باز هم هوای نینوا دارد حسین(ع)

به گزارش فارس از اصفهان، در آسمان بنای عزا بس که محکم است، از بار حزن پشت ملک در فلک خم است، هر جا نظر کنم به زمین محفل غم است، باز این چه شورش است که در خلق عالم است، باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است.
تمام کوچه‌ها عزادار نام توست، تمام کوچه‌ها یادآور قدم‌های سنگین توست که امروز نیستی اما یاد و نامت هنوز هم توان حرکت ناتوانان و آرامش قلب پریشان‌دلان است.

آری مگر دوستداران تو می‌توانند آسمان مه گرفته ظهر عاشورا را از یاد ببرند، زمانی که حنجره بریده‌ات خبر از برخورد عدل و جور می‌داد، آن لحظه انتظار در سراسر وجودشان ریشه می‌دواند و معنی می‌گیرد، انتظاری که امید و آرمان فردای تابناک را نوید می‌دهد، چطور می‌توانند نادیده بگیرند وعده پروردگار به فرشتگان را زمانی که از شهادتت به درگاه الهی نالیدند و گفتند: پروردگارا آیا قاتلین بهترین بندگانت و اشرف برگزیدگانت را به حال خود وا می‌گذاری و خداوند به آنان وحی فرستاد؛ که ای فرشتگان من، آرام بگیرید به عزت و جلالم سوگند که از آنها انتقام می‌گیرد.
آری یادمان هست که چگونه بی‎آب در صحرای عظیم کربلا ماندی، عطشی که هنوز در جان همه عاشقانت وجود دارد، اگر تمام دریاهای عالم را هم یک باره سر بکشی، آتشفشان عطش درونت به سردی نمی‌نشیند، آتش عشق را جز با خون نمی‌‌توان فرونشاند؛ آن هم خونی که به خون حضرت تو در هم آمیزد، عطش، آن گاه فرو می‌نشیند که خون فوران کند و جاری شود.

*تمام غصه‎ام این است، پشت پا بخوری تو هم شبیه خودم نیزه بی‎هوا بخوری، خدا کند که به فرقم نظر نیندازی، هراس دارم از این عمق زخم جا بخوری، عزیز فاطمه، مدیون زینبت کردم اگر که ثانیه‎ای غصه مرا بخوری، شبیه من جگرت آب می‎شود وقتی به زیر تیغ و سنان حرص خیمه را بخوری، خلاصه عرض کنم، حرف تیرها این است قرار نیست که از آب کربلا بخوری.
هر ساله تمام این شهر که نه تمام این ملت اسلامی عزادار تو می‎شوند و به شیوه‎ها و رسوم خود آیین‎های محرم را اجرا می‎کنند.
در کوچه‌های تاریک و بازارچه‌های تنگ، بیرق سیاه آویخته‌اند به کودکانشان سیاه می‌پوشانند، پیشانی‌شان را با سربند یا حسین(ع) و یا ابوالفضل(ع) تبرک می‌کنند.

