسال عکس های خصوصی بنده به کاربران دیگر و همچنین انجام چت های مستهجن کرده بود. پس از ارائه شکایت به پلیس فتا و بررسی ها، مشخص شد که این فرد یک از آقایان همکلاسی ام در دانشگاه است. در واقع چون این فرد در دانشگاه مورد بی اعتنایی من قرار گرفته بود، عکس های شخصی ام را از روی صفحه اینستاگرام برداشته و با انجام چت های مستهجن قصد داشته به نحوی انتقام گیری کند.
سرهنگ سید غلامرضا حسینی رئیس پلیس فتا خراسان جنوبی در گفتگو با خاورستان؛ اظهارکرد: علت وقوع جرائم در فضای مجازی این است که مردم بدون آگاهی از نرم افزارهای موجود و به تصور اینکه رایگان است وارد شبکه های اجتماعی می شوند اما اگر خواسته آن گروه که دادن اطلاعات ارزشمند به آنها است را بسنجند، می فهمند که چه هزینه گزافی برای ورود به شبکه اجتماعی پرداخت می کنند.
وی گفت: خراسان جنوبی به نسبت جمعیت خود در استفاده از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، رتبه ششم در کشور را به خود اختصاص داده است.
رئیس پلیس فتا خراسان جنوبی تصریح کرد: 96 درصد جرائم فضای مجازی در خراسان جنوبی منجر به کشف شده و چهار درصد دیگر متعلق به سایر استانهاست که شناسایی و ارسال می شود.
حسینی با بیان اینکه بیشتر افرادی که از شبکه ها استفاده می کنند در رده سنی ۱۲ تا ۱۴ سال قرار دارند گفت: اکثرافرادی که در فضای مجازی فعالیت دارند از عواقب شوم آن آگاهی داشته، اما به این فضا اعتماد کرده و محرمانه ترین اسرار خود را در این فضا ها قرار می دهند.
وی افزود: 85 درصد از افراد استفاده کننده از شبکه های اجتماعی یقین دارند که طرف مقابلشان با هویت جعلی با آنها ارتباط برقرار کرده اند، اما اطلاعات زیادی را در اختیار وی قرار می دهند.
رئیس پلیس فتا خراسان جنوبی با بیان اینکه علیرغم اینکه اطلاع رسانی شده که در دستگاه دیجیتال اعم از گوشی موبایل، تبلت و لپ تاپ، عکس های خانوادگی خود را نگهداری نکنند گفت: بیشترین جرائم فضای مجازی در استان خراسان جنوبی مربوط به انتشار تصاویر هموطنان و هم استانی ها است.
حسینی اظهار کرد: استان خراسان جنوبی در کشف جرائم فضای مجازی در کمتر از 10 روز، رتبه نخست کشور را دارد.
در واقع شبکه های اجتماعی پر از تهدید و فرصت است اما چون برای استفاده از این فضاها، فرهنگ سازی درستی انجام نشده است، این شبکه ها بیشتر تهدید به شمار می روند تا فرصت.
با توجه به اینکه قشر نوجوان، آسیب پذیرترین قشر در فضای مجازی هستند ؛ باید ارائه آموزش مهارت های خودآگاهی در گروه سنی نوجوان و دانش آموزان بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
همچنین می طلبد که خانواده ها علاوه بر آموزش استفاده درست از فضای مجازی به فرزندان، بر کار آنها نظارت داشته باشند و و به نوعی تقوای سایبری را در فرزندانشان شکل دهند.
