موضوع قلیان و تنباکوهای آغشته به مخدر موضوع جدیدی نیست و چند سالی است که در جامعه مطرح شده است.
مطرح کننده ابتدایی این موضوع نیز مقامات و مسئولان وزارت بهداشت و سازمان‌های تابعه بودند که به یکباره اعلام کردند تنباکوهایی که در داخل تولید می‌شود و یا با مجوز وارد کشور می‌شوند، آغشته به موادمخدر هستند.
طرح این موضوع نگرانی‌های وسیعی را در جامعه ایجاد کرد و سبب ورود رسانه‌ها و پلیس مبارزه با مواد مخدر به آن شد.
خسرو صادق‌نیت، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت جزو اولین کسانی بود که در این ارتباط اظهار نظر کرد.
وی گفته بود: موضوع جدیدی که نگرانی‌ها را تشدید کرده اقدام برخی افراد سودجو است که هنگام عرضه قلیان در محیط‌های غیرمجاز مواد روان گردان همچون شیشه به تنباکو اضافه می‌کنند به گونه‌ای که مشاهده شده در برخی موارد میزان اضافه شده این ماده به قدری بوده است که موجب مسمومیت مصرف کننده قلیان و بستری شدن در بیمارستان شده است.
همین صحبت‌ها از سوی دیگر مقامات وزارت بهداشت نیز مطرح و از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر و پلیس مبارزه با موادمخدر تکذیب شد.
پلیس مبارزه با موادمخدر مجهزترین آزمایشگاه را برای شناسایی موادمخدر جدید و بررسی مواد موجود در بازار دارد و باهر، مسئول این آزمایشگاه چندین نوبت در گفت‌وگو با فارس وجود هرگونه ماده مخدر در تنباکو را تکذیب کرده است.
وی با اشاره به چندین بار نمونه گیری از سطح کشور گفت: در هیچ یک از نمونه‌ها آثاری از موادمخدر دیده نشده است.
اما اکنون بار دیگر مسئله وجود مخدر در تنباکو از سوی مقامات سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت مطرح شده است. موضوعی قدیمی که مشخص نیست با چه سند و مدرکی بار دیگر عنوان گشته چرا که آزمایشگاه مجهز پلیس مبارزه با موادمخدر بارها موضوع وجود مخدر در تنباکو را رد کرده است.
تنباکوهایی با طعم موادمخدر
رئیس مرکز تحقیقات، پیشگیری و کنترل دخانیات گفت: بسیاری از اماکن عرضه کننده قلیان، قلیان حاوی مواد مخدر عرضه می‌کنند، حالت گیجی و منگ شدن در مصرف‌کنندگان به صورت واضحی بیانگر این موضوع است.
غلامرضا حیدری گفت: بسیاری از اماکن عرضه کننده قلیان، قلیان حاوی مواد مخدر عرضه می‌کنند چرا که به واسطه مشتری زیاد و فراخوان بالایی که قلیان دارد به دنبال شرایطی هستند که سود مضاعفی به‌دست آورند.
وی ادامه داد: بسیاری از مصرف کنندگان قلیان و مراجعه کنندگان به بیمارستان‌ها که با حال وخیمی مراجعه می‌کنند اذعان دارند که فقط قلیان مصرف کردند اما علاوه بر آن مونواکسیدکربن زیادی در خونشان دیده می‌شود.
حیدری گفت: حالت گیجی و منگ شدن به صورت واضحی بیانگر مصرف مواد مخدر و روانگردان است که به تنباکوی قلیان‌ها اضافه شده است.
رئیس مرکز تحقیقات، پیشگیری و کنترل دخانیات ادامه داد: اینکه چه نوع مواد مخدری به طور ویژه در این تنباکوها استفاده می‌شود باید ثبت و بررسی شود، به نظر می‌رسد در روش عرضه قلیان می‌توان مواد مخدر هم اضافه کرد چرا که استنشاقی است.
حیدری افزود: همچنین سرخوشی ناشی از مصرف قلیان می‌تواند به سرخوشی‌های دیگر نیز در مصرف کنندگان منجر شود.
معاون وزیر بهداشت نیز اعلام کرده است که سوداگران مرگ به تنباکوی قلیان‌ها حشیش و شاهدانه (گراس) اضافه می‌کنند و در آب آن نیز الکل اضافه می‌کنند؛ بنابراین جریانی در کشور وجود دارد که جوانان کشور را به سمت اعتیاد به مواد صنعتی و شیمیایی هدایت می‌کند.
تائید عرضه قلیان‌های آغشته به مواد مخدر
مدیر کل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو با تائید استفاده از مواد مخدر در قلیان‌های رستوران‌های سنتی گفت: این مراکز برای پا گیر کردن و مراجعه مجدد مشتری، به قلیان‌ها مواد مخدر اضافه می‌کنند.