*پرشورتر از هرسال؛ طبل محرم نواخته می‌شود
مردم شهر کاشان در انتظارند که پرشورتر از همیشه حماسه شهادت اباعبدالله الحسین(ع) را باری دیگر روایت کنند و روایت مظلومیت ۷۲ یار باوفای ایشان را در کوی و برزن و در شهر و روستا به تصویر بکشند، دست هر کودک این شهر بیرق سبزی است که نام حسین(ع) بر آن حک شده است.
یکی از آداب عزاداری در محله‌ها مراسم چاووش خوانی و تعزیه‌خوانی است که به این صورت است که یک نفر از گروه تعزیه‌خوانی با صدای طبل، آغاز شدن تعزیه را به اطلاع مردم می‌رساند و پس از تجمع مردم در میدان تعزیه کاشان، تعزیه‌خوانی اجرا می‌شود، چاووش خوانی، نخل برداری، طوق‌گردانی و مراسم برگزاری تعزیه و دهه خوانی از رسوم شهرها در آستانه رسیدن ماه محرم است.
محمد تقی زارعی یکی از فعالان عرصه چاووش خوانی استان اصفهان با اشاره به اینکه این مراسم یکی از رسوم دیرینه مردم کاشان است که برای آگاه‌سازی و آماده‌سازی مردم از فرا رسیدن ایام سوگواری صورت می‌گیرد، گفت: بانگ عزا و مراسم چاووش خوانی مراسمی است که در آستانه فرا رسیدن ماه محرم و ایام سوگواری امام حسین(ع) در روستای اسحاق آباد کاشان و دیگر روستاهای کاشان برگزار می‌شود.
وی افزود: مراسم چاووش خوانی با به صدا در آوردن طبل و سنج آغاز شده و یک نفر به عنوان رهبر آن گروه انتخاب می‌شود و عبا می‌پوشد و پرچم عزا را به دوش می‌گیرد و گروهی از مردم مشتاق به عزاداری را به دنبال خود حرکت می‌دهد.
این تعزیه‌خوان برگزاری مراسم پس از چاووش خوانی را مقتل‌خوانی دانست و گفت: این مراسم ورود امام حسین(ع) و یارانش را به صحرای کربلا به تصویر می‌کشد و نخل برداری مراسمی دیگر است که پس از مقتل‌خوانی برگزار می‌شود که وسط یک نخل، تابوتی قرار می‌دهند و یک نفر روی آن تابوت می‌نشیند و بقیه عزاداران آن نخل را بر دوش گرفته و مصلی به مصلی حرکت می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند و مردم نیز به دنبال این گروه نذور خود را پخش می‌کنند، تا این نخل به مصلی اصلی شهر برسد و در آنجا علم شود.
وی در مورد دیگر مراسم سنتی در ایام سوگواری سیدالشهدا تصریح کرد: طوق، نام وسیله‌ای است که جلوتر از نخل به حرکت در می‌آید و مردم حاجت و نیازهای خود را از سالار شهیدان به وسیله نشانی همچون پارچه سبز به این طوق آویزان می‌کنند که در کاشان غالباً لوازم و تجهیزات مورد نیاز تعزیه‌خوانی از نذور مردم تهیه می‌شود.

*لنجانی‎ها با پخت غذاهای محلی به استقبال محرم می‎روند
سید رضا رضایی از مداحان و فعالان مذهبی شهرستان لنجان آیین عزاداری در این شهرستان را همانند سایر شهرستان‌ها دانست و در بیان برخی رسومات مختص به این شهرستان اظهار داشت: مراسم ویژه لنجانی‌ها، ظهر روز عاشورا و تاسوعا است که بهترین غذای خود را تهیه می‌کنند و آن را در سینی می‌گذارند، سینی‌ها را روی سرهایشان می‌گیرند و به پشت در حسینیه‌هایی می‌آورند که سینه‌زن‌ها و زنجیرزن‌ها در آنجا مشغول برگزاری مراسم هستند. هنگام ظهر در حسینیه باز می‌شود و مردم در صف‌های طولانی، با سینی‌هایی بر سر که پر از نذور است وارد حسینیه می‌شوند و به این‌گونه غذای عزاداران حسینی آماده می‎شود.

*نطنز پرتب و تاب‎تر از همیشه به استقبال محرم رفته است
یکی از فعالان مراسم مذهبی در نطنز اظهار داشت: همه ساله آیین‌های عزاداری ماه محرم در مناطق نطنز و اطراف آن نیز با شور و عشق خاص مردم به اباعبدالله الحسین(ع) برگزار می‌شود و عاشقان آن حضرت ارادت و تجدید میثاق خود را هر سال در قالب عزاداری مستحکم‌تر می‌کنند.
وی افزود: برافراشتن خیمه‌ها با وسعت یک هزار متر در میادین شهر برای میزبانی از عزاداران، از جمله مراسمی است که به صورت خاص در نطنز برگزار می‌شود و سیزدهم محرم پس از برگزاری ختم سوم امام حسین(ع) این خیمه‌ها پایین آورده می‌شود و روز هفتم محرم در شهرستان نطنز اصناف و بازاریان میزبان هیئت‌های عزاداری می‌شوند.
مهدی عباداللهی با بیان اینکه نطنزی‌ها پس از برپایی خیمه‌ها در شهر و تشکیل هیئت عزاداری به ترتیب وارد حسینیه مرکزی شهر می‌شوند و به عزاداری می‌پردازند، با اشاره به برخی دیگر از رسومات نطنزی‎ها ادامه داد: آیین فرات خوانی نیز در نطنز و مناطق خشک کویری مرسوم است، خواننده اشعاری را بر آب فرات می‌خواند به طوری ‎که واقعه غم‌انگیز کربلا را در ذهن تجسم می‌کند، این آیین نوعی آیین سوگ و مویه است که بیشتر در دستگاه آواز دشتی اجرا می‌شود.
وی ادامه داد: همچنین نخل گردانی و خیمه‌گاه حسینی و شهدای کربلا، آیینی است که در نطنز برگزار می‌شود، این آیین در زمان آل‌بویه مرسوم بوده و در زمان قاجار نیز با برپا کردن تکیه‌ها آیین‌های تعزیه رونق بیشتری گرفته است.
عباداللهی آیین سنگ‌ زنی و یا سنج زنی را در دیگر مناطق این دیار از جمله ابیانه نطنز نیز که به آن جاق‌جاقه‌زنی یا جقجقه‌زنی گفته می‌شود، از دیگر آداب عزاداری در این دیار دانست که با شکلی متفاوت از سایر نقاط این منطقه اجرا می‌شود.

