آسیب‌های اجتماعی بازار آهن واقعیت تلخ منطقه است
گروه اجتماعی

- هرچند ساماندهی بازار آهن و خارج کردن آن از دل شهر، در سال۶۸ توانست مقداری از بار ترافیکی و مشکلاتی که این بازار در خیابان گمرک و جمشیدی بوجود آورده بود، حل کند. این بازار در آن سال به منطقه۱۸ منتقل شد اما در طول این سال‌ها مناطق مسکونی نیز به دلیل افزایش جمعیت رشد کرد و اکنون این بازار معضلاتی را برای مردم برخی از محلات این منطقه بوجود آورده است.
منطقه ای که درزمانی بیشتر کاربرد زراعی و کشاورزی داشت و باغ‌های زیادی را در اطراف خود داشت الان ارمغان بازار آهن لاشه های آهن پاره و قبرستان ماشین‌های سنگین است و بس. ارمغان آن بالا رفتن قیمت املاک تجاریو مهاجرت مردم این منطقه به جاهای دیگر.

به گزارشافکارنیوز، وقتی با ابراهیم علیپور دبیر دبیران شورایاران منطقه و دبیر شورایاری محله۱۷ صحبت می‌کنیم، قول می‌دهیم که چیزی از صحبت‌هایش را سانسور نکنیم و او نیز آنقدر غیرت دارد که در مورد آسیب‌های اخلاقی و اجتماعی‌ای که بازار آهن در منطقه بوجود آورد صحبتی نکند تا مردم این منطقه که اکثرا از قشر کارگر و کارمند هستند از اینکه در منطقه۱۸ ساکن هستند احساس خجالت نکنند:

اکثر دبیران شورایاری محله‌های شادآباد و محله فردوس نخستین معضل بازار آهن را بار ترافیکی آن می‌دانند. در محله ۱۷ شهریور ترافیک به چه صورتی است؟

در برخی از محلات معضل ترافیکی بازار اهن همچنان باقی‌است. به عنوان مثال در شهرک امام خمینی، شهرک طالقانی که در جنوب محله۱۷ شهریور قرار دارند، همچنان مشکل ترافیک وجود دارد. اما خوشبختانه در محله ۱۷ شهریور با افتتاح پل الغدیر به بار ترافیکی این محله کاهش پیدا کرده است. اما بزرگترین مشکل منطقه به غیراز ترافیک بالا بودن سرانه تجاری است.

این افزایش سرانه تجاری که به آن اشاره کردید، متاثر ازبازار آهن در منطقه است؟

بله. حجم مغازه‌هایی که در بازار اهن قرارگرفته بالاست و سرانه تجاری منطقه را به اندازه‌ای بالا برده که در میان مناطق۲۲گانه تهران منطقه۱۸ رتبه نخست را دارد. سرانه تجاری نیز ازتقسیم تعداد مغازه‌هایی که در بازار آهن بر جمعیت بدست می‌آید. این مساله در خرید و فروش امکلاک تجاری و تصمیم‌گیری های منطقه‌ای تاثیر زیادی دارد. به عنوان مثال اگر قیمت مغازه‌ها در سال‌های قبل متری ۱۰۰ هزار تومان بود اما الان همان مغازه‌ها میلیاردها تومان قیمت گذاری می شود. در صورتی که این منطقه مانند منطقه بازار تهران صد درصد تجاری نیست. اما با قرار گرفتن بازار آهن در منطقه مسکونی۱۸ این مشکل بوجود آمده است.

