کاهش۱۴درصدی مصرف شیر

به گزارش افکار نیوز به نقل از روزنامه خراسان،شير و فرآورده هاي لبني طي يک سال اخير ۴نوبت افزايش قيمت داشته و وعده اخير مسئولان هم براي کاهش قيمت اين ماده غذايي بي اثر مانده است و اين روزها شيرهاي پاکتي پاستوريزه ۳۵۰توماني قبل از هدفمندي يارانه ها در بطري هاي جديد و به بهاي ۱۴۰۰تومان عرضه مي شود.

مهندس «حسین چمنی» مشاور صنایع شیر ایران به خراسان می گوید: همه مردم و مسئولان به حمایت از تولید و مصرف بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها خوش بین بودند ولی همه اقدامات و حمایت ها دیر انجام شده و بخشی از آن هم اثر خود را از دست داده است، متاسفانه قیمت برخی کالاها به جایی رسیده است که اثر روانی خود را به جای گذاشته و به این آسانی نمی توان قیمت ها را بازگرداند.

به گفته وی تزریق یارانه برای تامین علوفه و آزادسازی واردات شیر خشک ۲اقدامی بود که اگر یک سال قبل انجام می شد آثار تبعی آن بهتر و مشخص تر بود و تعلل در تصمیم گیری ها و از دست رفتن زمان سبب شد قیمت شیر در یک نوبت از ۷۰۰ تومان به ۹۰۰ تومان برسد و اقدامات فعلی مسئولان برای کنترل این بازار اقدامات واکنشی است در حالی که برخی می توانستند کنترل کنند و اجازه ندهند این اتفاقات بیفتد.

وی می افزاید: اقدامات فعلی مسئولان بیشتر مسکن است و اگر با تدبیر و از مدت ها قبل این اقدامات انجام می شد اثر پیش گیرانه داشت و می توانست بازار شیر را کنترل کند.

مشاور صنایع شیر ایران با اعلام این که «شیوه و نوع حمایت دولت از تولید شیر هنوز گنگ است»، می افزاید: نوع حمایت ها از تولید در این بخش روشن و شفاف نیست.
یارانه ۵۰۰میلیارد تومانی!

رسانه ها ۱۳اردیبهشت امسال خبر امیدوارکننده ای را منتشر کردند.

مدیر عامل شرکت صنایع شیر پگاه استان تهران به خبرگزاری فارس گفته بود ۵۰۰میلیارد تومان یارانه از طریق شرکتی برای دامداران و کاهش قیمت تمام شده شیر هزینه می شود.

«محمد رفعتی» تصریح کرده بود «بسته حمایتی تعریف شده این است که از طریق تامین نهاده های ارزان قیمت، ارائه تسهیلات و نیز تامین ارز دولتی قیمت تمام شده شیر را پایین بیاورند».

با این حال بعد از یک ماه از انتشار این خبر «چمنی» مشاور صنایع شیر ایران می گوید: هنوز هیچ مرجع رسمی این رقم را تایید و اعلام نکرده است و میزان و چگونگی توزیع و مدت زمان تداوم اعطای این یارانه هنوز مشخص نیست.

قبلا ۴۸۸ میلیارد تومان یارانه شیر در سال بود که برآورد فعالان این بخش این است که اگر دولت طبق قانون که تکلیف شده است معادل این یارانه یعنی حدود ۵۰۰میلیارد تومان را به بخش تولید تزریق می کرد این نابه سامانی به وجود نمی آمد و الان هم فعالان این عرصه تاکید دارند دولت باید سریع این یارانه را اختصاص دهد و با آمار و ارقام تایید می کنیم که اگر این رقم پرداخت شود آن چه دولت در این راه خرج کند هزینه نیست بلکه یک نوع سرمایه گذاری است.

به گفته وی اگر این ۵۰۰میلیارد تومان به بخش دامپروری تزریق و علوفه وارداتی که قابل رصد و کنترل است تهیه و توزیع شود تا ۱۵۰تومان در کاهش قیمت هر کیلو شیر خام موثر خواهد بود و موفقیت در این اقدام برای تامین شیر ارزان قیمت خانواده ها روند یک ساله فعالیت در این بخش را می طلبد.

هزینه بالای تولید

فعالان بخش دام پروری و تولید شیر خام در کشور مدعی هستند که به دنبال اجرای قانون هدفمندی یارانه ها حمایت لازم از آن ها صورت نگرفته و وعده پرداخت یارانه و تامین علوفه ارزان قیمت و تسهیلات کم بهره نیز عملی نشده است.

