به گزارشافکارخبر، بحران ارزی صنعت کشور را نیز بی نصیب نگذاشت، بسیاری از تولیدکنندگانی که مواد اولیه خود را از بازارهای جهانی وارد می‌کردند زمانی که با کاهش ارزش ریال نسبت به دلار مواجه شدند یا به راه‌های موازی نظیر واردات قطعات بی‌کیفیت چینی روی آوردند یا اینکه به دلیل عدم صرفه اقتصادی صنعت خود را تعطیل کردند. در این میان کاهش اعتماد به بازار ایران و درنتیجه کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در اثر نوسان نرخ ارز امکان رقابتی شدن را بیش از پیش از بازار داخلی گرفت. سیاست شناور ارزی مشکلات زیادی را برای صنعت کشور ایجاد کرده است اما همه این مشکلات به
اندازه ایجاد رانت‌های حاصل از ارز چندنرخی به صنعت ضربه نزده است. دولت یازدهم از زمان روی کار آمدن خود اعلام کرده است که تثبیت بازار ارز یکی از برنامه‌های مهم دولت است. ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد که برنامه دولت این است پس از رفع تحریم‌ها ارز را تک‌نرخی کند.
اکنون تحریم‌ها در مسیر لغو شدن قرار گرفته‌اند و به نظر می‌رسد دولت با نزدیک کردن نرخ ارز دولتی به نرخ ارز در بازار آزاد قدم در این راه نهاده است اما بسیاری معتقدند دولت برای تک‌نرخی شدن ارز باید با ظرافت و دقت تمام جلو رفته و بهترین زمان را برای انجام این اقدام انتخاب کند.
در همین ارتباط علی صدری، رییس خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران در خصوص توانایی دولت در تک‌نرخی کردن ارز گفت: دولت قطعا این توانایی را دارد. یکی از راه‌ها برای نفع بردن رانت‌خوارها همین چندنرخی بودن ارز است که باید با این سیاست جلوی آن را گرفت. صدری افزود: باید سعی کنیم به واسطه همین موضوع، یک اقتصاد سالم ایجاد کنیم و برای جذب سرمایه‌های خارجی یک میدان به وجود آوریم. وی در خصوص تاثیر توافقات هسته‌ای و اصلاح روابط بین‌المللی در روند تک‌نرخی شدن ارز گفت: یکی از دلایلی که می‌خواهیم ارز را تک‌نرخی کنیم، این است که بازارهای خارجی وارد ایران شوند و این از
برنامه‌های اصلی دولت بوده است. من این برنامه را مفید می‌دانم، هر چند برخی منتقدان ایراداتی به آن وارد کرده‌اند.
راه مقاومت در بازار جهانی
صدری در زمینه تاثیر تک‌نرخی شدن ارز بر صادرات از ایران اظهار داشت: یکی از راه‌های مقاومت در بازار جهانی، تک‌نرخی شدن ارز و کاهش بهره بانک‌ها و تسهیلاتی است که به تولیدکنندگان داده می‌شود. صدری گفت: به این شرط که این سرمایه خارجی هدایت شده باشد نه اینکه ما ایران را برای فروش کالاهای آنها جولانگاه کنیم. اگر بازار ارز را هدایت کنیم، برای تولیدات داخلی هم می‌توانیم حمایت خوبی داشته باشیم. باید به جای وارد کردن کالا، دانش فنی و تکنولوژی خارجی وارد کنیم ولی صرف مونتاژکاری تاثیری نخواهد داشت.
لزوم آمادگی دولت
عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع نیز در این ارتباط به «جهان‌صنعت» گفت: وقتی ارز در اختیار دولت است، می‌تواند آن را تک‌نرخی کند ولی باید بدون فشار و با اختیار، آماده این کار باشد زیرا هر کاری با فشار انجام شود، عکس‌العملی و سریع است و به نتیجه نمی‌رسد. حسین سلیمی تصریح کرد: با این روند کاهشی تورم نباید توقع داشته باشیم وقتی همه چیز تا ۱۵ درصد افزایش قیمت داشته، دلار این افزایش را نداشته باشد. دولت در حال مدیریت ارز است تا قیمت آن را در سطح پایین قرار دهد و تا به حال هم خوب عمل کرده است و توانسته در همان حد هم حفظ کند که عملکرد قابل قبولی در این زمینه داشته است. وی
بیان کرد: قبلا ۴۰ درصد تورم داشته‌ایم اما الان ثباتی نسبی در بازار وجود دارد و برنامه دولت در جهت کاهش تورم مشخص است.
