گروه افراطی داعش پیشرفت های قابل توجهی را در فتح و تصرف میدان های نفتی سوریه داشته اند. درکنار آن، با تصرف یک میدان نفتی در عراق آنها مناطق گسترده ای را در هر دو سوی مرزهای سوریه و عراق را تحت کنترل خود درآورده اند. درگیری‌های نظامی در یک کشور مهم تولید‌کننده نفت(که در همسایگی سایر تولیدکنندگان نفت قرار دارد) برای تمامی معامله‌گران نفت نوعی هشدار در جهت تهدید دارایی‌های آنهاست. کشورهای منطقه و کشورهای غربی به شدت نگران این مساله هستند، مساله‌ای که می‌تواند نه‌تنها امنیت منطقه، بلکه اقتصاد جهان را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.
به گزارشافکارنیوز؛ داعش امکان فروش قانونی نفت را ندارد بنابراین آنها را در بازار سیاه به فروش می رساند. لوران فابیوس، وزیر امورخارجه فرانسه، داعش را متهم کرده است که نفت عراق را به دولت بشار اسد می فروشد. بدیهی است که شبه نظامیان به دنبال آن هستند تا با هدف دستیابی به بالاترین درآمد ها خود را برای درگیری های آینده آماده کنند.
فرماندار شهر شمالی عراق، توز خرماطو به خبرگزاری آناتولی ترکیه می گوید: «آنها نفت را به هرکسی که بخواهد می فروشند … آنها برای اسلحه و مهمات به پول احتیاج دارند.»
فروش نفت بر هرج و مرج منطقه خواهد افزود و داعش می تواند با پول حاصل از آن نیروهای خود را برای تصرف سوریه و عراق تامین مالی کند.
دیوید هورگان مدیر ارشد سازمان پترول ریسورس یک کمپانی نفتی است که از سال ۱۹۹۹ در عراق فعالیت می‌کند. او در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی می‌گوید: «اغلب مناطق اشغال‌شده و مناطقی که نبرد در آنها در حال جریان است، در شمال عراق قرار دارند. در حالی که ۷۰ درصد نفت عراق در جنوب تولید می‌شود. از یک منظر، این مساله ابداً امر تازه‌ای نیست. مناطقی از عراق نظیر فلوجه که از مدت‌ها پیش یعنی اواخر سال قبل توسط نیروهای داعش تصرف شدند، در طول این سال‌ها همواره محل نزاع و شورش بوده‌اند و در نتیجه، کاهش نفت مناطق شمالی چندان روی عرضه بازار اثری ندارد.»
اما وی می‌افزاید: «آنچه اخیراً رخ داده است، یک افزایش عظیم در وسعت میدان جنگ محسوب می‌شود. نیروهای داعش هم‌اکنون قادر هستند ارتش را به عقب برانند. این خبر بسیار بدی است اما نمی‌تواند عرضه نفت را به سرعت تحت تاثیر قرار دهد، اما با این حال قادر است تولید نفت را دشوارتر کند.» میزان تولید نفت عراق روزانه ۳/۳ میلیون بشکه است. این میزان بعد از جنگ دوم خلیج‌فارس، هرگز به وضعیت اولیه خود نرسید و جذب سرمایه برای حفاری و کشف چاه‌های جدید در این کشور دشوار بوده است. اما به نظر می‌رسد دشوارتر از جذب سرمایه، این تردید است که برخی از گروه‌های غیر‌متحد در بین مردم عراق، به
این کشور متعهد باقی بمانند.
تاثیر بر بازار نفت
میدان نفتی العمر در نوامبر گذشته در دستان جهادگرایان قرار گرفت. در آن زمان این میدان که توسط جبهه النصره فتح شده بود به داعش واگذار شد و هر روز ۱۰هزار بشکه نفت توسط شبه نظامیان استخراج می شود.
به گزارش دویچه وله، فتوحات جدید داعش نه تنها به هرج و مرج در منطقه دامن زده است بلکه عدم اطمینان را در بازار بین المللی نفت به ارمغان آورده است. در ماه می بود که آژانس بین المللی انرژی، عراق را در فهرست یکی از مهم ترین صادرکنندگان نفت در آینده قرار داد. انتظار می رود که تا سال ۲۰۳۵، صادرات نفت عراق به ۹میلیون بشکه در روز یعنی ۳برابر میزان کنونی آن(۳.۳میلیون بشکه) در روز افزایش یابد؛ میزان صادراتی که بیش از صادرات عربستان سعودی خواهد بود!
اکنون این انتظارات با تهاجمات داعش نقش برآب شده است. ستیزه جویان درآمد بالای خود را از فروش نفت جشن می گیرند اما با این حال بعید است که با وجود داعش، شرکت های بین المللی اکتشاف نفت حاضر به سرمایه گذاری در عراق باشند.
به گزارش وال استریت ژورنال، گل لافت و رابرت مک فارلین، صاحب نظران علوم سیاسی، تنها ۱۵درصد از سرمایه گذاری ها بر میدان های نفتی جدید، به خاورمیانه اختصاص یافته است. با غرق شدن عراق در این جنگ داخلی، سرمایه گذاری حتی بیشتر از این نیز کاهش خواهد یافت. حتی کمبود سوخت نیز انتظار همه را می کشد.»
منفعت ایران
بزرگترین میادین نفتی عراق در جنوب این کشور و در دست مناطق شیعه نشین است. بنابراین خطری به این زودی آنها را تهدید نمی کند. اما پیشروی های داعش بازار بین المللی نفت را نگران کرده است. پل استیونس، اقتصاددان بریتانیایی و استاد و عضو تحقیقاتی در موسسه چتمن هاوسمی گوید: «مبارزه علیه داعش در صورتی موفق آمیز خواهد بود که ایران نیز وارد شود.»
به گفته او: «ایران منافع و علاقه بسیار زیادی برای جلوگیری از تولد گروه های افراطی و رادیکال در منطقه دارد. بنابراین ایران باید انتظار یک مصالحه خاصی را از جامعه بین الملل برای عمل به تعهداتشان داشته باشد و تحولات عراق این موافقت نامه را اجباری ساخته است.» و این می تواند شامل لغو تحریم ها باشد. «فعال کردن ایران در راه اندازی دوباره تجهیزات استخراج و تولید دوباره برای سرمایه گذاری بسیار مهم به نظر می رسد.»
نقش جدید عربستان سعودی
تغییر رویکرد جدید ایران به روح شریک فعلی غرب بر می گردد: عربستان سعودی. به عقیده استیونس: «اگر نوری المالکی به لطف کمک ایران در دفتر خود باقی بماند و بتواند از پس داعش برآید، عربستان سعودی باید خود را با حضور نیروهای قوی در مرزهای خود تنظیم کند و حرف کمی را در زمینه رابطه حسنه ایران و آمریکا خواهد داشت.»
به عقیده او: تنها پاسخ ممکن عربستان، فروش نفت به قیمت پایینتر به خریداران و متقاضیان بین المللی نفت است و این موضوع به هر دو کشور ایران و عراق که هر دو به درآمدهای نفت احتیاج دارند، اسیب خواهد رساند.