به اعتقاد آن ها هم اکنون قیمت تمام شده تولید هر کیلو شیر خام ۸۵۰تومان است ولی دولت قیمت خرید شیر توسط مراکز خرید و صنایع لبنی را از دام داران ۶۳۰تومان اعلام کرده است لذا به دلیل ناهمخوانی هزینه های تولید با عرضه بسیاری از دامداران دام های سنگین و گاوهای شیرده را روانه کشتارگاه ها کرده اند.

به گفته آن ها ۷۰تا۸۰ درصد قیمت تمام شده شیر به قیمت نهاده های دامی و علوفه بستگی دارد ولی علوفه یارانه ای در اختیار ما قرار نمی گیرد و واردات علوفه از خارج هم گرهی از مشکلات ما باز نکرده است.

این ناهماهنگی سبب شده است برخی دامداران کشور شیر خام تولیدی را به صورت مستقیم و یا پس از تبدیل به ماست و پنیر در کنار کوچه و خیابان ها به فروش برسانند.

«جمشید سلیمانی» عضو هیئت مدیره اتحادیه دامداران کشور به جام جم آنلاین گفت: بر اساس توافقات انجام شده قرار بود ماهانه ۱۶۲هزار تن انواع ذرت و جو و ۷۵هزار تن سویا بین دامداران توزیع شود ولی هنوز به همه این تعهدات عمل نشده است.

قرار بوده این نهاده های ارزان قیمت در اختیار دامداران قرار گیرد و سپس شیر ارزان(۶۳۰تومانی) خریداری شود ولی الان این اتفاق نیفتاده و شیر خام تولیدی هر کیلو ۸۰۰تومان هزینه روی دست دامدار می گذارد.

«موسوی نژاد» مدیرعامل شرکت تعاونی دامداران و مرغداران شهرستان طرقبه - شاندیز در خراسان رضوی نیز می گوید: قیمت تمام شده هر کیلوگرم شیر خام با احتساب سود و شرایط سخت تولید ۸هزارو۴۰۰ریال است و اگر هدف مسئولان حمایت از تولید است انتظار کاهش قیمت قبل از ورود خوراک به گاوداری ها امری غیرمنطقی است.

اگر سازمان صنعت، معدن و تجارت انتظار دارد شیر به قیمت ۶۳۰تومان عرضه شود باید تامین علوفه ارزان قیمت را حداقل برای ۶ماه از سال ضمانت کند.

قربانی کردن تولید

درآخرین روزهای فعالیت مجلس هشتم نیز ۲۰۰نماینده در بیانیه ای سیاست های اتخاذ شده متولیان را در راستای نابودی تولیدکنندگان بخش کشاورزی و دامی کشور دانسته و آن را عامل تهدید امنیت غذایی کشور برشمردند.

در این بیانیه تصریح شده بود که «چند ماهی است که ذخیره ژنتیک کشور در بخش تولید شیر مورد محاصره شدید قرار گرفته و هزاران گاو شیری به کشتارگاه ها تحویل شده اند که جبران این واقعه تاسف بار میسر نیست مگر با صرف سال ها وقت و سرمایه گذاری زیاد، تورم ناشی از گرانی محصولات لبنی پذیرفتنی نیست و تعطیل کردن واحدهای تولیدی و بیکاری به مراتب تلخ تر است، تعیین قیمت غیرکارشناسی و غیرمنصفانه شیر در حالی تحمیل می شود که قیمت تمام شده حدود ۸۰۰تومان برای هر کیلوگرم می باشد.

جای تاسف است که در سال تولید ملی، ضدتولید ملی عمل می شود و به جای کمک به کاهش هزینه تولید، خود تولید هدف قرار می گیرد.»

در مجلس نهم نیز که از هفتم خرداد آغاز به کار کرد موضوع تولید در بخش کشاورزی و دامپروری کشور به صورت جدی مطرح و وزیر جهاد کشاورزی به مجلس فراخوانده شد اما باز هم به جای پرداختن به اقدامات زیربنایی و حمایتی توپ به زمین وزارت صنعت، معدن و تجارت شوت شد.

دکتر «محمد اسماعیل نیا» نماینده مردم کاشمر، بردسکن و خلیل آباد در مجلس شورای اسلامی نیز مدعی است رویکرد دولت در خرید شیر از دامداران نتیجه ای جز قربانی کردن آنان به دنبال نخواهد داشت.

به گفته او در حال حاضر نرخ تمام شده برای تولید شیر ۷۷۰تومان است که دولت این محصول را از دام دار ۶۳۰تومان خریداری می کند و این کار با بهانه هایی مانند توزیع علوفه دامی انجام می شود ولی حمایتی در کار نیست.