فکر می‌کنید چرا باانتقال بازار آهن به این منطقه با گذشت زمان مشکلات مردم زیاد شد؟

ببینید وقتی شهرداری تصمیم گرفت تا بازار میوه و تره بار را از داخل شهر خارج کند، به جایی منتقل شد که مشکل خاصی برای مردم ان منطقه بوجود نیامد. زمانی که بازار اهن به منطقه۱۸ منتقل شد، شورایاری و وجود نمایندگانی برای دفاع از حقوق مردم وجود نداشت. تا سال ۶۸ این باز در خیابان گمرک بود که به این منطقه منتقل شد و دلیل انتقال آن هم کم شدن مزاحمت‌هایی بودکه برای مردم آن منطقه بوجود آمده بود.
مشکل دیگر منطقه این است که در سال۵۸ شهرداری در این منطقه تاسیس شد. تا قبل از آن جزء مناطق خارج از محدوده به حساب می‌آمد. تا الان نیز ۲۵ شهردار به خوددیده است که برخی از آنها۳ تا ۶ ماه و متوسط یک سال در منطقه مدیریت کرده‌اند. در واقع ثبات مدیریت در این منطقه وجود نداشته است که نتیجه اصلی ان بازار آهن است. در واقع در این منطقه باید تصمیم‌گیری‌های شهری منشعب از منافع بازاریان باشد و اگر شهرداری بخواهد منافع مردم منطقه را در نظر داشته باشد، مشکلاتی برای او بوجود می آید که منجر به ترک خدمت از این منطقه می شود. در حال حاضر بازار آهن در مناطق مسکونی اطراف در حال ریشه دواندن است و این اهالی منطقه هستند که در مقابل ثروت بازاریان باید عقب نشینی کنند.

در حال حاضر بازار آهن چه تاثیراتی را بر روی بافت منطقه گذاشته است؟

قبل از اینکه بازار آهن به منطقه۱۸ منتقل شود، بافت غالب این نطقه کشاورزی، دامداری و باغداری بود. اما به مرور و با گسترش بازار آهن باغات اطراف منطقه خشکیده شد. حتی تاثیرات سوء این بازار به محله‌های یافت آباد و کمربندی رسیده است. این منفعت طلبی بازاریان چهره منطقه را تغییر داده است. این منطقه پر شده از کاراژ و انبارهای آهن قراضه و تعمیرگاه ماشین‌های سنگین.

به غیر از تغییر چهره منطقه آیا رشد بازار اهن سوغات دیگری نیر برای مردم منطقه داشته است؟

مهمترین سوغات آن افزایش آسیب‌های اجتماعی در منطقه است. از سوی دیگر بازار آهن باعثرشدمهاجرت معکوس در نطقه شده است. خانه‌ها تبدیل به انبار آهن شده است. متعاقب آن نیز بازار لاستیک، ابزار و یراق و صنف‌های مشابه نیز به این منطقه آمدند. وقتی طرح تفصیلی و جامع نباشد این مردم هستند که ضرر می بینند. بازاریان آنقدر از نظر مالی تامین هستند که نمی‌توان به آنها چیزی گفت.

یکی از تاثیرات منفی وجود بازار آهن رشد زیر پوستی و قارچ گونه برخی از معضلات اخلاقی و اعتیاد در منطقه بوده است. نظر شمادر این مورد چیست؟

زمانی هم که بازار آهن در خیابان جمشید و گمرک بود، معضلات اجتماعی نیز در آن منطقه زیاد شده بود و به این دلیل بازار آهن به این منطقه منتقل شد. در این منطقه نیز با گذشت چند سال برخی از محله های اطراف از نظر فرهنگی افت کرد. در منطقه‌ای که هزار و ۲۰۰ شهید در زمان جنگ داشت و ۵ سال پیاپی رتبه اول قبولی کنکور راداشت، اما اکنون نگرش فرهنگی مردم تغییر کرده و تنزل پیدا کرده است.

عمده شهروندانی که در منطقه۱۸ ساکن هستند چه قشری هستند؟

عمده افرادی که در این منطقه زندگی می کنند را کارگر و کارمند تشکیل می‌دهند و از نظر مذهبی افراد معتقدی‌اند. این منطقه از نظر مشارکت در انتخابات شورایاری‌ها در دور سوم رتبه نخست را در مناطق داشت. سطح فرهنگ مردم منطقه خوب بود. اما باید بپذیریم که در حال حاضر بازار آهن تنها یک بازار نیست بلکه بازاریان به دلیل قدرت مالی‌ای که دارند زور می‌گویند و تذکرات و اقدامات شهرداری منطقه را به هیچ می‌گیرند.

