به گزارش افکارنیوز به نقل از ایسنا، كافي است نگاهتان را از رسانههاي داخلي كمي فراتر ببريد تا متوجه شويد هر لحظه در جهان رويدادهايي وجود دارد كه بعضا در نوع خود بسيار تاثيرگذارند و البته بعضا ما هيچ سهمي از آنها نداريم. نمايشگاه اكسپويي كه هماكنون در كشور كره جنوبي در حال برگزاري است، يكي از آنهاست كه با توجه به اهميتش، از همه قارههاي جهان كشورهاي مختلفي در آن حضور يافتهاند، اما جاي پرچم ايران در ميان آنها خالي است.

این در حالی است که از آسیا و اقیانوسیه کشورهای مطرح تا کمتر شناخته‌ای چون شده‌ای چون ژاپن، چین، هندوستان، تایلند، اندونزی، مالزی، استرالیا، کامبوج، ویتنام، نپال، جزایر سلیمان، لائوس، مالدیو، مغولستان، پاکستان، جزایر مارشال، فیجی، برونئی، تیمور شرقی، ساموآ، پاپوآ گینه نو، تووالو، سری‌لانکا، سنگاپور، پالائو، بنگلادش، نائورو، کیریباتی، تونگا، فیلیپین و وانواتو علاوه بر خود کره جنوبی به‌عنوان کشور میزبان در این نمایشگاه جهانی شرکت کرده‌اند.

البته تنها کشورمان به‌عنوان یک کشور مهم آسیایی در این نمایشگاه غایب نیست، بلکه کشورهایی چون عربستان و ترکیه نیز که به‌همراه ایران در اکسپو ۲۰۱۰ شانگهای حضور به‌نسبت موفقی داشتند، در این اکسپو حضور ندارند. البته ترکیه در اکسپو چین هم در قالب کشوری اروپایی حضور یافته بود.

پس از حضور موفق ایران در اکسپوی ۲۰۱۰ شانگهای چین انتظار می‌رفت تا ایران در حد فاصل زمان باقیمانده تا اکسپوی ۲۰۱۵ میلان در ایتالیا در رویدادهای مشابه از جمله اکسپوی کره‌ جنوبی نیز شرکت کند. اکسپوی تخصصی که در شهری بندری در جنوب کره از تاریخ ۱۲ می سال جاری(۲۳ اردیبهشت) برپا شده و تا ۱۳ آگوست(۲۳ مرداد) ادامه خواهد داشت.

پیشواز اکسپو کره در شانگهای

گویا حضور ایران در نمایشگاه‌های جهانی حمایت مصوب هیات دولت را دارد اما در این مصوبه چون بر اکسپو جهانی(جامع) تاکید شده، حضور ایران در اکسپوهای تخصصی مغفول مانده است، درحالی‌که با توجه به جایگاه نمایشگاه‌های اکسپو به‌عنوان محل عرضه‌ای عظیم و تاثیرگذار، خصوصا کشورهای در حال توسعه از هیچ فرصت این‌چنینی نمی‌گذرند. البته اکسپو کره ‌جنوبی چه از نظر مدت زمان برگزاری و چه از نظر تعداد کشورهای شرکت‌کننده، در حد نصف اکسپوی شانگهای و موضوع آن‌هم خاص‌تر: " ساحل و اقیانوس زندگی " است. درحالی‌که در اکسپوی چین با شعار " شهر بهتر، زندگی بهتر "، بیش از ۱۹۰ کشور و بیش از ۲۳۰ کشور و مؤسسه بین‌المللی حضور یافته بودند اما در اکسپوی یئسو بیش از ۱۰۰ کشور و سازمان بین‌المللی غرفه(پاویون) دارند و پیش‌بینی می‌شود بیش از ۸ میلیون نفر از این نمایشگاه سه‌ماهه دیدن کنند، درحالی‌که از اکسپو شانگهای بیش از ۷۰ میلیون نفر در مدت زمان شش ماهه بازدید کردند. این اکسپوها البته با آن‌چه که در کشورهای دیگری همچون ترکیه، امارات متحده عربی و ایران در قالب اکسپو برگزار می‌شوند، بسیار متفاوتند.

