یکی از داروهایی که برای کنترل تشنج ناشی از بیماری صرع به‌کار می‌رود، قرص گاباپنتین است. این دارو نمی‌تواند بیماری صرع را درمان کند و فقط تا زمانی‌که مصرف شود، جلوی تشنج‌‌های جزئی را می‌گیرد. برای آشنایی کامل با موارد مصرف، میزان و نحوهٔ مصرف، تداخل دارویی و عوارض جانبی قرص گاباپنتین همراه ما باشید.
موارد مصرف قرص گاباپنتین چیست؟
قرص گاباپنتین در مغز فعال شده و از تشنج پیشگیری می‌کند و از دردهای ناشی از مشکلات خاص سیستم عصبی می‌کاهد. البته از این دارو برای درمان دردهای معمولی ناشی از جراحات یا آتروز استفاده نمی‌شود. قرص گاباپنتین، نوعی داروی ضدتشنج است. این دارو فقط با تجویز پزشک در دسترس بیمار قرار می‌گیرد و به شکل‌های مختلف کپسول، قرص، محلول و سوسپانسیون وجود دارد. این قرص با برندهای مختلف FusePaq Fanatrex ،Gabarone ،Gralise و Neurontin تولید می‌شود.
عوارض قرص گاباپنتین
هر دارویی در کنار اثرات دارویی‌اش، اثراتی ناخواسته هم دارد. اگرچه ممکن است تمام این عوارض جانبی رخ ندهند، به‌محض مشاهده هر یک از آنها باید با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی رایج‌تر
- عدم‌تعادل یا بی‌ثباتی
- حرکت دورانی یا عقب و جلو رفتن کنترل‌نشده و مداوم مردمک چشم
عوارض رایج‌تر در کودکان
- رفتارهای تهاجمی یا مشکلات رفتاری دیگر؛
- اضطراب؛
- مشکل در تمرکز و تغییر در عملکرد مدرسه؛
- گریه کردن؛
- افسردگی؛
- بیش‌فعالی یا افزایش حرکات بدن؛
- تغییر سریع خلق‌وخو؛
- واکنش‌های سریع یا بیش‌ازحد احساساتی؛
- بی‌قراری؛
- داشتن سوء‌ظن یا بی‌اعتمادی.
عوارض کمتر رایج
- مدفوع سیاه یا قیرمانند؛
- درد در قفسه سینه؛
- لرز؛
- سرفه؛
- افسردگی، زودرنجی یا تغییرات ذهنی یا روانی؛
- تب؛
- از دست دادن حافظه؛
- درد یا تورم در دست یا پاها؛
- ادرار دردناک یا دشوار؛
- تنگی نفس؛
- گلودرد
- زخم، جراحت یا نقاط سفید روی لب‌ها یا در دهان؛
- تورم غدد؛
- خون‌ریزی یا کبودی غیرمعمول؛
- خستگی یا ضعف غیرمعمول.
عوارضی که چندان معمول نیست
- درد شکمی یا معده؛
- تاول زدن یا پوسته‌پوسته و خشک‌شدن پوست؛
- مدفوع به رنگ خاک رس؛
- کما رفتن؛
- گیجی؛
- تشنج؛
- ادرار تیره؛
- کاهش ادرار؛
- اسهال؛
- سرگیجه؛
- ضربان قلب سریع یا نامنظم؛
- سردرد؛
- افزایش تشنگی
- خارش یا بثورات پوستی؛
- درد مفصلی؛
- بزرگ یا متورم شدن صورت، پلک‌ها، لب‌ها، زبان، گلو، دست‌ها، پاها یا اندام‌های جنسی؛
- از دست دادن اشتها؛
- درد عضلانی؛
- حالت تهوع؛
- زخم‌های قرمز روی پوست که اغلب مرکز آن به رنگ بنفش است؛
- چشم‌های تحریک‌شده یا قرمز؛
- بوی نامطبوع تنفس؛
- استفراغ خون؛
- زرد شدن چشم یا پوست.
برخی از عوارض جانبی نیازی به مراقبت‌های پزشکی ندارند. این عوارض تا زمانی که بدن‌تان با دارو سازگاری یابد، خودبه‌خود برطرف می‌شوند. در ضمن پزشک‌تان ممکن است بتواند روش‌هایی برای پیشگیری یا کاهش این عوارض به شما پیشنهاد دهد. اما اگر این عوارض جانبی ادامه داشت یا شما را به زحمت انداخت یا در مورد آنها سؤالی داشتید، با پزشک خود تماس بگیرید.
