به گزارشافکارنیوز، در برنامه مناظره امروز که با موضوع حذف ایران کد و شبنم با حضور آقایان مهدی ابویی، حسین گرسویی، محمد حسین برخوردار، مجیدرضا حریری و ایرج ندیمی برگزار شد.
*برخوردار: طرح شبنم باید به صورت پایلوت اجرا می‌شد
محمدحسین برخورداربا اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص قاچاق، اظهار داشت: قاچاق پدیده‌ای است که تمام دولت‌ها به آن اذعان دارند و در مسیر مقابله با آن مسیرهای کوتاه مدت و بلندمدتی را طراحی می‌کند.
وی افزود: قاچاق در این سطح نتیجه اقتصاد بیمار است. یکی از این بیماری‌ها شفاف نبودن فضای اقتصادی است و هر کسی که چراغ خاموش حرکت می‌کند، موفق‌تر است.
رئیس مجمع عالی واردات گفت: موانع غیر تعرفه‌ای یکی دیگر از مشکلات است و همچنین دستورالعمل‌ها در این مدت تغییرات گسترده‌ای داشته است.
وی ادامه داد: به هرترتیب طرح شبنم برای کنترل قاچاق به اجرا در‌آمد که می توانست در این زمینه راهگشا باشد. پدیده‌های اقتصادی زاییده مسائل اقتصادی است و به همین دلیل برخورد امنیتی و پلیسی راهگشا نیست.
برخوردار تصریح کرد: یکی از پیشنهادات واردکنندگان از ابتدای طرح این بود که ابتدا طرح شبنم به صورت پایلوت در برخی مناطق اجرا شده تا مشکلات شناسایی شود.
*حریری: طرح شبنم علت رشد منفی اقتصاد در سال گذشته بود
در ادامه مجیدرضا حریری رئیس کمیسیون واردات اتاق ایران با اشاره به اینکه از ابتدای اجرای طرح شبنم من به عنوان مخالف این طرح بودم، گفت: سؤال اصلی این است آن موقع که طرح شبنم داشت، اجرا می‌شد چرا از ما دعوت نکردند که اشکالات این طرح را بررسی کنیم و اکنون که دولت مخالف اجرای این طرح است، این سؤال مطرح می‌شود که چرا حذف طرح شبنم به صدا و سیما کشیده شده است.
وی با اشاره به اینکه به جای بررسی روی طرح شبنم بهتر است بسته سیاستی(پکیج) اقتصاد را به طور کلی مورد ارزیابی قرار دهیم، تصریح کرد: سیاست‌های غلطی مانند طرح شبنم موجب کاهش رشد اقتصادی شد و یکی از دلایلی که در سال گذشته ما رشد منفی ۵.۸ درصد را تجربه کردی، م علتش همین طرح شبنم بود.
حریری در ادامه با اشاره به نرخ بیکاری و شاخص فلاکت گفت: هم اکنون شاهد افزایش نرخ بیکاری در کشور هستیم که دو برابر میانگین جهانی است و از طرفی نیز شاخص فلاکت از سال ۸۴ تا سال ۹۲ به دو برابر افزایش یافته است.
رئیس کمیسیون واردات اتاق ایران با اشاره به نرخ رتبه‌بندی فساد اداری گفت: در طول مدت سال‌های ۸۴ تا ۹۲ این نرخ نیز ۵ برابر شد، ما باید بدانیم هر جا که یک میز دولتی برپا می‌کنیم آن مسئول که پشت میز می‌نشیند، یک امضای طلایی دارد و محیط برای فساد ایجاد کرده‌ایم که به نظر می‌رسد، باید این بساط را جمع کنیم.
حریری در پایان با اشاره به حماسه سیاسی و اقتصادی گفت: مردم یک روز جمعه آمدند و به سیاست‌های اقتصادی دولت قبل نه گفتند. پس چرا اکنون دولتی که روی کار‌آمده است را نمی‌دهیم، تا سیاست‌ها و دستور‌العمل‌هایی را که به آن اعتقاد دارد را اجرا نکند.
