عباداله فتح‌اللهی در خصوص آمار بافت فرسوده تهران گفت: 5 درصد از مساحت تهران و 22 درصد از پلاکها و پارسل‌های تهران و 15 درصد از جمعیت تهران مشمول سه مولفه مصوب شورای عالی شهرسازی کشور یعنی ریزدانگی، نفوذناپذیری و عدم استحکام شده‌اند که از آنها به عنوان بافت فرسوده یاد می‌شود و حوزه ماموریت سازمان نوسازی شهر تهران را به خود اختصاص داده‌اند.
فتح‌اللهی با اشاره به اینکه این 5 درصد شامل 205 هزار پلاک است، گفت: از این تعداد در 10سال گذشته حدود 82 هزار پلاک پروانه گرفته و نوسازی شده‌اند و در واقع 35 درصد از بافت فرسوده ما نوسازی شده و برای بقیه بافت فرسوده تهران هم باید این اتفاق رخ دهد.
وی گفت: این در حالی است که رشد نوسازی بافت فرسوده در سطح کشور حدود 8درصد است و تهران در مقایسه با دیگر شهرهای کشور در حوزه نوسازی بافت فرسوده با پیشگامی چهاربرابری مواجه است و البته با این وجود در مقایسه با برنامه چهارم و پنجم توسعه که سالانه نوسازی 10 درصد از بافت فرسوده در آنها پیش‌بینی شده بود حدود 65 درصد عقب است.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با اشاره به اینکه مسئولیت نوسازی وظیفه مشترک شهرداری و دولت بوده است، گفت: در طول 10 سال گذشته مشکلاتی وجود داشته است که این اتفاق نیفتاد. توقع ما از مجلس به عنوان رأس امور و به عنوان مصوب کننده مقررات و ناظر این است که بعد از تصویب به موضوع نظارت هم توجه کنند. برنامه چهارم و پنجم به تصویب مجلس رسیدند؛ خوب باید سال به سال گزارش عملکرد بگیرند و همه ساله بودجه سال آینده را مبتنی بر برنامه‌های پیش‌بینی شده تنظیم کنند. وقتی 10 درصد در سالی شد 5درصد، باید در سال بعد رقم 15 درصد پیش‌بینی شود تا عقب‌ماندگی سال گذشته جبران شود. البته موضوع این دولت نیست و این عقب‌ماندگی در 10سال سال گذشته رخ داده است.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با اشاره به اینکه کلماتی مانند زلزله و حادثه شوک‌های روانی است که هر روز بر ما وارد می‌شود و شاید دیگران از این کلمات برداشت خود را داشته باشند اما ما که دستمان در آتش است متوجه هستیم که این کلمات چقدر زیان‌بخش خواهد بود و دعا می‌کنیم که هیچگاه این حوادث رخ ندهد چون در صورت رخداد این حوادث، مدیریت و جبران آن بسیار سنگین خواهد بود.
فتح‌اللهی مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران درخصوص بدهی دولت به شهرداری تهران در بخش بافت فرسوده هم گفت: در ماده 16 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب سال 87 مجلس شورای اسلامی آمده است که بافت‌های فرسوده شهرها مشمول تخفیف حداقل پنجاه درصد (50%) هزینه‌های عوارض ساخت و تراکم ساخت و تقسیط بدون کارمزد باقیمانده است و تصریح شده که دولت موظف است معادل صد درصد (100%) تخفیف اعمال شده از سوی شهرداری‌ها ناشی از اجرای این قانون و سایر قوانین را در لوایح بودجه سنواتی منظور و پرداخت کند. بر همین اساس و از محل تخفیف عوارض، دولت حدود 647 میلیارد تومان به شهرداری تهران بدهکار است و تا به امروز هم رقمی از این بدهی پرداخت نشده است.
در ادامه مدیرعامل سازمان نوسازی تهران در خصوص دیگر تسهیلات ارائه شده به بافت فرسوده گفت: از امسال تدبیر در تهران این بود که انشعابات برای نوسازی بافت فرسوده رایگان شود و البته این موضوع را هم باید اصولاً دولت متقبل شود چون در حوزه اختیارات و فعالیت دولت است و ما مثلاً در ایجاد فضای سبز از دولت پولی نمی‌گیریم چون در حوزه فعالیت ماست.
