اخذ عوارض سنگین مردم را به جاده قدیم پلدختر فراری داد

 ویژگی‌ها

آزادراه خرم زال دارای ۱۴ دهنه تونل دوقلو به طول ۲۵ کیلومتر -که طولانی ترین آنها دارای طول تقریبی 2.5 کیلومتر است-، ۱۴۰ دهنه پل کوچک، دو تقاطع غیرهمسطح و ۲۸ پل بزرگ به طول ۲ هزار و ۶۰۰ متر. ساخت این آزادراه حدود هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال هزینه داشته است که ۵۰ درصد هزینه آن توسط دولت و ۵۰ درصد مابقی آن توسط بخش خصوصی تامین شده است.

 

عوارض دریافتی از خودروها در این آزادراه طی ۱۸ سال پس از بهره‌برداری به بخش خصوصی تعلق خواهد داشت. این آزادراه به صورت چهار خطه و با عرضی در حدود ۲۶ متر احداث شده است. آزادراه در فاصله ۱۸ کیلومتری جنوب غربی خرم‌آباد آغاز شده و در ۳۵ کیلومتری روستای پل زال واقع در حدود ۶۰ کیلومتری شهر اندیمشک خاتمه می‌یابد.

 

  ساخت

این آزادراه به طول ۱۰۴ کیلومتر بوده و برای آن ۱۴ تونل به طول مجموع ۲۵ کیلومتر و ۲۸ دهنه پل بزرگ به طول مجموع ۲۸۰۰ متر ساخته شده است. همچنین ساخت ۲ تقاطع غیر همسطح نیز از دیگر سازه‌های آن به حساب می‌آید. هزینه ساخت کل پروژه ۷۵۰ میلیارد تومان برآورد شده است که نیمی از آن توسط بخش خصوصی تامین شده است. در زمان ساخت این طرح عظیم، ۴۰۰۰ نفر مشغول به کار احداث این پروژه بودند.

 

خسارت به طبیعت

احداث این آزادراه دوهزار هکتار از عرصه‌های طبیعی استان لرستان را نابود کرده است. آزادراه خرم زال از نقاط بکر و جنگل‌های بلوط جنوب لرستان عبور کرده است.

 

بهره‌برداری

این آزادراه در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۸۹ با حضور "محمود احمدی‌نژاد " و "حمید بهبهانی" وزیر راه و ترابری وقت به صورت رسمی به بهره‌برداری رسید.

 

آزادراهی که آب و نان مردم منطقه را آجر کرد

روستائیان هنوز که هنوز است از آزادراه دل پری دارند، از زمین هایشان می گویند که دیم شده و از مشاغلی که از دست رفته است و روستاهایی که هر روز جمعیت شان کم و کمتر می شود.

 

برخی کارشناسان معتقدند که عملیات راه سازی، انفجار و احداث بخشی از مسیر بزرگراه خرم آباد - پل زال بر روی چشمه های سراب موجب شده که این چشمه ها به طور کامل خشک شوند.

 

احداث آزادراه روی چشمه های آب منطقه بتن ریزی شده و حاصلخیزی زمین از بین رفته است و این موارد دست به دست هم داده تا کشاورزان متضرر شوند.

 

یکی از  اهالی روستالی قلعه نصیر پلدختر می گوید: حدود 300 هکتار زمین کشاورزی آبی که بیشتر آن صیفی کاری، ذرت کاری و خیار بوده در مسیر آزاده راه خرم آباد - پل زال داشته  که توسط آزاد راه به تصرف درآمده است.

 

به رغم همه این خسارات، روستائیان برای تردد در آزادراه باید عوارض بپردازند که این عوارض برای روستاییان منطقه میانکوه شرقی که فقط از بخش کمی از آزادراه استفاده می کنند کمرشکن و سنگین است.

 

جاده قدیم این مسیر را با ماشین های سنگین، بولدوز و لودر برای عملیات ساخت آزاد راه تخریب کردند و بعد هم  آن را  بازسازی نکردند ! اگر یکی از افراد روستاها بیمار شود و یا کار داشته باشد که نیاز به رفت و آمد چندین بار در روز باشد باید هر بار 12000 تومان عوارض آزاد راه را پرداخت کند.

 

به دلیل این که رانندگان وسایل نقلیه توان پرداخت عوارض آزاد راه پل زال – خرم‌آباد را ندارند ناگزیر سعی می کنند  از جاده قدیم خرم‌آباد – پلدختر عبور کنند که این مسئله منجر به تصادفات زیادی در این مسیرشده است.

