پدیده بدحجابی از یک سو و رعایتنکردن مرز میان محرم و نامحرم از سوی دیگر، باعث شده متاسفانه بسیاری از مجالس و محافل شادی و جشنهای عروسی و بازدیدهای خانوادگی حتی محافل معنوی، مانندبرگشت زائران بیتالله الحرام و عتبات عالیات مجالس آنان به علت رعایتنکردن حدود شرعی و عدم آگاهی از مسائل مربوط به محرم و نامحرم، به گناه آلوده گردد.
مرکز خبر حوزه، نظر به اهمیت رعایت موازین شرعی از سوی جامعه و آحاد مردم نظرات فقهی جمعی از مراجع تقلید در این خصوص و نیز نحوه حضور بانوان در اجتماع را تقدیم می‌کند.
*بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص حجاب برتر
«به نظر ما، بحثهایى که در باب پوشش زن مىشود، بحثهاى خوبى است؛ منتها باید توجه کنید که هیچ بحثى در زمینههاى مربوط به پوشش زن، از هجوم تبلیغاتى غرب متأثر نباشد؛ اگر متأثر از آن شد، خراب خواهد شد. مثلاً بیاییم با خودمان فکر کنیم که حجاب داشته باشیم، اما چادر نباشد؛ این فکر غلطى است. نه اینکه من بخواهم بگویم چادر، نوع منحصر است؛ نه، من مىگویم چادر بهترین نوع حجاب است؛ یک نشانهى ملى ماست؛ هیچ اشکالى هم ندارد؛ هیچ منافاتى با هیچ نوع تحرکى هم در زن ندارد. اگر واقعاً بناى تحرک و کار اجتماعى و کار سیاسى و کار فکرى باشد، لباس رسمى زن مىتواند چادر باشد و - همانطور
که عرض کردم - چادر بهترین نوع حجاب است.
البته مىتوان محجبه بود و چادر هم نداشت؛ منتها همینجا هم بایستى آن مرز را پیدا کرد. بعضی‌ها از چادر فرار مىکنند، به خاطر اینکه هجوم تبلیغاتى غرب دامنگیرشان نشود؛ منتها از چادر که فرار مىکنند، به آن حجاب واقعى بدون چادر هم رو نمىآورند؛ چون آن را هم غرب مورد تهاجم قرار مىدهد!
* چند سئوال فقهی از مقام معظم رهبری
س: آیا براى زنان پوشیدن لباس‌هاى تنگى که برجستگیهاى بدن آنان را نشان مىدهد و یا پوشیدن لباس‌هاى بدن نما و عریان در عروسیها و مانند آن جایز است؟
ج: اگر از نگاه مردان اجنبى و ترتّب مفسده در امان و محفوظ باشند، اشکال ندارد در غیر این صورت جایز نیست.
س: نگاه‌کردن به تصویر زن نامحرم و بدون پوشش چه حکمى دارد؟ نگاه‌کردن به‌صورت زن در تلویزیون چه حکمى دارد؟ آیا بین زن مسلمان و غیرمسلمان و بین پخش آن به‌طور مستقیم و یا غیر مستقیم تفاوتى وجود دارد؟
ج: نگاه‌کردن به تصویر زن نامحرم، حکم نگاه‌کردن به خود زن نامحرم را ندارد، بنا بر این اگر نگاه از روى لذّت نبوده و خوف افتادن به گناه نباشد و تصویر هم متعلّق به زن مسلمانى که بیننده آن را مىشناسد نباشد، اشکال ندارد و بنا بر احتیاط واجب نباید به تصویر زن نامحرم که به‌طور مستقیم از تلویزیون پخش مىشود، نگاه کرد ولى در پخش غیرمستقیم تلویزیونى اگر ریبه و خوف افتادن به گناه نباشد، نگاه‌کردن اشکال ندارد.
س: آیا جایز است زن در جشنهاى عروسى بدون اجازه شوهرش عکس بیندازد؟ و بر فرض جواز، آیا مراعات حجاب کامل در آن واجب است؟
ج: اصل عکس گرفتن منوط به اجازه شوهر نیست، ولى اگر احتمال بدهد که اجنبى عکس او را ببیند و عدم رعایت حجاب کامل منجر به مفسدهاى شود، مراعات آن واجب است.
س: آیا جایز است حجاب و لباس زن بهگونهاى باشد که توجه دیگران را بخود جلب کند و یا باعثتهییج شهوت شود، مثلاً طورى چادر سر کند که توجه دیگران را به خود جلب کند و یا پارچه و رنگ جوراب را بهگونهاى انتخاب کند که شهوت برانگیز باشد؟
ج: پوشیدن چیزى که از جهت رنگ یا شکل و یا نحوه پوشیدن باعثجلب توجه اجنبى شود و موجب فساد و ارتکاب حرام گردد، جایز نیست.