بطور کلی شما به عنوان یکی از نمایندگان مردم منطقه مخالف حضور بازار آهن در منطقه هستید؟

خیر به هیچ وجه مخالف رونق کسب و کار نیستم. اما به این مساله اعتقاد دارم که در زمانی که بازار آهن به این منطقه منتقل شد، کارشناسی بود و مطالعات کالبدی اجتماعی و تاثیرات ان در سال‌های اینده بررسی نشده بود. این بازار باعثشده تا مردم منطقه باغ‌ها و فضای سبز و هوای پاک را از دست بدهند. تنها آنچه مردم این منطقه می‌بینند، آهن قراضه است. اکثر آهن فروش‌ها پول رادر این منطقه بدست می‌آورند و در شمال تهران خرج می‌کنند.

آیا بازاریان در پروژه‌های عمرانی منطقه به صورت خودجوش شرکت نمی کنند؟

تا به حال نه تنها کاری برای رونق عمرانی منطقه انجام نداده‌اند بلکه آنچه در این منطقه بود را از مردم گرفتند. منظورم هوای پاک و فضای سبز منطقه است.

میزان عوارضی که بازار آهن به شهرداری می‌پردازد نیز نمی تواند در عمران و ارتقاء کمی و کیفی منطقه تاثیر گذار باشد؟

نزدیک به ۳۰۰ هزار مغازه در این بازار وجود دارد که روزانه میلیون‌ها تومان کسب درآمد می کنند.

شما به عنوان نماینده مردم واقعیت‌های تلخ وجود بازار آهن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

نمی‌خواهم به مسایل غیر اخلاقی که به خاطر برخی از بازاریان در منطقه بوجود آمده به صورت بی‌پرده و شفاف اشاره کنم. چون آنقدر غیرت داریم که این مسایل را بیان نکنیم. اما مسایل غیر اخلاقی جزء واقعیت‌های تلخ مردم منطقه است. محله‌های ولی‌عصر، تولید دارو، حسینی و فرودسی و… که قلب مناطق مسکونی این منطقه است در مرکز آسیب‌های اجتماعی خاصی دارند. این بازار فضای کالبدی منطقه را تغییر داده است.

با وجود آنکه دکتر قالیباف تاکید به کم کردن فاصله شمال و جنوب شهر دارد و انصافا با فعالیت‌هایی که تا کنون انجام داده است این فاصله به حداقل و در برخی مواقع به صفر رسیده است، ‌اما باید قبول کنیم که برخی از اتفاقات باعثمی شود تا منطقه از توسعه بازبماند و درگیر معضلات و آسیب‌های اجتماعی شود.

دیدگاه جامعه نسبت به منطقه ۱۸ چگونه است؟

از مطبوعات و هنرمندان می‌خواهیم تا نسبت به این منطقه نظردیگری داشته باشند. در برخی از فیلم‌ها می‌بینیم که شخصیت اصلی داستان برای خرید مواد مخدر و برخی از معضلات نام محله یافت آباد را می‌برد. برخی از جوانان این منطقه در دانشگاه نمی‌توانند بگویند که در کدام منطقه زندگی می‌کنند، چون نظرها نسبت به این منطقه منفی شده است. هر کسی که در منطقه پولدار می شود از این منطقه می‌رود چرا که نمی‌خواهد در منطقه ای زندگی کند که مرکز معضلات اجتماعی معرفی می شود.
شهرداري منطقه در چند سال اخير اقدام به ايجاد سينما تماشا و كاوشكده معلم كرده است كه نياز مردم منطقه بود اما چون در نزديكي بازار آهن قرار دارد خانوادهها جرات نميكنند فرزندان خود را به اين منطقه بفرستند. با وجود آنكه شهردار منطقه بارها با بازاريان وارد صحبت شده اما آنها به حرفهاي شهردار گوش نميدهند.