* گروسی: طرح شبنم فرآیند واردات را طولانی کرد
پس از صحبتهای حریری نوبت به حسین گروسی عضو کمیسیون صنایع و معادن رسید که وی ضمن مخالفت با طرح شبنم و ایران کد، اظهار داشت: قوانین باید در کشور ما اهداف موردنظر را دنبال کند.
وی ادامه داد: هدف از کد شبنم و ایران کد که توسط معاون رئیس جمهور وقت ابلاغ شد، این بود که از ورود کالای قاچاق به کشور جلوگیری کنیم.
گروسی گفت: ورود کالای قاچاق به کشور موجب چند معضل از جمله افزایش بیکاری، کاهش نرخ رشد اقتصادی و عدم کارآیی تولیدکنندگان می‌شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با طرح سؤالی مبنی بر اینکه آیا طرح شبنم توانست به اهداف خود برسد، گفت: ایران باید به زودی به سازمان تجارت جهانی WTO بپیوندد و امروز می‌بینیم که ۱۹۰ کشور طرح HSNOMBER را اجرا می‌کنند.
وی گفت: اکنون طرحی را معرفی کرده‌ایم که به صورت جزیره‌ای عمل می‌کند و در عمل نتوانستیم جلوی ورود کالاهای قاچاق به کشور را بگیرد.
گروسی تاکید کرد: در صورت موفق شدن این طرح نباید نرخ بیکاری افزایش و نرخ رشد اقتصادی نیز منفی ۵درصد می‌شد.
این عضو کمیسیون صنایع و معادن با بیان اینکه طرح شبنم در اختیار یک سری افراد قرار گرفته تا از آن سوء‌استفاده کنند، گفت: این طرح یکسری گردش‌های اداری بیهوده ایجاد کرده و زمان واردات و صادرات را طولانی‌تر کرده است؛ با این اقدام گمرک هم با چنین طرحهایی مخالفت کرده است.
*ابویی: برخورد قهری با قاچاق به جایی نمی رسد
در ادامه برنامه نوبت به مهدی ابویی رسید که وی شبنم اظهار داشت: همیشه اصل بر این بوده است که باید با راهکار اقتصادی اشکال اقتصادی را برطرف کنیم و با اقدامات قهری به جایی نمی‌رسیم کمااینکه در مورد مشکلاتی مانند قاچاق در ۳۵ سال گذشته چون تکیه ما بر اقدامات قهری بوده نتوانستیم کار موثری انجام دهیم.
معاون سابق پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تاکید کرد: در هر بخشی از اقتصاد مشکلاتی وجود داشته باشد باید برای آن راهکار اقتصادی معقول پیدا کرد و قاچاق نیز از جمله همین مشکلات است.
*ندیمی: ناکامی‌های اقتصاد را به گردن طرح شبنم نیندازید / حذف با دستور وزیر ممکن نیست
در پایان دور اول مناظره نیز ایرج ندیمی گفت: ما در مبانی با هم توافق داریم همه موافق هستیم که باید از تولید داخل حمایت شود و باید همه مؤلفه‌های ارتقاء ساختار‌های اقتصادی مورد رعایت قرار گیرد.
وی افزود: در کشوری که قرار است تولید محور اقتصاد باشد ناچار هستیم تا دروازه‌های ورودی کشور را کنترل کنیم، همانطور که رهبر معظم انقلاب گفتند مرزها کافی نیست، رصد کنید تا مغازه‌ها.
وی در خصوص هزینه‌های این طرح گفت: این طرح هزینه‌ای برای دولت ندارد. بخش نازلی یعنی هر اتیکت ۷۰ تومان دارد که آن را مردم پرداخت می‌کنند که نسبت به مزایای که دارد می‌ارزد چرا که در بهداشت و سلامت مردم نیز تأثیر مستقیم دارد.
عضو کمیسیون اقتصادی در پاسخ به این سؤال که این طرح در کشورهای دیگر اجرا نمی‌شود، گفت: حداقل در ۴۰ کشور دیگر طرحهایی از این دست اجرا می‌شود لذا درست نیست همه ناکامی‌های اقتصاد را به گردن سیاست‌هایی از این دست بیندازیم. شاید مربوط به برخی سیاست‌ها باشد اما نمی‌توان گفت ناکامی‌های اقتصاد مشخصا مربوط به کدام سیاست است.