 

گرانترین عوارضی کشور

به جرأت می توان گفت عوارضی بسیار گران ، غیر منطقی و غیر عرفی آزادراه خرم آباد –پل زال(به عنوان مثال عوارض عبور خودروهای شخصی در حال حاضر 12 هزارتومان است!!!) شیرینی و حلاوت اتصال استان های لرستان و خوزستان را در کام مردم جنگ دیده و ایثار گر این دو استان تلخ نموده و روز به روز بر تلخی این ماجرا افزوده می شود.

 

براستی چرا مردم نجیب ، کم توقع و محروم این دو استان و سایر مردم استانهای دیگر  که بالاجبار این مسیر را بعنوان تنها مسیر مسافرت خود به جنوب انتخاب می کنند، باید تاوان عدم بی توجهی و محاسبات غلط دولتمردان  در چگونگی جبران هزینه های پیمانکار مجری این آزادراه را  بپردازند؟

 

چرا هیچ مسئولی پاسخگوی این سئوال به حق مردم شریف استان های لرستان و خوزستان که همواره پیشقراول شهادت و ایثارگری در دفاع از مرزهای این سرزمین بوده اند و  خسارتهای مادی و معنوی بسیار زیادی در جنگ 8 ساله دیده اند، نیست؟

 

 در آزادراهی که اگر چه می توانست تحولی عظیم در اقتصاد این دو استان محروم و جنگ دیده داشته باشد (و قطعاً هم دارد! کما اینکه حجم صادرات نفتی و غیرنفتی که بیشتر از طریق بنادر جنوب انجام می شود  با احداث این آزادراه از 42 درصد می تواند به حدود 70 درصد برسد.)اما اجرای سریع و کیفیت نسبتاً  پایین آن (در مقایسه با استانداردهای جهانی آزادراه ها ) نمک بر زخم مردم محروم و تنگدستی است که ترافیک بسیار پائین عبوری از این آزادراه خود گواهی بر مظلومیت مردمان این دو استان است که ارتباطی بسیار تنگاتنگ با هم دارند.

 

خطرات طبیعی ریزش کوه

صخره ها و کوههای حاشیه آزادراه خرم آباد - پل زال به دلیل نوع خاک منطقه مستعد ریزش و لغزش هستند و تاکنون در باران های مختلف بارها این جاده به دلیل ریزش صخره ها مسدود شده است ولی گوش شنوایی برای تثبیت این صخره ها و پیشگیری از حوادث احتمالی در آینده وجود ندارد.

 

سه نقطه از آزاد راه خرم آباد - پل زال نقاط حادثه خیزی هستند که باید رفع شوند و آدرس این نقاط در کیلومترهای ۱۲، ۳۷ و ۸۴ این آزاد راه اعلام شده اند.

 

متأسفانه پیمانکار و بهره بردار آزادراه خرم آباد - پل زال جدیت کافی برای انجام عملیات تثیبت صخره ها ندارند.

 

نداشتن روشنایی در مسیرهای غیر تونلی:

لاین سمت راست هر دو مسیر رفت و برگشت این آزادراه به دلیل رفت و آمد خودروهای سنگین دچار پستی و بلندی های بسیار زیادی شده و مشکلاتی اساسی برای خودروهای عبوری خصوصاً در شب ایجاد نموده است.

 

این آزادراه جزء معدود آزادراه های جهان محسوب می شود که فاقد روشنائی در هر دو مسیر رفت و برگشت(بجز تونل ها) بوده و تاریکی مطلق در شب رانندگان را با وحشت و اضطراب زیادی روبرو می کند.این در حالی است که شدت روشنائی لازم برای آزادراه ها برای جاده های تیره حداقل 16 لوکس و در جاده های روشن حداقل 6 لوکس تعیین گردیده است.

 

این تاریکی وقتی توأم با نداشتن خط کشی در ده ها کیلومتر از طول مسیر باشد نگرانی و ناتوانی رانندگان در  کنترل وسائط نقلیه را صدچندان می کند. (در بخشهایی از مسیر حوادث دلخراشی خصوصاً در ایام مرطوب و پر بارش به وجود آمده که غیر ایمن و پرخطر بودن این آزادراه را در اذهان متبادر می کند.)

 

از دیگر اشکالات اساسی نداشتن سیستم روشنایی هوائی در مسیر این آزادراه ، حرکت تمامی رانندگان با نوربالا برای غلبه بر تاریکی مطلق است که همین موضوع منجر به چشم زدگی رانندگان مقابل و خطرات متعاقب آن است.

