افکار نیوز: اقلام پروتئینی از جمله کالاهای تعیین کننده در سبد هزینه ای خانوارها در آستانه این ماه قرار می گیرد و اگرچه تمهیداتی برای آرام کردن بازار این محصولات از سوی وزارتخانه های مسئول در نظر گرفته شده، اما هنوز بازار التهاب روزهای گرانی را فراموش نکرده است.
به گزارش مهر، روزهایی که قیمت به دلیل کاهش عرضه، سر به فلک نهاده و شاید تصور خرید محصولات پروتئینی از جمله گوشت قرمز را به رویایی در ذهن طبقه متوسط و ضعیف جامعه بدل کرده بود. این روزهای بی عرضه محصول در بازار گوشت قرمز، تنها یک قشر را هدف قرار داده بود و آن هم طبق معمول مصرف کننده؛ مصرف کنندگانی که سرگردان از بود و نبود گوشت قرمز در پی خبری خوش از دستگاههای مسئول بودند تا بالاخره بتوانند این کالا را با قیمتی مناسب در سفره های خود داشته باشند.
قیمتی که سبب شده مطابق آمار منتشره از سوی مرکز آمار ایران، مصرف سرانه گوشت قرمز کاهش یابد. نگاهی به سالنامه آماری مرکز آمار ایران در سالهای گذشته نشان می دهد که در طول ۷ سال گذشته، سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور ۷ کیلوگرم کاهش یابد.
این درحالی است که تا به حال هیچ مرجع قانونی و نهاد رسمی از دل دولت و مجلس، آمار و ارقامی را مبنی بر نیاز سالانه مردم به گوشت قرمز عنوان نکرده اند و هرآنچه گفته شده، مربوط به سرانه مصرف گوشت در کشور بوده است در حالی که بین سرانه مصرف و نیاز مصرف، اختلاف فاحشی وجود دارد.
در واقع نیاز یعنی اینکه یک فرد برای تامین غذا و مواد مورد نیاز بدن خود، اقدام به مصرف کالایی کند و دستگاههای مرتبط با سلامت و بهداشت مردم این رقم را تعیین کنند که یک فرد برای تامین نیاز غذایی خود، به چه میزان گوشت قرمز در طول یک روز و یک سال باید مصرف کند. در حالیک ه مصرف سرانه، یعنی اینکه چه میزان گوشت در طول یکسال مصرف شده است.
این شاید یک سئوال اساسی باشد که باید از افرادی پرسید که مسئولیت دارند و آن اینکه مشخصا اعلام کنند که در کجای مطالعات و مصوبات و تذکرات خود نیاز واقعی مردم به گوشت قرمز را عنوان کرده اند و برای آن چه برنامه ریزی داشته اند. اما سئوال اساسی تر این است مسئولانی که همواره دغدغه واردات بی رویه این قبیل محصولات را دارند تا چه میزان به اختلاف فی مابین مصرف سرانه و نیاز سرانه حساس بوده اند.
آمارهای منتشر شده از سوی مرکز ملی آمار در سالنامه آماری نشان می دهد که در سال ۱۳۸۰، متوسط مصرف گوشت قرمز از سوی یک خانوار شهری ۴۷ کیلوگرم بوده است در حالی که این خانوار در سال ۱۳۸۷ معادل ۴۰ کیلوگرم گوشت مصرف کرده است؛(سالنامه آماری ۸۸ هنوز منتشر نشده است) بنابراین در فاصله ۷ سال، مصرف ۷ کیلوگرم کاهش یافته و این موضوع مهمی است که در بحثگوشت قرمز و تامین آن باید مدنظر قرار داد. البته در این سالنامه یک خانوار معادل ۳.۵ نفر دیده می شود.
این جا دو سئوال مطرح است و آن اینکه آیا کاهش مصارف گوشت در سالهای اخیر به دلیل مصرف بیش از حد آن و پیام های بهداشتی ای بوده است که مقامات و مسئولان بخش بهداشت کشور مبنی بر کاهش مصارف گوشت قرمز به مردم داده اند یا قدرت خرید مردم در طی سالهای اخیر کاهش یافته و فقر مسبب اصلی این کاهش میزان مصرف گوشت قرمز در میان مردم بوده است.
اینجا شاید استناد به آمارهای بین المللی بتواند حکم خوبی در این زمینه باشد چراکه آمارهای فائو در گزارشات رسمی این سازمان نشانگر این است که ایران نسبت به برخی از کشورهای اروپایی و آمریکایی که در آنها توجه ویژه ای به سبد خوراکی مردم می شود، کمترین مصرف گوشت قرمز را داشته است؛ به این معنا که براساس آمار فائو، مصرف سرانه گوشت در آمریکا ۴۵ کیلوگرم، استرالیا ۴۰ کیلوگرم و کاناد ۳۲ کیلوگرم بوده است، در حالی که ایران تنها مصرف سرانه ای معادل ۱۴.۵ کیلوگرم در سال به ازای هر نفر داشته است.
بنابراین در سال ۸۷ که بنا به آمار مصرف گوشت قرمز نسبت به سال ۸۰ معادل ۷ کیلوگرم کاهش داشته است، باز هم سرانه مصرف گوشت قرمز در حد استانداردهای جهانی نیست. بنابراین کاهش مصرف به خاطر توجه دولت، مجلس و سایر دستگاههای مرتبط با موضوع سلامت به مبحثامنیت غذایی نبوده است؛ بلکه شاید فقر را بتوان مسبب اصلی این موضوع دانست.
از سوی دیگر، سالنامه آمار مرکز آمار ایران گویای این واقعیت است که در سال ۸۷، یک خانوار شهری به طور میانگین در دهک اول ۸.۸ کیلوگرم گوشت قرمز در سال مصرف کرده است، همین خانوار در دهک پنجم در همان سال مصرفی معادل ۳۳.۶ کیلوگرم داشته است و در نهایت در دهک دهم درآمدی، مصرف یک خانوار شهری در همین سال معادل ۹۲.۸ کیلوگرم بوده است که این خود نشانگر اختلاف طبقاتی فاحش میان طبقات مختلف مردم است.
براساس برآوردهای وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید گوشت قرمز ۹۰۰ تا ۹۵۰ هزار تن در سال است. از سوی دیگر، در سه سال مذکور صادرات دام زنده نیز از کشور صورت گرفته است به طوریکه در سال ۸۶، میزان واردات دام زنده ۵ هزار و ۸۵۴ تن بوده در حالی که حدود ۴۹ هزار تن صادرات صورت گرفته است.
در سال ۸۷ نیز میزان صادرات ۵۶ هزار تن بوده و تنها ۶ هزار تن واردات انجام پذیرفته است و در سال ۸۸ نیز ۲۶ هزار تن دام زنده صادر و ۱۹ هزار تن وارد شده است. بنابراین طی سه سال گذشته، صادرات دام زنده همواره نسبت به واردات بیشتر بوده است.
البته ممکن است تمرکزی هم بر بحث واردات گوشت قرمز منجمد وجود داشته باشد. در این مورد باید گفت که آنچه که به عنوان واردات گوشت قرمز منجمد به کشور صورت گرفته به ترتیب در سالهای ۸۶، ۸۷ و ۸۸ به ترتیب معادل ۶۲ هزار تن، ۷۳ هزارتن و ۱۰۵ هزار تن بوده است.