ندیمی گفت: اینکه گفته می‌شود عدم هماهنگی بین مجریان طرح و صنوف توزیعی وجود دارد درست نیست و این را نمی‌پذیریم.
وی افزود: هر پدیده‌ای محاسنی دارد و معایبی هم دارد لذا باید بسنجیم و ببینیم آیا محاسن بر معایب می‌چربد یا خیر.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: حذف طرح شبنم با دستور وزیر ممکن نیست و من معتقدم ادله‌ای که آورده‌اند ادله محکمی نیست، ولی ایراداتی دارد و برای حذف آن برای مراحل آن طی شود.
وی افزود: کد‌گذاری شفاف و بازرسی از کالاها از تولید داخل حمایت کرده به کاهش بیکاری کمک کرده و باعثتوسعه اشتغال می‌شود.
در دور دوم مناظره که هرکس مهمانان صحبت های دیگران را نقد می کرد محمدحسین برخوردار رئیس مجمع عالی واردات در خصوص مشکلات طرح شبنم و ایران‌کد گفت: مشکل اصلی بیشتر در طرف عرضه بود.
وی افزود: با اجرای طرح، کالا در گمرک بازدید می‌شد و برگ سبز دریافت می‌کرد، اما مشکل اصلی از اینجا آغاز شد که اعلام کردند کالاهای موجود در بازار هم باید ایران کرد داشته باشد.
در این بین حریری در واکنش به صحبتهای برخوردار گفت: شما خودتان برچسب‌ها را می‌فروختید و من به عنوان نمونه یک کارتن از برچسب‌ها را به مجلس بردم و نشان دادم که چقدر راحت برچسب‌ها به کالاهای قاچاق الصاق می‌شود.
وی در همین باره گفت: اساساً مجمع عالی واردات برخلاف قانون تشکیل شد و به ثبت رسید.
برخوردار پاسخ داد: شما نظر ۲۵۰ واردکننده و تولیدکننده بزرگ را بپرسید و آنها مجمع عالی واردات را تایید می‌کنند.
حریری رئیس کمیسیون واردات اتاق ایران در جواب گفت: بنده با استناد به قانون بهبود مستمر کسب و کار صحبت می‌کنم.
*همیشه عده‌ای مانع از شفاف شدن اقتصاد شدند
در ادامه برنامه ابویی معاون سابق هماهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر اظهار داشت: در این ۳۵ سال هر کسی به دنبال شفاف‌سازی اقتصاد بوده عده‌ای دربرابر آن مقاومت کردند و مانع از اجرای طرحهایی که می‌توانست اقتصاد را به سمت شفاف سازی پیش ببرد شدند.
وی با بیان اینکه سابقه مدیریتی وی نسبت به تمام حاضرین در این جلسه بیشتر است، گفت: در سال ۹۰ به دلیل بحران ارزی که برای کشور به وجود آمد به این نتیجه رسیدیم اگر جلوی قاچاق گرفته نشود اقتصاد غیرقابل مدیریت خواهد بود.
وی افزود: به همین دلیل طرح شفاف‌سازی اقتصاد با استفاده از ایران کد و شبنم اجرایی شد تا کالا از مبداً تا زمانی که به دست بنکدار، فروشنده و خریدار می‌رسد کاملاً کالا قابل شناسایی باشد.
ابویی در همین زمینه به قانون نظام صنفی اشاره کرد که حریری در واکنش به آن گفت: در قانون نظام صنفی مقرر شده بود که جنس قاچاق از طریق پوز شناسایی شود.
ابویی پاسخ داد: به هیچ وجه چنین چیزی نیست. pos مشکل را حل نمی‌کند، باید طرحی اجرایی شود که بدانیم چه میزان کالا و با چه قیمتی وارد شده تا بتوان جلوی قاچاق را گرفت.