 

آیا بهتر نبود به همان اندازه که مسئولین برای نصب دوربین های مدار بسته و جریمه کردن رانندگان متخلف همت نمودند برای ایجاد روشنائی این آزادراه هم تدابیری می اندیشیدند؟

 

آیا خط کشی نداشتن بخشهای زیادی از آزادراه به بهانه تعمیر یا مرمت روکش آسفالت هیچگونه توجیهی از نظر قوانین ترافیکی جاده ها دارد؟چرا جان و مال مردم برای مسئولین ذیربط تا این اندازه بی اهمیت است.

 

نگاهی به حوادث اتفاق افتاده در مسیر آزادراه خرم آباد پل زال

در این بخش از گزارش تنها بخشی از تصادفات مرگ‌بار آزادراه خرم آباد پل زال را مرور می کنیم.

 

    حوالی ساعت 22 و 20 دقیقه شامگاه سه شنبه 17 اسفند 1389 در محل عوارضی خرم آباد یک دستگاه تریلی هوو به دلیل نقص در سیستم ترمز با یک دستگاه اتوبوس حامل مسافران اندیمشک به خرم آباد تصادف کرد که در این حادثه بنابر اعلام روابط عمومی آتش نشانی خرم آباد 9 نفر کشته و 20 نفر زخمی شدند.

 

در حادثه ای که ۲۲ آذرماه سال  1392 رخ داد ریزش صخره ها منجر به خسارت به یکی از تونل های آزادراه خرم آباد - پل زال شده بود.

 

در حادثه  واژگونی اتوبوس مسافربری که ساعت 3 و 30 دقیقه 11 دی ماه 1392 در کیلومتر 65 آزاد راه خرم آباد - پل زال به وقوع پیوست 31 نفر مصدوم شدند.

 

در یکی از این حوادث شامگاه 13 فروردین 1393  شدت گرفتن بارش ها منجر به لغزندگی صخره های اطراف آزادراه خرم آباد - پل زال شد و این امر در نهایت سقوط تخته سنگها از کوه را به دنبال داشت که این موضوع منجر به خسارت به یک دستگاه اتوبوس عبوری از این محور و زخمی شدن سه نفر از سرنشینان این اتوبوس شد.

 

15 فروردین 1393 نادر صادقی مسئول فوریت های پزشکی شهرستان دورود که به اتفاق همسر و دو فرزندش با یک دستگاه پژو 405 از مسافرت بر می گشتند در محور آزاد راه پل زال - خرم آباد در منطقه دادآباد با گاردریل کنار آزاد راه برخورد کرد.

 

شدت تصادف به حدی بود که مسئول فوریت های پزشکی شهرستان دورود در دم جان سپرد و همسر و دو فرزند دخترش مجروح شدند.

 

در یک تصادف زنجیره ای در تاریخ  10 شهریور 1393 مسیر آزادراه خرم آباد پل زال 5 نفر کشته شدند.

 

 راننده سواری پیکان، راننده و یک سرنشین خودرو پژو 405 در دم جان باختند. همچنین سه نفر دیگر سرنشینان خودرو شامل یک زن و دو کودک نیز به مراکز درمانی خرم آباد منتقل  شدند که دو کودک نیز به دلیل شدت جراحات وارده در بیمارستان جان باختند.

 

۱۱ آبان ماه 1393  ریزش کوه و مسدود شدن این جاده در سایه بی توجهی بهره بردار پروژه گرانقیمت !!

 

15 آذر 1394 در حادثه ای مرگ بار در مسیر  آزادراه خرم‌آباد به سمت پل زال در محدوده استان خوزستان یک دستگاه خودروی سمند از جاده منحرف و واژگون شد .در این حادثه راننده جان خود را از دست داد.

 

27 آذر 1394 در یک حادثه رانندگی در آزاد راه پل زال - خرم آباد یک نفر جان خود خود را از دست داد.

 

دوشنبه 4 مرداد ماه 1395  ساعت ۶ و ۵۴ دقیقه در محور اندیمشک - ابتدای پل زال یک دستگاه خودروی سمند و یک دستگاه تریلی با هم تصادف کردند متاسفانه در این حادثه ۴ نفر فوت کردند و یک نفر مجروح شد.

 

چهارشنبه 5 آبان ماه 1395 یک دستگاه تریلر حامل روغن نباتی که از اندیمشک به سمت خرم آباد در حرکت بود در دهانه تونل «خرگوشان» و آزاد راه پل زال واژگون شد..

