داروهایی که قند خون را بالا می‌برند/هایپرگلیسمی چیست؟

اگر دیابت دارید، خیلی مهم است که از جهت این بیماری تحت کنترل باشید. چون در غیر این صورت ممکن است دچار عوارض ناشی از دیابت شوید، مثلاً:

. نارسایی کلیوی

. مشکلات قلبی و عروقی

. رتینوپاتی دیابتی منجر به نابینایی

. پای دیابتی که علت 70 درصد از قطع عضو در پایین‌تنه را شامل می‌شود که به دلیل تروما نیست

حالا چه داروهایی می‌توانند سطح قند خون را افزایش دهند؟ در این مطلب به شما می‌گوییم هایپرگلیسمی چیست و چه داروهایی می‌توانند منجر به این عارضه شوند.

هایپرگلیسمی چیست؟

هایپرگلیسمی به سطح بالای گلوکز در خون گفته می‌شود. علائم این عارضه هیچ‌وقت یک دفعه ظاهر نمی‌شوند، بنابراین نسبتاً تدریجی‌اند.

در برخی موارد، بیماران دیابتی حتی متوجه نمی‌شوند که دچار هایپرگلیسمی شده‌اند زیرا هیچ‌گونه علامتی ندارند. اما عده‌ای دیگر ممکن است متوجه شوند با وجود اینکه زیاد آب می‌نوشند، بیشتر از حد نرمال تشنه می‌شوند و دهانشان باز هم خشک است. دیگر علائم هایپرگلیسمی شامل موارد زیر می‌شود:

. افزایش گرسنگی

. تاری دید

. کاهش وزن

. احساس خستگی بیش از حد

. تکرر ادرار

. احساس کسالت طولانی‌مدت

چه اتفاقی می‌افتد اگر داروهایی مصرف کنید که قند خون را بالا می‌برند؟

گاهی صرفاً به این دلیل که دارویی می‌تواند قند خون یک فرد غیردیابتی را بالا ببرد، نمی‌توانیم بگوییم که این فرد دیابت دارد. در واقع افزایش قند خون، ناشی از عوارض جانبی استفاده از آن داروهاست. بنابراین اگر شما مصرف دارو را متوقف کنید، قند خون نیز به حد نرمال برخواهد گشت.

اما اگر تحت درمان دیابت هستید و دارویی مصرف می‌کنید که سطح قند خون را بالا می‌برد، تأثیر هیپوگلیسمیک داروی ضد دیابتی که مصرف می‌کنید، کاهش خواهد یافت. این اتفاق، احتمال عوارض حاد ناشی از هایپرگلیسمی مانند کتواسیدوز یا کمای دیابتی را افزایش می‌دهد. بهتر است دارویی مصرف نکنید که سطح قند خونتان را بالا می‌برند.

اما اگر ضرورت دارد این نوع دارو را در برنامه بلندمدت درمانتان مصرف کنید، باید دوز داروی هیپوگلیسمیک مصرفی‌تان با شرایط شما متناسب باشد تا مطمئن شوید که سطح قند خونتان تحت کنترل خواهد بود.

برخی از داروهایی که می‌توانند قند خون را بالا ببرند

وقتی دارویی مصرف می‌کنید، بهتر است به جای نوع مایع آن، از قرصش استفاده کنید. زیرا داروهای مایع حاوی کربوهیدرات بیشتری هستند. در ادامه به برخی از داروهایی اشاره می‌کنیم که می‌توانند قند خون را افزایش دهند:

کورتیکواستروئیدها

به طور کلی کورتیکواستروئیدها یا همان کورتون‌ها داروهایی هستند که می‌توانند بیشتر مواقع بر کنترل قند خون اثر بگذارند. این داروها در درمان بیماری‌هایی مانند آسم، مشکلات پوستی، آلرژی‌ها، تاندونیت و ... کاربرد گسترده‌ای دارند. کورتون‌ها می‌توانند قند خون را سریع و به میزان چشمگیری بالا ببرند. یک فرد دیابتی که نیاز به مصرف کورتیکواستروئید دارد باید همیشه این کار را تحت نظر پزشک انجام دهد.

مهارکننده‌های پروتئاز برای درمان ایدز

این مهارکننده‌ها برای درمان ایدز به کار می‌روند و مصرف طولانی‌مدت دارند. گاهی همین مسئله باعث شروع دیابت می‌شود یا می‌تواند در فردی که در حال حاضر دیابت دارد، سبب به هم خوردن تعادل قند خون شود. بنابراین بسیار مهم است بیمارانی که مهارکننده‌های پروتئاز مصرف می‌کنند، چه دیابت داشته باشند و چه نه، تحت کنترل دقیق باشند.

داروهای ضدبارداری هورمونی که می‌توانند قند خون را بالا ببرند

از آنجایی که خیلی از داروهای ضدبارداری حاوی استروژن یا پروژسترون هستند، بیماران دیابتی نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند. اما محدودیت مصرف این داروها در واقع به بیماری‌های قلبی و عروقی این دسته از افراد مربوط است. بنابراین بهترین گزینه برای کسانی که دیابت دارند، پروژسترون با دوز پایین می‌باشد. افراد دچار دیابت نباید پروژسترون با دوز بالا مصرف کنند.

داروهای ضد فشارخون

ما درباره‌ی تیازیدهای ادرارآور صحبت می‌کنیم. علی‌رغم تأثیر هایپرگلیسمیک مدرهای تیازیدی، این داروها در درمان فشارخون شریانی در افراد دیابتی، بیشتر مفید هستند تا مضر.

اما داروهای مدر شما را در معرض کم‌آبی بدن و شوک دیابتی قرار می‌دهند. بنابراین وقتی این داروها را مصرف می‌کنید، لازم است از جهت هایپرگلیسمی و عملکرد کلیه چکاپ و کنترل شوید.

استاتین‌ها

استاتین‌ها برای درمان هیپرکلسترولمی (بالا بودن سطح کلسترول در خون) به کار رفته و می‌توانند سبب هایپرگلیسمی وابسته به دوز دارو شوند. اما این دسته از داروها قطعاً برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی ثانویه خوب عمل می‌کنند.

مهارکننده‌های بتا

آگونیست‌های آدرنرژیک بتا – 2 وقتی به صورت تزریقی در زایمان استفاده شوند یا برای درمان حملات آسم به کار روند، می‌توانند سبب افزایش قند خون شوند.

نتیجه

به طور کلی، بهترین راه اجتناب از مصرف خودسرانه‌ی داروهایی است که قند خونتان را بالا می‌برند.

اگر مجبور به مصرف این داروها هستید حتما این کار را تحت نظر پزشک انجام دهید تا اگر نیاز است دوز داروی ضددیابت مصرفی‌تان را تغییر دهد و یا جایگزین دیگری برای آن انتخاب کند.