*ندیمی: شناسنامه‌دار کردن کالاها نقطه مشترک همه ماست
ایرج ندیمی با اشاره به اینکه فکر نمی‌کنم کارشناسان با شناسنامه‌دار بودن کالاهای وارداتی مخالفتی داشته باشند، اظهار داشت: در این زمینه همه اتفاق نظر دارند.
وی ادامه داد: در زمینه روش اجرا هر کسی پیشنهادی دارد. متاسفانه برخی وزرا فکر می‌کنند که حکومت عوض شده است در حالی که دولت تغییر کرده است.
ندیمی با اشاره به اینکه در قانون مالیات ارزش افزوده برای همه صنوف تعریف مشخصی از جمله خرید، فروش و فاکتورها شده است، گفت: فاقدین پروانه کسب در این زمینه با محدودیت‌هایی نیز مواجه شده است.
وی با بیان اینکه صحبت‌ها هم باید منطقی باشند و هم به صورت اخلاقی بیان شود، تاکید کرد: هر فردی در دولت نظر خود را اعلام کرده و باید روی جنبه‌های کارشناسی این طرح کار شود.
بنابر این گزارش، محمدرضا حریری تاکید کرد: آیا در تمام دنیا از طرح شبنم استفاده کرده‌اند؛ وزیر فعلی معتقد است که نباید این طرح اجرا شود چرا که وی متولی این قانون است.
حریری خطاب به ابویی گفت: شما از طرف چه کسی صحبت می‌کنید که وی در پاسخ تاکید کرد که ما به عنوان کارشناس در این جمع حاضر شده‌ایم.
ندیمی در ادامه با بیان اینکه نباید بحثحذف طرح شبنم یا عدم حذف به حاشیه رانده شود، گفت: این جا حاضر شدیم تا با تنویر و روشن کردن افکار عمومی معضلی را حل کنیم.
وی با تاکید بر اینکه در قانون تشدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز، طرح شبنم گنجانده شده است، گفت: نمی‌توانیم این طرح را با حرف تغییر داد چرا که قانونی شده است.
*گروسی: شبنم بخشنامه است
حسین گروسی نماینده مجلس در برنامه مناظره که با موضوع حذف ایران کد و شبنم در حال برگزاری است، با اشاره به اینکه هیچ کس موافق واردات کالاهای قاچاق نیست، گفت: الان ۲۰ میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور می‌شود که باید سازوکار قانونی برای جلوگیری از این واردات تدوین شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ادامه با اشاره به اینکه باید برویم به سمت عضویت در سازمان تجارت جهانی WTO بنابراین هرکاری که از دستمان برمی‌آید، تا جلوی واردات کالاهای قاچاق گرفته شود، باید انجام دهیم.
وی با اشاره به اینکه هرگز جلوی سیل را نمی‌توان با بیل گرفت، گفت: نمی‌توان جلوی واردات کالاهای قاچاق را با کد شبنم بگیریم و باید فکر اساسی در این زمینه کرد.
گروسی در ادامه با اشاره به اینکه کد شبنم به هیچ عنوان مصوبه قانونی نداشت، گفت: این کد تنها یک بخشنامه است و بخشنامه نیز با قانون تفاوت دارد.
وی ادامه داد: شبنم در بودجه سال ۹۲ نیز وجود نداشت و تنها ایران کد به عنوان قانون برنامه چهارم توسعه آمده بود.
در ادامه برنامه مناظره، مجیدرضا حریری تصریح کرد: در هیچ جای دنیا چایناکد و یا ژرمن کد وجود ندارد که الان ما ایران کد را داشته باشیم.
رئیس کمیسیون واردات اتاق ایران خاطرنشان کرد: کالاهای وارداتی قاچاق و تقلبی را نمی‌توان با فاکتور به فروش رساند به طوری که در همه جای دنیا هم‌اکنون فاکتورهایی که برای فروش کالا صادر می‌شود، مشخص می‌کند که این کالا از کجا وارد شده و حتی مالیات بر ارزش افزوده آن نیز دریافت می‌شود.