*آیین ملی و مذهبی تعزیه‌خوانی در تقویم آیین‌های معنوی به نام شهرستان نطنز ثبت شد
رئیس اداره میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نطنز در آستانه آغاز ماه محرم و ایام عزاداری سیدالشهدا اظهار داشت: آیین ملی و مذهبی تعزیه‌خوانی در تقویم آیین‌های معنوی به نام شهرستان نطنز ثبت شد.
وی افزود: تعزیه‌خوانی یکی از شیوه‌های عزاداری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است که از اواسط دوران صفویه شروع و در زمان ناصرالدین شاه به شکوفایی رسید تا امروز مورد توجه و استقبال عاشقان اهل بیت(ع) است.
احمد رضا قاسمی با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته برخی از مسئولان شهرهای مختلف کشور پیگیر ثبت تعزیه در تقویم آیین‌های معنوی به نام شهرستان خود بودند، بیان داشت: با توجه به ظرفیت‌های موجود در شهرستان نطنز و همچنین وجود استعدادهای ارزشمند و فعال در این زمینه و تلاش و پیگیری این اداره آیین ملی و مذهبی تعزیه خوانی در تقویم آیین‌های معنوی به نام شهرستان نطنز ثبت شد.
وی در مورد اهمیت این امر تصریح کرد: ثبت آیین تعزیه علاوه بر آشنایی دیگر ملیت‌ها با فرهنگ مذهبی ما موجب می‌شود تا این میراثمذهبی برای آیندگان حفظ شود.

*به یاد مظلومیت کاروان امام حسین؛ نجف آباد کاروان عزاداری خود را در سراسر استان می‎چرخاند
سید مهدی میرحسینی از تعزیه خوانان با سابقه خمینی‌شهر اظهار داشت: در خمینی‌شهر و برخی از شهرستان‌ها از جمله زواره اردستان، آیین و رسومات فراوانی در ماه محرم اجرا می‎شود، که برپایی کاروان امام حسین(ع) و چرخاندن آن در سراسر استان از نمونه‎های عالی آن است.
وی افزود: تعزیه خوانان و بازیگران کاروان علاوه بر استفاده از علائم و ادوات عزاداری همچون نخل، علم و کتل، کاروان‌های عزاداران سیاه‌پوش را همراه با خیمه‌گاه حسینی به در قالب کاروان راه می‌اندازند و در سوگ آن حضرت به عزاداری می‌پردازند.
این تعزیه‌خوان با بیان اینکه معروف‌ترین کاروان عزاداری کشور مربوط به کاروان خمینی‌شهر است، گفت: کاروان ندا معروف‌ترین کاروان کشور است که متعلق به نجف آباد است که از آستانه برگزاری مراسم عاشورا برپا می‌شود.
وی ادامه داد: این کاروان دارای چهره‌های خاصی است که برای اولیاخوانان چهره‌ای متبسم و منور برگزیده می‌شوند و برای اشقیاخوانان چهره‌های خشن برگزیده می‌شود و به همراه گروه‌های موزیک و سوارکاری و با هماهنگی دقیق به راه می‌افتند و تمام شهرستان‌های استان را ندا می‌دهند و حق گویی امام حسین(ع) و یارانش را به گوش همه می‎رسانند.

*مردم برخوار و گز کوزه به دست برای تجدید میثاق با امام حسین(ع) و یارانش می‌روند
محمد طوطی از تعزیه خوانان و بازیگران فیلم‎های مذهبی در ارتباط با آیین سقاخوانی در شهرستان برخوار تصریح کرد: بسیاری از ارادتمندان به امام حسین(ع) در حالی که با یک دست مشک آب و با دست دیگر کاسه‌ای در دست دارند به یاد تشنه لبان کربلا، عزاداران را سیراب می‌کنند.
سقایان و کوزه به دستان اشعاری در دستگاه‌ها و آوازهای دشتی و بیات و غیره می‌خواند، وی تعزیه خوانی را هم از دیگر مراسمی دانست که در ایام محرم هر روز در این شهرستان برگزار می‎شود.