اکسپو چیست؟


مسؤولیت برگزاری نمایشگاه‌های اکسپو برعهده‌ دفتر بین‌المللی نمایشگاه‌ها BIE است که به‌طور رسمی از سال ۱۹۳۹ ایجاد شده و مقر آن در پاریس است. این دفتر در حال حاضر نمایشگاه‌های مصوب را در قالب‌های عمومی(جهانی - جامع - Registered) یا تخصصی(Recognized)، در فاصله‌های پنج‌ ساله و دو یا سه ساله و هرکدام به‌مدت شش و سه ماه، با همکاری دولت‌ها برگزار می‌کند، هرچند که بسیاری یا بهتر است بگوییم بیشتر امور اجرایی معمولا به بخش‌های خصوصی واگذار می‌شود. البته یک تفاوت دیگر نمایشگاه‌های جامع و تخصصی علاوه بر میزان تعداد کشورهای شرکت‌کننده که در اکسپوهای تخصصی بسیار کمتر است، به نحوه ساخت پاویون‌های کشورها برمی‌گردد. در اکسپوهای جامع مسؤولیت ساخت و برقراری پاویون‌ها برعهده کشور شرکت‌کننده بوده، درحالی‌که در اکسپوهای تخصصی این وظیفه برعهده‌ی کشور برگزارکننده گذاشته شده است.

به هر حال این نمایشگاه‌ها موضوع‌هایی جهانی را دربر می‌گیرند که بازتاب تجربه‌های متنوع بشری هستند و در نمایشگاه‌های جامع، عمومی‌ترند و در نمایشگاه‌های تخصصی، خاص‌تر. بر این اساس، غرفه‌های نمایشگاه‌های اکسپو براساس موضوع‌هایی خاص برپا می‌شوند تا تفسیر کشور مربوط را از آن موضوع نشان دهند. این موضوع درواقع تم مشترک هر دوره از نمایشگاه است که قبلا پیشنهاد شده و در اجلاسی به تصویب رسیده است. برای نمونه، موضوع‌های «آب» در اکسپوی ۱۹۹۸ لیسبون(پرتغال)، «انسان، طبیعت و تکنولوژی» در اکسپوی ۲۰۰۰ هانوفر(آلمان) و «خرد طبیعت» هم در اکسپوی ۲۰۰۵ آیچی(ژاپن) مطرح بوده که جمهوری اسلامی ایران نیز در آن‌ها قبل از شانگهای حضور داشته است.

نمایشگاه‌های اکسپو با نمایشگاه‌های تجاری که در سراسر دنیا برگزار شده و می‌شوند، بسیار متفاوت است. برای درک بهتر اهمیت نمایشگاه‌های جهانی اکسپو که بسیاری از کشورها، گذشته، حال و آینده‌ی خود را در آن به‌نمایش می‌گذارند، کافی است به این واقعیت‌ها اشاره کنیم که در این صحنه‌ی نمایشی بزرگ، همواره کشورها سعی کرده‌اند تازه‌ترین دستاوردها و توان‌های بشری خود را در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی به رخ جهانیان بکشند. برای نمونه، لامپ ادیسون در یک نمایشگاه اکسپو به دنیا عرضه ‌شد. خودروهای اولیه، قانون‌ نسبیت انیشتین، اختراع تلفن، تلفن‌های کلیدی، کامپیوتر، روبوت‌ها، دستاوردهای مولتی‌مدیایی و بسیاری از دیگر توانایی‌های جدید بشری در دوره‌های مختلف نمایشگاه‌های اکسپو به‌نمایش گذاشته شده‌اند. برج ایفل نیز در زمان برگزاری نمایشگاه اکسپو در پاریس به‌عنوان نمادی از توانایی جدید در امر سازه‌ها به‌وجود آمد و حالا به‌عنوان سمبل کشور فرانسه در دنیا شناخته می‌شود.

