عوارض متعدد " سزارین "

به گزارشافکار خبر،بدون شک نخستین دغدغه هر مادری در دوره بارداری، مسئله زایمان است، مادری که در دوره بارداری با مسائل جسمی و روحی عدیده‌ای روبه‌رو است، آرزو دارد تمام این سختی‌ها با یک زایمان خوب و بدون دردسر به پایان برسد به همین منظور طی ماه‌های آخر تلاش می‌کند با مشورت پزشک متخصص و اطرافیان خود، بهترین روش را برای به دنیا آوردن فرزندش انتخاب کند.

اغلب مادران باردار که با مشکلاتی نظیر تهوع صبحگاهی، کاهش وزن شدید یا افزایش وزن شدید، درد عضلات و … روبه‌رو هستند، به دلایل و با زمینه‌‌های مختلفی، تصویر بسیار دردناک و ناخوشایندی از زایمان طبیعی در ذهن خود ترسیم کردند لذا طی ماه‌های آخر بارداری به هر وسیله‌ای متوسل می‌شوند تا حداقل از بابت تجربه زایمان راحت خیالشان جمع باشد که این امر در نهایت، تاثیر بسزایی در ترغیب آنها به انتخاب " عمل سزارین " به جای زایمان طبیعی دارد.

برای بررسی جوانب مختلف زایمان به روش طبیعی و سزارین و معایب و محاسن هر یک از این دو روش به سراغ نیلوفر ندایی؛ متخصص زنان و زایمان رفتیم که در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:

س: آیا اوصولاً زایمان طبیعی در مقایسه با سزارین، روش بهتر و نرمال‌تری برای مادر محسوب می‌شود؟

ندایی: در علم پزشکی به زایمان طبیعی یک " زایمان نرمال " گفته می‌شود، نرمال از نظر جسمی و هم از نظر روحی؛ در زایمان طبیعی خون کمتری از مادر خارج می‌شود همچنین باعثمیشود سیستم تنفسی مادر و فرزند زودتر به حالت عادی برگردد و در زایمان طبیعی ما عدم بیهوشی مادر را داریم که این امر بسیار بر سلامت مادر و جنین موثر است زیرا عوارض بیهوشی هنگام یک زایمان اثرات جبران‌ناپذیری بر سلامت مادر و جنین دارد.

از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین فواید زایمان طبیعی بر روح و روان مادر این است که مادر به سرعت دوران نقاهت را پشت سر میگذارد و زودتر می‌تواند با فرزند خود رابطه عاطفی برقرار کند و همین امر موجب بالا رفتن اعتماد به‌نفس مادر بعد از زایمان می‌شود همچنین به دلیل ایجاد حس عاطفی بالا بین دو طرف، مادرانی که زایمان طبیعی انجام می‌دهند، کمتر دچار افسردگی بعد زایمان خواهند شد.

س: به چه دلایلی سزارین در علم پزشکی به عنوان یک روش مناسب برای زایمان به مادران توصیه نمی‌شود؟

ندایی: مهم‌ترین عیب سزارین، عوارض " بیهوشی " است که گاهی اوقات مادران در عمل سزارین بعد از بیهوشی به هوش نمی‌آیند یا در آینده، مشکلاتی را برای مادر و فرزند ایجاد میکند؛ از دیگر معایب سزارین می‌توان به مشکلات ادراری، چسبندگی دیواره رحم، پارگی روده‌ها، پارگی مثانه، نازایی همچنین تغییر فرم شکم مادر اشاره کرد که البته بسیاری از افسردگی‌های بعد از زایمان مادر به همین دلایل است همچنین مادر در سزارین باید دوران نقاهت طولانی‌تری را نسبت به زایمان طبیعی طی کند که همین امر موجب می‌شود رابطه عاطفی بین مادر و فرزند دیرتر شکل بگیرد.

س: آیا پزشک می‌تواند مادر را توصیه به انجام سزارین کند؟

ندایی: همان‌طور که سزارین معایب بسیار زیادی دارد اما پزشک می‌تواند در مواردی فقط به دلایل پزشکی مادر را از زایمان طبیعی منع کند به طور نمونه در مواردی مانند سزارین قبلی، پارگی رحم، داشتن لگن استخوانی، نوزادان بالای دوقلو، بالا بودن وزن جنین و مدفوع کردن جنین داخل رحم مادر پزشک می‌تواند سزارین را تجویز کند.

س: با توجه به اینکه در غرب آمار زایمان طبیعی نسبت به سزارین بیشتر است و زایمان انتخابی توسط مادر ممنوع است، چرا در کشورمان نوع زایمان به انتخاب مادر است؟

ندایی: این قضیه جنبه اجتماعی دارد، متاسفانه در کشورمان، نظارتی بر چرایی انتخاب نوع زایمان‌ها وجود ندارد؛ به نظرم وزارت بهداشت و دیگر دستگاه‌های مرتبط باید به این بحثورود پیدا کنند و انتخاب نوع زایمان را فقط به عهده متخصصین بگذارند نه مادر.

