دکتر فاطمی و مقاومتی به قیمت جان

روز نوزدهم آبان ماه ۱۳۳۳، گلوله های خشم استكبار سینه مردی را نشانه رفت كه برسر عقیده و آرمان خود در مبارزه با حكومت پهلوی و انگلیس ایستاد و با مقاومتی كه به قیمت جانش تمام شد مرگ با عزت را به ننگ وابستگی ترجیح داد.

' سید حسین فاطمی ' در سال ۱۲۹۶ خورشیدی در شهر نایین یزد، در خانواده ای متدین دیده به جهان گشود. وی دوران تحصیل را در نایین و سپس اصفهان سپری کرد و پس از گذشت ایام و کسب تجارب بسیار توانست در سال ۱۳۱۵ به همراه برادرش ' نصر الله سیف پور فاطمی ' امتیاز روزنامه ' باختر ' اصفهان را از آن خود کند.

استعداد ذاتی او در کار مطبوعات سبب شد تا روانه تهران و با پر کاری و جدیت، سردبیر روزنامه ' ستاره ' شود. وی در سال ۱۳۲۴ برای تحصیل در فن روزنامه نگاری و آموزش در زمینه مطبوعات به فرانسه رفت و در بازگشت به تهران در سال ۱۳۲۷، توانست امتیاز روزنامه ' باختر امروز ' را از آن خود کند. وی در این روزنامه مطالب تند و انتقادی شدیدی علیه انگلیس و نقش آن در وضعیت سیاسی ایران می نوشت.

این روزنامه در بین سیاسیون آن زمان به عنوان ارگان جبهه ملی شناخته می شد و هنگامی که محمد مصدق نخست وزیری را برعهده گرفت، فاطمی به عنوان معاونت سیاسی و پارلمانی دولت موقت انتخاب شد.

وی به مدت هشت ماه در آن سمت ماند تا اینکه در اواخر آذر سال ۱۳۳۰ برای شرکت در انتخابات مجلس شورای ملی از سمت خود کناره گیری کرد و نامزد نمایندگی مردم تهران در مجلس شد. وی در جریان انتخابات و در یک مراسم سخنرانی در یک سوءقصد نافرجام مجروح شد و از عوارض آن مدت طولانی در بستر بیماری افتاد. پس از بهبودی، دوباره وارد صحنه سیاسی شد و در مهر ماه ۱۳۳۱ به عنوان وزیر امور خارجه کشور انتخاب شد.

فاطمی که از مدتها قبل مبارزه با دخالت های انگلیس و دست نشاندگان آنها را در دستور کار خود قرار داده بود پس از تصدی این سمت اقدام عملی را در جهت مقابله با نفوذ انگلیسی ها آغاز کرد و به صورتی کاملا قاطعانه و در اولین گام، روابط سیاسی ایران را با انگلیس قطع و سفارت این کشور را در تهران تعطیل کرد. این اقدام جسورانه دکتر فاطمی گرچه کینه شدیدی را در دل انگلیسها ایجاد کرد اما همزمان قاطعیت دولت وقت را برای مقابله با استعمارگری انگلیس در ایران نشان داد.

پس از این اقدام، محمدرضا پهلوی دستور برکناری مصدق از نخست وزیری را صادر کرد و با شبه کودتا تصمیم به خاموش کردن نهضت و براندازی دولت مصدق داشت. اما مصدق از این دستور سرپیچی کرد.

در شامگاه روز ۲۵ مرداد حسین فاطمی که قاطعانه از دولت و مردم خواسته بود در برابر این کودتا ایستادگی کنند دستگیر شد و در همین حال مزدوران و اوباشان اجیر شده از سوی حکومت نیز تدارک مقدمات کودتایی را می دیدند. این خواسته در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به اجرا در آمد که موجب براندازی دولت مصدق شد.

دکتر فاطمی که پس از آزادی موقت به مدت هفت ماه پنهان شده بود در ششم اسفند ۱۳۳۲ توسط مامورین فرمانداری نظامی دستگیر شد و به شش ماه در زندان به سر برد تا سرانجام پس از برگزاری چندین جلسه محاکمه علنی، در هجدهم مهر سال ۱۳۳۳ حکم اعدام او صادر شد و در نوزدهم آبان ماه همان سال این حکم به اجرا درآمد.

نقش فاطمی در شكستن هیمنه انگلیس در ایران و تلاش وی به عنوان وزیر امور خارجه ایران در جریان ملی شدن صنعت نفت چنان برجسته بود كه نام وی را در حافظه تاریخی كشور ثبت كرده است.