 

 بد نیست نگاهی به شرایط و ضوابط حاکم بر قوانین مربوط به ایمنی راهها بیندازیم:

 

تعاریف آزادراه:

آزادراه یا اتوبان (به آلمانی(Autobahn)  راهی است که خطوط رفت و برگشت آن از یکدیگر جداست، هیچگونه تقاطع همسطح ندارد، ورود و خروج از آن محدود است، غالباً با پرداخت عوارض همراه است و معمولاً در خارج از شهرها احداث می‌گردد.

 

در واقع آزادراه، گونه‌ای راه بزرگ و با پهنای زیاد است که بین شهرها ساخته می‌شود و در فاصله دو شهر بریدگی برای دور زدن در جدول وسط ندارد.

 

آزادراه‌ها عاری از تقاطع‌های هم‌سطح، محل گذر خط آهن و خطوط عابر پیاده به‌طور هم‌سطح هستند.

 

 با ایجاد تقاطع‌های غیرهم‌سطح در مسیر آزادراه، حرکت وسایل نقلیه در این مسیر آزادانه و بدون توقف انجام می‌شود.

 

یک بزرگ‌راه راه پهن و دوطرفه‌ای است که ممکن است در برخی نقاط تقاطع هم‌سطح و دور برگردان داشته باشد و بنابراین آزادراه به‌شمار نمی‌آید. به راه بزرگ اصلی میان دو نقطه که ممکن است از نوع جاده، بزرگ‌راه یا آزادراه باشد،شاهراه گفته می‌شود.

 

محدودیتهای ترافیکی در آزادراه ها:

در ایران، حداقل سرعت رانندگی در آزادراه‌ها برابر ۷۰ کیلومتر بر ساعت و حداکثر سرعت مجاز برای خودروهای سواری و وانت‌ها ۱۲۰ و برای انواع اتوبوس، مینی‌بوس، تریلر، کامیون و کامیونت برابر ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت است.

 

همچنین ورود و عبور عابران پیاده در آزادراه‌ها ممنوع است. در این مورد، قانون ایمنی راه‌ها و راه‌آهن ایران می‌گوید.

 

تبصره: پلیس، سرعت مجاز چند آزادراه را به‌طور آزمایشی به ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت رساند.

 

مادهٔ ۴: ورود و عبور عابرین پیاده و انواع وسایل نقلیه غیرمجاز و عبور دادن دام در آزادراه‌ها و همچنین توقف وسایل نقلیه در خطوط عبور، ممنوع است. هرگاه به جهات مذکور حادثه‌ای واقع شود که منجر به ضرب یا جرح یا قتل یا خسارت مالی شود، درصورتی‌که خودرو عیب فنی نداشته‌باشد و راننده دارای گواهینامهٔ معتبر بوده و در حالت عادی باشد (مصرف نکردن مشروب، قرص‌های روانگردان و...) رانندهٔ مجاز که وسیلهٔ نقلیهٔ او مجاز به حرکت در آزادراه‌ها باشد، نسبت به موارد فوق مسئولیتی نخواهد داشت؛ ولی درهرحال مکلف است درصورت بروز حادثه وسیلهٔ نقلیه را در شانهٔ سمت راست متوقف نموده و مصدوم را با وسیلهٔ نقلیهٔ خود یا وسیله‌ای دیگر بلافاصله به اولین درمانگاه یا بیمارستان برساند و مراتب را به مأموران انتظامی اطلاع دهد.

 

تفاوتهای اساسی آزادراه و بزرگ راه:

1- آزادراه شانهٔ خطر دارد ولی بزرگراه نه.

2- تابلوهای نصب‌شده در آزادراه آبی‌رنگ است، ولی در بزرگراه سبزرنگ هستند.

3-در آزادراه تقاطع همسطح وجود ندارد و کلیهٔ تقاطع‌ها غیرهمسطح هستند ولی در بزرگراه ممکن است تقاطع همسطح وجود داشته باشد.

4- در آزادراه دور برگردان وجود ندارد ولی در بزرگراه وجود دارد.

5- تردد در آزادراه با پرداخت عوارض قانونی مجاز است، اما در بزرگراه نیازی به پرداخت عوارض نیست.

6-در کنار هر آزادراه مسیر جایگزین دیگری برای کسانی که نمی خواهند از آزادراه استفاده کنند وجود دارد، مثلا جاده قدیم تهران-قم، در کنار آزادراه تهران-قم. اما در بزرگراه ها چنین چیزی وجود ندارد، مثلا در کنار بزرگراه بندرعباس-سیرجان، هیچ مسیر جایگزین دیگری وجود ندارد.