وی در ادامه به ضرورت نوسازی متوازن در مناطق بافت فرسوده مبنی بر نوسازی پلاکها و نوسازی محیط پیرامون مناسب با نیازهای منطقه تأکید کرد و گفت: نوسازی متوازن موقعی اتفاق می‌افتد که همه نیازهای منطقه بافت فرسوده همزمان انجام شود. خوب اگر مثلاً وزارت نیرو امکان لازم برای تأمین روشنایی و برق منطقه را نداشته باشد و یا وزارت بهداشت آمادگی لازم برای تأمین سرانه بهداشتی منطقه را نداشته باشد، طبیعتاً خانه‌ها در حالی نوسازی می‌شود و همراه با افزایش جمعیت در منطقه است که منطقه از قبل همراه با فقری در حوزه روشنایی و سلامت بوده است و نوسازی فقر عمومی محل به علت افزایش جمعیت بیشتر می‌شود. جمعیت بیشتر خدمات بیشتر را می‌طلبد و اگر خدمات مورد نیاز منطقه توام با نوسازی انجام شده و رشد جمعیت منطقه نباشد، انگار دارای بدنی خواهیم بود که دست به تناسب رشد کرده اما مثلاً مغز کندی رشد داشته است.
مدیرعامل نوسازی شهر تهران با تصریح بر اینکه نیازمند حضور و فعالیت همه دستگاه‌های مسئول در نوسازی بافت فرسوده هستیم و البته در صورت عدم این حضور و هماهنگی هم نمی‌توانیم به درخواست‌های نوسازی توجه نکنیم و صدور پروانه ساخت را تعطیل کنیم. چراکه امنیت و حفظ جان مردم اولویت اول ما می‌باشد و با نوسازی پلاک حفظ جان مردم تقویت می‌شود.
در ادامه فتح‌اللهی با اشاره به وظایف ساکنان بخش بافت فرسوده و سازمان‌های مرتبط برای نوسازی گفت: حوزه نوسازی را به دو دسته تقسیم می‌کنیم؛ یک دست اقداماتی که مالکان بافت فرسوده با حمایت دولت و شهرداری برای نوسازی ملک خود انجام می‌دهند و دسته دیگر حوزه عمومی است که نیازمند پای کار آمدن شهرداری و دستگاه‌های اجرایی دولت است؛ در آن قسمت که نیاز به حضور مردم است، خوب مردم می‌آیند و کار انجام می شود و بسته‌های تشویقی ما هم به آنها کمک می‌کند تا کار انجام شود. اما آنجا که نیازمند حضور نهادهای عمومی هستیم با عقب‌ماندگی چشم‌گیرتری مواجهیم و حتی نوسازی ما، این بخش را فقیرتر هم می‌کند.
وی در خصوص مشکلاتی که مانع از رشد و پیشرفت جدی نوسازی بافت فرسوده می‌شود، گفت: باید بر این نکته توجه داشت که چه گروه و لایه اجتماعی و اقتصادی از شهروندان در این بافت فرسوده زندگی می‌کنند. عزیزانی در این بافت زندگی می‌کنند که شغل و درآمد مطمئن و مکفی ندارند و حتی گاهی حداقل درآمدها را ندارند. فردی که صاحب خانه‌ای فرسوده پنجاه متری است دارای چه چیزی است؟ یک طبقه خانه به همراه یک بهارخواب و یک زیرزمین. خوب خود سکونت دارد، در بالا هم مثلاً دامادش را اسکان داده و در زیرزمین هم دار قالی به پا کرده و یا بازیافت انجام می‌دهد و خلاصه به کاری مشغول است. در این پنجاه متر هم خود زندگی می‌کند و هم برای یکی از فرزندانش سرپناهی ایجاد کرده و به کسب و کاری هم مشغول است. خوب حالا بیایید و برای مالک این پنجاه متر فرسوده، با نوسازی انجام شده و سوبسیدهای مختلف، 70 یا 80 متر آپارتمان نوساز بگیرید. مشکل او حل نمی‌شود. بخشی از معاش خود را از دست می‌دهد. درست است که به او می‌گویید که اگر نوسازی نکنی، آوار بر سر تو خراب می‌شود اما می‌گوید که من کلیه‌ام را می‌فروشم و فعلاً زندگی می‌کنم.