حسین رستگار ضمن اشاره به تحقیقات گسترده انجام شده در خصوص عرضه قلیان در سطح شهرها گفت: متأسفانه نمونه‌های بررسی شده از توتون و تنباکوهایی که در قهوه‌خانه‌ها و سفره‌خانه‌های سنتی عرضه می‌شود نشان می‌دهد که در این قلیان‌ها ماده THC وجود دارد.
وی افزود: THC به عنوان ماده مؤثره مواد مخدر صنعتی استفاده می‌شود که مصرف آن آسیب‌های جبران ناپذیری در پی خواهد داشت.
وی ادامه داد: همچنین نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد که در این تنباکوها مقدار بسیار زیادی بنزن وجود دارد که این ماده نیز به شدت در اختلال سیستم عصبی تأثیرگذار و خطرآفرین است.
رستگار ضمن تأکید بر خطرات و معضلات مصرف این قلیان‌ها، گفت: این تنباکوها عموما به صورت بسته‌بندی وارد کشور می‌شوند و به شدت می‌توانند مخرب و آسیب‌رسان باشند.
مدیر کل آزمایشگا‌ه‌‌های مرجع سازمان غذا و دارو، گفت: اما آنچه به عنوان هشدار جدی باید مورد توجه قرار گیرد آن است که برخی رستوران‌های ارائه دهنده این گونه تفریحات ناسالم برای جذب مشتری دائم و پاگیر کردن مصرف‌کنندگان قلیان، پس از آماده‌سازی تنباکو به آن مواد مخدر اضافه می‌کنند که این باعث می‌شود فرد‌مصرف‌کننده بی‌آنکه مطلع باشد دچار یک لذت مضاعف ناشی از اعتیاد به مصرف این گونه مواد شده که این در مراجعه بعدی و مداوم به این گونه مراکز بسیار تأثیرگذار است.
وی در پایان گفت: اگر چه در هفته‌های اخیر برخوردهای مؤثری با این پدیده شوم در سطح کشور صورت گرفته است اما باید نیروی انتظامی با برخورد جدی‌تر از همه‌گیری این معضل و پیدایش عواقب ناشی از این اعتیاد خاموش پیشگیری کند.
نشانی از روانگردان‌ها در تنباکو پیدا نکردیم
سال گذشته که این موضوع مطرح شده بود، سردار علی مؤیدی، رئیس وقت پلیس مبارزه با موادمخدر گفت: در نمونه برداری از استان‌های مختلف مشخص شد که در تنباکوها روانگردان وجود ندارد.
علی مؤیدی که اکنون قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر است با رد این گفته که تنباکوی قلیان حاوی مواد روانگردان مانند شیشه است گفت: ما در آزمایشگاه مرجع خود نمونه‌هایی را از استان‌های مختلف مورد آزمایش قرار دادیم.
رئیس وقت پلیس مبارزه با موادمخدر خاطرنشان کرد: در آزمایش‌ها ردی از روانگردان‌ها در تنباکو مشاهده نکردیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان دارد که در هنگام مصرف و در قهوه‌خانه‌ها و سفره‌خانه‌ها روانگردان یا مخدرهای دیگر به تنباکو افزوده شود، گفت: این موضوع می‌تواند رخ دهد و شهروندان اگر با چنین مواردی برخورد کردند حتما به نیروی انتظامی گزارش دهند.
مخالف مصرف قلیان هستیم
مؤیدی سپس به استفاده از قلیان اشاره کرد و گفت: نبود روانگردان در تنباکو به این معنی نیست که ما مصرف قلیان را تأیید می‌کنیم، از نظر ما قلیان شروع و دروازه ورود به سمت مصرف موادمخدر است و ما مخالف مصرف هستیم.
وی با بیان اینکه مسئول نظارت بر مصرف قلیان نهادهای دیگری هستند گفت: ما تابع تصمیمات دستگاه‌های مسئول هستیم.
شیشه 70 هزار تومانی در قلیان 7 هزار تومانی؟
گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که قیمت متوسط روانگردان شیشه در بازار گرمی 70 هزار تومان است. این در حالی است که قلیان در قهوه‌خانه‌های پایتخت حدود 7 هزار تومان عرضه می‌شود.
قاعدتاً برای قهوه‌خانه‌دارها نه سفره‌خانه‌داران که قلیان را با رقم‌های بالایی عرضه می‌کنند، سودی ندارد که شیشه 70 هزار تومانی را داخل تنباکوی قلیان 7 هزار تومانی بریزند تا جوانانی که برای استعمال قلیان مراجعه می‌کنند را معتاد کنند.