حریری ادامه داد: آقای ندیمی در ابتدا عنوان کردند که این طرح در ۴۰ کشور دنیا اجرا می‌شود که به نظرم این ۴۰ کشور عبارتند از کنیا، کلمبیا و بورکینوفاسو که یک مشت کشور آفریقایی هستند.
حریری خاطرنشان کرد: در واقع ما به کشورهایی استناد می‌کنیم که هیچ نظام مشخص اقتصادی ندارند.
ایرج ندیمی در واکنش به سخنان حریری گفت: به هیچ عنوان گفته‌های شما تایید نمی شود، زیرا هم‌اکنون کشورهای بزرگی مانند آلمان، فرانسه، کانادا و حتی استرالیا از این طرح استفاده می‌کنند، بنابراین کشورهای آفریقایی که شما عنوان کردید، را من تکذیب می‌کنم.
حسین گروسی در ادامه این بحث، گفت: طرح شبنم به جز کشورهای آفریقایی در برخی دیگر از کشورها نیز اجرا می‌شود به طوری که هم‌اکنون ۱۹۰ کشور جزء برنامه HS هستند. بنابراین در اجرای این برنامه باید به صورت هماهنگ و یکپارچه عمل کرد اما آنچه که در دولت قبل اتفاق افتاد، اجرای این طرح به صورت جزیره‌ای بود.
مهدی ابویی در برنامه امروز که نظرات موافقان و مخالفان حذف ایران کد و طرح شبنم در آن مطرح بود اظهار داشت: در قانون برنامه دوم و سوم به صراحت بر طرح رهگیری و شناسه‌دار شدن کالا تأکید شده است.
وی افزود: از سال ۸۲ ایران کد در مجلس به تصویب رسیده و از سال ۸۵ روند اجرایی آن آغاز شده است.
معاون سابق ستاد قاچاق کالا و ارز گفت: تمام تلاش دولت این بوده است تا کالای وارداتی شناسنامه دار و مشخص شود که چه میزان و چه کالایی در کشور نیاز وجود دارد و این نیاز تا چه حد در تولید داخل تأمین می‌شود و چه مقدار به واردات نیاز داریم.
مجیدرضا حریری از ابویی این سؤال را پرسید که اگر این گونه باشد پس ایران کد و طرح شبنم باید یک طرح حاکمیتی باشد اما در حال حاضر اطلاعات اولیه این طرح در دست بخش خصوصی است و این مغایرت دارد.
ابویی در پاسخ گفت: هدف از اجرای طرح شبنم این بوده است که مشخص شود یک کالا از کجا آمده است. درست است که نظام شماره‌گذاری HS در دنیا وجود دارد و کار می‌کند اما HS یک نظام‌شماره‌گذاری تعرفه است و برای هماهنگی بیشتر بین گمرکات استفاده می‌شود و در واقع گروه کالایی را مشخص می‌کند نه خود کالا را.
وی افزود: شبنم در واقع کد رهگیری و شناسایی کالا است لذا اجرای طرح شبنم به معنای شناسنامه‌دار کردن کالا است.
در این میان ایرج ندیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: یک ماده و چهار تبصره در قانون بر لزوم رهگیری کالا تأکید کرده است.
در ادامه مهدی ابویی گفت: قانون مبارزه با قاچاق در سال ۹۰ نوشته شده است و در این قانون بر طرح رهگیری کالا تأکید شده که این قانون شناسنامه‌دار کردن کالا را کامل می‌کند. در واقع اگر این قانون اجرایی شود کد رهگیری می‌تواند با نظام HS هماهنگ شود. ضمن اینکه عیوب و ایرادات طرح شبنم در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز شناسایی شده است.
در ادامه این بحثمحمد‌حسین برخوردار رئیس مجمع عالی واردات گفت: خوشبختانه دولت به سمت تک نرخی کردن ارز حرکت می‌کند و اگر نرخ ارز یکسان شود برای قاچاقچی و تولیدکننده یکسان خواهد بود و اینجا این سؤال پیش می‌آید که آیا دولت برای حمایت از تولید فقط از دیوار تعرفه استفاده می‌کند؟ در حالی که تولیدکننده مشکلات فراوانی دارد و لازم است تا حمایت‌های زیادی از او صورت گیرد.
