اوپک در دوراهی سقوط یا صعود قیمت نفت

6 ماه دیگر توافق یکسال و دوماهه اوپک برای بازگرداندن قیمت طلای سیاه به مرز 60 تا 65 دلار به اتمام خواهد رسید.  توافق اولیه 10 آذر 95 و تمدید آن در 4 خرداد امسال بین کشورهای عضو اوپک و با ملحق شدن روسیه به این دایره به مدت 9 ماه مصوب شد.

 حالا برای بررسی نتیجه و آینده این اجماع با توجه وجود رقیب بی‌رحمی چون نفت شیل اویل آمریکا که از سنگ‌های رسوبی فشرده شده در اعماق زمین و با تزریق آب و مواد شیمیایی آزاد و استخراج می‌شوند، اعضای اوپک در آ‌بان امسال به هم‌اندیشی خواهند پرداخت.

 برای اقتصاد کشورهایی چون ایران که نفت، بخش عمده‌ای از آن را تشکیل می‌دهد، سقوط قیمت نفت می‌تواند وضعیت آنها را در قهقرایی از ناامیدی فرو ببرد، بنابراین اوپک بعنوان مسئول تعادل بخشی‌ به قیمت طلای سیاه جهان باید تدابیری اتخاذ کند که آرامش در بازار بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این محصول حاکم باشد.

 عده کثیری از کارشناسان بر این باورند که که تصمیم اوپک منجر به کاهش سطح ذخایر نفت شیل آمریکا شده و اوپک با اهتمام به کاهش بیشتری از میزان تولید خواهد توانست، موتور محرکه افزایشی قیمت را روشن سازد.

 سه سناریوی پیش‌روی اوپک برای بازار نفت

 محمدعلی خطیبی طباطبائی نماینده سابق ایران در اوپک و تحلیل‌گر بازار نفت اظهار کرد: اوپک در آبان (نوامبر) امسال برای تصمیم‌گیری در مورد آینده توافق ساماندهی قیمت نفت تنها سه سناریو پیش‌رو دارد، اول اینکه کاهش تولید بیشتری را اعمال ورزد که در این صورت افزایش قیمت امیدوار کننده خواهد بود، دوم اینکه توافق قبلی خود را تمدید کند که  در این شرایط، قیمت‌ها همچنان در محدوده 40 تا 45 دلار باقی‌ خواهند ماند.

 وی ادامه دارد: اما آخرین سناریوی پیش‌روی اوپک این خواهد بود که کاهش تولید را لغو کند که با این مورد، آینده قیمت‌ها نگران کننده بوده و شاهد روند نزولی در بازار جهانی نفت خواهیم بود.

 نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه باید منتظر تصمیم اوپک در اجلاس ماه نوامبر باشیم، افزود: بازار جهانی نفت نیاز به کاهش تولید بیشتری داشت و آنچه اوپک در اجلاس گذشته بر آن اهتمام ورزید کافی نبود، چراکه اگر نزول تولید از درجه بیشتری برخوردار بود، اکنون شاهد قیمت‌های بهتری در بازار بودیم.

 خطیبی با تأکید بر اینکه اوپک باید باید اعضا و غیراعضای تولیدکننده نفت را به منظور برقراری توازن در عرضه و تقاضا باهم هماهنگ سازد، گفت: آزادی عمل و کشور عضو اوپک و افزایش تولید نفت شیل آمریکا بعنوان کشور غیرعضو، بازار را با مازاد عرضه روبرو کرده و به سقوط قیمت نفت منجر شد.

 تحلیلگر بازار نفت بیان داشت: حذف مازاد عرضه از بازار تا حدودی می‌تواند به‌علت فرا رسیدن فصل پاییز و زمستان و روند صعودی میزان مصرف درست باشد اما معلوم نیست که این موضوع بتواند در طولانی مدت، مازاد عرصه را در بازار تعامل بخشد.

