الف در مطلبي به قلم دکتر محمود تبریزچی، دانشگاه صنعتی اصفهان نوشت:
تقلب در امتحانات پدیده شومی است که علی رغم زشتی آن از دبستان گرفته تا دانشگاه شیوع دارد و بعضا نوعی زرنگی تعبیر می شود. در این کار ناپسند، شخص بجای تلاش در یادگیری قبل از امتحان، دزدانه مطلبی را از بغل دستی و یا کتاب و جزوه ای کپی می کند و به نام دانسته های خود جا می زند تا در امتحان مردود نشود و یا نمره بیشتری کسب کند. متاسفانه سیستم آموزشی کشور با این پدیده زشت و غیر اخلاقی که زیر بنای بسیاری از بی صداقتی های آینده اشخاص را رقم می زند، قاطعانه برخورد نمی کند. سرسری گرفتن این امر موجب شده روند استفاده غیر مجاز از آثار علمی دیگران در بین دانشجویان و حتی اساتید شایع شده و در نوشتن مقالات و پایان نامه ها دقت لازم لحاظ نشود. از طرفی تاکید و تشویق بیش از حد بر کمیت و تعداد مقالات علمی بجای کیفیت باعثشده که بعضی با هر روش ممکنی، بر سقف آثار خود بیافزایند و در این راه صرف نظر از مشروع بودن و یا نبودن آن گوی سبقت را از همه بربایند.

کار ما به جایی رسیده است که دانشجویی در دانشگاه مادر کشور(دانشگاه تهران) جرأت کرده بدون نگرانی تمام پایان نامه کارشناسی ارشد خود را از پایان نامه ای که هشت سال قبل در دانشگاه دیگری انجام شده است کپی کند و متاسفانه اساتید راهنما، مشاوران و کمیته داوری هم دقت لازم را نداشته و چشم خود را بسته و با اعتماد بیش از حد زحمت یک جستجوی ساده در google را به خود ندهند و وی را با نمره عالی قبول کنند و البته با همان مدرک روانه دکترا شود.

این کار دزدی علمی یا Plagiarism نام دارد و عبارت است از اقتباس و یا تقلید نزدیک از آثار ادبی، هنری و علمی افراد و یا ربودن آنها و انتشار آن به نام خود. در کشور های پیشرفته به شدت با چنین مواردی برخورد می شود بطوریکه اگر دانشجویی تکالیفی که باید در خانه انجام دهد را از دوستش کپی کند مجازات می شود و حتی ممکن است از دانشگاه اخراج شود. همینطور اگر استادی مرتکب آن شود شغل خود را از دست داده و به حیات علمی و آکادمیک خود پایان می بخشد.

ممکن است تصور شود که دزدی علم به حرمت دزدی اشیا نباشد، ضرری به کسی نمی زند، و خطای بزرگی نیست و یا حتی بعضی فکر کنند به منظور پیشرفت علمی مباح است و نوعی زکات علم است. اما اگر همکلاسی شما با تقلب در امتحان نمره بیشتری گرفت و در رتبه بندی علمی از شما جلو زد و به همین دلیل فرصت شغلی را از شما گرفت دیگر چنین تصوری نخواهید داشت. و یا اگر روزی متوجه شدید که اثری از آثار شما که با زحمت فراوان تهیه نموده اید به نام شخص دیگری مطرح شده که بدون ذکر نام شما به آن افتخار می کند و از قِبل آن امتیاز می گیرد، به عمق زشتی و نادرستی آن پی می برید.

آنچه باعثسرقت علمی میشود، میل به ارتقاء است که شخص شایسته آن نیست و بجای قناعت و قبول وضعیت و شان خود به هر قیمتی می خواهد به آن رتبه ای که آرزویش را دارد برسد. در اینجاست که با در مخمصه قرار گرفتن، بجای سعی و تلاش در یادگیری برای حفظ آبرو و از روی اضطرار دست به دزدی می زند. برخی هم با آنکه هوش و استعداد کافی برای رسیدن به آن شایستگی های علمی را دارند بجای زحمت کشیدن، ساده ترین راه را که همانا برداشت از سفره آماده است را انتخاب می کنند. این دسته خود را زرنگ می دانند و دچار توهم می شوند که یک شبه ره چند ساله رفته اند. برخی دیگر نیز با اجیر کردن افراد توانا تولید انبوه آثار علمی براه انداخته و کار علمی آنان را تصاحب نموده و بسرعت مدارج علمی و دانشگاهی را طی می کنند و با افزایش بی رویه تعداد آثار، نام خود را جزء دانشمندان نمونه جهان قرار می دهند.

