اوهام آمریکایی و«اقلیم سازی» در سوریه

کار داعش در سوریه و عراق تمام شده است اما فتنه انگیزی اربابان داعش همچنان ادامه دارد. آمریکا و هم پیمانان منطقه ای و فرا منطقه ای اش این روزها تلاش دارند تا آن چه را که از طریق ترویج تروریسم و داعش سازی در منطقه  نتوانستند به دست بیاورند، این بار از طریق دیپلماسی و رویه های سیاسی حاصل کنند. مذاکرات وین در مقابل مذاکرات سوچی، این نبردهای میدانی با داعش است که حالا در عرصه بین المللی دنبال می شود. در یک سو آمریکا و هم پیمانانش و در سوی دیگر روسیه و جریان مقاومت. مذاکرات وین تمام شده و مذاکرات سوچی در راه است.

در این میان آمریکایی ها طرحی خطرناک را برای تجزیه سوریه در دست داشته اند و تلاش می کنند با دخیل کردن کشورهای منطقه رویاهای خود را تحقق بخشند. ایجاد گروهی غیر رسمی موسوم به گروه واشنگتن را می توان در همین زمینه تحلیل کرد. شبکه خبری المیادین به تازگی در گزارشی تاکید کرده است که آمریکا، فرانسه، انگلیس، عربستان و اردن موسوم به گروه واشنگتن نخستین بار دو هفته پیش در پایتخت آمریکا تشکیل جلسه دادند و جلسه دوم این گروه هم در پاریس در حاشیه کنفرانس تعقیب عاملان حملات شیمیایی در سوریه برگزار شد. در ادامه این گزارش آمده است: این گروه سندی را که درباره تدوین قانون اساسی جدید برای سوریه است با جزئیات کامل به اختیارات ریاست جمهوری، نخست وزیری، دولت های محلی، دستگاه قضایی و سازمان های امنیتی سوریه و چگونگی تشکیل مجلس در این کشور تدوین کرده که قرار است نقشه راه جریان معارضه در سوریه باشد.  این در حالی است که تعیین سرنوشت این مسائل مخالف قطعنامه 2254 شورای امنیت است که گروه واشنگتن می گوید خواهان اجرای آن است زیرا این قطعنامه تأکید می کند تدوین قانون اساسی جدید مسئولیت خود سوری هاست.

به رغم این که در این سند به دوره انتقالی و کناره گیری «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه اشاره نشده است ولی خواهان تقسیم این کشور به چندین منطقه تحت عنوان «فدرالیسم» و تشکیل حکومت‌های منطقه‌ای با اختیارات گسترده بوده و در پی قرار دادن سوریه تحت قیمومیت مستقیم سازمان ملل است.

تلاش برای ایجاد فدرالیسم در سوریه و قرار دادن این کشور تحت قیمومیت سازمان ملل از یک سو و همچنین افزایش حضور نظامی آمریکایی ها در شرق فرات و اعلام برنامه پنتاگون برای ایجاد یک ارتش 30 هزار نفری در شمال سوریه بیانگر این است که آمریکایی ها این روزها پروژه اقلیم سازی در سوریه را در پیش گرفته اند. بر اساس این پروژه و با الگوگیری از اقلیم کردستان در عراق تلاش خواهد شد سوریه به مناطق مختلف تجزیه شود و هر منطقه به صورت اسمی تحت قیمومیت سازمان ملل ولی به صورت رسمی تحت قیمومیت کشورهای هم پیمان آمریکا در غرب آسیا قرار بگیرد.

در این نقشه که با سیاست اعلامی دونالد ترامپ تحت عنوان 

" آمریکا اول" همخوانی دارد، هزینه اقدامات سیاسی و نظامی بر عهده هم پیمانان منطقه ای واشنگتن خواهد بود.  با این حال بعید است  خواب های واشنگتن در سوریه تعبیر شود.

اولین دلیل این که عراق به زودی بر منطقه عمومی قائم و همه‌ مرزهای غربی اش با سوریه مسلط خواهد شد؛ عراقی‌ها، به ویژه الحشدالشعبی، حضور ایالات متحده و نیروهای تحت پشتیبانی آن‌ها را بر نمی‌تابند؛  علاوه بر این  ترکیه کوچک ترین رفتار ایالات متحده را در شمال و شمال غربی سوریه، نه تنها رصد، که کنترل می‌کند. بی گمان ترکیه، سوریه و عراق، در این مسیر، هم‌راستا خواهند بود؛ عملیات اخیر ترک ها در سوریه نشان می دهد هرگونه تلاش برای اقلیم سازی در مرزهای ترکیه برای آنکارا خط قرمز محسوب می شود. دلیل دیگر این که ترکیب جمعیتی و پراکندگی قومی در سوریه به گونه ای است که هرگونه تقسیم بندی فدرالی در این کشور مرزهای خونین و ناآرامی را به دنبال خواهد داشت، همچنین هم‌پیمانان اروپایی ایالات متحده نیز پس از فروپاشی داعش، نه تنها رغبتی برای شرکت در هماوردی گسترده در بیابان‌های شام ندارند، بلکه از این‌که دوباره زمینه‌ ناامنی گسترده‌ دیگری در این منطقه مهیا شود، در هراس خواهند بود.

بنابراین می توان مدعی شد مخالفت جدی کشورهای منطقه از جمله  همسایگان سوریه به ویژه عراق و ترکیه با تجزیه این کشور، تحولات میدانی و همچنین روند تحولات بین المللی نشان می دهد طرح های آمریکا برای شام بیش از آن که برآمده از واقعیت های موجود در صحنه عمل باشد نتیجه آرزوهای بزرگ ساکنان کاخ سفید است.

جان اشتاین بک، نویسنده و متفکر مشهور آمریکایی در جایی نوشته است: «وقتی که به دودکش های کاخ سفید نگاه می کنم پیش خود می گویم که زیر این دودکش ها چه آتشفشان بزرگی از اوهام قرار دارد.»  آتشفشانی که با آمدن ترامپ قطعا دود اوهام و خیالات بی پایه آن غلیظ تر شده است.

دکترعلیرضارضاخواه