بخشنامه های شیری

نابه سامانی در بازار شیر سبب شده است برخی دا م داران از تحویل شیر خام تولیدی با قیمت رسمی به صنایع لبنی خودداری کنند و حتی برخی دام داران شیر خام را در بازار غیررسمی تا هزار تومان در هر کیلو به فروش رسانده اند.

«حسین چمنی» مشاور صنایع شیر ایران می گوید: جامعه دام پروری ایران در سراسر کشور گسترده است و نمی توان به آن ها فشار وارد کرد که شیر تولیدی را هر کیلو ۶۳۰ تومان در قالب بخشنامه دولت به فروش رسانند. رسانه ها باید نقاط تاریک این قصه را روشن کنند تا دام دار متهم و تنبیه نشود. کدام اعتبار، کدام علوفه و کدام حمایت از کدام دام دار انجام شده است؟ بخش اعظم دام داری ما سنتی است و ۵۲ درصد شیر تولیدی کشور هم در دام داری های سنتی تولید می شود آیا تا به حال دام داران سنتی شناسایی شده و یارانه ای به آنان تعلق گرفته است؟

به گفته وی با توجه به قیمت های جهانی علوفه امیدی به بازگشت قیمت علوفه و نهاده های دامی نیست لذا دولت باید با توجه به گستردگی جامعه دام پروری کشور اقدامات حمایتی را هر چه سریع تر شروع کند. دولت در واحدهای دام پروری در اختیار خود دولت می تواند هزینه و شرایط تولید را رصد کند و براساس برآوردهای منطقی از طریق سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده وارد عمل شود.

رقابتی ترین صنعت

کارشناسان صنعت شیر و لبنیات را رقابتی ترین صنعت در کشور می دانند و می گویند انتظار بود دولت بعد از هدفمندی یارانه ها نیم نگاهی به این صنعت می کرد تا سلامت جامعه و تداوم تولید تضمین می شد.

مشاور صنایع شیر ایران به خراسان می گوید: دلایل ما برای این که صنعت شیر رقابتی ترین صنعت کشور است، وجود بیش از ۹۰۰ نشان تجاری صاحب شناسنامه و دارای مجوز فعال، هزاران واحد سنتی و فرآوری بدون شناسنامه در روستاها، امکان تولید ۸۰ درصد لبنیات مصرفی توسط خود مردم در خانه ها و قدرت انتخاب بالا برای مصرف کننده است.

لذا اگر قرار است به سمت آزادسازی قیمت ها برویم اولین نقطه شروع همین صنعت شیر است، در حالی که یارانه شیر خام حذف شد ولی ۲ میلیون تن سهمیه شیر یارانه ای را صنایع جذب کردند و اتفاق معکوسی که افتاد کاهش عرضه شیر خام در جامعه بود.

وی با تاکید بر این که شیوه حمایت دولت از این صنعت در سال جدید متناقض با شعار کلی نظام و حمایت از تولید است می افزاید: متاسفانه در صنعت لبنیات به جای ترغیب، تهدید و به جای تشویق، تعزیر شدیم. دام دار و کارخانه دار با وجود زیان ده بودن تولیدشان تلاش کردند تا تولید ملی را احیا کنند و الان هم کارآفرینی و تولید در مهم ترین بخش غذایی کشور و سخت ترین بخش تولید را بر عهده دارند ولی حمایت نمی شوند.

«چمنی» سود منطقی در این تولید را ناچیز و حتی یک ششم سود سپرده گذاری در بانک ها می داند و می گوید: حمایت از تولید شیر به معنی جلوگیری از مهاجرت به شهرها و کاهش بزه های اجتماعی، تثبیت جمعیت روستایی و شهرهای کوچک و افزایش بهره وری شاخص سلامت است.

به گفته او امنیت سیاسی در گرو امنیت غذایی است و بی توجهی به دام داری و تولید شیر علاوه بر این که سلامت جامعه را تهدید می کند، دلسردی و فرار سرمایه را به دنبال خواهد داشت اگر دولت تمام شیر تولیدی را خریداری کند، به همین میزان هم وارد کند و آن را رایگان بین مردم توزیع کند سود کرده است چرا که پیش گیری بهتر از درمان است.

غفلت از واقعیت ها

کارشناسان بر این باورند که حمایت از دام داران و دام پروران افزایش بهره وری، توسعه صنعت شیر و تولید ناخالص ملی و اشتغال زایی را به دنبال دارد. در کنار آن حمایت از تولید و عرضه شیر در کشور مزایای دیگری هم دارد که از منظر مسئولان دور مانده است.