نفت شیل آمریکا مقصر اصلی سقوط قیمت نفت

نرسی قربان متخصص حوزه  اقتصاد و انرژی در این خصوص عنوان کرد: اگر به طور متوسط هزینه‌های تولید نفت شیل آمریکا به فراتر از  50 دلار برسد این نفت تولید نخواهد شد ولی اگر هزینه ها کاهش یابد که البته مدعی شده‌اند که در آینده نه چندان دور به این مهم دست خواهند یافت، قطع به یقین  در قیمت ملی و جهانی نفت به شدت تأثیر منفی خواهد گذاشت.

وی ادامه داد: به طور کلی پیش‌بینی کارشناسان بر این است که مازاد نفت به تدریج از بازارهای جهانی کاسته شده و این علامت مثبتی برای جهش صعودی قیمت‌ها است.

مدیر بخش تحقیقات مؤسسه مطالعات دریای خزر درباره افزایش قیمت نفت سنگین ایران طی هفته‌های اخیر نیز گفت: این نوسانات اتفاق مهمی نبوده و گویای آینده درخشانی که ما منتظر آن هستیم، نخواهد بود، چرا که عربستان سعودی برای جبران کمبود خود در فصل تابستان به منظور تولید برق از نفت سنگین خود استفاده کرده ، به همین دلیل قیمت این نوع از نفت تغییر و افزایش اندکی را  به خود اختصاص داده است.

 افزایش قیمت نفت در راه است

حسن مرادی کارشناس ارشد حوزه  نفتاظهار کرد: در حال حاضر بازار رقابتی شدید موجود در حوزه جهانی نفت، انرژی بسیاری را می‌طلبد تا میزان نفت عرضه شده را بازاریابی کنیم اما امیدواریم به‌علت بازپس‌گیری جایگاه و سهم خود در اوپک و ثبات سیاسی کشورمان، شاهد روند مثبتی در قیمت فروش نفت باشیم.

وی ادامه داد: مدتی است که بازار نفت از یک سکون و تعادلی برخوردار شده و تغییر عمده‌ای نداشته که البته یکی از دلایل آن به فصل گرما مربوط می‌شود که تقاضا در بازار کمتر شده است.

این کارشناس انرژی بیان داشت: حتی شوکی که شیل اویل آمریکا به بازار وارد کرد با حرکت‌های اوپک خنثی شد، همه می‌دانند  که اقدام آمریکا یک کار غیرمعمول و غیر متعارفی بوده و امکان پایداری و دوام آن وجود نداشت.

مرادی افزود: در حقیقت حرکت شیل اویل افزایندۀ کوتاه مدت در بازار نفت بوده و نمی‌توانست در دراز مدت ادامه‌دار باشد، حتی این موضوع در بازار خود آمریکا نیز محکوم شد.

وی در خصوص جایگاه ایران در بازار جهانی نفت گفت: ایران بعد از تحریم‌ها به دنبال بازگشت به منظور رسیدن به سهمیه‌های قبلی خود موقعیت باثباتی پیدا کرد و من معتقدم در فضای کنونی نیز با روند افزایشی تقاضای نقدمان در بازار،با مشکلِ کاهش قیمت رو‌به‌رو نباشیم.

این کارشناس انرژی بیان داشت: پیش‌ بینی‌ها حکایت از رشد تدریجی قیمت نفت در جهان دارد و این کاهش قیمت، تداومی نخواهد داشت.

مرادی در پایان گفت: همچنین سران اوپک از کاهش سطح ذخیره نفت شیل اویل آمریکا و مازاد عرضه خبر داده‌اند که این موضوع می‌تواند مؤیدافزایش قیمت نفت در بازار جهانی باشد.

اما به هر حال برای رهایی و مصون‌ ماندن از نوسانات نابه هنگام قیمت نفت، تنها راه‌حل جداکردن اقتصاد کشورمان از وابستگی به نفت است.