به گزارشافکارنیوز، گسل مکران گسلی است که در دریای عمان کشیده شده است و حدود ۹۰۰ کیلومتر طول دارد که به موازات سواحل دریای عمان در ایران کشیده شده است. این گسل تنها حدود ۱۰۰ کیلومتر از سواحل جنوبی ایران فاصله دارد.
بر اساس مدل سازی‌های محققان کشور در صورتی که این گسل فعال شود امواج ظرف ۱۵ دقیقه تا ۳۰ دقیقه به سواحل ما می‌رسند. گسل مکران در سال ۱۹۴۵ میلادی فعال شده به گونه‌ای که در پاکستان صدها هزار کشته برجای گذاشته است. شواهد به دست آمده نشان میدهد این گسل نیز خسارات زیادی به سواحل جنوبی کشور وارد کرده است.
پژوهشگران زلزله شناسی کشور بر این باورند که زلزلزله دیروز سیستان و پلوچستان که در عمق زیاد رخ داده است بر اثر فعالیت گسل مکران است که در بسیاری از کشورهای همسایه احساس شده است.
گسل مسبب زلزله سیستان و بلوچستان
دکتر مهدی زارع - معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله در گفتگو با خبرنگار مهر بزرگای گشتاوری زلزله سراوان استان سیستان و بلوچستان را ۷.۷ ذکر کرد و گفت: بر اساس محاسبات این پژوهشگاه این زلزله در عمق ۶۳ کیلومتری رخ داده است.
وی روند سازوکار این زلزله را شرقی - غربی دانست و یادآور شد: بر اساس برآوردهای زلزله شناختی احتمالا این زلزله با پهنه فرورانش مکران(فرورانش صفحه اقیانوسی اقیانوس هند) به زیر صفحه قاره‌ای مکران در جنوب شرق ایران مربوط بوده است.
زارع ادامه داد: از این زلزله علاوه بر کلیه مناطق جنوبی ایران، در غرب پاکستان و جنوب غرب افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس احساس شده است.
معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله اضافه کرد: بر اثر این زلزله تکان‌های شدیدی به ویژه به برج‌ها و ساختمان‌های بلند در فاصله حدود هزار کیلومتری از کانون زلزله در امارات موجب وحشت مردم شده است.
وضعیت سونامی در منطقه زلزله زده سراوان
دکتر وحید چگینی – رئیس موسسه ملی اقیانوس شناسی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در سیستان و بلوچستان ۳ گسل مهم وجود دارد، خاطر نشان کرد: به دلیل فعال شدن یکی از این گسل‌ها زمین لرزه دیروز در این استان ایجاد شد.
وی با تاکید بر اینکه عامل سونامی در خلیج فارس و دریای عمان گسل مکران است، ادامه داد: از آنجایی که احتمال می‌رفت که رخ داد زلزله در کف دریای عمان باشد به مدت ۲ ساعت پس از وقوع زلزله اعلام آماده باش برای سونامی داده شد اما در حال حاضراحتمال سونامی وجود ندارد.
چگینی یادآور شد: بر ابن اساس از مردم خواسته شد تا ۲۰۰ متر از ساحل فاصله بگیرند.
ناکافی بودن ابزار هشدار سونامی در کشور
رئیس مرکز ملی اقیانوس شناسی با اشاره به فناوری‌های مورد نیاز برای هشدار سونامی توضیح داد: یکی از ابزار لازم در این زمینه سنسورهایی است که در سواحل نصب می‌شود و در صورت وقوع سونامی هشدارهای لازم را ارائه میدهد.
وی با ابزار تاسف از ناکافی بودن سنسورهای مورد نیاز در سواحل کشور خاطر نشان کرد: متاسفانه در کشور سنسورهای مورد نیاز در مناطق ساحلی موجود نیست تا با استفاده از آن بتوانیم تشخیص دهیم که این زلزله در عمق دریا بوده است یا خیر.
چگینی در عین حال از همکاری مناسب این موسسه با سازمان‌های تحقیقاتی دریایی در سایر کشورها خبر داد و اظهار داشت: در صورت بروز زلزله در هر نقطه از گسل مکران این سازمان‌های تحقیقاتی به ما گزارش خواهند داد.
نشانه‌‌های سونامی
وی وقوع سونامی را ناشی از زلزله بیش از ۶.۵ در دریا دانست و ادامه داد: در صورت بروز سونامی، آب دریا به یک باره و ناگهانی پایین می‌رود که علت آن جزر و مد نیست چراکه جزر و مد به تدریج است ولی در سونامی آب به صورت ناگهانی پایین می‌رود و پس از آن سونامی رخ میدهد که در این حالت ساکنان نواحی ساحلی باید به مناطق مرتفع بروند.
رخدادهای تاریخی سونامی در کشور
چگینی با اشاره به دوره بازگشت سونامی در گسل مکران، گفت: بر اساس مطالعات موسسه ملی اقیانوس شناسی هر ۸۰ تا ۱۰۰ سال یک زلزله بزرگ در گسل مکران و سونامی رخ میدهد و از آخرین سونامی این منطقه نیز ۸۰ سال می‌گذرد.
رئیس موسسه ملس اقیانوس شناسی به تعداد تلفات سونامیهای گذشته اشاره و خاطر نشان کرد: مطالعات ما نشان میدهد که این رخداد تلفات زیادی را در بر داشته است.