برنامه‌های خروج از رکود
سلیمی ادامه داد: دولت قصد ندارد با اجبار و فشار این کار را انجام دهد. حال اینکه نرخ ارز در جهت افزایش یا کاهش تغییر کند، خود اقتصاد تعیین می‌کند و این به معنی اقتصاد آزاد است. تورم خود به خود جایی می‌ایستد که متعادل است و همان میزان نرخ ارز می‌شود. عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع گفت: احتمال دارد تک‌نرخی شدن ارز تا آخر امسال اتفاق نیفتد ولی در جهتی پیش می‌رود که تا آخر سال ۹۵ انجام شود. امیدواریم برنامه‌های خروج از رکود و… دست به دست هم دهد تا به تک‌نرخی شدن ارز برسیم. سلیمی هم در این خصوص اظهار داشت: قطعا بهبود روابط بر سیاست تک‌نرخی شدن ارز تاثیر دارد. یکی
از دلایلی که دولت می‌خواهد تک‌نرخی شدن ارز به اتمام برسد، این است که ارتباطات بین‌الملل انجام شود و کالا خریداری و فروخته شود. پس می‌شود گفت بازار پس از توافقات رو به ثبات است.
وی اظهار کرد: با اراده دولت، تک‌نرخی شدن ارز هر لحظه ممکن است اتفاق بیفتد که این به اراده دولت بستگی دارد ولی دولت با توجه به شرایط موجود این توانایی را در خودش ندیده است چون ممکن است با این کار، اختیار بازار را از دست بدهد. آرمان خالقی با بیان اینکه در تک‌نرخی شدن ارز دولت باید تابع بازار باشد، گفت: دولت اظهار می‌کند من رسما یک نرخ مشخص را می‌شناسم. اما اگر قرار باشد نرخ ارز دولتی و بازاری به نرخی واحد تبدیل شود، باید ارز دولتی را کنار بگذاریم.
وی تصریح کرد: دولت باید مداخله مدیریتی کند. دولت هر سال در برنامه بودجه خود یک نرخ را برای دلار اعلام می‌کند. طی سیاستی که سال‌ها در کشور جاری بوده، برای اینکه بتواند پروژه‌های مصوب خود را به اجرا برساند، در بودجه یک نرخ احتمالی را وارد می‌کند و براساس آن بودجه مورد نیاز را محاسبه می‌کند. عضو هیات‌مدیره خانه صنعت و معدن ادامه داد: با تغییر قیمت و نوسان قیمت ارز مشکلاتی به وجود می‌آید و دولت دچار کمبود بودجه می‌شود. در این حال اگر دولت بخواهد همت داشته باشد و ارز را تک‌نرخی کند، باید دید توانایی ذخیره ارزی را در حدی دارد که بازار کنترل شود؟ وی افزود این روند
آمادگی مدیریتی می‌خواهد زیرا به علت مداخلات بازاری ارز دچار نوسان می‌شود. تجربه نشان می‌دهد بازار ارز ما هیجانی است و هرگاه ارز پایین آمده، مردم ارز خریده‌اند، تقاضا که زیاد شده قیمت‌ها بالا رفته و خود این چرخه به بالا رفتن کلی قیمت ارز کمک کرده است.
سلیمی ادامه داد: در نرخ فعلی ارز امکان صادرات نداریم. باید با تورم خارجی مبارزه کنیم. درخارج از کشور دو درصد تورم داریم و داخل ایران این مقدار به ۴۰ درصد می‌رسد. خارجی‌ها با این تورم نمی‌توانند کار کنند. وی تصریح کرد: وقتی ارز چهار هزار تومان باشد مواد اولیه هم با این قیمت خریداری می‌شود و همچنین باید با این قیمت محصول نهایی را به فروش رساند. الان صادرکننده‌ها می‌دانند قیمت این است و خودشان باید ببینند برای آنها صرفه اقتصادی دارد یا خیر.