از این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عوارض رایج‌تر
- تاری دید؛
- علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا؛
- توهم؛
- از دست دادن حافظه؛
- خشونت؛
- ناتوانی جسمی؛
- درد کمر یا پهلو؛
- تورم دست‌ها، پاها یا ساق پا؛
- لرزش.
عوارض نه‌چندان رایج یا نادر
- جراحت‌های نادر؛
- افزایش اشتها؛
- کمر درد؛
- نفخ؛
- بدن‌درد؛
- سوزش، خشکی یا خارش چشم؛
- تغییر در راه رفتن و تعادل؛
- ناپایداری یا بی‌ثباتی در حرکات؛
- احتقان؛
- یبوست؛
- سرفه خلط‌دار؛
- کاهش در میل یا توانایی جنسی؛
- مشکل در تنفس؛
- خشکی دهان یا گلو؛
- گوش‌درد؛
- تولید بیش از حد هوا یا گاز در معده و روده؛
- تولید اشک بیش از حد؛
- ترشح از چشم؛
- احساس ضعف، سرگیجه یا سبکی سر؛
- احساس گرما یا حرارت؛
- سوزش و خشکی پوست؛
- سوزش یا قرمزی پوست، به ویژه در صورت و گردن؛
- تکرر ادرار؛
- اختلال در بینایی؛
- افزایش حساسیت به درد؛
- افزایش حساسیت به لمس؛
- افزایش تشنگی؛
- سوء‌هاضمه؛
- سروصدا در گوش؛
- درد، قرمزی، بثورات، تورم یا خون‌ریزی پوست؛
- دفع گاز؛
- قرمزی یا تورم در گوش؛
- قرمزی، درد، تورم چشم، پلک یا بخش داخلی پلک؛
- آبریزش بینی؛
- عطسه؛
- تعریق؛
- حساس و متورم شدن غدد گردن؛
- احساس سوزش دست و پا؛
- اشکال در خواب؛
- اشکال در بلع؛
- اشکال در تفکر؛
- پرش ناگهانی عضلات؛
- کاهش وزن غیرمعمول؛
- تغییر در صدا؛
- استفراغ؛
- افزایش وزن.
عوارض جانبی دیگری ممکن است در برخی از بیماران رخ دهد. اگر متوجه هر نوع عارضه جانبی مشکوکی شدید، با پزشک تماس بگیرید.
نحوه مصرف و استفاده صحیح قرص گاباپنتین
قرص گاباپنتین را باید فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید. بیشتر از مقدار تجویزشده یا بیش از مدت زمان لازم، نباید از این قرص مصرف کنید. در غیر این‌صورت، احتمال بروز عوارض جانبی افزایش می‌یابد.
همراه با این دارو، بروشور و راهنمایی مصرف آن وجود دارد. آن را بخوانید و به دستورات آن با دقت عمل کنید. اگر پرسشی دارید، از پزشک‌تان بپرسید.
اگر از قرص‌های Gralise®، مصرف می‌کنید:
- این داروها باید با وعده غذای شب مصرف شوند.
- قرص را باید بدون خرد کردن یا جویدن، به صورت درسته، قورت دهید.
آن دسته از بیماران مبتلا به صرع که قرص گاباپنتین را روزی سه بار مصرف می‌کنند، نباید بین هر دو وعدهٔ مصرف، بیش از ۱۲ ساعت فاصله بیندازند. این دارو زمانی که دائما در خون بیمار باقی بماند، می‌تواند مؤثر باشد.
کپسول گاباپنتین، قرص و محلول Neurontin® را می‌توان همراه با وعده غذایی یا بدون آن مصرف کرد.
شاید لازم باشد گاهی قرص Neurontin® را به دو بخش تقسیم و مصرف کرد. اما باید دقت کنید که نیمهٔ بعدی قرص را باید در وعدهٔ بعدی دارو، مصرف کنید. داروهایی را که به دو نیم شده‌اند، نباید پس از گذشت ۲۸ روز مصرف کنید. در این مورد اگر سوالی دارید، با پزشک یا داروساز مطرح کنید.
