فقط 15درصد مهدها دولتی است

این روزها وضعیت مهدهای کودک،نحوه اداره کردن آنها و نظارت بر آن بسیار مورد توجه خانواده ها ،رسانه ها و مسئولان مربوطه قرار گرفته است.موضوعی که به دلیل آموزش کودکان و محتوای مفاهیم آموزشی اهمیت بسیاری دارد.

با وجود اینکه هرساله سازمان بهزیستی نرخ شهریه مهدها را به صورت رسمی اعلام می کند و این نرخ ها حدود 300 تا 400 هزار تومان تعیین می شود اما در دنیای واقعی و در مهدها مبالغ دیگری رد و بدل می شود مبالغی میلیونی بین 2 تا 5 میلیون که با امکانات عجیب و غریب که گاها" رقم شهریه فراتر از اینها هم می رود.

بر این اساس برای ثبت نام یک کودک در طول یکسال در هر کدام از این مهدکودک ها والدین باید در ارزان ترین حالت 15 میلیون و در گران ترین حالت تا 25 میلیون تومان در هر سال بپردازند. اگر قیمت های دریافتی این مهدکودک ها را ثابت در نظر بگیریم هزینه سپردن یک کودک به هر کدام از این مهدها برای گذراندن دوره یک تا 5 سالگی در مجموع هزینه ای در حدود 80 تا 120 میلیون تومان دارد.هزینه ای برابر با شهریه دانشگاههای غیردولتی و در مقاطع بالایی مثل دکترا.

مهدهایی ستاره دار که اغلب در بالای شهر و دارای سالنهای ایروبیک، استخر،سنگنوردی، ژیمناستیک، روانشناسی،بازی، آموزش زبانهای مختلف انگلیسی و فرانسوی و .... هستند و برای هر خدمت و آپشن اضافه،خانواده ها را مجبور به پرداخت هزینه های بالا می کنند.

در همین حال بخش زیادی از ظرفیت این مهدکودک ها هم همیشه پر است و خانواده های بسیاری برای سپردن فرزندان خود به آنها حتی با وجود شهریه های بسیار گران قیمت، پشت نوبت می مانند.

در حال حاضر 13 هزار مهد کودک تحت پوشش سازمان بهزیستی وجود دارد و به گفته معاون اجتماعی سازمان بهزیستی اکنون حدود 40 درصد مهد کودک‌ها دو ستاره و حدود 30 تا 40 درصد مهدها هنوز ستاره‌دار نشده‌اند و فقط 10 درصد سه ستاره هستند و والدین میزان شهریه را باید به ازای ستاره‌دار بودن مهدها بپردازند به این صورت است که شهریه مهدهای کودک یک ستاره 10 درصد، دو ستاره 20 درصد، سه ستاره 30 درصد و چهار ستاره 40 درصد بیشتر شهریه پایه در نظر گرفته می‌شود.

نظارت نامناسب از سوی بهزیستی

موضوع نظارت بر مهدکودکها موضوعی است که به گفته کبری خزعلی، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده تاکنون مغفول مانده است.

وی معتقد است: شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئول سیاست گذاری های کلان نظام در موضوعات فرهنگی و آموزشی است و در این عرصه با برنامه ریزی و سیاست گذاری بر موضوعاتی که دارد، نحوه اجرا را نظارت می کند. سالهاست که اعتراضاتی  مبنی بر نامناسب بودن نظارت و کیفیت مهد کودکها به شورای عالی انقلاب فرهنگی و دستگاههای زیرمجموعه می رسد.

خزعلی ادامه می دهد: بعد از بررسی مشخص شد که کار تحقیقاتی مفصل نیاز داریم، از این مبنا شروع کردیم که بناگذاری تربیت کودکان از چه کیفیتی و بر چه سیاستی صورت گرفته است. در ایران 90 سال گذشته مورد بررسی قرار گرفت. کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی نیز بررسی شد و مشخص شد که اشکال ما در برنامه ریزی، در تربیت مربی و در اجرا بوده است. این کار از 30 سال گذشته به بهزیستی سپرده شده است اما 15 درصد بیشتر نتوانسته اند پوشش دهند.

وی اضافه می کند: 7 تا 8 میلیون کودک قبل از مدرسه آموزش های متعدد می گیرند که تعداد اندکی تحت نظارت بهزیستی هستند.