در کشورهای اروپایی شرکت‌های بیمه مایل نیستند پول زیادی خرج زایمان کنند در صورتی که متاسفانه شرکت‌های بیمه‌ای در ایران، تمام هزینه سزارین که مبلغ کمی هم نیست را به راحتی پرداخت می‌کنند، بنده از نهادهای مرتبط ماننده وزارت بهداشت درخواست می‌کنم که طرح ممنوعیت زایمان انتخابی در کشور اجرایی شود.

س: مشوق‌های مالی و میزان دریافتی پزشکان متخصص زنان و ماماها تا چه حد می‌تواند بر نرخ زایمان طبیعی یا سزارین موثر باشد؟

ندایی: زمان و انرژی که یک زایمان طبیعی از یک پزشک می‌گیرد به مراتب بیشتر از سزارین است همچنین سختی‌هایی که در زایمان طبیعی برای پزشک ایجاد می‌شود قابل مقایسه با سزارین نیست؛ این عوامل موجب شده که پزشکان، سزارین را به زایمان طبیعی ترجیح دهند همچنین بالا بودن دستمزدهای این عمل برای پزشک هم در افزایش نرخ سزارین اثرگزار بوده است.

انجام عمل سزارین هم از لحاظ وقت و هم به لحاظ مالی برای پزشکان به صرفه‌تر است در صورتیکه زحمتی که از یک پزشک در زایمیان طبیعی می‌کشد، استحقاق این را دارد که مبلغ بیشتری نسبت به عمل سزارین دریافت کند.

س: طی سالیان اخیر شاهد نارضایتی جامعه مامایی کشور هستیم و اینکه نقش ماماها در زایمان‌ها بسیار اندک شده است؛ علت این امر چیست؟

ندایی: ماماها در گذشته نقش اساسی و مهمی در انجام زایمان‌ها داشتند اما در سالیان اخیر شاهدیم که متاسفانه وظایف ماماها به کلی تغیر کرده است؛ مامایی که سال‌ها برای گرفتن مدرک مامایی درس خوانده و زحمت کشیده متاسفانه الان در بسیاری از مراکز نقش کارمند اداری برای بیمارستان را ایفا می‌کند و بعضا در حال امضا کردن پرونده‌های بیماران هستند.

نقش ماماها بسیار مهم و حیاتی است و زایمان بدون ماما معنی ندارد البته آموزش خوب و دلسوزانه هم به ماماها داده نمی‌شود و ما شاهدیم که در برخی از زایمان‌ها، ماماها به دلیل کم‌دانشی خود، متکی به پزشکان هستند؛ یک ماما برای گذراندن طرح خود باید ۸۰ زایمان طبیعی انجام دهد که شاهد این هستیم که گاهی فقط امضای این ۸۰ زایمان گرفته می‌شود و زایمانی از سوی ماماها صورت نمی‌گیرد.

س: در برخی موارد مادران در زایمان‌های طبیعی از رفتار بد کادر پزشکی و کادر بیمارستان گلایه دارند، آیا این امر تاثیری در گرایش مادران به سزارین داشته است؟

ندایی: در زایمان طبیعی، مادران درد و فشار زیادی را تحمل می‌کنند و گاهی مادران، مدام از شدت درد فریاد می‌کشند و متاسفانه کادر پزشکی به دلایلی مثل چندشیفت بودن و خستگی، نمی‌توانند ارتباط خوبی با مادر برقرار کنند و آرامشی که نیاز مادر است را به مادر منتقل کنند؛ در بسیاری از بیمارستان‌های خصوصی تهران در هنگام زایمان طبیعی، همسر مادر را در امر انجام زایمان دخیل می‌کنند که این امر بسیار بر تسکین درد زایمان برای مادر موثر است و لحظات خوش و بدون استرسی را برای مادر ایجاد می‌کند.

س: چه پیشنهادی برای ترویج زایمان‌های طبیعی با روش‌های نوین مانند زایمان در آب و …که در کشورهای غربی هم رایج است، دارید؟

ندایی: در حال حاظر نهایتاً دو مرکز برای انجام زایمان به روش‌های نوین در کشور وجود دارد؛ این روش‌ها مانند زایمان در آب به دلیل احساس آرامشی که آب به مادر منتقل می‌کند بسیا خوب و باارزش است؛ بنده برای ترویج این نوع زایمان‌ها دو پیشنهاد دارم، نخست اینکه برای ترغیب مادران، این نوع زایمان‌ها به صورت رایگان انجام شود و دیگر اینکه این زایمان‌ها در اختیار دانشجویان قرار گیرد که نوعی تجربه برای آینده این موضوع شود.

س: به عنوان سوال آخر، پیشنهاد شما به رسانه‌ها برای ترویج زایمان طبیعی در کشور چیست؟

ندایی: به نظرم راهی که برای فرهنگسازی این موضوع وجود دارد، تکرار کردن معایب بسیار زیاد سزارین و گفتن فواید بسیار زیاد زایمان طبیعی است که مادر با اطلاع کافی و درست نوع زایمان و متخصص خود را انتخاب کند.