کپسول Neurontin® را نباید خرد کرده یا بجوید. این دارو باید به طور کامل با مقدار زیادی آب مصرف شود.
نوع مایع این دارو را باید با قاشق یا سرنگ‌های اندازه‌گیری یا فنجان‌های مخصوص اندازه‌گیری دارو، اندازه بگیرید تا دارو را به اندازه صحیح آن مصرف کنید. قاشق‌های غذاخوری، مناسب تعیین اندازه صحیح دارو نیستند.
اگر از داروهای گوارشی حاوی آلومینیوم یا منیزیم استفاده می‌کنید، پیش از مصرف قرص گاباپنتین، باید حداقل ۲ ساعت صبر کنید. از این داروهای گوارشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- Di-Gel®
- Gaviscon®
- Maalox®
- Mylanta®
در ضمن هنگام مصرف دارو، از بِرَندی که پزشک معرفی می‌کند، استفاده کنید. برندهای مختلف داروها، اثر مشابه یکسانی ندارند.
دوز و مقدار مصرف قرص گاباپنتین
مقدار مصرف این دارو در بیماران مختلف، متفاوت است. از دستور پزشک یا راهنمایی‌های بروشور دارو پیروی کنید. اطلاعاتی که در ادامه می‌آید، فقط مربوط به مقدار متوسط این داروست. اگر مقدار داروی شما بنابر تشخیص پزشک با مقدار مطرح‌شده در اینجا متفاوت است، نباید بدون نظر پزشک مقدار آن را تغییر دهید.
مقدار مصرف این دارو نسبت به مقدارِ توانِ درمانی آن، متفاوت است. همچنین تعداد دفعات و مدت زمان مصرف آن برای هر فرد با توجه به شدت بیماری‌اش فرق می‌کند.
مقدار مصرف داروی گاباپنتین که به شکل خوراکی است (کپسولگاباپنتین، مایع و قرص گاباپنتین):
فراموش‌کردن یک نوبت مصرف قرص گاباپنتین
به‌محض یادآوری، دارویتان را مصرف کنید. اما اگر به مصرف نوبت بعدی دارو نزدیک شده‌اید، صبر کنید و در نوبت بعدی، دارویتان را مصرف کنید. به دلیل نوبت فراموش‌شده هرگز داروی اضافی نخورید.
تداخلات دارویی قرص گاباپنتین
اگر یکی از داروهای زیر را که نام‌شان در فهرست پایین آمده، مصرف می‌کنید و در همین حین هم باید قرص گاباپنتین را نیز مصرف کنید، این موضوع را به پزشک‌تان اطلاع دهید. تداخلات داروهای زیر بر اساس نوع عارضه احتمالی که به‌وجود می‌آورند، بررسی شده است و لزوما نشان‌دهنده همه عوارض احتمالی نیست.
مصرف قرص گاباپنتین با هریک از داروهای زیر معمولا توصیه نمی‌شود، اما در برخی موارد، استفاده از آنها الزامی است. چنانچه هر یک از این داروها به همراه گاباپنتین تجویز شد، پزشک باید مقدار مصرف آنها را با دقت تعیین کند. این داروها عبارت‌اند از:
- کلسیفدیول
- ارلیستات
مصرف قرص گاباپنتین با هر یک از داروهای زیر هم موجب عوارض جانبی خطرناکی می‌شود. اما در برخی مواقع استفاده این داروها همراه با گاباپنتین، می‌تواند بهترین نتیجه درمانی را داشته باشد. بنابراین پزشک هنگام تجویز داروها، مقدار و تعداد مصرف مناسب آنها را تعیین می‌کند. این داروها عبارت‌اند از:
- بیسیک آلومینیوم کربنات؛
- آلومینیم هیدروکسید؛
- فسفات آلومینیم؛
- آمینواستات دی‌هیدروکسی آلومینیم؛
- کربنات سدیم دی‌هیدروکسی آلومینیم؛
- جینکو؛
- آلومینیم ام‌جی‌اس؛
- منیزیم کربنات؛
- منیزیم هیدروکسید؛
- اکسید منیزیم
- منیزیم تری‌سیلیکات؛
- مورفین؛
- مورفین سولفات لیپوزوم.