سازمانهایی که دستورالعمل خود را گم کرده‌اند

خزعلی می گوید: 30 سال پیش در سال 65 ،بهزیستی متولی دادن مجوز نظارت و پایش بود و برنامه ریزی و آیین نامه همین آموزش ها، نظارت و پایش مشترک بین آموزش و پرورش، وزارت کشور و بهزیستی و برنامه تربیتی بر عهده وزارت علوم بود ولی عملا انجام نشده است و مشکلاتی داریم برای اینکه بهزیستی دست تنها مانده، آموزش عالی کار خود را انجام نداده و وزارت کشور وارد نشده و آموزش و پرورش نظارت نداشته است. 

فقط 15درصد مهدها دولتی است

حبیب الله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی نیز در پاسخ به این انتقادها می گوید: 15 درصد پوشش دهی به این دلیل است که بیشتر مهدها در بخش غیردولتی است. بنابراین چون اعتبارات لازم برای پوشش دهی نبوده است، درصد پوشش دهی نیز کاهش داشته است.

وی می گوید: در برخی کشورها درصدی از تولید ناخالص داخلی برای رشد و تکامل کودکان هزینه می شود که در کشور ما سرمایه گذاری چندانی برای مهدها نشده است.

فرید می افزاید: مهدهای کودک که نزدیک به 50 سال از زمان شکل گیری آنها در دوره مرحوم باغچه بان می گذرد، به  دلیل اهمیت سالهای کودکی که در رشد کودکان دارد، موضوع آموزش و تربیت بسیار جدی گرفته می شود.

وی معتقد است: از نظر فضای فیزیکی، محتوای آموزش در چند سال قبل از نظر آموزشی برنامه ریزی شده است. مربیان و مسئولان فنی باید مدرک معتبر  داشته باشد و تمهیدات لازم اندیشیده شده است.

فرید می گوید:ما خیلی جدی می خواهیم این موضوع را پیگیری کنیم و مهدهایی را که عمدتا در نقاط بالای شهر و در کلانشهرهایی مثل تهران است، مورد بررسی قرار دهیم. اگر کسی به ما اعلام کند مهدکودکی از امکانات عجیب و غریب و با تبلیغات خاص، شهریه های بالا دریافت می کند، حتما این موضوع را پیگیری می کنیم چون مهدها موظف هستند شهریه را براساس نرخ مصوب بهزیستی و ستاره هایی که برایشان تعیین شده دریافت کنند.

مسعودی فرید در ادامه می گوید: نرخ هر استان با بقیه استان ها به خاطر تورم متفاوتی که در مناطق مختلف کشور وجود دارد، فرق می کند. در کل تهران نرخ پایه افزایش شهریه 14 درصد است. البته خود تهران هم از نظر وضعیت اقتصادی به چند منطقه تقسیم شده؛ برفرض اگر در شمال شهر تهران شهریه مصوب 400هزارتومان باشد، مهدکودکی که در جنوب شهر قرار دارد شهریه ای 300هزارتومانی خواهد داشت.

سپردن بیش از 60درصد کودکان به مهد از سرناچاری

بی اعتمادی نسبت به آموزش هایی که در مهد ها ارایه می شود باعث شده است که بسیاری از مادران تا جایی که بتوانند خود از فرزندانشان مراقبت کنند و آموزش آنها را بر عهده بگیرند و تنها در صورتی که ناچار شوند، آنها را به مهد کودک بفرستند.

یک پژوهش در این زمینه نشان می دهد که بیش از 60 درصد والدینی که کودکان خود را به مهد کودک سپرده اند از سر ناچاری این کار را انجام داده اند. بیشتر این مادران شاغل هستند و تعدادی دیگر از آنها مادران جوانی هستند که درس می خوانند.  این بی اعتمادی شاید ریشه در این دارد که مهد کودک های ایران تا سالهای اخیر، دولتی بوده اند و در واقع وقتی مهدها دولتی باشند مادران احساس می کنند فرزندانشان را به جایی شبیه مدرسه می فرستند.

بنابراین براساس آنچه گفته شد بیش از 85 درصد مهد کودک ها خصوصی شده اند. این خصوصی سازی فعالیتی بسیار مثبت است اما، به شرط آنکه در آن تمام قواعد خصوصی سازی رعایت شود و با دخالت های نا به جا عملا مهدهای خصوصی به مراکزی تبدیل نشوند برای دادن آموزشهای نادرست و چشم و هم چشمی های میلیونی بین خانواده ها.