حسین گروسی گفت: شاخص ایران در فضای کسب و کار ۱۵۲ است و این نشان می‌دهد که وضعیت کسب و کار در کشور ما مناسب نیست در حالی که به لحاظ موقعیت جغرافیایی کشور ما می‌تواند محور تجارت دنیا باشد.
وی افزود: ما مخالف شفاف سازی نیستیم. شفاف سازی بسیار خوب است اما با شبنم و ایران کد شفاف سازی اتفاق نیفتاده است.
*ندیمی: دولت برای مبارزه با قاچاق لایحه بدهد
در ادامه مناظره تلوزیونی امروز که با موضوع ایران کد و شبنم برگزار شد، مجری برنامه سوالاتی را از حاضران جلسه پرسید.
در سؤال اول حیدری از حریری پرسید دولت برای کالاهای تقلبی که در بازار وجود دارد، باید چه برنامه‌ای داشته باشد؟ آیا بازار را رها کند؟
حریری پاسخ داد: خیر منظور از ساده‌سازی رها کردن بازار نیست بلکه همانگونه که گفته شد مسائلی مانند امضاء‌های طلایی که برخی بهره‌‌برداری‌ها را ایجاد می‌کند باید رفع شود، همچنین اگر تمام مغازه‌ها شناسنامه‌دار شوند و صندوقهای فروش ایجاد شود هیچ کسی نمی‌تواند کالای قاچاق بفروشد.
وی افزود: از طرفی دیگر گرانفروشی و بسیاری از مسائل دیگر را برطرف می‌کند.
سؤال بعدی از ندیمی پرسیده شد که آیا وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند طرحی که در قانون برنامه پنجم به تصویب رسیده را لغو کند؟
وی پاسخ داد: در مورد قانون برنامه پنجم توسعه حتما باید دو سوم نمایندگان با آن موافق باشند بنابر این امکان تغییر قانون و یا لغو آن نیست.
این نماینده مجلس افزود: در همین باره دولت می‌تواند برای کنترل قاچاق و یا طرحی در راستای آن در قالب لایحه به مجلس ارائه دهد زیرا این مباحثبه یکباره قابل تصمیم‌گیری نیست.
وی تأکید کرد: نباید رفتارهایی کرد که به نفع ورود بیشتر کالا شود.
در ادامه برنامه مجری با اشاره به نظرسنجی امروز گفت: ۴۴.۸ درصد از مخاطبان به گزینه ساده‌سازی مراحل واردات رأی داده و ۵۵.۲ درصد به حذف کالای تقلبی و حذف کالای قاچاق از بازار رأی داده‌اند.
* اختلاف‌نظر ابویی و حریری درباره حمایت ستاد مبارزه با قاچاق از طرح شبنم
در بخش سئوالات مناظره تلویزیونی بررسی طرح شبنم و ایران کد، حریری در پاسخ به این سؤال که ایران کد و طرح شبنم با توجه به پشتیبانی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بوده است، چه طرحی جایگزینی برای آن پیشنهاد می‌کنید، اظهار داشت: ابتدا باید بگویم که ستاد سابق قاچاق کالا و ارز موافق این طرح بود و اکنون این سیاست تغییر کرده است.
وی ادامه داد: در آخرین توافق نظرات، این طرح بسیار بد اجرا شده است.
حریری گفت: اینکه چه طرحی و راهکاری مورد پیشنهاد است، شناسنامه‌دار کردن کالا و ایجاد صندوقهای الکترونیکی است؛ طرح شبنم از بعد نظارتی پیگیری نشد.
ابویی در واکنش به سخنان حریری درباره تغییر سیاست ستاد مبارزه با قاچاق کالا، تاکید کرد: ایشان از طرف خود صحبت می‌کند؛ آدم‌ها عوض شده‌اند، سیاست‌ها که تغییر نکرده‌اند.
وی افزود: ستاد قاچاق کالا و ارز با جدیت دنبال اجرای طرح خواهد بود و این موضوع در ستاد و دولت دنبال خواهد شد.