علاوه بر این‌ها، در دوره جدید اکسپوها که از حدود دو دهه پیش آغاز شده، تمامی کشورها سعی دارند به‌نوعی هویت ملی خویش را به معرض دید جهانیان قرار دهند، برای خود هویت جدیدی تثبیت کنند و حتا به اصلاح نگرش‌های جهانی درباره خویش بپردازند. درواقع غرفه‌های کشورها در این نمایشگاه‌ها پایگاه‌های تبلیغاتی است که بلندگوهای آن به‌مدت شش ماه بی‌وقفه و در بالاترین و رساترین سطح، صدایی طراحی‌شده را به گوش جهانیان می‌رسانند. این هم یک واقعیت است که پس از نخستین نمایشگاه اکسپو که در سال ۱۸۵۱ میلادی(از یک می تا ۱۵ اکتبر) در هاید پارک لندن برگزار شد، بسیاری از شهرهایی که میزبان آن بوده‌اند، توسعه اقتصادی و اجتماعی خود را که در مقاطع مختلف رخ داده، مدیون برگزاری نمایشگاه اکسپو هستند.

شانگهای پس از اکسپو


پس از برگزاری موفق اکسپوی «شانگهای»، این شهر به موفقیت‌های روزافزونی دست یافت که علاوه بر ایجاد بسیاری زیرساخت‌ها و درآمدهای ارزی، طبق اخبار اعلام شده، علاوه بر رکوردشکنی در امر سازه‌ها، این شهر در قالب برنامه‌ای چهار ساله و تا سال ۲۰۱۵ - زمان برگزاری اکسپو جامع بعدی - قطب جدید گردشگری «چین» می‌شود.

این شهر که دو سال پیش با برگزاری موفق نمایشگاه اکسپو، میزبان میلیون‌‌ها گردشگر بود، در قالب برنامه‌ جدید در سال ۲۰۱۵ میزبان ۱۰ میلیون گردشگر خواهد بود و برای ۳۰۰ هزار نفر از ساکنان آن شغل ایجاد می‌شود. این در حالی است که در روزهای اخیر نخستین هتل کپسولی چین نیز که دارای ۶۸ اتاق کپسول است و در برنامه‌های جذب گردشگر قرار دارد، در این شهر افتتاح ‌شد. این در حالی است که قرار است در سال‌ ۲۰۱۴ یکی از گران‌ترین هتل‌های جهان در برجی ۱۲۸ طبقه‌ای در شانگهای راه‌اندازی شود که پس از راه‌اندازی، عنوان مجلل‌ترین هتل جهان را به خود اختصاص خواهد داد. چین برای اکسپو شانگهای ۴۵ میلیارد دلار هزینه کرده بود که بسیار بیشتر از آن را به‌عنوان آورده به‌دست آورد.

ایران در راه میلان

این یک واقعیت است که در کشورمان ایران، از دوره گذشته که مجموعه وزارت بازرگانی و شرکت نمایشگاه‌ها به‌جای نهادهای فرهنگی قبلی مسؤولیت این امر را برعهده گرفت، اهمیت این موضوع بیشتر درک شده و برای یک عقب‌ماندگی تقریبا ۱۵۰ ساله همت گماشته شد. در این راستا ایران جزو اولین کشورهایی بود که برای حضور در اکسپو میلان ثبت نام کردند. رویدادی که کشورهای توسعه‌یافته جهان برای میزبانی آن سال‌ها قبل به رقابت می‌پردازند.

کاظم اکبرپور کمیسر ژنرال ایران در اکسپو گفته است: به محض این‌که کار اکسپو در میلان شروع شد، ما نیز عملیات حضور ایران در این اکسپو را آغاز کردیم. در همین راستا جلسه‌ای مقدماتی با مسوولان اکسپو داشتیم و هماهنگی‌های اولیه را انجام دادیم و هم‌اکنون پرچم ایران در محل برگزاری اکسپو در میلان ایتالیا برافراشته شده است.