آیت الله العظمی سیستانی
سؤال: نحوه پوشش با چادر و یا مانتو چگونه باید باشد؟
پاسخ: زن باید لباسى بپوشد که زینت نباشد و گرنه مانند هر زینتى دیگر باید پوشانده شود، همچنین لباس نباید موجب فریفته شدن مردان و جلب توجه آنان شود.
سؤال: در صورتی که زن در محیطی امن و مطمئن بخواهد نماز بخواند که هیچ نا محرمی وجود ندارد آیا برای نماز نیاز به حجاب دارد؟
پاسخ: پوشش در هنگام نماز ولو نامحرمی نباشد لازم است.
سؤال: عده ای از زنان با حجاب مسلمان، عادت کرده اند که چانه و قسمتی از زیر چانه را باز می گذارند، امّا گردن را می پوشانند. آیا چنین کاری جایز است؟ و چه اندازه ای از صورت را می توان باز گذاشت و آیا گوشها را هم می توان بیرون گذاشت؟
پاسخ: صورت شامل دو گوش نمی شود، پس پوشاندن آنها واجب است، امّا چانه و مقدار اندکی از زیر چانه، در حکم صورت می باشد.
سئوال: زنی که روی خود را نمی‌گیرد، می‌تواند موهای صورت و ابروان را بردارد و پودر طبیعی و سبک به صورت بزند؟
پاسخ: برداشتن موی صورت، و باریک کردن ابروان، مانع از بازگذاشتن رو نمی شود به شرط آنکه از وقوع در حرام، ایمن باشد و بازگذاشتن صورت به انگیزه نگاه نامحرمان، نباشد امّا پس از به کار بردن پودر و وسایل آرایشی، پوشاندن صورت واجب است.
آیت الله العظمی وحید
*حدود شرعی حجاب بانوان
سوال: حدود شرعی حجابی که بانوان باید مراعات نمایند چیست؟
زن باید موی و بدن خود را از نامحرم بپوشاند، اما پوشاندن صورت و دستها تا مچ واجب نیست، مگر در صورتی که زن قصد نشان دادن داشته باشد و مرد هم به قصد لذت نظر می کند، و همچنین است بنابر احتیاط واجب در صورتی که می داند بیننده به قصد لذت نگاه می کند، هر چند زن قصد نشان دادن نداشته باشد. و پوشاندن سر و موی از پسر نابالغ واجب نیست مگر در صورتی که موجب هیجان شهوت آن پسر باشد که بنابر احتیاط واجب بپوشاند، و این حکم فی نفسه هست و اگر آرایش شده و زینت شده باشد چه در دست و چه در صورت لازم است بپوشاند.
*صیغه خواهر و برادری
سوال: دختر و پسری که می خواهند باهم محرم شوند و به این جهت قصد دارند صیغه خواهر و برادری بخوانند، آیا چنین صیغه ای وجود دارد؟ و کیفیت آن چگونه است؟
صیغه خواهر و برادری که موجب محرمیّت باشد در اسلام نیست، و یکی از آثار عقد ازدواج چه موقت و چه دائم محرمیت بین زوج و زوجه است، منتهی با شرایط آن که یکی از این شرایط، بنابر احتیاط واجب، اذن پدر دختر است اگر دختر باکره باشد.
*پوشاندن روی پا
سوال: آیا پوشاندن روی پا(انگشتان و محل مسح) بر زنان واجب است؟
پوشاندن روی پا مطلقا واجب است.
آیت الله العظمی مکارم
الگوی مناسب برای لباس پوشیدن چیست؟
حجاب اسلامی، پوشش بدن با لباس غیر زینتی و غیر چسبان بإستثنای گردی صورت و دستها تا مچ می باشد، هر چند چادر حجاب برتر است.
* ضروری بودن مسأله حجاب
آیا حجاب ضروری دین است و انکار حجاب باعثکفر می شود؟
آری حجاب از ضروریات دین است و اگر کسی علم به ضروری بودن آن داشته باشد و آنرا انکار کند کافر می شود.
* وجوب حجاب ظاهری
آیا حجاب در زمان پیغمبر(ص) اجباری بوده؟ مثل حکومت جمهوری اسلامی
حجاب از واجبات است و انجام همه واجبات حداقل در ظاهر الزامی است.
آیت الله العظمی صافی
سؤال: آیا رعایت حجاب در مقابل پسر خاله و پسر عمو لازم است، اگر چه مسنتر از خودم و جای پدرم باشند؟
پسر عمه، پسر خاله، پسر دایی و پسر عمو همه نامحرم هستند و رعایت حجاب در برابر آنها واجب و ترک آن گناه است؛ و بالا بودن سن آنان موجب تغییر حکم نیست.
سؤال: آیا صحبت با نامحرم در محیط خلوت و به مدت طولانی جایز است؟
اگر محیط خلوتی باشد که دیگری نتواند به آن وارد شود بودن دو نامحرم در آن مکان، حرام است، و در غیر آنجا هم اگر صحبتهای شهوانی باشد، یا مفسده دیگری بر آن مترتب شود، جایز نیست.