بنابراین گزارش، حسین برخوردار در پاسخ به سؤالی درباره اینکه چرا شرکت‌های واردکننده برای جلوگیری از قاچاق کالا مورد حمایت قرار نگرفتند، گفت: مقام معظم رهبری به مسئولان کشور فرمان دادند تا برای جلوگیری از پدیده شوم قاچاق، اقدام کنند.
وی ادامه داد: فضای کسب و کار ما بسیار مخدوش است. در صورت شناسنامه دار کردن تجارت حتما قاچاق در نطفه خفه خواهد شد.
بر اساس این گزارش، یکی دیگر از حاضران که فروشنده لوازم صوتی تصویری بود، از نمایندگان مجلس پرسید که چرا برای جلوگیری از قاچاق تعرفه‌ها، پائین در نظر گرفته نمی‌شود.
در این باره ایرج ندیمی با بیان اینکه نرخ پایه تعرفه واردات ۴ درصد است، گفت: علت اصلی قاچاق تنها تعرفه نیست و دولت می‌تواند بر اساس تعرفه ۴ درصدی واردات را مدیریت کند.
وی برای چندمین بار تاکید کرد که یک وزیر دولت نمی‌تواند یک طرح قانونی را حذف کند و تنها در صورت نمایندگی از کل هیئت وزیران درباره این طرح می‌تواند، پیشنهادی داشته باشد.
ندیمی گفت: ما هم معتقدیم که نباید تعرفه‌ها به نفع قاچاق تعریف شود؛ تمام کسانی که اظهارنظر می‌کنند، واردکننده هستند و آیا تولیدکننده هم با حذف طرح شبنم موافق است؟
* ابویی: اقتصاد با وجود قاچاق، جعل و تقلب پویا نخواهد شد
در بخش مناظره دو نفره با موضوع حذف ایران کد و شبنم، مجیدرضا حریری رئیس کمیسیون واردات اتاق ایران اظهار داشت: طرح شبنم به عنوان یک ابزار در سال ۱۹۹۴ در ژاپن به منظور حمایت از برند‌های اقتصادی طراحی شد.
وی افزود: فایده این طرح برای بنگاه‌ها حفظ برند انبار‌داری گستره توزیع کالا و درک نظرات مصرف‌کنندگان بود. اما در ایران چون طراحان جوان این طرح تخصص اقتصادی نداشتند، تلاش شد از این ابزار بنگاهی در سطح حاکمیتی استفاده شود.
حریری اضافه کرد: طرح ابتدا به مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه شد که مورد قبول قرار نگرفت و سپس به وزارت بهداشت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا است، ارائه شد که ستاد از آن استقبال کرد.
وی خطاب به ابویی گفت: چرا روزی که قرار بود طرح شبنم اجرا شود، وارد افکار عمومی نشدید و امروز که قرار است لغو شود درباره آن صحبت می‌کنیم.
رئیس کمیسیون واردات اتاق ایران گفت: مجریان طرح طراحان طرح و شما در شرایطی که سمت قانونی ندارند علیه لغو شبنم مصاحبه می‌کنند و ما به صورت مستند می‌دانیم که بعضی از آنها به روزنامه‌ها پول داده‌اند که علیه لغو شبنم مقاله نوشته شود.
در ادامه مهدی ابویی معاون سابق پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اظهار داشت: در حوزه اقتصاد وقتی با چالش‌های اساسی مواجه هستیم، باید برای آنها راهکار اقتصادی پیدا کنیم والا به چشم‌انداز ۱۴۰۴ یا حتی ۲۴۰۴ هم نمی‌رسیم.
وی تأکید کرد: تا زمانی که انحرافات و بستر‌های انحراف مانند قاچاق جعل و تقلب وجود دارد، اقتصاد ما پویا نخواهد شد.
وی در پاسخ به پرسش حریری درباره میزان برآورد قاچاق کالا گفت: مبانی برآورد‌ها درباره میزان قاچاق قابل اطمینان و قابل قبول نیست؛ در عین حال رقم قاچاق ۵ میلیارد دلاری مورد اشاره آقای حریری نه مربوط به سال ۸۴ بلکه مربوط به سال ۷۵ و ۷۶ و پس از آن در سال ۸۳ نیز به صورت حدسی به ما گفتند میزان قاچاق به ۱۰ میلیارد دلار رسیده است.
