سایت پزشکان: آسیب اعصاب یکی از عوارض شایع بیماری است که در اثر هیپرگلیسمی ( بالا بودن قند خون ) ایجاد می شود .

* عوامل خطرساز:

هر چه مدت ابتلا به بیماری دیابت بیشتر باشد و هر چه بیماری دیابت ضعیفتر کنترل شود احتمال آسیب اعصاب و شدت آسیب بیشتر خواهد بود.

در اثر بیماری دیابت هر قسمتی از اعصاب محیطی و اعصاب خودکار(سمپاتیک ها و پاراسمپاتیک ها) می تواند آسیب ببیند.

اعصاب خودکار به احشاء و عروق و غدد عصب دهی می کنند و اعصاب محیطی وظیفه انتقال حس های پوستی را به عهده دارند و نیز باعثحرکت ارادی عضلات می شوند. آسیب اعصاب بخاطر نارسایی در تغذیه رشته های عصبی توسط عروق، آسیب دیده در اثر دیابت بوجود می آید. بعلاوه سطح بالای گلوکز(قند خون) در آسیب اعصاب دخالت دارد.

به طور متوسط بیماران دیابتی طی ۲۰-۱۰ سال بعد از شروع بیماری دچار آسیب اعصاب می شوند البته بعضی بیماران بسیار سریعتر دچار علائم عصبی می شوند و بعضی دیگر اصلاً گرفتار نمی شوند.

آسیب اعصاب محیطی به اعصابی اطلاق می شود که از جمجمه یا نخاع بیرون می آیند. اعصابی که از جمجمه بیرون می آیند به چشم ها، زبان، به صورت، گوش ها و … می روند، و اعصابی که ازنخاع بیرون می آیند به عضلات ارادی بدن شاخه های حرکتی می دهند. اعصاب نخاعی شاخه های حسی نیز دارند که حس های لمس، حرارت، درد و … را انتقال می دهند.
نوروپاتی دیابتی(آسیب به اعصاب) معمولاً مرحله به مرحله رخ می دهد. در ابتدا بیشتر آسیب به شاخه های حسی اعصاب محیطی وارد می شود. بیماران از سوزن سوزن شدن و گرفتگی در دست ها و پاها شکایت دارند که موقتی بوده و متناوباً رخ می دهد. در مرحله بعدی دردها بیشتر و شدیدتر و طولانی تر می شود و در نهایت دچار فقدان حس می شود. این مسئله به طور شایعی در بیماران دیابتی رخ می دهد. فقدان حس در پاها باعثمی شود فرد به طور مکرر به پاهایش آسیب و ضربه بزند و متوجه نشود و فرد دچار پای دیابتی شود.
آسیب به اعصاب خودکار نیز به طور شایعی در بیماران دیابتی رخ می دهد. اعصاب خودکار به جاهایی عصب دهی می کنند که عملکرد غیرارادی دارند. مثل قلب - عضلات صاف احشاء و ارگانهای داخلی و غدد.
شایعترین درگیری در دستگاه گوارشی روی می دهد. معده دچار بی حرکتی و تأخیر در تخلیه شده و فرد دچار درد شکم و احساس سنگینی، تهوع و استفراغ می شود. یبوست یا اسهال در بیماران دیابتی شایع است.
ریتم طبیعی قلب می تواند در بیماران دیابتی دچار اختلال شود و فرد دچار علائم قلبی شود. بدنبال آسیب اعصاب مثانه فرد می تواند دچار بی اختیاری یا احتباس ادراری شود.
در مردان اختلال نعوظی بدلیل بیماری دیابت ممکن است رخ دهد.
* پیشگیری:
کاملاً مشخص است که کنترل دقیق قند خون از ایجاد آسیب اعصاب در بیماران دیابتی جلوگیری می کند . مراقبت از پاها ( پوشیدن کفش های مناسب و راحت ، شستشوی مرتب پاها و جلوگیری از ضربه و آسیب به پاها و درمان مناسب زخم پاها ) از ایجاد پای دیابتی و یا پیشرفت آن جلوگیری می کند .