مهندس «حسین چمنی» مشاور صنایع شیر ایران به ما می گوید: سرانه مصرف شیر در ایران یک سوم تا یک چهارم سرانه دنیاست و از طرفی مسئولان تغذیه ای اعلام می کنند که سن زمین گیری(پیری) در کشور ما ۲۰ سال جلوتر از سایر کشورهای دنیاست و لذا این پیری زودرس روی بهره وری هم اثر دارد، ۸۰درصد سالمندان دارای مشکلات اسکلتی و حرکتی هستند که به طور مستقیم به میزان و فرهنگ مصرف شیر مرتبط است.

هم اکنون هر ایرانی به طور متوسط ۲ دندان پوسیده دارد که ترمیم ۱۵۰ میلیون دندان پوسیده ایرانیان حدود ۱۵هزار میلیارد تومان هزینه در بردارد.

وی می گوید: پوکی استخوان هم ناشی از مصرف کم شیر و لبنیات است که امروزه هزینه های درمانی آن سر به فلک می کشد.

حال اگر مسئولان به این آمار و ارقام عنایت کنند متوجه خواهند شد که هر نوع خرجی که دولت انجام دهد برای افزایش سلامت جامعه و بهره وری ملی و تولید است. نمی توان به راحتی از کنار هزینه های سنگین درمان گذشت، از هر منظری که به موضوع شیر نگاه کنیم سرمایه گذاری و حمایت از تولید آن ارزش و توجیه دارد.

وی می گوید: متخصصان تغذیه و بهداشت مدعی هستند که در همه دنیا و کشورهای توسعه یافته دارای اقتصاد آزاد که یارانه را محکوم می کنند الزاما به این بخش که مرتبط با سلامت مردم است یارانه می دهند و آن را نوعی سرمایه گذاری می دانند.

«حسین چمنی» مشاور صنایع شیر ایران نیز سیاست های دولت را مورد انتقاد قرار می دهد و می گوید دولت ضد اهداف خودش عمل کرده است.

به گفته وی شیر پاکتی(نایلونی) ارزان ترین شیر در اختیار مردم بود که می توانست جایگزین شیر یارانه ای باشد ولی با تصمیمات ناپخته اخیر این شیر از سبد تغذیه خانوارها حذف شد و احساس می شود که دولت دارد تولید را قربانی کنترل تورم می کند.

همچنین «سعادت ا… عباسی» معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور دام معتقد است که قیمت تمام شده شیر بدون درنظر گرفتن برخی از آیتم های تعیین قیمت تنظیم شده لذا غیرواقعی است و نتیجه این تصمیم غیرکارشناسی ناراضی بودن تولیدکننده و کارخانجات لبنی از قیمت شیر و نابسامانی در تولید شیر در سراسر کشور است.

به گفته وی از سال گذشته اعتباراتی برای ساماندهی تولید شیر در قالب دریافت هزار میلیارد ریال نهاده های دامی بین اتحادیه ها توزیع شد که تاثیرچندانی در رفع نیاز دامداران نداشت.

به هر حال فعالان این حوزه تداوم حمایت دولت با روند کنونی را مطلوب نمی بینند و براین باورند که حمایت عملی نه با اعلام شعار و طرح های نانوشته بلکه با تزریق یارانه در قالب تامین علوفه ارزان قیمت، تامین تسهیلات کم بهره و حمایت عینی از تولید در بخش دام پروری می تواند نجات دهنده این بخش باشد و در کنار آن تامین شیر و سایر فرآورده های لبنی خانوارهای ایرانی و سلامت جامعه نیز تضمین خواهد شد.
چکیده گزارش

شير و فرآورده هاي لبني طي يک سال اخير ۴ بار افزايش قيمت يافت و سرانجام دولت وعده داد که با اختصاص ۵۰۰ ميليارد تومان از دام پروران حمايت خواهد کرد و آن ها بايد شير را هر کيلو ۶۳۰ تومان عرضه کنند اما وعده هاي حمايتي دولت تا اين لحظه محقق نشده است و بلبشوي حاکم بر بازار شير در کشور سبب کاهش مصرف اين ماده غذايي تا ۱۴ درصد شده است. گراني علوفه و آزادسازي قيمت ها به دنبال اجراي طرح هدفمندي يارانه ها دام داران کشور را با مشکلات عديده اي رو به رو کرده و خبرهايي از روانه شدن دام هاي سبک و سنگين به کشتارگاه ها به گوش مي رسد. به نظر مي رسد با توجه به تاثير مهم مصرف شير و لبنيات در سلامت خانواده ها باز گرداندن شير به سبد تغذيه خانوارهاي ايراني ضرورتي اجتناب ناپذير است.