*بیدگلی‎ها مراسم خاکسپاری یاران سیدالشهدا را به نمایش می‎گذارند
حسین نرگسخانی از تعزیه خوانان و مداحان امام حسین(ع) در آران و بیدگل آیین زنگ حیدری را یکی از آیین‌های کهن منطقه آران و بیدگل دانست و گفت: این آیین بیشتر در گذشته در نوش آباد آران و بیدگل مرسوم است.
وی ادامه داد: در این آیین زنگ کهنی را به پایه منبر مسجد می‌بندند و سقاخوان‌ها پای زنگ می‌نشینند و به اشعار خواننده زنگ حیدری گوش فرا می‌دهند.
این تعزیه‌خوان آیین خیل عرب، از نمونه‎های آیین‎های بیدگلی‎ها در محرم معرفی کرد و بیان داشت: این آیین نمادی از حرکت طایفه بنی‌اسد است، حرکتی که پس از جنایت سپاهیان یزید بن معاویه و زمانی که سپاهیان دشمن از صحرای کربلا رفتند، پیکرهای شهدا بر زمین مانده بود و کسی جرأت به خاک سپاری آنها را نداشت. زنان طایفه بنی اسد که در نزدیکی زمین کربلا زندگی می‌کردند با بیل، چوب و هر وسیله دیگر به طرف دشت کربلا رفتند تا پیکرهای شهدا را به خاک بسپارند.
وی افزود: این آیین به صورت نمادین در نوش آباد آران و بیدگل هم اجرا می‌شود و در آن گروهی عزادار در حالی که لباس سفید عربی بر تن دارند، با ضربات ریتم‌دار نی‌های چوبی، اشعاری موزون می‌خوانند و با اجرای ریتم و آهنگ سوگ و مویه خود را در غم جان‌گداز شهادت امام حسین(ع) و اصحاب با وفایش به نمایش می‌گذارند.
نرگسخانی آیین سنج زنی یا سنگ‌ زنی را نمایش سنگ زدن گروهی در مخالفت با سپاه ملعون شمر به قصد تازاندن اسبان خود بر پیکر بی‌جان یاران حسین(ع) است، بیان کرد و گفت: در این مراسم، گروهی به شکل نمادین با چوب‌هایی که به آنها سنگ یا سنج گفته می‌شود و در کف گرفته و به حرکت در می‌آوردند و اشعار خاصی با گویش محلی می‌خوانند.
وی اضافه کرد: آیین وداع‌خوانی یکی از سوزناک‌ترین قسمت‌های یک تعزیه است که به صورت گروه خوانی در برخی نقاط آران و بیدگل و اطراف آن در عزاداری امام حسین(ع) و برادر بزرگوارش حضرت ابوالفضل(ع) اجرا می‌شود.

*حالا این پرچم سرخ یاد توست که لحظه‌ای از اهتزاز نمی‌افتد
هر کس به قدر تشنگی‌اش حسین(ع) را می‌طلبد و به اندازه طلب و خواستنش، از خود می‌گذرد و حیات خویش را فدای او می‌کند، و حسین(ع) سرسلسله تشنگان عالم به عطش کسانی پاسخ می‌گوید که او را بیشتر از جان خود دوست دارند، آری، ثارالله نام مناسبی است برای صاحب گهواره‌ای که کرامتش شفا می‌دهد فرشته را کسی که در ماه تولدش، هیچ نوری خاموش نشده و هنگام شهادتش، ستاره‌ای طلوع نکرده است، شاید مادر نگران شده باشد برایت، شاید پدر با همه صلابتش شانه‌هایش لرزیده باشد در غم تو، اما با شنیدن اینکه دنباله این نور از دامان بی‌نهایت تو برمی‌خیزد، همه این غم‌ها را می‌‌توان شادمان هم شد.
حالا این پرچم سرخ یاد توست که لحظهای از اهتزاز نمیافتد و هر لحظه خون تازه شرف را در رگهای هر آزادهای مینشاند، این خط سرخ ادامه گامهای خونین توست که مرز میان حق و باطل را ترسیم میکند و این فریاد بینهایت توست که تا ابد دل هر ظالمی را به لرزه درآورده است.