در همین راستا همچنین به منظور حضور قدرتمند پاویون جمهوری اسلامی ایران در اکسپو ۲۰۱۵ میلان، کمیته غذای ایران در ستاد اکسپو، طرح برگزاری جشنواره غذاهای سنتی ایران را در سال‌های باقیمانده تا برگزاری اکسپو میلان در دستور کار خود قرار داد. نخستین آن‌را هم چندی پیش در تهران برگزار کرد تا با شناسایی و معرفی انواع غذاهای سنتی و بومی ایران در تمام نقاط مختلف کشور، تعیین ارزش غذایی محصولات ایرانی و تاثیر آن بر سلامت افراد جامعه، شناسایی و معرفی فرهنگ غذایی وسیع و گسترده در نقاط مختلف کشور و بررسی و معرفی تاثیر معنوی وسیع و گسترده در نقاط مختف کشور، آن‌را در دستور کار حضور ایران در اکسپو آینده قرار دهد.

بررسی و معرفی تاثیر معنوی و دستورات اسلامی در فرهنگ غذایی مردم ایران، بررسی و معرفی تاثیرات غذای حلال در جامعه و اثرات آن بر جسم و جان مردم، توسعه بازارهای داخلی و همچنین افزایش صادرات محصولات غذایی ایران از طریق معرفی انواع غذاهای لذیذ ایرانی، از دیگر اهداف این برنامه اعلام شده است؛ تا از این مسیر ‌با توجه به تنوع بسیار بالای غذایی در کشورمان، زمینه برای بازرگانان و تجار کشور به‌منظور صادرات غذاهای ایرانی به کشورهای اروپایی، فراهم شود.

ایران، غایب بزرگ در کره

اما با این اوصاف آن‌چه به‌نظر می‌رسد مغفول مانده، این است که با توجه به فاصله برگزاری اسکپوهای جامع در هر پنج سال، یک یا دو اکسپو تخصصی بین هر دو اکسپو جامع، فرصت گرانقدری است که گویا به هر دلیل، نسبت به آن ارزشگذاری لازم را نداشته‌ایم که از آن باز مانده‌ایم. این در حالی است که مثلا در خبرها آمده، وزیر امور خارجه آمریکا قرار است در ماه جاری به کره جنوبی، ژاپن و کامبوج سفر کند و در جریان این سفر در کره جنوبی به بحثو تبادل نظر درباره کره شمالی بپردازد.

بهانه هیلاری کلینتون برای این سفر این است که در چهارم ژوئیه سال جاری می‌خواهد از غرفه آمریکا در " یئسو اکسپو " دیدن ‌کند. دو سال پیش هم زمانی‌که مراسم روز ملی ایران در شانگهای برگزار می‌شد، رییس جمهوری کشورمان درحالی‌که روز قبل از آن چین و روسیه نیز به قطع‌نامه‌ای علیه ایران رای مثبت داده بودند، در ادامه‌ی سفر به ترکیه و تاجیکستان، در چین حضور یافت و در سخنرانی خود در آن مراسم، بسیاری از بحث‌های دیپلماتیک کشور را مطرح کرد و از تریبون دیگری به اطلاع جهانیان رسانید.

هزاران نفر به‌سمت کره

با آغاز چند هفته از آغاز اکسپو ۲۰۱۲ در کره‌جنوبی، آمار و اطلاعات نشان می‌دهد که این نمایشگاه بین‌المللی هزاران گردشکر را به این کشور کشانده است که بیشتر آنها گردشگران درمانی هستند. کره جنوبی در سال‌های اخیر یکی از موفق‌ترین کشورهای جهان در زمینه‌ی جذب گردشگر بوده و یکی از مقاصد برتر جهان در زمینه‌ی گردشگری درمانی محسوب ‌شده که سالانه نزدیک به ۵۰ هزار گردشگر از کشورهای مختلف جهان برای انجام اعمال جراحی زیبایی و استفاده از چشمه‌های آب گرم راهی این کشور می‌شوند.

