راهی برای کنترل خیالات

سرویس مذهبی افکار- یکی از سؤالاتی که معمولاً سالکان الی الله با آن مواجه می شوند بحث نفی خواطر است و پاسخ این سؤال را در اثنای کلام و آثار حضرت امام خمینی(ره) یافتیم:

بدان که اوّل شرط از براى مجاهد در این مقام و مقامات دیگر که مى تواند منشاء غلبه بر شیطان و جنودش شود، حفظ طایر خیال است. چون که این خیال مرغى است. بس پرواز کُن، که در هر آنى به شاخى خود را مى آویزد، و این موجب بسى از بدبختى ها است و خیال یکى از دستاویزهاى شیطان است که انسان را به واسطه آن بیچاره کرده، به شقاوت دعوت مى کند.

انسان مجاهد که در صدد اصلاح خود برآمده و مى خواهد باطن را صفایى دهد، و آن را از جنود ابلیس خالى کند باید زمام خیال را در دست گیرد، و نگذارد هر جا مى خواهد پرواز کند و مانع شود از این که خیال هاى فاسد باطل براى او پیش آید، از قبیل خیال معاصى و شیطنت. همیشه خیال خود را متوجّه امور شریفه کند، و این اگر چه در اوّل امر قدرى مشکل به نظر مى رسد و شیطان و جنودش آن را به نظر، بزرگ جلوه مى دهند، ولى با قدرى مراقبت و مواظبت، امر سهل مى شود.

ممکن است براى تجربه، تو نیز چندى درصدد جمع خیال باشى و مواظبت کامل از آن کنى. هر وقت مى خواهد متوجّه امر پست و حقیری شود، آن را منصرف کنى و متوجّه کنى به امور دیگر، از قبیل مباحات یا امور راحجه شریفه. اگر دیدى نتیجه گرفتى، شکر خداى تعالى کن بر این توفیق، و این مطلب را تعقیب کن، شاید خداى تو به رحمت خود راهى براى تو باز کند از ملکوت، که هدایت شوى به صراط مستقیم انسانیّت، و کار سلوک الى اللّه تعالى براى تو آسان شود.

و ملتفت باش که خیالات فاسده قبیحه و تصوّرات باطله از القائات شیطان است که مى خواهد جنود خود را در مملکت باطن تو برقرار کند، و تو که مجاهدى با شیطان و جنودش، و مى خواهى صفحه نفس را مملکت الهى و رحمانى کنى، باید مواظب کید آن لعین باشى، و این اوهام برخلاف رضاى حق تعالى را از خود دورنمایى تا إن شاء اللّه در این جنگ داخلى، این سنگر را که خیلى مهم است از دست شیطان و جنودش بگیرى که این سنگر، بمنزله سرحد است. اگر این جا غالب شدى، امیدوار باش.

و مثَل قلب مثل طايرى است كه دائماً از شاخه اى به شاخه اى پرواز مى كند. مادامى كه درخت آرزوى دنيا و حبّ آن در قلب برپا است ، طائر قلب بر شاخه هاى آن متعلّق است؛ و اگر به رياضات و مجاهدات و تفكّر در عواقب و معايب آن و تدبّر در آيات و اخبار و حالت اولياى خدا، قطع اين درخت را نمود، قلب ساكن و مطمئن مى شود و موفق به كمالات نفسانيّه، كه از آن جمله حصولِ حضورِ قلب به همه مراتب آن است، ممكن است بشود؛ والاّ به هر قدر كه موفّق شد در كم نمودن آن، موفّق به نتيجه مى شود.