سؤال: در خانواده ما رسم است که در میهمانیها همه بستگان با یکدیگر دست میدهند. دست‌دادن بدون‌قصد لذت چه صورت دارد؟
دست دادن با نامحرم، اگر چه از بستگان نزدیک مثل پسر دایی و پسر عمو باشند، حتی بدون قصد لذت هم جایز نیست. لازم است آنها را با احکام شرعی آشنا سازید.
سؤال: آیا پوشیدن لباس تنگ و کوتاه برای خانمها جایز است؟
لباس خانمها در مقابل نامحرم، باید اولاً بدن را بپوشاند و ثانیاً بنحوی نباشد که موجب تحریک نامحرم گردد، و برجستگیهای بدن در آن ظاهر باشد.
سؤال: لبخند زدن هنگام صحبت با نامحرم چه حکمی دارد؟
لبخند زدن و هر کاری که در معرض تهییج نامحرم است، جایز نیست، و در حدیثآمده که هزار سال حبس در آخرت مجازات یک کلمه شوخی با نامحرم است.
آیت الله العظمی مظاهری
* پوشیدن لباسهای رنگارنگ برای زنان
سوال: با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی ایران و تاثیر روحی متفاوت رنگ ها، آیا زنان ایرانی همانند زنان دیگر کشورهای اسلامی می توانند با حفظ مرزهای حجاب و تمکین عرف، از رنگ های غیر پوشش مشکی استفاده کنند؟ استفاده از رنگ های مختلف در پوشش و حجاب چه جایگاهی در شرع مقدس دارد؟
جواب: اگر رنگ جلب نظر نکند و با عفت زن سازگار باشد اشکال ندارد، ولی مراعات عرف را نمودن بسیار بجاست بلکه لازم است و از قرآن استفاده می شود که اسلام برای زن، چادر را می خواهد که بهترین لباس برای شخصیت و عفاف زن است.
* احترام به بدحجابان
سوال: احترام تشویق‌گونه به متجاهرین به فسق، مثل احترام به زنان بدحجاب چه صورتی دارد؟
جواب: حرام است.
* ارتباط دختر و پسر دانشجو تحت عنوان درس
سوال: ارتباط‌های دانشجویان دختر و پسر در محیط‌های دانشگاه تحت عنوان ارتباط درسی، و همچنین شرکت در اردوهای مختلط چه حکمی دارد؟
جواب: جایز نیست.
* دوران نامزدی
سوال: در بعضی از خانواده‌ها رایج شده که قبل از اجرای صیغه عقد، داماد(غیر از رفت و آمدهای متعارف که برای خواستگاری هست) رفت و آمدهائی با دختر دارد که در این رفت و آمدها با هم گفتگو و نشست و برخاست کرده یا با هم از منزل بیرون می‌روند، و یا این که دختر و پسر قبل از این که والدین اطّلاع یابند به اصطلاح خودشان با شوهر آینده‌شان در مورد زندگی آینده ساعت‌ها با هم گفتگو دارند، آیا این روابط جایز است یا خیر؟
جواب: جایز نیست.
* صحبت دختر و پسر
سوال: صحبت کردن دختر و پسر نامحرم در این دوره و وضعیّت جامعه چه حکمی دارد؟
جواب: اگر به عنوان دوست یابی باشد حرام است و اگر احتمال مفسده داشته باشد حرام و اگر بدآموزی داشته باشد حرام و الاّ اشکال ندارد.
* نگاه به زنانی که تاتو کرده اند
سؤال: اخیراً برخى از بانوان نسبت به ابرو یا دور لب، عملیّات تاتو انجام مى دهند،(پر رنگ کردن دور ابرو و لب با خال کوبى) آیا این عمل زینت حساب می شود و پوشاندن آن واجب است؟ نگاه کردن به تاتو چه حکمی دارد؟
جواب: نگاه حرام است و پوشانیدن واجب است.
آیت الله العظمی نوری همدانی
س: آیا در حجاب اسلامی، باید زیرچانه زن پوشیده باشد؟
ج: بلی باید بپوشاند.
س: چگونگی پوشش وحجاب زن در مقابل پسربچه غیرممیّز را مرقوم فرمائید؟
ج: در فرض سؤال، وظیفه‌ای ندارد ولی بهتر است قسمتهایی که جزء عورت به حساب می‌آید، بپوشاند.
س: آیا بیرون گذاشتن «مو» به مقدار کم، اشکال ندارد؟
ج: برای بانوان اشکال دارد.
س: چادر نازک که سایه موها در مقابل نور، از پشت آن پیداست، از نظر حجاب مشروعیت دارد یا خیر؟ و نیز نماز خواند با این چادر چگونه است؟
ج: در فرض مذکور اشکال دارد.