در این میان کشورهای دیگر هم فرصتی یافته‌اند تا توانایی‌های خود را در معرض دیگران قرار داده و قراردادها و ارزش افزوده‌هایی را منتج از شناخت ایجادشده، به‌دست آورند. ازجمله، روسیه دستاوردهای دریایی جدید خود را در این نمایشگاه عرضه کرده است. جدیدترین دستاوردهای روسیه، یخ‌شکن اتمی این کشور را هم که مشابه آن در جهان وجود ندارد، شامل می‌شود. نیروگاه شناور اتمی تولید برق و زیردریایی تحقیقاتی روسیه به نام " میر " نیز از دیگر تولیدات مهم روسیه است که در این نمایشگاه به مخاطبان و رسانه‌های جهانی عرضه شده است. زیردریایی میر به هنگام تهیه فیلم تایتانیک جیمز کامرون به کار رفت و تنها دانشمندان روسیه بودند که با استفاده از این زیردریایی از زیر لایه های یخ گذشته و نمونه‌های آزمایشگاهی را در آن منطقه جمع آوری کردند.

کشورها در اکسپو چین چقدر هزینه کردند؟



از آنجا که حضور در این نوع نمایشگاه می‌تواند داشته‌های مختلف کشورها را به رخ بکشد، همه در تلاش‌اند با صرف هزینه بیشتر، نمود بهتری از کشورشان را عرضه کنند. این کار هم قاعدتا مستلزم هزینه‌ صرف کردن بیشتر است. اکسپوی میلان ایتالیا در سال ۲۰۱۵ پیش روست، اما نگاهی به هزینه‌کرد برخی کشورهای شرکت کننده در اکسپوی شانگهای چین در سال ۲۰۱۰ نشان می‌دهد که کشورها تا چه اندازه برای این رویداد بین‌المللی ارزش قائلند:

سالن كانادا: مساحت غرفه: ۶۰۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۴۳ ميليون دلار سالن كشور آمريكا: مساحت غرفه: ۶۰۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۶۲ ميليون دلار سالن جمهوري اسلامي ايران: مساحت غرفه: ۲۰۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: پنج ميليون دلار سالن كشور آلمان: مساحت غرفه: ۶۰۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۳۸ ميليون دلار سالن عربستان سعودي: مساحت غرفه: ۶۰۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۱۴۶ ميليون دلار سالن اسپانيا: مساحت غرفه: ۶۰۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۲۶ ميليون دلار سالن روسيه: مساحت غرفه: ۶۰۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۱۰۵ ميليون دلار سالن امارات متحده عربي: مساحت غرفه: ۶۰۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۲۴۵ ميليون دلار سالن استراليا: مساحت غرفه: ۴۸۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۷۶ ميليون دلار سالن كره جنوبي: مساحت غرفه: ۶۰۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۱۰۰ ميليون دلار سالن اتريش: مساحت غرفه: ۴۸۰۰ متر مربع، هزينه ساخت: ۷۶ ميليون دلار همان طور كه ديده ميشود، كشور كوچك و تازه تاسيسي ماننده امارات متحده عربي با ۲۴۵ ميليون دلار هزينه، حدود ۱.۷ برابر عربستان و چهار برابر آمريكا فقط براي ساخت غرفه خود در اين نمايشگاه هزينه كرده است. در حال حاضر كشورها خود را براي حضور در اكسپوي ۲۰۱۵ ميلان آماده ميكنند و بايد منتظر بود و ديد كه برآورد هزينه آنها براي اين اكسپو چقدر خواهد بود؛ هزينههايي كه در ساختار امروز دنيا برگشتپذيرند و معمولا تلف نميشوند.