کدام قشر بیشترین شیوع مصرف مواد مخدر را دارد؟

حمید صرامی مدیر کل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر در شصت و یکمین جلسه کمیته فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر که با حضور رئیس سازمان بهزیستی کشور برگزار شد، گفت: در سال 94، 2.1 درصد از دانش آموزان مقطع متوسطه دوم از مواد مخدر استفاده کرده‌اند. همچنین در سال 90 تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر بیش از سه میلیون و 391 هزار نفر (6.9 درصد) در سطح وابستگی تا وابستگی شدید بود.

وی در ادامه با بیان اینکه در سال 1394 تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر به دو میلیون و 802 هزار و 800 نفر (5.39 درصد) کاهش یافته است، اظهار کرد: از این تعداد نزدیک به یک میلیون و 600 هزار نفر مصرف کننده غیرمستمر مواد مخدر بودند.

مدیرکل دفتر و تحقیقات آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به شرایط جهانی تولید و مصرف مواد مخدر تصریح کرد: در سطح جهانی آمار مصرف کنندگان مواد مخدر از 26 میلیون نفر به بیش از 29 میلیون نفر در بین جمعیت 15 تا 64 ساله افزایش یافته است. این به آن معنی است که نرخ شیوع مواد مخدر در سطح جهانی از 4.9 به 5.9 درصد رسیده است. این آمارها نشان می‌دهند که باید در کشور نسبت به افزایش تولید و مصرف مواد مخدر آمادگی داشته باشیم.

صرامی در ادامه با اشاره به افزایش مصرف 345 درصدی روانگردان‌ها از سال 2009 تا 2017 افزود: پیامدهای این افزایش در سطح جهانی کاهش سن مصرف و رشد شیوع در نوجوانان و جوانان، افزایش مصرف مواد مخدر در زنان، شاغلین و تحصیلکردگان است. همچنین نهاد خانواده، محیط‌های آموزشی، محلات و محیط‌های کاری با افزایش مصرف مواد مخدر ضربه پذیر خواهند شد و در نهایت تمایل به مصرف همزمان و ترکیبی مواد افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به اینکه حدود 70 درصد از زمین‌های زیر کشت خشخاش در جهان در افغانستان قرار دارد، گفت: تولید تریاک در افغانستان از سال 2001 تا 2017 با رشد 4765 درصدی همراه بوده است.

مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به جهت گیری‌های کلی ستاد مبارزه با مواد مخدر در چهار سال اخیر تصریح کرد: مشارکت موثر لایه‌های مختلف اجتماعی، اتخاذ استراتژی‌های واقع بینانه، تقویت دانش برنامه ریزی راهبردی و عملیاتی، انتشار تحقیقات با پرهیز از رویکرد امنیتی و سیاسی، افزایش حساسیت، دغدغه و نقش آفرینی در لایه‌های مختلف دولت و ملت و تمرکز بر اقدامات حرفه‌ای عملیاتی در مرزهای شرقی کشور از جمله این جهت گیری‌ها بوده‌اند.

وی در ادامه از اولویت بخشی به برنامه‌های پیشگیری اولیه از اعتیاد اشاره کرد و افزود: ضربه زدن به شبکه‌های تولیدماده شیشه، ساماندهی معتادان متجاهر تمرکز بر مقابله با تولید، قاچاق، عرضه و مصرف مواد مخدر و روانگردان‌های پرخطر با مطالبه گری و ارزشیابی دستگاه‌های اجرایی از دیگر برنامه‌های چهار سال اخیر ستاد مبارزه با مواد مخدر بودند.

کاهش تعداد مصرف‌کنندگان «شیشه»

پیش بینی افزایش تعداد مصرف‌کنندگان مواد مخدر به بیش از 3 میلیون و 300 هزار نفر در سال 1404

مدیر کل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر با تاکید بر اینکه مصرف کنندگان ماده شیشه از 26 درصد در سال 90 به هشت درصد در سال 94 کاهش یافته‌اند، گفت: طی 12 سال اخیر ضمن انهدام 1967 کارگاه تولید شیشه و کشف بیش از 24 تن ماده محرک شیشه در کشور و انجام تبلیغات لازم به این کاهش دست یافته‌ایم.

صرامی در ادامه با اشاره به نگرش مردم به مواد مخدر و روانگردان‌ها توضیح داد: در سال 93 نزدیک به 24.7 درصد از مردم نگرش بینابین و مثبت به مصرف مواد مخدر داشتند.

وی با اشاره به پیش بینی روند مصرف مواد مخدر در ایران سال 1404 گفت: پیش بینی می‌شود مصرف کنندگان مواد مخدر از دو میلیون و 802 هزار نفر به بیش از سه میلیون و 316 هزار نفر افزایش یابند.

وی در ادامه با ابراز امیدواری از ایجاد رشته دکتری پیشگیری از اعتیاد در دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: گسترش طرح‌های تحقیقاتی کاربردی و مبتنی کردن اقدامات امر مبارزه و پشتوانه‌های علمی و دانش بومی باعث شده است تا با رشد 680 درصدی در پژوهش و رشد 687 درصدی پایان‌نامه‌های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری و رشد 139 درصدی مقالات علمی در امر مبارزه نرم افزاری و سخت افزاری در سال‌های 95 و 96 نسبت به سال 92 وربرو باشیم.

مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به آسیب‌های حوزه پیشگیری اولیه از اعتیاد اظهار کرد: عدم بهره‌گیری از ظرفیت دستگاه‌های اجرایی در سطح ملی و استانی، در اولویت نبودن رویکرد پیشگیری از اعتیاد، محدود بودن نرخ سطح پوشش برنامه‌های کاهش تقاضا به ویژه در طیف دانش آموزان و دانشجویان از جمله این آسیب‌هاست.

وی ضعف در تهیه بسته سیاستی جامع و مشخص در خصوص پیشگیری از مصرف مواد مخدر را در سطح کارخانجات و سازمان‌ها را از دیگر آسیب‌های حوزه پیشگیری اولیه از اعتیاد عنوان کرد و گفت: ضعف در بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و مشارکت سازمان‌های غیردولتی و همچنین عدم تمایل بخش خصوصی در پیشگیری از اعتیاد، عدم بهره‌گیری موثر از فضای مجازی و ضعف در غنی سازی اوقات فراغت از دیگر آسیب‌های این حوزه هستند.