فتح‌اللهی یکی دیگر از موانع نوسازی بافت‌های فرسوده را تعلق عاطفی موجود در این بافت‌ها دانست و گفت: ما باید موضوع نوسازی را مبتنی بر روابط عاطفی مردم طراحی کنیم و علاوه بر توجه به کالبد محل، به روح و روان و اذهان مردم محل هم توجه کنیم و برای آن برنامه داشته باشیم. این موضوع در خارج از بافت فرسوده توجه نمی‌شود اما این تعلقات عاطفی در بافت فرسوده موجب مقاومت در برابر نوسازی می‌شود.
وی بر افزایش حمایت‌های مالی تأکید کرد و گفت: باید حمایت‌های مالی را به میزانی برسانیم که مالک و ذینفع بافت فرسوده، حداقل امکانات حیاتی را بتواند ایجاد کند و از این رو در بسته مالی سال جاری محور را تأمین نیازهای مالی ساکنان گذاشته‌ایم.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با اشاره به اینکه یکی از مشکلات جدی برای ساکنان بخش‌های فرسوده اشتغال این ساکنان است گفت: برای سایر نیازمندی‌های ایشان، باید دستگاه‌های دیگر وارد گود شوند و از جمله مثلاً سازمان فنی و حرفه‌ای برای کارآموزی ورود کند و کاری کند که استاندارهای کاریابی ساکنان این مناطق بالا رود.
وی در ادامه به عدم تحقق در یارانه وام اختصاصی به نوسازی بافت فرسوده پرداخت و گفت: در خصوص بسته تشویقی هم مواردی را پیش‌بینی کرده بودیم که برخی دستگاه‌ها اجرایی نکردند و از جمله رابطه بانک و سازمان مدیریت حل نشد. قرار بود وام‌ها با 4 درصد سود پرداخت شود و 9 درصد سهم شهرداری، 9 درصد سهم دولت و 4 درصد هم سهم شهروندان باشد اما بانک با اعلام اینکه دولت به سیستم بانکی بدهکار است در این خصوص مقاومت کرد. به همین دلیل و با وجود آمادگی شهرداری برای پرداخت سهم خود، وام با رقم سود 18 درصد با مردم بسته شد و اینگونه است که مردم اطمینان نمی‌کنند.
فتح‌اللهی با اشاره به اینکه وقتی شهروندان به مرحله بازپرداخت وام مشارکت مدنی خود رسیدند یارانه سهم شهرداری را دریافت خواهند کرد اما با این وجود و بر اثر عدم همراهی دولت و بانک، مردم اطمینان نمی‌کنند، گفت: تلاش ما بر این بود که قرارداد وام به سود 4درصد بسته شود اما دولت همراهی نکرد و بانک‌ها به خوبی عمل نکردند و این موجب بی‌اعتمادی مردم شد و موضوع اشتیاق مردم را کاهش داد.
در ادامه عباداله فتح‌الهی مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران گفت: البته این موضوع مطرح و صحبت‌هایی هم انجام شده است که در سال 96 دولت مبلغ هزار میلیارد تومان از محل مسکن مهر در اختیار بانک مسکن قرار دهد و بانک مسکن وام خود را با سود 12 درصد آغاز کند. اگر این وعده عملیاتی شود سهم شهرداری هم به کمک خواهد آمد و عملا وام با سود 4درصد محقق خواهد شد.
وی در پایان تاکید کرد نوسازی انجام شده در تهران امیدوار کننده است و در حالی که رشد نوسازی در کشور 7.8 درصد است اما نوسازی انجام شده در تهران 35درصد و چهار برابر کشور انجام شده است؛ با این وجود این پیشرفت مورد رضایت ما نیست.