سلیمی در خصوص تاثیر تک‌نرخی شدن ارز در تولیدات داخلی گفت: ثبات بازار که تکلیف واردکننده و تولیدکننده مشخص می‌شود حتما تاثیر مثبتی دارد، همچنین جهت بازار هم مشخص می‌شود. وی تصریح کرد: تولیدکننده می‌تواند محاسبه کند. اگر ناگهان دلار از هزار تومان به سه هزار تومان برسد مسلما برنامه‌ریزی واحد تولیدی بر هم می‌ریزد و شاید اصلا به نفع تولیدکننده نباشد. هم وضعیت تولیدکننده و هم صادر کننده به تک‌نرخی شدن ارز بستگی دارد.
ثبات اقتصادی
آرمان خالقی در این خصوص اظهار کرد: اگر بحثتوافقات به جایی برسد و تکلیف مشخص شود و هیجان بازار فرو ریزد بعد از آن دولت راحت‌تر می‌تواند نرخ ارز را تعدیل کند. رییس خانه صنعت ادامه داد: سرمایه‌گذاری خارجی زمانی اتفاق می‌افتد که ثبات اقتصادی داشته باشیم و در این حالت است که سرمایه‌های خارجی هجوم می‌آورند. در این زمینه خالقی گفت: وقتی کالایی صادراتی است و با یک ارز خاص به فروش می‌رسد، اگر ارز در برابر ریال گران‌تر باشد سود بیشتری می‌برد ولی وقتی برعکس باشد قطعا به نفع نیست. وی در ادامه گفت: تمام اینها معادلات پیچیده‌ای است و تک‌نرخی شدن ارز تاثیر قطعی بر صادرات
ندارد. با توجه به اینکه یک صنعت خاص وابسته به منابع داخلی است یا خارجی، فرق دارد.
سودجویان بازار ارز
وی ادامه داد: معمولا در بحثارز تولیدکننده‌ها دو گروه می‌شوند؛ آنهایی که با افزایش نرخ ارز منتفع می‌شوند و آن دسته که با کاهش نرخ ارز سود می‌برند. دسته‌ای که کالای صادراتی دارند در مقایسه با آنهایی که واردات مواد برای تولید دارند وضعیتی متفاوت دارند بنابراین بین واردکننده و صادرکننده صف‌بندی وجود دارد. وی در ادامه گفت: نمی‌شود گفت کاهش یا افزایش نرخ ارز به نفع یا ضرر چه کسی است. اگر تعیین تکلیف شود و تولیدکننده تابع قیمت ارز باشد و بگوید اگر قیمت بالا رفت من نیز قیمت کالای خود را بالا می‌برم و اگر کاهش پیدا کرد کالای خود را ارزان‌تر بفروشد، دیگر با تک‌نرخی
شدن ارز مردم فقیرتر نمی‌شوند. خالقی تصریح کرد: پس تولیدکننده می‌تواند با نوسانات ارز پیش‌بینی کند وضعیت پولش چگونه می‌شود. در این میان ارزش پول ملی هم مهم است که این به بازار سالم ربط پیدا می‌کند، پس تک‌نرخی شدن ارز مهم است. از طرفی هم تعزیرات حکومتی نمی‌تواند به تولیدکننده شکایت کند.
شناسه خبر:
۴۴۳۴۰۵
رانت از اقتصاد می‌رود؟
نوسانات نرخ ارز در سالهای اخیر را میتوان یادگار تحریم‌ها بر پیکره اقتصاد ایران دانست. درست زمانی که تحریمهای بین‌المللی علیه ایران شدت یافت، نرخ ارز نیز دیگر روی آرامش را به خود ندید. روند افزایش شدید نرخ ارز باعثشد دولتمردان سیستم شناور مدیریتی در ارز را مبنای سیاستگذاریهای ارزی خود قرار دهند.
