فریدون جنیدی از واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی انتقاد كرد.
این شاهنامهپژوه و استاد زبانهای باستانی در گفتوگویی با ایسنا خاطرنشان کرد: در کشوری که دارای کهنترین فرهنگهای جهان است و یکی از کهنترین زبانهای جهان را با ریشههای بسیار عمیق در اختیار دارد، این مایهی سرافکندگی است که چنین واژههایی پدید میآید.
او به انتخاب برخی واژهها از سوی فرهنگستان اشاره کرد و گفت: ۷۰ سال است که مردم به جای واژه «آلرژی»، «حساسیت» را استفاده میکنند. فرهنگستان هم همین واژه را مصوب میکند؛ اما اگر قرار است واژههایی را که مردم میگویند، مصوب کنیم، دیگر وظیفه فرهنگستان چیست؟ در حالیکه ما به جای واژهی «حساسیت» یا «آلرژی»، در فارسی، «انگیزش» را داریم و میتوان از این واژه که فارسی است، استفاده کرد.
جنیدی در ادامه خاطرنشان کرد: اگر قرار بود انتخابهای مردم را تصویب کنند که مردم بدون تصویب آنها هم همان واژهها را استفاده میکردند و به تأیید آنها لزومی نبود و چرا روزها و ماهها وقت و هزینهی کشور را گرفتهاند؟
این پژوهشگر افزود: ما در گذشته، خوراکی داشتهایم که به آن «بزمآورد» میگفتند. برای پخت این خوراک، گوشت را با ادویه میپختند و درون نان تنک(لواش) میگذاشتند که شبیه ساندویج امروزی است و آن را برای اینکه گاز نزنند، تکه تکه میکردند؛ زیرا گاز زدن اهریمنی بوده و مفهوم اجتماعی منفی داشته است. حالا فرهنگستان برای کشوری که هزار سال پیش، «بزمآورد» داشته است، در برابر «ساندویچ»، «دارازلقمه» را تصویب میکند، که هیچ فردی در سراسر ایران این واژه را استفاده نمیکند. این نشانه بیمطالعه بودن و ناآشنایی است.
او همچنین به واژهی «نورتاب» به جای «آباژور» که توسط فرهنگستان تصویب شده است، اشاره کرد و گفت: همه چراغها نور میتابانند؛ چرا برای «آباژور»، «نورتاب» را تصویب کردهاند؟ «آباژور» نام ویژهای است و باید نام ویژهای هم داشته باشد.
جنیدی در ادامه به واژهی «خوشاب» به معنای «کمپوت» اشاره کرد و گفت: این واژه ریشههای درستی دارد؛ زیرا در خراسان میوه را با زعفران میپختند و اینگونه آن را حفظ میکردند؛ اما برخی میگویند «خوشاب» به «کمپوت» ربطی ندارد، که این به علت ناآگاهی آنهاست.
او همچنین با اشاره به واژهی «ایوار» برای «غروب»، گفت: این واژه در زبان کردی هم وجود دارد و در شعرهای آنها هم آمده است، حتا واژه «evening» هم از آن گرفته شده است؛ اما آنها میگویند این لغت ریشه ندارد؛ در حالیکه مردم آن را پذیرفتهاند.
جنیدی دربارهی استفادهی مردم از واژههای مصوب فرهنگستان، اظهار کرد: وقتی کسی که صلاحیت ندارد، در مورد واژهها حرف میزند و واژههایی را که ریشه ندارد، تصویب میکند، مردم هم از آن استقبال نمیکنند. هیچکس را نمیتوان پیدا کرد که به «ساندویچ» بگوید «درازلقمه».
او همچنین دربارهی فارسینویسی افزود: ما تلاش کردهایم که در بنیاد نیشابور این کار صورت بگیرد و میدانم که کار بنیاد نیشابور بیشتر مورد توجه مردم قرار میگیرد.
شناسه خبر:
۷۰۸۰
چه کسی به ساندویچ می گوید " کش لقمه "؟
۰