نقشه «ساختمان پلاسکو» مجددا طراحی می شود

در ابتدای این نشست، محمدتقی احمدی سرپرست هیئت ویژه بررسی حادثه پلاسکو با اشاره به گزارش 1700 صفحه‌ای که بعد از دو ماه از حادثه پلاسکو تهیه شده و تمامی ابعاد حادثه را دربر گرفته است، خاطرنشان کرد: ساختمان پلاسکو 54 سال پیش ساخته و نمادی از توانمندی صنعتی کشور محسوب می‌شد و فرو ریختن آن مدیریت شهری کشور ما را به چالش کشید، این نوع حوادث در همه کشورها رخ می‌دهد اما اگر پیشگیری منظم انجام شود، تعداد آن کم می‌شود.

رئیس دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: این حادثه نشان داد که شهرهای ما به چه اندازه آسیب‌پذیرند و فرصتی فراهم شد تا راهکار ممانعت از تکرار این حوادث ارائه شود، هیئت ویژه بررسی حادثه پلاسکو کاملا بی‌طرف بود و به هیچ جناحی وابسته نبود؛ 6 کمیته تخصصی در این هیئت ویژه مشغول به کار بودند و با روسای ارشد سازمانهای مانند بنیاد مستضعفان، وزارت کار، آتش‌نشانی و شهرداری همکاری داشتیم.

وی تصریح کرد: فروریزی پلاسکو نمادی از همه ناکارآمدی‌ها و قصورهایی است که به مدت چندین دهه بر روی یکدیگر انباشته شده است.

احمدی با اشاره به مدلهای شبیه‌سازی شده کامپیوتری از خروجی جلسات این هیئت خاطرنشان کرد: 147 نفر به طور مستقیم با هیئت در ارتباط بودند و به طور مثال 45 نفر با کمیته حقوقی هیئت ویژه بررسی حادثه پلاسکو همکاری داشتند و در این نشست‌ها به پنج سؤال مهم رئیس‌جمهور در رابطه با حادثه پلاسکو پاسخ دادیم.

در ادامه این نشست، سعید بختیاری؛ عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به دلایل گسترش سریع آتش در ساختمان پلاسکو خاطرنشان کرد: وجود بار حریق بسیار زیاد در ساختمان، مخصوصا به علت مقادیر زیاد پارچه، نبود پلکان اضطراری و وجود اشکال در پلکان، ارتباط کامل بین فضاها از طریق سقف‌های کاذب، پلکان و گسترش آتش از طریق این فضاها، عدم وجود سیستم بارنده خودکار در ساختمان، مشکلات فنی لوله‌های قائم آتش‌نشانی و عدم تعمیر و نگهداری صحیح از آنها در دوران بهره‌برداری و وجود موانع زیادی برای فعالیت آتش‌نشانها از جمله دلایل گسترش آتش در پلاسکو بود.

وی ادامه داد: مدلسازی کامپیوتری گسترش حریق در ساختمان نشان می‌دهد که چگونه حریق پس از شروع از طریق پنجره‌ها، فضای کاذب، پلکان و شفت‌آسانسور به فضاهای مجاور و به طبقات بالاتر گسترش یافته است.

بختیاری با اشاره به ارزیابی‌های متعدد میدانی و آزمایشگاهی برای تعیین تجربه دمایی مصالح در حادثه پلاسکو تصریح کرد: آزمونهای مقاومت فشاری پسماند و ... بر روی تعدادی از نمونه‌های بتن پلاسکو صورت گرفت که نتایج علی‌رغم برخی محدودیت‌های ناشی از ریزش ساختمان تایید‌کننده مدل ریاضی محیط آتش بود و نشان داد که دمای حریق به میزان کافی برای آسیب زدن به سازه افزایش یافته است.

وی افزود: آثاری مشاهده شد که نشانگر رسیدن اجزایی از ساختمان به دماهای بسیار بالاتر بوده اما شواهد نشان می‌دهد که این دماهای بالاتر به احتمال بسیار زیاد بعد از فروریزش کامل و در زیر آوار شکل گرفته است.

در ادامه، علی‌اکبر آقاکوچک؛ عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در تشریح حادثه از دیدگاه مهندسی سازه خاطرنشان کرد: سیستم سازه‌ای ساختمان پلاسکو شبیه به یک سیستم سازه‌ای لوله‌ای بود و در این سازه عمده ستونها در پوسته ساختمان قرار داشت و تنها 4 ستون مرکزی، وظیفه تحمل بخش قابل توجهی از بارهای ثقلی را برعهده داشتند.

وی ادامه داد: در یک نگاه کلی به اجزای سازه ساختمان پلاسکو مشاهده شد که تمام آنها از مقاطع مرکب بوده‌اند؛ این نحوه ساخت هرچند که با فناوریهای زمان ساخت قابل توجیه است اما به علت عدم استفاده از جوشهای پیوسته، دارای نقاط ضعف نیز هستند، اعضای فولادی این ساختمان عمدتاً فاقد هرگونه پوششی در مقابل آتش بوده و یال تحتانی قریب به اتفاق اعضای تیرچه و خرپاهای باربر آن در هنگام بروز حریق در معرض مستقیم آتش تحتانی بودند.

آقاکوچک با اشاره به تخریب ساختمان پلاسکو در سه مرحله زمانی اظهار کرد: پس از گذشته حدود سه ساعت از  شروع آتش‌سوزی در ساختمان، در مرحله اول بخشی از کف طبقه یازدهم در قسمت شمال غربی به علت تغییر شکل‌های بزرگ تیرچه‌ها ناشی از افزایش دما و دلایل دیگر فرو ریخت سپس در مرحله بعد به فاصله حداقل 10 دقیقه بخشی از کف طبقه دوازدهم و سیزدهم بر روی کف طبقه دهم ریخته و به علت افزایش بار و اثرات ضربه آن این تخریب کف‌ها تا پایین ساختمان ادامه یافت.

وی افزود: بررسی دقیق فیلم‌ها از لحظات خرابی مرحله سوم نشان داد که پس از وقوع خرابی مرحله دوم، ساختمان به مدت حدود 30 دقیقه پایداری خود را حفظ کرده و مرحله سوم خرابی از ضلع شرقی و جنوبی ساختمان آغاز شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با رد شایعه انفجار برنامه‌ریزی شده در ساختمان پلاسکو خاطرنشان کرد: جدا از برخی شواهد مربوط به انفجار معدود کپسولهای کوچک گاز موجود در واحدها که ممکن است به خاطر تماس با آتش و یا ضربه فروریزش سقف‌ها رخ داده باشد در خصوص شایعه انفجار برنامه‌ریزی شد یا گسترده در داخل ساختمان، هیئت بررسی حادثه ساختمان پلاسکو  شواهد منطق قابل تاییدی نیافته و بنابر این احتمال این امر بسیار بعید به نظر می‌رسد.

وی با اشاره به بزرگترین مشکل بررسی سازه ساختمان پلاسکو گفت: از ساختمان پلاسکو نقشه و اطلاعات فنی موجود نبود و بنابر اظهار مالک در طبقه چهاردهم نگهداری می‌شد که همه آنها در حریق سوخته بود که با استفاده از تعدادی عکس که از زمان ساخت پلاسکو به دست آمد در هیئت ویژه بررسی حادثه پلاسکو نقشه‌هایی از سازه به دست آوردیم.