براستی به کجا می رویم. آیا به هر قیمتی باید مدرک دانشگاهی بالا بگیریم؟ آیا به هر قیمتی باید شغل علمی عالی داشته باشیم؟ آیا با هر شرایطی بایداستاد دانشگاه شویم؟ آیا در هر صورت باید ارتقا یابیم؟ حق و نا حق کنیم و با پای بر دوش دیگران نهادن جلو بزنیم؟ و یا دانشمند برجسته شویم؟ آیا اینها پیشرفت علمی است و یا پس رفت اخلاقی است؟ پولدار دزد چه نقشی در پیشرفت اقتصاد دارد؟ به قول عوام نیم کیلو باش ولی مرد باش. آنجا که توانش را نداری، آنچه هستی باش. یا حد اقل برای رسیدن به آرزوی موقعیت بالاتر زحمت بکش و بجای استفاده از دسترنج دیگران، خود تلاش کن. چه خوش گفته است سعدی شیراز:

برو شیر درنده باش، ای دغل مینداز خود را چو روباه شل

چنان سعی کن کز تو ماند چو شیر چه باشی چو روبه به وامانده سیر؟

چو شیر آن که را گردنی فربه است گر افتد چو روبه، سگ از وی به است

بچنگ آر و با دیگران نوش کن نه بر فضلهٔ دیگران گوش کن

بخور تا توانی به بازوی خویش که سعیت بود در ترازوی خویش

چو مردان ببر رنج و راحت رسان مخنثخورد دسترنج کسان

شاید متخلفین و راحت طلبان چنین انگارند که فعلا کسی متوجه نمی شود و به سلامت از پل می گذرند. اما اگر روزی می شد قطعه شعری را از شاعر گمنامی پیدا کرد و در مجلسی به نام خود سرود و یا یک نقاشی مجهول الهویه ولی زیبا را دوباره با امضای خود کشید و یا صفحه ای از یک کتاب را در گوشه کتابخانه دور افتاده ای پیدا کرد و بدون ذکر مرجع آن در پایان نامه آورد، امروزه با وجود اینترنت و دسترسی همگانی و آسان به مدارک و آثار دیگران، نمی توان به این راحتی سرقت فکری نمود. زود باشد که همه ی این موارد افشا شود تا سیه روی شود هر که در او غش باشد.

بر جامعه علمی است که صداقت علمی را بطور جدی مبنای خود قرار داده و با جدی گرفتن موضوع سرقت و تقلب علمی و بر خورد قاطع با آن آینده علمی کشور را از انحراف مصون بدارد. بر مسئولان علمی، پژوهشی و فناوری کشور است که با تشکیل کمیته های ویژه در هر مرکز علمی و پژوهشی به این موارد قاطعانه و سریع رسیدگی کنند که " السارق و السارقه فاقطعو أیدیهما ".

***
در همین زمینه، متاسفانه متوجه شدم که یک پایان نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران انجام شده است که ۸ سال قبل از آن در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شده بوده است. این پایان نامه به شماره ۹۰۴۴۷ با مشخصات زیر در سایت www. irandoc. ac. irموجود است.

عنوان: طراحی و ساخت دستگاه طیف سنج تحرک یونی با منبع یونیزاسیون کرونا و آنالیز ۱۰ ماده شیمیایی به وسیله آن
ماشالله زارع دفاع شهریور ۸۶
استاد راهنما: دکتر محمدرضا گنجعلی و دکتر پرویز نوروزی
دانشگاع تهران، دانشکده شیمی.

این پایان نامه کاملا شبیه پایان نامه ای با مشخصات زیر است که در دانشگاه صنعتی اصفهان موجود است.

طراحی و ساخت دستگاه اسپکترومتر تحرک یونی با منبع یونیزاسیون کزونا و کاربرد آن در آنالیز شیمیایی
نسترن تاج، دفاع شده سال ۷۸
استاد راهنما، دکتر محمود تبریزچی و دکتر تقی خیامیان
دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده شیمی


کل کار و تمام مطالب و شکل ها ی پایان نامه دانشگاه تهران از پایان نامه انجام شده در دانشگاه صنعتی اصفهان گرفته شده است.


به پیوست خلاصه انگلیسی و فارسی دو پایان نامه آورده شده است. با مقایسه ساده می توانید به این پی ببرید چگونه ناشیانه یکی از دیگری کپی شده است. برای اطمینان می توانید کل پایان نامه را از دانشگاه صنعتی اصفهان دریافت کنید.