وی اضافه کرد: در سال ۸۷ اولین برآورد میدانی در استان‌های مرزی انجام شد که البته مبنای علمی نیز نداشت، اما این برآورد ۱۰ میلیارد دلار واردات و یک میلیارد دلار صادرات قاچاق را ثبت کرد.
ابویی اضافه کرد: همان گروه در سال ۸۹ برآورد مجددی درباره میزان قاچاق داشت که رقم واردات قاچاق به ۱۴ میلیارد دلار رسید.
در ادامه مجیدرضا حریری اظهار داشت: در حال حاضر ۲۰ درصد اقتصاد جهان زیرزمینی و با این برآورد‌ها که ارائه می‌شود ما از این میزان برآورد متوسط قاچاق کمتری داریم و نباید در این‌باره زیاد سروصدا کنیم.
ابویی در پاسخ گفت: اگر همان ۲۰ درصد مورد ادعای شما نیز در اقتصاد ایران نیز درست باشد برای یک کشور در حال حاضر توسعه مانند ما حتی ۵ درصد یا دو درصد قاچاق هم سم است.
وی اضافه کرد: در سال ۷۴ و ۷۵ که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز توسط رئیس‌جمهور وقت اداره می‌شد طرحی مطرح شد و براساس آن قرار شد در برنامه دوم و سوم در داخل کشور کالای قاچاق و غیرقاچاق با اجرای طرح هایی قابل تشخیص باشد.
معاون سابق ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اضافه کرد: در سال ۸۹ به عنوان یک راهکار به دولت پیشنهاد شد که کالاها صاحب یک شناسه شوند.
وی اظهار داشت: وزارت بهداشت در سال ۸۷ و ۸۸ برای دارو و تجهیزات پزشکی این طرح را پیاده کرد که کامل نبود و قابلیت رهگیری آن ضعیف بود.
وی تأکید کرد: اصل طرح این بود که وزارت بازرگانی این طرح را به گونه‌ای تهیه کنند که با نظامات موجود جهانی همخوان باشد. چنانچه در حال حاضر در همه کشورهای پیشرفته جهان امکان ردیابی کالا مشابه سیستم شبنم وجود دارد.
حریری در اعتراض به این سخن اظهار داشت: در کشورهای پیشرفته سیستم‌هایی مشابه شبنم برای رهگیری کالا وجود ندارد و به جای آن در تمام دنیا سازمان‌های مردم نهاد حمایت‌کننده از مصرف کننده وجود دارد که جلوی عرضه کالای قاچاق و امثال آن را می‌گیرند.
در ادامه ابویی اظهار داشت: این طرح با گرفتن نظر همه اتحادیه‌ها و صنوف انجام شد و حتی تولیدکنندگان هم خواستار دریافت کد رهگیری شدند که جلوی جعل کالای خود را بگیرند.
وی با تاکید بر ارزیابی مثبت گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره اجرای این طرح گفت: در همه استان‌ها ارزیابی میدانی انجام دادیم و مشخص شد به طور متوسط اجرای این طرح ۳۰ درصد از قاچاق کالا را کاهش داده است.
وی افزود: مشکلات را استخراج کردیم و تأکید کردیم بدون برطرف کردن مشکلات مراحل بعدی طرح اجرا نشود.
معاون سابق ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در پایان تأکید کرد: هم برای کالای تولید داخل و هم برای کالای وارداتی گردش کالا باید شفاف شود و برای این شفاف‌سازی باید بتوان این کالا را رهگیری کرد و این مسئله یکی از نیازهای مبرم اقتصاد ما است.
وی تأکید کرد: حتما باید طرحی برای رهگیری کالاها وجود داشته باشد.
حریری نیز به عنوان نکته پایانی اظهار داشت: طرحهایی مانند شبنم به درد رهگیری و کنترل بازار نمیخورد و برای این منظور باید صندوقهای پوز نصب کرد.
